ابیانه
ابیانه پنجره‌ای به شگفتی‌های ایران باستان
روستای تاریخی ابیانه استان اصفهان را می‌توان پنجره‌ای به شگفتی‌های ایران باستان دانست که حکایت زنده‌ای از ایران باستان و نجابت و سرزندگی قومی پایمرد و سختکوش است.
به گزارش خبرگزاری فارس از
اصفهان ، شهر باستانی
نطنز براساس جستارهای تاریخی نخستین شهر صنعتی ایران باستان بوده و دارای جاذبه‌های بی‌نظیری است که ابیانه در میان آنها همچون نگینی می‌درخشد. این روستای زیبای باستانی حکایت زنده‌ای از ایران باستان و نجابت و سرزندگی قومی پایمرد و سختکوش است که در طول سالیان فراوان میراث آباء و اجدادی خود در فرهنگ و تمدن را فراموش نکردند.
آنچه امروزه ابیانه خوانده می‌شود، روستای بکر و دست‌نخورده‌ای است که با چهره‌ای گشاده و معماری خشت و گل و آجر بر هر رهگذر لبخند می‌زند.
برای تماشای این روستای باستانی باید مسیر جاده قدیم نطنز را در پیش بگیریم و در مسیر پل قدیمی هنجن به سمت غرب پیش رویم تا به درهای سرسبز وارد شویم و رودخانه زیبای فصلی برزرود را هم پشت سر بگذاریم که همین تفرج قبل از رسیدن به ابیانه خود عالمی دارد .
•
مردان بختیاری و زنان صفوی در روستای باستانیپس از گذشتن از روستاهای هنجن، یارند، برز، طره و کمجان به ابیانه می‌رسیم با مردمانی با صفا که هنوز به سبک قدیم و اجدادی خود لباس می‌پوشند و مردانش شبیه به هخامنشی‌ها یا بختیاری‌ها و زنها مثل زنان صفوی لباس بر تن می‌کنند.
آب و هوای معتدل کوهستانی دامنه‌های کرکس این روستای خوش منظر باستانی را منزل و مأوای گردشگرانی کرده که از سراسر دنیا برای دیدن جاذبه‌های باستانی این روستا به ابیانه می‌آیند.
قرائن تاریخی موجود قدمت ابیانه را به دوران قبل از اسلام بر می‌گرداند و ساختمان‌های کهن روستا که نسل به نسل مرمت شده با پوششی از خاک سرخ رنگ در شیب یکنواخت دامنه خاکستری کوه چون شعله‌های زیبای آتش بر دل خاکستر خودنمایی می‌کند. در داخل ابیانه چند آب انبار، حمام، مسجد، ابنیه تاریخی خاص و آسیاب برای بازدید وجود دارد.
ابیانه روستایی بی‌نظیر و کمیاب است که در طول قرنها وحدت فرهنگی و یکپارچگی فرم معماری و زبان و آداب و رسوم خود را حفظ کرده است و این خود از عجایب فرهنگی ایران زمین است که نشان از باروری فکر و اندیشه و پایداری این مردم غیور در حفظ تاریخ و تمدن نیاکان خود دارد.
بافت تاریخی و پلکانی روستا، مسجد حاجتگاه، مسجد پرزله، آتشکده امامزاده یحیی و عیسی (ع)، مسجد پنجه علی، نخلگاه زیارت، آب انبار میان‌ده، خانه‌های حقیقی، نخلی وزیری و همچنین قدمگاه بی‌بی زبیده مکان‌های مهم دیدنی داخل ابیانه را تشکیل می‌دهد.
•
بازدید از قلعه اشکانی و امامزاده آقا علی عباس (ع)نطنز جاذبه‌های فراوانی از جمله ۱۸۰۰ اثر تاریخی دارد که تنها ۱۰۰ اثر در فهرست ملی ثبت شده و صدها اثر در نوبت ثبت قرار دارد که مجموعه مسجد جامع و آرامگاه شیخ عبدالصمد و سر در خانقاه، حسینیه مرکز شه، مسجد چهارسوگاه، حمام خورشید، آب انبار حلاجی، کارگاه سرامیک‌سازی عبادی، آب انبار بازار، کاروانسرای بازار، حمام و مسجد کوچه فارخ، بافت پلکانی مزرعه خطیر، حسینیه علیا و امامزاده میراحمد نخعی و عبدالله (ع)، کاروانسرای کوهاب، خانه قائمی، میرترابی، مسجد حاجی‌ها و بقعه صمدیه در کنار آب انبار طیلاب و امامزاده بامیر و گنبد باز را می‌توانیم مورد بازدید قرار دهیم که همین جاذبه‌ها اگر به طور گذرا هم بررسی شود دو روز سرشار از لذت و کامیابی از جاذبه‌های فرهنگی مذهبی را برای ما به همراه دارد.
به گزارش فارس، گردشگران نوروزی نطنز در محور سرشک نیز می‌توانند از حسینیه، مسجد جامع و آسیاب تاریخی این منطقه دیدن کنند و در شهر بادرود همراه با صرف آب انار معروف امامزاده آقا علی عباس و محمد(ع) را زیارت کرده و از خانه محققی و نیز حمام نوغه و خانه رهگشای بادرود نیز دیدن کنند.
جاذبه‌های گردشگری محور شهر خالدآباد نیز شامل حمام توده و مسجد ورگرموئه و خانه آقاگل و مسجد بیرین می‌شود، همچنین در روستای تاریخی اریسمان می‌توان از تپه‌های هفت هزار ساله و محوطه باستانی آن دیدن کرد و در روستای طامه پس از زیارت امامزاده سید فاضل، دمی در کنار آبشار و طبیعت بکر این روستا آرمید.
کوشک و شکارگاه شاه عباس در صالح‌آباد منطقه باستانی چهار هزار ساله میلاجرد و قلعه اشکانی روستای طرق‌رود همراه با دریاچه فصلی این روستا و رباط سنگی ساسانی نیز از جاذبه‌های بکر روستاهای اطراف نطنز است.
وجود بقاع متبرکه فراوان نطنز را به قطبی در گردشگری مذهبی تبدیل کرده است، در روستای مزده بقعه متبرکه چهار بزرگوار، در ابیازن، بقعه متبرکه شاه سلطان‌حسین، در روستای برز بقعه متبرکه اسماعیل و حلیمه خاتون و نیز در هنجن بقعه متبرکه داود همواره قبله‌گاه اهل راز و نیاز بوده است.
در بخش دیگری از محورهای گردشگری نطنز روستای یارند و کمجان با خانه‌های تاریخی، قلعه و حمام‌های تاریخی قرار دارد و نیز در روستای طامه، آبشار باصفای آن و چشمه آب سرخ در روستای فریز هند از دیگر جذبه‌های طبیعی برای مسافران است.
سفر به روستای ابیانه، سفری به کهن‌ترین زیستگاه بشریت + تصاویر
خبرگزاری تسنیم: روستای ابیانه یکی از کهن‌ترین زیست‌گاه‌های انسانی در حاشیه دشت کویر ایران بوده و کارشناسان قدمت هزار و ۵۰۰ ساله را برای آن تخمین می‌زنند.
نسخه قابل چاپ
به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، در استان اصفهان ۴۰ کیلومتری شمال غربی نطنز از در دامنه کوه کرکس روستائی زیبا منحصر به فرد و کهن واقع شده است به نام ابیانه.
ابیانه نقطه‌ای خوش منظره و خوش آب و هوا و دارای موقعیت طبیعی مساعدی است، در گذشته به بیدستان معروف بوده است، این روستا را به اعتبار آثار و بناهای تاریخی پرتنوعش باید از زمرهٔ استثنائی ترین روستاهای ایران به شمار آورد.
ابیانه یکی از کهن‌ترین زیست‌گاه‌های انسانی در حاشیه دشت کویر ایران بوده و کارشناسان قدمت هزار و ۵۰۰ ساله را برای آن تخمین می‌زنند.
آثار و بناهای تاریخی که در ابیانه وجود دارد مربوط به دوره‌های ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار است، ین آثار نشان دهنده قدمت تاریخی این زیستگاه انسانی است، شکوه معماری بومی و سرشار از زیبایی این روستا، آن را در شمار نمونه‌های کم نظیر دیدنی‌های جهان درآورده است.
در دورهٔ صفویه هنگامی که شاهان صفوی برای ییلاق به نطنز می‌رفتند بسیاری از نزدیکان آنها و درباریان ترجیح می‌دادند در ابیانه اقامت کنند.
شمار خانه‌های ابیانه در سرشماری سال ۱۳۶۱ برابر با ۵۰۰ واحد برآورد شده، این خانه‌ها تماماً بر روی دامنه پرشیبی در شمال رودخانه برزرود بنا شده است به صورتی که پشت بام مسطح خانه‌های پایین دست، حیاط خانه‌های بالادست را به وجود آورده است و هیچ دیواری هم آنها را محصور نمی‌سازد.
ابیانه در وهلهٔ نخست روستایی چند طبقه به نظر می‌آید که در بعضی موارد تا چهار طبقهٔ آن را می توان مشاهده کرد.
اتاق‌های ابیانه به پنجره‌های چوبی ارس مانند مجهزند و اغلب دارای ایوان‌ها و طارمی‌های چوبی پیش آمده مشرف بر کوچه‌های تنگ و تاریک‌اند که خود به صورت مناظر جالبی درآمده‌اند، نمای خارجی دیوارهای خانه‌های ابیانه با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستا است پوشیده شده است.
از آنجا که در دامنه های شیبدار ابیانه فضای کافی برای ساختن خانه‌های موردنیاز وجود ندارد در این روستا چنین رسم شده است که هر خانواده انبار غار مانندی در تپه‌های یک کیلومتری روستا، در کنار جاده و نرسیده به ابیانه ایجاد کنند.
این غارها که در دل تپه‌ها حفر شده‌اند و از بیرون تنها درهای کوتاه و محقر آن نمودار است برای نگهداری دام‌ها و نیز آذوقهٔ زمستانی و اشیای غیرضروری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
زندگی مردم ابیانه کشاورزی و باغداری و دامداری است که با روش‌های سنتی اداره می‌شود. بیشتر زنان در امور اقتصادی با مردان همکاری دارند.
ابیانه دارای هفت رشته قنات است که برای آبیاری مزارع و باغات مورد استفاده قرار می‌گیرد، گندم، جو، سیب زمینی و انواع میوه به خصوص سیب، آلو، گلابی، زردآلو، بادام و گردو در ابیانه به دست می‌آید و در سال‌های اخیر قالی‌بافی در ابیانه رواج پیدا کرده و نزدیک به ۳۰ کارگاه قالی‌بافی در آنجا دایر شده است.
در گذشته گیوه بافی از جمله مشغله‌های پردرآمد زن‌های ابیانه بوده است که امروزه تا حدی متروک شده است.
مردم ابیانه به سبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن محل آنها از مراکز پر جمعیت و راههای ارتباطی، قرنها در انزوا زیسته و در نتیجه بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجهٔ قدیم خود را حفظ کرده‌اند، زبان مردم ابیانه فارسی با لهجهٔ خاص ابیانه‌ای است که با لهجه‌های متداول در جاهای دیگر تفاوت اساسی دارد.
لباس سنتی آنها، هنوز هم میان آنها رواج دارد و در حفظ آن تاکید و تعصب از خود نشان می‌دهند، در مردان شلوار گشاد و درازی از پارچهٔ سیاه و در زنها پیراهن بلندی از پارچه‌های گلدار و رنگارنگ است، علاوه بر این، زن‌های ابیانه معمولاً چارقدهای سفیدرنگی بر سر دارند.
قدیم‌ترین اثر تاریخی ابیانه آتشکده‌ای است که مانند دیگر بناهای ده در سراشیبی قرار گرفته است، آتشکده ابیانه را نمونه‌ای ازمعابد زردشتی دانسته‌اند که در جوامع کوهستانی ساخته می‌شد.
مهم‌ترین بنا و اثر تاریخی این روستا یک باب مسجد جامع و قدیم‌ترین اثر تاریخی این مسجد منبر چوبی منبت‌کاری آن است که در سال ۴۶۶ هجری قمری ساخته شده است.
مسجد قدیمی دیگر ابیانه مسجد برزله است که دارای فضای دلبازی است و روی لنگه در شرقی آن سال ۷۰۱ هجری قمری نوشته شده است که مربوط به دورهٔ ایلخانان است، مسجد تاریخی دیگر ابیانه مسجد حاجتگاه است که کنار صخره‌ای در کوهستان بنا شده و بر در ورودی شبستان آن تاریخ ۹۵۲هجری قمری مشاهده می‌شود.
روستای ابیانه دارای دو زیارتگاه است، یکی مرقد شاه‌زاده عیسی و شاه‌زاده یحیی در جنوب روستا که به گفته اهالی فرزندان امام موسی کاظم(ع) بوده‌اند و زیارتگاه دیگر ابیانه قدمگاه نامیده می‌شود، از جمله جاها و اماکن دیدنی دیگر ابیانه می‌توان از خانه غلام نادرشاه و خانه نایب حسین کاشی نام برد.
http://www.tasnimnews.com/Home/Single/۶۸۸۸۷۷
