تاریخچه گاوداری در جهان
تاريخچه گاوداری در جهان
هزاران سال است که گاو، جزئی از زندگی روزانه کشاورزی به شمار می‌آید انسان در برابر حفاظت، نگهداری و تغذیه این حیوان، از فراورده‌های گوناگون آن استفاده می‌کرد. نزدیک به ۶ هزار سال پیش از میلاد مسیح، بشر شیوه زندگی خود را تغییر داد، شکار حیوانات را کنار گذاشت، به زراعت پرداخت و به اهلی کردن حیوانات همّت گذاشت. نخست، سگ، و سپس گوسفند و بز و بچه گاو را اهلی کرد.
اگر چه چگونگی اهلی شدن گاو کاملاً مشخص نیست، اما زمان آغاز آن از آثار باستانی و نشانه‌های باستان شناسی پیدا است، یکی از تمدنهای نخستین که به اهلی کردن گاو پرداخت، درخاور میانه قرار داشت. کتیبه‌ای از معبدی در عراق به دست آمده که مربوط به ۴۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح می‌باشد وشخصی را در حال دوشیدن شیر از گاو نشان می‌دهد.
باستان شناسان چنین نتیجه گیری می‌کنند که اهلی شدن
گاو در آسیا خاور میانه بین ۴۵۰۰ تا ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد انجام شده است. شواهدی دیگر نشان می‌دهد که در همین زمان، اهلی شدن گاو در اروپا به طور جداگانه‌ای نیز انجام شده است.
برخلاف دنیای قدیم، دنیای جدید تا پیش از ورود اسپانیایی ها به آمریکا، هیچ گاو اهلی در این قاره وجود نداشت. نخستین گاوهای اهلی، در آغاز سده شانزدهم، به وسیله مهاجران اسپانیایی به قاره آمریکا آورده شد. البته آمریکای شمالی دارای نوعی گاومیش بنام باسیون بود که سرخ‌پوستان موفق به اهلی کردن آن نشده بودند. در آمریکای جنوبی نیز اصولاً گاوی موجود نبود در استرالیا نیز هیچ گاو، خواه وحشی یا اهلی، وجود نداشت و نخستین گاوهای این قاره در ۱۸ ژانویه۱۷۸۸ به وسیله مهاجران انگلیسی به این کشور وارد شد.
اکنون نژادهای اروپایی به طور قابل توجهی در آمریکای شمالی و جنوبی و استرالیا پراکنده‌اند. تا اواسط سده هیجدهم میلادی گاوهای کوهان‌دار هندی یا زیبو فقط تا آفریقا و بخش هایی از آسیا گسترش یافته بودند. در این زمان تعداد زیادی از این گاوها به آمریکای شمالی و جنوبی وارد شدند. در ایالتهای جنوبی آمریکا، گاوداران آمریکایی، نژاد برهمن (Brahman) را با استفاده از این گاوهای وارداتی ایجاد کردند. می‌توان ادعا کرد که گاو، مهمترین حیوانی است که به وسیله بشر، اهلی شده است شاید کمتر حیوانی را بتوان یافت که تا این اندازه برای بشر مفید باشد.
تا قبل از سده هفدهم میلادی پرورش گاو براساس نیاز خانواده‌ها به آنها بود. هر خانواده با توجه به امکانات و نیازش، تعدادی گاو به منظور کار، شخم و استفاده از شیر آنها نگهداری می‌کردند. در سده هجدهم در برخی از نقاط اروپا و آمریکا بعضی از خانواده‌ها تعدادی گاو مازاد بر نیاز خود پرورش می‌دادند و بیشتر آنها را جهت تأمین بقیه مایحتاج زندگی خود به فروش می‌رساندند. امّا در واقع شروع حرفه گاوداری بصورت متمرکز و امروزی از اوایل قرن نوزدهم میلادی بود بطوریکه با تأسیس انجمن‌ها و سازمانهای مختلفی در زمینه گاوداری، پیشرفت قابل توجهی در زمینه اصلاح دام، افزایش تولید شیر، مدیریت و صنعت گاوداری صورت گرفت. دلیل دیگری که پیشرفت صنعت در زمینه اصلاح دام و ژنتیک همراه با افزایش جمعیت و نیاز انسان به سبب پیشرفت در حرفه گاوداری در طول دو سده گذشته شد. یکی از مشکلاتی که گاوداران با آن مواجه بودند فروش شیر بود زیرا نگهداری شیر به مدت چند روز مشکل می‌باشد. امّا تأسیس اولین کارخانه پنیر سازی در ایالت متحده در سال ۱۸۵۱ در منطقه آیندا، بازاری ساخته شد. این روش نیز طریقه دیگری برای عمل آوری شیر و گسترش بازار عرضه آن فراهم نمود. تأسیس این کارخانه‌ها، مشکل شیر تولیدی گاودارها را که از فروش و ماندن آن ترس داشتند کاهش داد و باعث تشویق آنها در زمینه حرفه شان شد.
عامل اصلی تعیین کننده، قیمت شیر، چربی آن است در اروپا در سال ۱۸۹۰ یک آزمایش شیمیایی جهت تعیین مقدار چربی شیر، ارائه شد. تأسیس ترویج کشاورزی به دستور اسمیت- لور در سال ۱۹۱۴ باعث شد که اطلاعاتی که در آزمایشگاههای علمی جمع آوری شد و مستقیماً به گاودارها، عمل آورندگان شیر و مشتریها ارائه می‌شد.
اولین
دستگاه شیر دوشی در بریتانیا ساخته شد که بسیار ساده بود. به دنبال آن در سال ۱۹۰۳ الکساندر گیلیز استرالیایی ماشین شیردوشی جدید را ساخت آقای گیلیز یک کلاهک و یک لایه درونی به ماشینی که قبلاً در بریتانیا ساخته شده بود اضافه نمود.
همان طور که گفته شد با افزایش جمعین نیاز به شیر و فرآورده‌های آن به شدت افزایش یافت بنابراین میزان شیر تولیدی به ازاء هر رأس گاو نمی توانست جوابگوی نیاز جامعه باشد. از این رو با استفاده از تکنولوژیهای علمی و متخصصین این رشته، پیشرفت چشمگیری در یک قرن اخیر به وجود آمد.
از سال ۱۹۰۰ تا ۱۹۴۰ تولید شیر به ازاء هر رأس افزایش چندانی نداشت لیکن بین سالهای ۱۹۴۰ تا ۱۹۸۵ تولید شیر تقریباً ۵/۲ برابر افزایش یافت و طی ۱۰ سال اخیر میانگین تولید هر گاو حدوداً ۱۲۳ کیلوگرم افزایش یافت مهمترین عوامل اصلی در بروز این افزایش دخیل بود. عبارت بودند از: بهبود چشمگیر تغذیه ومدیرت گاوداریها همراه با تلاش جهت دستیابی به توان ژنتیکی بالا جدول زیر میزان افزایش تولید شیر بر اساس داده‌های حاصل از
مؤسسه کشاورزی آمریکا از سال ۱۹۴۰ تا سال ۱۹۹۵ را نشان می‌دهد. با توجه به این داده‌ها افزایش تولید شیر در طول پنج دهه به اندازه ۳۳۸% درصد افزایش داشته است
متوسط تولید شیر به ازاء هر رأس گاو در یک دوره شیردهی از سال ۱۹۴۰ تا ۱۹۹۵:
سال
تولید شیرروزانه (Kg/day)
تولید سالانه (دوره شیردهی) Kg/year
۱۹۴۰
۷
۲۰۹۶
۱۹۵۰
۸
۲۴۱۰
۱۹۶۰
۶/۱۰
۲۱۸۸
۱۹۷۰
۷/۱۴
۴۴۲۳
۱۹۷۵
۷/۱۵
۴۶۹۹
۱۹۸۰
۰/۱۸
۵۳۹۴
۱۹۸۵
۷/۱۹
۵۹۰۸
۱۹۹۰
۴/۲۳
۶۷۰۵
۱۹۹۵
۹/۲۴
۷۴
منبع[ویرایش]
سایت اطلاع رسانی هرس
