تورهای مقاومتی
نمونه هایی از روستاهای سالمِ قرن ۲۱دهکده سالمِ «فیندهورن» (روستاهای نوظهور)
دهکده سالم «توریس سوپریورِ» (روستای خالی از سکنۀ احیا شده)
جامعه سیکِم (روستای نوظهور)
دهکده سالم «اورُویل» (روستای احیا شده با مشارکت اهالی بومی)
محله های سالم قرن ۲۱ در شهرهای جهانمحله های سالمِ شهر لندن، انگلستان
محله سالم «تاتنِس»
محله های سالمِ شهر برلین، آلمان
معرفی[ویرایش]
ضرورتِ ایجاد مصونیت در برابر تلاطماتِ اقتصادِ جهانی، توجه بسیاری از جوامع را به اهدافی چون اصلاح الگوی مصرف و اقتصاد مقاومتی معطوف ساخته است. حاصل بیش از ۳۰ سال تلاش در برخی از این جوامع به شکل دهکده های سالم یا محله های شهری سالمِ قرن ۲۱ در نقاط مختلف دنیا به ثمر رسیده است. بازدید از این جوامعِ خودکفا و خوداتکا، در زمانی نسبتا کوتاه، اطلاعات وسیعی در مورد توسعه همه جانبه محلی که عنوان دیگری برای «پیشرفت بومی» است را در اختیار علاقمندانِ ایرانی این مباحث قرار می دهد.
همانطور که در زیر مشخص شده است، در جوامعِ میزبان، بازدیدکنندگان با مجموعه ای از دستاوردهای اهالی و مدیرانِ این جوامع محلی آشنا می شوند.
این دستاوردها معمولا شامل انواع فناوری های مناسب و زیرساخت های اقتصادی، مهارت های ارتباطی، سیاستگذاری های مناسب و دیدگاه های فلسفی (جهانبینی) است که به تبلور این جوامع و توانایی هایِ ویژه آنان در دستیابی به الگوهایِ معقولِ مصرف و مقاومت در برابر اقتصاد جهانی کمک کرده است.
نمونه هایی از روستاهای سالم قرن ۲۱[ویرایش]
← دهکده سالمِ فیندهورندر دهکده سالم فیندهورن واقع در شمال اسکاتلند، بازدیدکنندگان با روستایی نوظهور آشنا می شوند. روستاهای نوظهور در مکان هایی به وجود آمده اند که در آن قبلا روستایی وجود نداشته و کلیه سازه ها و مزارع توسط اهالیِ کنونی، در سرزمینی بیابانی ساخته شده است. برای آشنایی بازدیدکنندگان از فیندهورن، اهالیِ این دهکده سالم برنامه های زیر را فراهم کرده اند.
←← تورهای اماکن و تاسیساتخانه های ساخته شده با معماری مناسبِ منطقه، پارکِ توربین های بادی برای تولید انرژی محلی، تاسیسات تصفیه پساب توسط فرآیندهای بیولوژیکی، کارخانه تولید رآکتورهای خورشیدی، مزارع غیرشیمیایی، مرکز هنری.
←← فعالیت هابرای آشنایی بیشتر با جامعه و فرهنگِ فیندهورن، بازدیدکنندگان فرصت می یابند تا در شماری از فعالیت های اهالی شرکت کنند، مانند طراحی مشارکتی سازه ها و دیگر طرح های عمرانی، احیای منابع طبیعی (درختکاری) و کارگاه های آموزشیِ مهارت های ارتباطی.
←← سخنرانی هااطلاعات تاریخی در مورد پیدایش و چگونگی انتخاب مکان این روستای نوظهور و نیز تشریح روش هایِ کار، فناوری های مناسب، و دیدگاه فلسفیِ بنیانگذاران و ساکنین کنونیِ فیندهورن در این مجموعه سخنرانی ها گنجانده شده است. موضوعات این سخنرانی ها شامل موارد زیر است: طراحی با الهام گیری از طبیعت، مدیریت پساب بدون ایجاد فاضلاب، مسکن اجتماعی، بازسازیِ زیست محیطیِ بناهای موجود، سامانه های تولید انرژی های تجدیدپذیر، طراحی و تصمیم گیریِ مشارکتی در جوامع کوچک، ارتباط انسانیِ روشن و محترمانه، پادرمیانی و میانجیگری، جهانبینیِ توسعه محلی، زیستن قدسی بر روی کرۀ زمین.
برای اطلاعات بیشتر در مورد این روستا به این صفحه (فارسی) مراجعه نمایید. برای اطلاعات مفصل تر (به زبان انگلیسی) به سایت فیندهورن در شبکه جهانی اینترنت نگاه کنید.
← دهکده سالمِ «توریس سوپریورِ»گروهی از فعالانِ علاقمند به احیای الگوی زندگیِ سالم در کشور ایتالیا، روستایی بازمانده از قرون وسطی (قرن ۱۴ میلادی) در کوهپایه های رشته کوه های آلپ را احیا کرده اند. این دهکده سالم از ۳ بنای بزرگ تشکیل شده است که جمعا دارای ۱۶۰ اتاق مجزاست. کار مرمت و احیای این بناها توسط انجمنی از فعالان محلی و گروهی از داوطلبانِ علاقمند از سراسر جهان با بهره گیری از مصالح بومی صورت گرفته است. این روستا با ۲۸ سکنه، از نظر غذا خودکفاست.
انرژی مورد نیاز جامعه نیز عمدتا از طریق رآکتورهای خورشیدی تامین می شود. این جامعه، به واسطه جاذبه های گردشگری منطقه، برای تامین نقدینگی مورد نیاز خود، تمرکز بیشتری بر ارائه خدمات گردشگری به عموم و ارائه آموزش هایِ مرتبط با پایه گذاری دهکده های سالم به علاقمندان توسعه همه جانبه محلی از سراسر جهان داشته است.
استفاده از فناوری های مناسب در تولید کشاورزی، انرژی و حمل و نقل، از جمله دلایل موفقیت این گروه در ایجاد جامعه ای موفق و پیشرفته شمرده می شود. برای اطلاع بیشتر به سایت این جامعه در شبکه جهانی اینترنت مراجعه نمایید.
← جامعه «سیکِم»در این روستای نوظهور در مصر، منطقه ای کاملا خشک و بیابانی به جامعه ای سالم و مولد تبدیل شده است. همانند دیگر مصادیق روستای سالم در قرن ۲۱، توجه به توسعه همه جانبه محلی، یعنی پرداختنِ همزمان به اقتصاد، فرهنگ، جامعه و دقت در انتخاب فناوری های مناسب به منظور حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست، از دلایل موفقیت و پیشرفت سریع کار در این جامعه مسلمان محسوب می شود. موفقیت این جامعه کوچک در صنعت و کشاورزی موجب اصلاحات وسیعی در روش های کشاورزی در سراسر مصر شده است. اطلاعات بیشتر در مورد بنیانگذار این جامعه، ابراهیم ابولیش، و چگونگی تاسیس آن در مقالاتِ حاشیه همین صفحه (به فارسی) آمده است.
برای اطلاع بیشتر به (به زبان انگلیسی، آلمانی و عربی) به سایت این جامعه در شبکه جهانی اینترنت مراجعه نمایید.
برای مشاهدۀ تصاویر متنوعی از فعالیت های گوناگون این جامعه سالم، از جمله مدارس، مراکز پژوهشی و درمانی، مزارع و باغ ها، و فعالیت های اجتماعی و احیای بیابان به این صفحه از سایت سیکم مراجعه نمایید.
← دهکده سالم اورویلواقع در ایالت تامیل نادو در جنوب شبه قاره هند، جامعه سالمِ اورویل حاصل همکاری و مشارکت اهالی بومی، دانشمندان و سیاستگذارانِ هند و مشارکت جمعی از دانشمندان و فعالان خارجی است.
طی کمتر از ۵۰ سال، دهکده ای کوچک در منطقه ای خشک و بی حاصل در این نقطه از کشور هند به دهکده ای پیشرو مجهز به فناوری های روز شده است. ساکنین اورویل این جامعه را جامعه ایده آل بشری می دانند، جامعه ای که در گذشته فقط در ذهن و رویاهای بشر وجود داشته اما در شرایط کنونیِ جهان، وقت ظهور آن فرا رسیده است.
در اورویل، در جمیع حوزه های توسعه، از جمله تعلیم و تربیت و پژوهش، معماری و شهرسازی، هنر، سلامت و درمان، اقتصاد، صنعت و تجارت، رسانه و ارتباطات، کشاورزی و توسعه روستایی، نوآوری های قابل توجهی صورت گرفته است. در ارتباط با انرژی قبلا مطالبی در صفحه دیگری از این سایت پیرامونِ دستاوردهایِ ابتکاریِ تحقیق و توسعه در این جامعه منتشر شده است.
برای مطالعه بیشتر به سایت این جامعه سالم در شبکه جهانی اینترنت مراجعه نمایید.
محله های سالم در شهرهای جهان[ویرایش]
گرانی حامل های انرژی خیلی پیش از ایران در دیگر کشورهای جهان پدیدار شد و مردم این کشورها را نسبت به پدیده اوج نفت آگاه و حساس ساخت. این آگاهی موجب شده است که مردم با مشارکت دولت های محلی و سیاستگذاری ملی، نقش آفرینی بیشتری در ایجاد اقتصاد مقاومتی از خود نشان دهند. تلاش مردمی در این راستا به سرعت در کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی و استرالیا در حال گسترش بوده و نام «شهرهای در حال گذار» را برای خود برگزیده است. به تشخیص و تجربه فعالانِ محله های سالم، کاهش وابستگی به انرژی های فسیلی نقشی کلیدی در رسیدن به خودکفایی و خوداتکایی جوامع در شهر و روستا دارد.
قابل توجه قانونگذاران، برنامه ریزان و سیاستگذاران، یکی از آموزنده ترین دستاوردهای این پدیده اجتماعی، نوآوری های دولت ها در ایجادِ ساختارهای قانونی جدید برای تسهیلِ نقش آفرینی مردم در این راستاست. تا قبل از حرکت مردمی برای ایجاد محله های سالم، ساختارهای قانونی برای فعالانِ اقتصادی، بر انواع شرکت های سهامی به منظور ایجاد انگیره برای سرمایه گذاران بزرگ تمرکز داشت. اما با به وجود آمدن هزاران محله سالم، ساختارهای قانونی جدیدی برای سرمایه گذاری مشارکتیِ مردم با هدفِ خاصِ آبادانی منطقه یا محله ای مشخص، به وجود آمده است.
کسب و کارهای اجتماعیِ محلی، بر خلاف شرکت های سهامی، به جای تمرکز بر سودآوری مالی، به منافع اجتماعی و زیست محیطی و فرهنگیِ فعالیت های اقتصادی نیز نظر دارد و سود نهایی بنگاه را با در نظر گرفتن تمامی انواع منفعت ها می سنجد.
ساختارهای قانونی جدید اینگونه فعالیت های درون زا و درون نگر برای دستیابی به اقتصاد مقاومتی و خوداتکایی محلی را تشویق می کند.
← محله های سالمِ شهر لندن، انگلستانتا کنون نزدیک به ۴۰ محله سالم فقط در کلانشهرِ لندن به وجود آمده است. در مسیرِ تور «مقاومتیِ» محله های سالمِ این شهر، بازدید از دو نمونه از این محله ها موسوم به «بریکستون» و «کروچ اِند» در نظر گرفته شده است.
بازدیدکنندگان در این محله ها از نزدیک با چگونگی تشکیل شرکت های سرمایه گذاری محلی، ایجاد مزارع/باغچه های شهری، تولید محلی انرژی، همکاری و هماهنگی نزدیکِ اهالی با مسئولان شهرداری و دولت (برنامه ریزیِ مشارکتی)، بازیافت (دوباره سازی چیزها) با وسایل کهنه و «دورانداختنی»، مشارکت خانواده های بچه دار برای تعلیم و تربیت بهتر کودکان و دیگر طرح های خودجوش و ابتکاری برای اصلاح الگوی مصرف و قطع وابستگی به منابع فسیلی آشنا می شوند.
← محله سالم «تاتنِس»شهر تاتنس (تات نِس) در شهرستان «دِوِن» در انگلستان، یکی از پرسابقه ترین محله هایِ سالم در جهان است. در این محله، به منظور دستیابی به خودکفایی و خوداتکایی در انرژی، از سال ۲۰۰۶ به این سو، بیش از ۱۴۱ خانه به رآکتورهای خورشیدی مجهز شده است.
از دیگر طرح های خودجوش این جامعه می توان به احداثِ «مرکزِ حمایت از کسب و کارهای خُردِ محلی» اشاره کرد که فعالان اقتصادی را در ایجاد مشاغلِ محلی برای خود و همسایگان یاری می دهد. همچنین به منظور همراه کردن تعداد رسیع تری از همسایگان در سالم تر و ساده تر زیستن، ساکنینِ فعالِ این محله اقدام به ایجاد گروه هایی کرده اند که به صورتِ جمعی اطلاع رسانی می کنند. (نوعی امرِ به معروف و نهی از منکرِ اجتماعی.) علاوه بر این، ساکنین این محلۀ سالم عمیقا باور دارند که «گذار» از زندگیِ ماده گرا و مصرفیِ فعلی در جوامع غربی، بدون توجه به نوعی «گذارِ» درونی و معنوی در افراد، امکانپذیر نیست.
لذا تشکیلِ گروهی برای مطالعه جمعیِ کتاب هایی که نظر به معرفت آموزی و تعالی روحانی انسان ها دارد نیز از جمله فعالیت های اجتماعی و فرهنگی ساکنین این محله قرار گرفته است.
برای مطالعه بیشتر در مورد دیگر فعالیت های نوآورانۀ اهالیِ محله سالم تاتنس به سایت این محله در شبکه جهانی اینترنت مراجعه نمایید.
← محله های سالمِ شهر برلین، آلمانمحله های سالمِ «ویتزن هاوزن»، «پنکاو»، «تینک فارم»، «بلفیلد» و «کایتز واندِلِر» برای مسیر تورِ شهر برلین در نظر گرفته شده است. از آنجاییکه شبکه سازی بین محله های سالم بسیار متداول است، این محله ها از بسیاری جهات به هم شبیه اند. مثلا غالب این محله ها با همکاری کشاورزانِ محلیِ حومه یا درون شهر، به منظور تامین غذای سالم در محله به تشکیل «تعاونی های کشت و مصرف» همت گمارده اند. اما هر یک از این محله ها، به واسطۀ نوآوریِ ویژه ای مشهور شده اند.
در محله سالم پنکاو، اهالی مغازه ای به وجود آورده اند که در آن مردم می توانند اجناسی که به آنها نیاز ندارند را با دیگر اجناس مغازه تعویض کنند. در همین مغازه، موسوم به «لیلا» بخشی نیز به قرض گرفتن انواع ابزار اختصاص یافته است. در محله «کایتز واندلر»، اهالی در یکی از بوستان های شهری اقدام به کاشت انواع درخت میوۀ بومی کرده اند که ضمن مولد کردنِ فضایِ سبز شهری، پای فروشندگان مواد مخدر را از این بوستان بریده و این مکان عمومی را برای تردد خانواده ها ایمن تر ساخته است.
«تینک فارم» در واقع گروهی از دانشمندان و مبتکرین محلی است که در ساختمانِ بزرگ یک کارخانه متروکه مکانی برای نوآوری های فنی و ترویجِ مشاغلِ محلی ایجاد کرده اند. در «ویتزن هازن» برای ترویج کشاورزیِ غیر شیمیایی در بین همسایگان، اقدام به توزیع بذرهای بومی کرده اند. این افراد به درستی دریافته اند که استفاده از بذرهای اصلاح شده چاره ای جز استفاده از کود و سموم شیمیایی برای کشاورز باقی نمی گذارد.
برای ترویج کشاورزی غیر شیمیایی در شهر، اهالی این محله مجموعه ای از بذرها و ابزارِ باغچه کاری را از مدرسه ای به مدرسۀ دیگر می برند و با موافقت مدیر مدارس، بخشی از حیاط مدرسه را به باغچه برای کشت انواع گیاهان خوراکی و آموزش ضرورت خوداتکایی و خودکفایی غذایی در اقتصاد مقاومتی بدل می کنند.
در محله سالم «بلفیلد» هم اهالی اقدام به مبادله بذر بومی کرده اند، اما آنچه نام این محله را سر زبان ها انداخته «کافه تعمیر» است. در این مکان ها، در زمان خاصی که از قبل اعلام می شود، اهالی این محله و محله های مجاور می توانند با کمک مشاور فنی اقدام به تعمیر وسایل منزل خود کنند.
پيوندها[ویرایش]
تورهای مقاومتی - در خدمت اصلاح الگوی مصرف
