خانقاه
روستاي خانقاه/
پاوه /
کرمانشاهروستای خانقاه از توابع بخش مرکزی شهرستان پاوه در استان کرمانشاه، با مختصات جغرافیایی ۴۶ درجه و ۲۱ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۱ دقیقه طول شرقی، در ۳ کیلومتری جنوب غربی شهر پاوه و ۱۲۰ کیلومتری کرمانشاه قرار دارد. این روستا به وسیله کوه‌های دالانی و آتشگاه محصور شده است...
معرفی روستا[ویرایش]
روستای خانقاه از توابع بخش مرکزی شهرستان پاوه در استان کرمانشاه، با مختصات جغرافیایی ۴۶ درجه و ۲۱ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۱ دقیقه طول شرقی، در ۳ کیلومتری جنوب غربی شهر پاوه و ۱۲۰ کیلومتری کرمانشاه قرار دارد. این روستا به وسیله کوه‌های دالانی و آتشگاه محصور شده است. روستای خانقاه در یک ناحیة کوهستانی استقرار یافته و از سطح دریا در حدود ۱۳۸۰ متر ارتفاع دارد. آب و هوای آن در بهار و تابستان ملایم و مطبوع و در زمستان‌ها سرد است. تاریخ پیدایش روستای خانقاه را که در محدودة شهر قدیمی پاوه قرار دارد، به دورة یزدگرد سوم ساسانی نسبت می‌دهند. قلعه و دژ عصر ساسانی در نزدیکی شهر پاوه و پیوستگی تاریخی این شهر با آبادی‌های پیرامون خود، از جمله روستای خانقاه، این حدس و گمان را تقویت کرده است. بنایی قدیمی به نام حوضخانه در داخل این روستا نیز نشانه دیگری از قدمت تاریخی این روستاست. مردم روستای خانقاه به زبان کردی و با لهجه هورامی سخن می‌گویند، مسلمانند و پیرو مذهب امام شافعی اند.
الگوی معیشت و سکونت[ویرایش]
براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، روستای خانقاه ۱۶۷۳ نفر جمعیت داشته است که در سال ۱۳۸۵، به ۱۹۰۰ نفر افزایش یافته است.
درآمد اکثر مردم روستای خانقاه از طریق فعالیت‌های زراعی، دامداری، باغداری و امور خدماتی تأمین می‌شود و گروهی از روستاییان نیز در تولید صنایع دستی اشتغال دارند. شرایط مساعد آب، خاک و اقلیم، باغداری در روستا را رونق داده و گردو، انگور، توت سفید و گلابی از محصولات آن است. مراتع سرسبز و حاصلخیز روستا ضمن رونق دامداری به تولید انواع لبنیات مانند شیر، ماست، کره، پنیر و روغن حیوانی منجر شده است. تولید انواع گیوه، کلاش و قالی نیز از محصولات صنایع دستی روستای خانقاه است.
روستای خانقاه در محدودة کوهستانی استقرار یافته و بافتی متمرکز و متراکم دارد. خانه‌های این روستا در شیبی ملایم و به شکل پلکانی ساخته شده‌اند، به طوری که بام یک خانه حیاط خانه دیگر است و اکثر خانه‌ها دو طبقه‌اند. بخش زیرین خانه به محل نگهداری دام و انبار اختصاص دارد و بخش فوقانی آن را اتاق‌های محل زندگی افراد تشکیل می‌دهد. آشپزخانه و سرویس بهداشتی نیز به صورت مشترک مورد استفاده قرار می‌گیرد. کوچه‌های روستا با درختان سرسبز و بلند، به ویژه در فصول بهار و تابستان مسیرهای دلگشایی هستند که عبور از آن‌ها خستگی را می‌زداید و نشاط و شادمانی را جایگزین می‌سازد.
مصالح عمده به کار رفته در اکثر خانه‌های قدیمی روستا شامل سنگ، چوب، گل و خشت است، که به سهولت از اطراف روستا قابل تهیه است. در ساخت خانه‌های جدید، مصالحی مانند آجر، سیمان، گچ، آهن، کاشی و مانند آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. مهم‌ترین ویژگی خانه‌های قدیمی روستا هماهنگی آن‌ها با محیط اطراف است. به طوری که سقف مسطح خانه‌ها با دیوارهای سنگی و گلی همرنگ طبیعت، کمال درآمیختگی فضای کالبدی روستا با محیط طبیعی اطراف را نشان می‌دهد.
نوع معماری خانه‌های روستاییان به نوع فعالیت و نحوة معیشت آنان بستگی دارد، به گونه‌ای که خانة افراد شاغل در امور خدماتی با خانة افرادی که در امر تولید صنایع دستی و یا دامداری اشتغال دارند به لحاظ وسعت، فضا و تزیینات متفاوت ات.
جاذبه‌های گردشگری[ویرایش]
روستای خانقاه به دلیل برخورداری از آب و هوای معتدل، معماری پلکانی، خانه‌های سنتی، مناظر و چشم‌اندازهای کم‌نظیر، پتانسیل‌های گردشگری قابل توجهی دارد. به همین دلی در فصول بهار و تابستان گردشگران زیادی به این روستا سفر می‌کنند. برخی از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری روستا عبارتند از: چشمة شلم ناو که از کوهستان‌های اطراف سرچشمه می‌گیرد و اراضی روستا و باغات آن را مشروب می‌سازد. این چشمه مناظر و چشم‌اندازهای طبیعی منحصر به فردی دارد. اطراف این چشمه، به ویژه در بهار با درختان سرسبز بلند، گیاهان خودرو و گل‌های زیبای رنگارنگ وحشی محیط مناسبی را برای گذراندن اوقات فراغت گردشگران فراهم می‌آورد. کوه دالانی با ۲۵۶۴ متر ارتفاع در زمستان‌ها با برف پوشیده می‌شود و شکوه و عظمت خاصی می‌یابد. در بهار و تابستان نیز با انواع گیاهان و گل‌های رنگین، زیبایی خیره‌کننده‌ای می‌یابد.
کوهستان دالانی، محیطی فرح‌بخش و جذاب برای دوستداران طبیعت و کوهنوردان است. کوه آتشگاه در مقابل روستای خانقاه قرار دارد که با فرا رسیدن فصل بهار از انواع گیاهان و گل‌ها پوشیده می‌شود و زیبایی دلفریبی می‌یابد. دامنة این کوه با درختان زیبا و بلند بلوط جلوة بسیار زیبا و تماشایی دارد. باغات اطراف و داخل روستا که بسیار انبوه و گسترده‌اند، طراوت و زیبایی وصف‌ناپذیری دارند. این باغات از جمله فضاهای تفریحی مردم روستا محسوب می‌شوند. جنگل‌های انبوه بلوط اطراف روستا و دامنة کوه‌های مشرف به روستا را فرا گرفته‌اند و چشم‌انداز بسیار زیبایی دارند. این جنگل‌ها از جمله جاذبه‌های طبیعی روستای خانقاه به شمار می‌روند و مورد توجه علاقمندان به طبیعت می‌باشند. رودخانه خانقاه از میان روستا می‌گذرد و در اطراف آن درختان بلند و باغات سرسبز میوه فضای دلپذیری ایجاد کرده‌اند.
حواشی این رودخانه به خصوص در فصول بهار و تابستان بسیار زیباست و محل تفریح و تفرج مردم روستا و علاقمندان به طبیعت است. معماری پلکانی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری روستای خانقاه است که مانند مأمنی دنج و آرام در میان درختان بلند و باغات انبوه و گسترده قرار گرفته است.
بنای زیارتگاه باواشیخ حسن یکی از بناهای ارزشمند و تاریخی روستاست. بنای این آرامگاه از سنگ، چوب و خشت است و یکی از اماکن مذهبی مورد احترام مردم روستاست. حوضخانه قدیمی از دیگر بناهای تاریخی روستای خانقاه می‌باشد که از چگونگی ساخت و قدمت آن اطلاع دقیقی در دست نیست. مردم این روستا همانند سایر مسلمانان اعیاد بزرگ مذهبی مانند میلاد حضرت محمد (ص)، عید فطر و عید قربان را گرامی می‌دارند و مراسم جشن و سرور برپا می‌کنند. در روز میلاد پیامبر (ص) نیز به مولودی خوانی می‌پردازند. مولودی‌خوانی در دوازدهم ماه ربیع‌الاول، شب‌های جمعه و شب‌های سه‌شنبه در تکیه و خانقاه دراویش برقرار می‌باشد.
مراسم عرفانی ذکر و سماع دراویش در میان دراویش روستا متداول است. از جمله بازی‌هایی که در میان مردم این روستا اجرا می‌شود، می‌توان به کلاورفانکه، اختران، گوراو بازی، هفت سنگ، گل یا پوچ و خزلوکه اشاره کرد. موسیقی، در میان مردم روستای خانقاه جایگاه ویژه‌ای دارد، به طوری که مراسم ذکر و سماع دراویش نیز همراه با موسیقی اجرا می‌شود.
در مراسم عروسی محلی نیز موسیقی جایگاه ویژه‌ای دارد و نواها و ترانه‌های محلی با ریتمی شاد و طربناک به اجرا درمی‌آیند. مهم‌ترین آلات موسیقی این روستا عبارتند از شمشال که در مراسم ذکر و سماع خانقاهی و دف که بیشتر در مراسم مذهبی نواخته می‌شود. پوشاک مورد استفاده مردم این روستا، غالباً همانند البسه ساکنان سایر مناطق کردنشین ایران است. از مهم‌ترین غذاهای رایج این روستا می‌توان به کلانه و بژی برساق اشاره کرد. کلانه ترکیبی از نان فطیر، پیاز و کره محلی است و بژی برساق نوعی شیرینی محلی است که از آرد گندم، ذرت، شیر، تخم‌مرغ، زیره و زردچوبه پخته می‌شود و بسیار لذیذ و خوشمزه است. از مهم‌ترین صنایع دستی و هنری که در میان مردم روستا رواج دارد، به انواع قالی با رنگ‌های شاد و نقوش طبیعی و همچنین به گیوه یا کلاش می‌توان اشاره کرد. دسترسی: روستای خانقاه در ۲ کیلومتری شهر پاوه واقع شده است و جاده آسفالت و مناسبی دارد.
منبع[ویرایش]
وبلاگ روستای خانقاه
