خانکوک
خانکوک(اخ) نام یکی ازدهستانهای بخش حومه شهرستان
فردوس است.این دهستان از شمال خاوری به فردوس و خاور شوسه ی عمومی فردوس گنابادمحدود است و از ۱۹ آبادی تشکیل شده است که دارای ۲۱۰۰ سکنه می باشد.( فرهنگ جغرافیایی ایران ج ۹)
ساز «خانکوک» کوک نيست[ویرایش]
خراسان جنوبي - مورخ دوشنبه ۱۳۹۲/۰۹/۱۱ شماره انتشار ۱۸۵۶۵
نويسنده: با کمال
«خانکوک» نام روستايي در ۵ کيلومتري شمال غرب فردوس است که هزار و۲۰۰ نفر جمعيت دارد و ۵ شهيد و۴۰ جانباز را تقديم انقلاب اسلامي کرده است. نام اين روستا را از آن جا خانکوک گذاشته اند که درگذشته روستايي آباد، فعال و در نهايت «کوک» بود.
منظور از «کوک» همان کوک ساعت است؛ ساعت هاي قديمي از طريق دسته يا ولوم کوچکي که جلوي ساعت قرار داشت، کوک مي شد و کار مي کرد.
بسياري از قديمي ها بر اين باورند که در گذشته بخش عمده اي از محصولات مورد نياز مردم فردوس مانند تخم مرغ و لبنيات از اين روستا تامين مي شد و روستاييان زيادي از اهالي خانکوک بودند که سبدهاي تخم مرغ محلي را روي دست به فردوس مي آوردند و مي فروختند اما امروزه بر اثر خشکسالي هاي پي درپي و رواج زندگي ماشيني در روستا رغبتي براي پرورش و نگهداري مرغ باقي نمانده است. بنابراين اهالي نان، تخم مرغ و ديگر اقلام مورد نياز خود را از شهر تهيه مي کنند.با حضور در روستا، پاي صحبت تعدادي از اهالي، دهيار و رئيس شوراي اسلامي خانکوک نشستيم و مشکلات مردم را از زبان آنها شنيديم. پيرمرد ۷۰ ساله اي با گلايه از خرابي حمام روستا گفت: آب حمام روستا قرار بود با انرژي خورشيدي گرم شود اما کار ناتمام رها شد، مسئولان مي گويند هزينه حمام در روستا زياد است بنابراين بهتر است مردم در منازل خود حمام بسازند.وي افزود: تکليف افرادي که نمي توانند در خانه خود حمام بسازند، چيست؟ حداقل مبلغي تسهيلات بلاعوض به اين افراد بدهند تا براي ساخت حمام در منزل اقدام کنند.
وجه تسمیه[ویرایش]
در زمینه وجه تسمیه خانکوک می توان گفت که خانکوک به معنی چسمه سار یا جایی که درآن چشمه فراوان وجود دارد می باشد
و از ترکیب دو عبارت خان به معنی چشمه و پسوند کوک به عنوان پسوند نسبت که به دنبال آن اضافه شده ایجاد شده است.
با توجه به ارتفاعات دوکوهه که در نزدیکی خانکوک می باشد و همچنین وجود زغال سنگ نارس در این منطقه منابع آبی آن روی زمین می باشد. ودر زمانی نه چندان دور چشمه سار های فراوانی در این منطقه وجود داشته است.
ضرورت احداث بولوار ورودي[ویرایش]
يکي ديگر از اهالي خانکوک برضرورت احداث بولوار ورودي روستا و ايجاد يک پارک همراه با فضاي سبز مناسب تاکيد کرد و گفت: مگر مردم روستا دل ندارند که هر چه امکانات هست بايد براي شهر باشد.
«يدا...يزدان پناه» افزود: در فردوس علاوه بر۳ پارک بزرگ، حدود ۱۰ پارک محله احداث شده است اما روستاي بزرگ خانکوک در فاصله ۵ کيلومتري فردوس از بسياري از امکانات رفاهي محروم است و يک پارک کوچک هم در روستا احداث نشده است. وي که سابقه ۳ سال مسئوليت دهياري را در کارنامه خود دارد، ادامه داد: همين تبعيض هاست که باعث مي شود روستاها يکي پس از ديگري خالي از سکنه شود و مردم مهاجرت کنند چون مي بينند هر چه امکانات هست براي شهر است.
وي بافت فرسوده روستا را با توجه به زلزله خيز بودن منطقه خطري بزرگ براي اهالي دانست و خاطرنشان کرد: اگر خداي ناکرده زلزله اي اتفاق بيفتد بسياري از خانه هاي اهالي خانکوک که از خشت و گل است به تلي از خاک تبديل خواهد شد و مشکلات زيادي را براي مسئولان و اهالي ايجاد خواهد کرد بنابراين لازم است مسئولان بنياد مسکن تسهيلات بلاعوض و قرض الحسنه در اختيار اهالي و متقاضيان مقاوم سازي قرار دهند تا بتوانند براي خود سرپناهي مطمئن احداث کنند.«حسين شهرياري» و «مجتبي باختري» ۲ نفر ديگر از اهالي روستا که منازل آنها مقابل دهياري در حاشيه جاده در نزديکي واحدهاي دامداري قرار گرفته، از بوي تعفن دامداري ها گلايه کردند و گفتند که قرار است چند واحد دامداري ديگر در فاصله ۱۰۰ متري دهياري احداث شود و اگر اين کار انجام شود ما ناچار خواهيم بود منازل خود را ترک کنيم.
کمبود آب کشاورزي[ویرایش]
رئيس شوراي اسلامي روستاي خانکوک کمبود شديد آب کشاورزي را بزرگ ترين مشکل روستا دانست و گفت: جوانان با نشاط و پر تلاش خانکوک با وجود تحصيلات بالا براي انجام کارهاي کشاورزي آمادگي دارند اما نبود آب کشاورزي مانع از کار و تلاش آنها شده است.«حسن راحت طلب» افزود: بارها مشکل تامين آب کشاورزي روستاي خانکوک در جلساتي با حضور مسئولان روستا مورد بررسي قرار گرفته و قرار شده است تامين آب از دشت ميان تک در پايين دست روستا با فاصله اي کمتر از ۱۰کيلومتر در دستور کار مسئولان قرار گيرد اما با وجود پيگيري هاي زياد تاکنون که حدود ۱۵ سال از ارائه اين طرح ها مي گذرد، کار به سرانجام نرسيده است.
وي کمبود شديد آب کشاورزي در اين روستا را تهديدي جدي براي باغ هاي پسته اهالي عنوان و اضافه کرد: برخي با آبرساني سيار و استفاده از تانکر توانسته اند باغ هاي پسته خود را از خشک شدن نجات دهند.رئيس شوراي اسلامي در ادامه سخنانش گفت: طرح هادي روستا از۱۰ سال قبل آغاز شده و ۳ سال است که به دليل اختصاص نيافتن اعتبار به صورت ناتمام رها شده و همان کارهايي هم که انجام شده در حال تخريب است. وي از مسئولان بنياد مسکن شهرستان و استان خواست با تخصيص اعتبار، نگراني اهالي روستا را درباره طرح هادي برطرف کنند.
«راحت طلب» يکي ديگر از مشکلات خانکوک را نبود سالن ورزشي در روستا اعلام کرد و ادامه داد: با اينکه جوانان ورزشکار روستا تاکنون مقام هاي زيادي را در رشته هاي مختلف ورزشي اعم از فوتسال و واليبال در شهرستان کسب کرده اند اما از داشتن يک سالن ورزشي محروم هستند و بايد مسير ۵ کيلومتري فردوس را براي تمرينات ورزشي طي کنند.وي گفت: اگر دولت دغدغه مهاجرت روستاييان را دارد، بايد در عمل از مهاجرت جلوگيري کند چرا که در حال حاضر خانکوک مهاجرپذير است و اگر وضع به اين صورت باشد که جوانان از حداقل امکانات هم برخوردار نباشند، طبيعي است که روستا را ترک کنند.دهيار خانکوک هم درگفت وگو با خبرنگار ما، ايجاد اشتغال براي جوانان را مهم ترين ضرورت و خواسته اهالي دانست و افزود: اگر چند کارگاه کوچک توليدي زودبازده در روستا فعال شود يا تسهيلات ارزان قيمت و بلند مدت در اختيار جوانان روستا قرار گيرد، اشتغال آنها تضمين مي شود و مجبور نخواهند بود براي تامين معيشت فاصله ۲۰ کيلومتري روستا تا روستاهاي بالادست فردوس را براي چيدن انار و گل زعفران طي کنند.«حسين جعفرزاده» گفت: با کمبود شديد آب کشاورزي و نبود شغل مناسب براي جوانان در روستا، احساس مي شود که کوک روستا رو به اتمام است و بيم آن مي رود که جوانان روستا پس از ازدواج، روستا را ترک کنند و در فردوس ساکن شوند بنابراين بايد از همين الان چاره انديشي کرد.
وجود ۴۰ دامداري سنتي در روستا
وي ادامه داد: حدود ۴۰ واحد دامداري سنتي در روستا وجود دارد که بيشتر دام سنگين در آن نگهداري مي شود و اهالي روزانه حدود ۲ تن شير به شهر ارسال مي کنند.در حال حاضر براي صدور پروانه هاي دامداري دست اندازهاي زيادي ايجاد شده است و هر جواني که بخواهد شغل دامداري را در پيش گيرد با سختگيري ها وکاغذبازي هايي که در زمينه تغيير کاربري زمين ها و دريافت استعلام وجود دارد، مواجه مي شود بنابراين بسياري از علاقه مندان به اين شغل دلسرد مي شوند و عطاي دامداري را به لقايش مي بخشند و ناگزير مي شوند اين شغل را رها کنند.
وي گفت: به طور قطع از احداث واحدهاي جديد دامداري در نزديکي روستا جلوگيري خواهد شد و قرار است توسعه محله هاي دامداري در پايين دست مجتمع فعلي انجام شود تا مشکل بهداشتي براي اهالي روستا به وجود نيايد.
