دستجرد
روستای دستجرد شهرستان نطنز استان
اصفهانروستاي دستجرد/
تخت جلگه (فيروزه)/
خراسان رضویاین روستا در دهستان طاغنکوه جنوبی از بخش طاغنکوه شهرستان تحت جلگه (فیروزه ) در استان خراسان رضوی قرار گرفته است و تا شهر همت آباد مرکز بخش طاغنکوه حدود ۱۸ کیلومتر فاصله دارد...
موقعیت جغرافیایی[ویرایش]
این روستا در دهستان طاغنکوه جنوبی از بخش طاغنکوه شهرستان
تحت جلگه (
فیروزه ) در استان
خراسان رضوی قرار گرفته است و تا شهر همت آباد مرکز بخش طاغنکوه حدود ۱۸ کیلومتر فاصله دارد.
روستای دستجرد در ۳۰ کیلومتری جنوب غرب شهر فیروزه مرکز شهرستان فیروزه و ۵۰ کیلومتری شهر نیشابور قرار دارد.
روستا از طریق جاده آسفالته ( که در سال ۱۳۸۷ آسفالت شده) به روستاهای شورورز و شورگشت در غرب، زروند و شوریاب در جنوب شرقی ، شهر گرماب ، شهر همت آباد در شمال شرقی ارتباط و همسایگی دارد.
دستجرد در ۳۶ درجه و ۱۳ دقیقه عرض شمالی ( فاصله از خط استوا) و ۵۸ درجه ۲۱ دقیقه طول شرقی (فاصله از خط نصف النهار مبدأ) و در ارتفاع ۱۴۳۰ متری از سطح دریای آزاد واقع گردیده است.
وضعیت طبیعی[ویرایش]
این روستا در میان کوه های طاغنکوه جنوبی قرار دارد. این کوه ها که از این منطقه و با نام طاغنکوه جنوبی شروع می شود ، به سمت شهرستان های غربی خراسان رضوی ادامه می یابد و با نام رشته کوه جغتای معروف است. در دره نسبتا حاصلخیز اما کم آبی از این کوهستان چند روستا در محور شمال غربی – جنوب شرقی قرار گرفته اند . از خروجی دره این روستا ها عبارتند از : زروند، دستجرد، شورورز و شورگشت.
کوه های ضلع شمالی این دره روستاهای داخل دره را از روستا های گرماب ، ناوشک ، قلعه یزدان و فیض آباد جدا می کند. در این دره تنها چند کال ( رود فصلی و اتفاقی) وجود داردکه تنها در بارندگی ها در آنها آب جریان می یابد. این دره کم عمق توسط همین کال ها به وجود آمده است. کال های محلی ( رودهای فصلی و مسیل ها) در ایام بارندگی دارای آب می شود. بارش سالانه منطقه به ۲۶۰ میلیمتر می رسد.
در این کوه ها گیاهانی مثل آویشن کوهی، کمایبویه( بُزگورک) انجیر وحشی، ریواس (قاقرو) ، کنگر و ... رشد می کند و اهالی به ویژه در طب سنتی از آنها استفاده می کنند.
در میان کوه های نزدیک روستا چند کلاته (صحرا یا مزرعه) وجود دارد که همگی دارای آب قنات هستند و در هر مزرعه تعدادی از اهالی شریک ملک و کشاورزی می کنند.. همه کلاته ها با توجه به وجود آب و زمین هاو باغات سرسبز تفرجگاه اهالی و مسافران نیز می باشند. همترین محصولات کشاورزی شورگشت عبارتند از : گندم ، جو ،که به دو صورت دیم و آبی کشت می شود.چغندر، پنبه ، گوجه ، بادام دیم ، انگور، زرد آلو ، سیب و هندوانه .
دامداری به صورت سنتی صورت می گیرد و گاو و گوسفند و بز مهمترین دام های روستا هستند. جمعیت
با توجه به افزایش جمعیت در سال های اخیر و نیز ثابت بودن و عدم افزایش میزان آب و زمین کشاورزی و نبودکار در محل با پدیده مهاجر فرستی شدید رو به رو شده است.
در سال ۱۳۷۵ روستا بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران حدود ۶۲۳ نفر جمعیت داشته است که این میزان در سال ۱۳۸۵ با حدود ۴۵درصد کاهش (۲۷۸ نفر) به ۳۴۵ نفر رسیده است.
در سال ۱۳۸۵ جمعیت روستا شامل ۱۰۶خانوار می شده که شامل ۱۶۲ نفر مرد و ۱۸۳ نفر زن بوده اند . تفاوت زیاد بین تعداد مردان و زنان به خوبی پدیده مهاجرت در دستجرد را نشان می دهد.
مردان برای کار با شهر های دیگر مهاجرت می نمایند که پس از مدتی به مهاجرت خانوادگی تبدیل می شود. شهر های تهران و حومه ، کرج و نیشابور مقاصد اول بیشتر مهاجرین دستجردی را تشکیل می دهد. بیشتر مردان روستا برای فعالیت کشاورزی و صیفی کاری ( که شغل اصلی خودشان در دستجرد است.) به اطراف شهر های تهران و کرج ( مشکین آباد ، نظر آباد، هشتگرد) آبیک ، قزوین ، و اواخر به بویین زهرا و همدان و زنجان و ابهر می روند.
آنان با اجاره چاه های آب و زمین های کشاورزی یا از طریق نصف کاری ( تقسیم محصول بین مالک وخود) و فعالیت در ایام بهار ، تابستان تا اواسط پاییز ، در اواخر پاییز و زمستان به دستجرد برمی گردند تا با پول به دست آمده هزینه های خانواده هایشان را تأمین کنند.
امکان تحصیل برای کودکان روستا تا پایان مقطع ابتدایی در یک مدرسه مختلط دخترانه و پسرانه امکان پذیر است و برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر باید به روستای شورگشت یا شهر های گرماب ، همت آباد، فیروزه و نیشابور بروند.در روستا دو مسجد به نام های امام رضا (ع) و مسجد جامع بنا شده که مسجد تازه تأسیس امام رضا در ماه مبارک رمضان و مسجد قدیمی جامع در ماه های محرم و صفر از مومنان و اهالی روستا استقبال و پذیرایی می کنند.
حمام قدیمی و خزینه ای روستا که در کنار مسجد جامع قرار دارد به دلیل مسایل بهداشتی سال ها پیش تعطیل و اکنون مخروبه شده و از آثار قدیمی روستا محسوب می شود. در سال های اخیر حمام بهداشتی و با امکانات بهتر در کنار شرکت تعاونی روستا ایجاد شده و مورد یهره برداری اهالی قرار می گیرد.
در کنار مسجد جامع قلعه قدیمی روستا قرار دارد که اکنون خالی از سکنه است و مردم در بیرون از قلعه منازل جدید ساخته اند و قلعه قدیمی نیز به آثار باستانی روستا تبدیل شده است.
با توجه مسولان به امور بهداشتی از سال ۱۳۸۰ خانه بهداشت روستا افتتاح شده و به ارایه خدمات بهداشتی به اهالی پرداخته است که به بهبود سلامتی اهالی و محیط کمک شایانی کرده است.
مزار شهدا نیز در کنار مسجد امام رضا قرار دارد . روستا دستجرد ۱۷ شهید تقدیم انقلاب اسلامی و آرمان های آن کرده است.
در نزدیکی روستا دو مکان زیارتی و تفریحی قرار دارد که در طول سال مورد استقبال اهالی دستجرد و روستاهای اطراف قرار می گیرد.
۱- مزار بی بی فاطمه ۲- شیخ حسن (امامزاده مقوَل)
در هر دو زیارتگاه وجود آب قنات و فضای سرسبز و محیط کوهپایه ای و طبیعت زیبا ، جذابیتشان را دو چندان نموده است.
اهالی روستا به مهمان نوازی در بخش طاغنکوه معروف هستند. غذاهای محلی روستا عبارتند از :آش ، بلغور شیر و حلیم سنتی که در ماه های رمضان و محرم و صفر در مراسم های مذهبی پخت می شود. نان تافتون سنتی و خوشمزه دستجرد نیز بسیار معروف است.
منبع[ویرایش]
پایگاه خبری روستانیوز
