روستای قلعه زو شهرستان کلات
معرفی روستای قله زوموقعیت و تاریخچه[ویرایش]
روستای قله زو (قلعه زو) از توابع بخش مرکزی شهرستان
کلات در استان
خراسان رضوی ، با مختصات جغرافیایی ۵۹ درجه و ۴۷ دقیقه طول شرقی و ۳۶ درجه و ۳۰ دقیقه عرض شمالی در ۱۸ کیلومتری شمال شرقی شهر کلات و ۱۷۰ کیلومتری شمال
مشهد قرار دارد.
روستای قلعه زو از شمال به کشور ترکمنستان و روستا های نفطه و خلج ، از منطقه ته شوری ، از غرب به روستای سیرزار ، از شرق به روستای آقداش محدود می‌شود.
کمترین ارتفاع از سطح دریا ۴۴۵ متر در نزدیکی مرز ترکمنستان و بیشترین ارتفاع مربوط به قله بابا کمال با رارتفاع بالغ بر۱۷۵۰ متر از سطح دریا را داراست.
قدمت روستای قله زو با سالیان بسیار دراز بر می گردد. ولی سکنه فعلی آن بازماندگان و سرداران دوران نادر شاه می باشد. که وظیفه حفاظت از دژ کلات در مقابل یاقیان ترکمن را برعهده داشتند که از مناطقی کرمانشاه و سرولایت نیشابور کوچانده شده است. در دوران پس از نادر بیشتر زندگی خان نشینی و ارباب رعیتی بوده است.
مردم روستای قله زو به زبان لری ، ترکی و فارسی سخن می‌گویند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند.
الگوی معیشت و سکونت[ویرایش]
براساس سرشماری سال ۱۳۸۵، روستای قله زو ۳۰۲ خانوار ،۱۱۵۶ نفر می باشد.
درآمد اکثر مردم روستای قلعه زو از فعالیت‌های زراعی، دامداری و صنایع دستی تأمین می‌شود.
زراعت روستا، دیمی است و محصولات عمده آن گندم و جو است. دامداری، به شیوه سنتی متداول است و پرورش گوسفند و گاو و تولید انواع محصولات دامی و فرآورده‌های لبنی رواج دارد.
باغداری در روستا در منطقه مرزی ترکمنستان بوده و لی اکنون قنات های آن بعلت عدم ترمیم قنات ها و چاهها در حال نابودی است. ، ولی در قسمت‌هایی از کوه‌های شمالی و شرقی روستا ، انواع درختان پسته کوهی و انجیر و درختان ارس و درختچه هایی چون بادامچه و گیاهان دارویی مانند زرشک، سیب کوهی، آنوخ، کاسنی، مندک، گون، کاکوتی و گل پوپک وجود دارد.
روستای پایکوهی قله زو بافت مسکونی متمرکزی دارد و در دامنه کوه استقرار یافته است. معماری روستا سنتی و ساده و معابر آن پیچ در پیچ و باریک است. خانه‌های روستاییان معمولاً در یک طبقه با سقف مسطح و دیوارهای گل اندود ساخته شده‌اند. مصالح به کار رفته در بناهای قدیمی غالباً گل، سنگ، خشت، آجر و چوب است، ولی در ساخت خانه‌های جدید، از مصالح سیمان، تیرآهن و آجر نیز استفاده می‌شود.
جاذبه‌های گردشگری[ویرایش]
اقلیم خشک روستای قله زو، مانع سرسبزی پیرامون آن شده است و دره های ژرف اطراف روستا چشم انداز بی بدیلی به در منطقه کلات داده است
در اطراف روستای قله زو، چشمه‌های کوچک دیگری نیز، با آبی سرد و گوارا وجود دارد که قسمتی از کوه‌های اطراف آن با انواع گیاهان خودرو و طبیعی پوشیده شده است. بز کوهی و میش در مناطق مرز با کشور ترکمستان دیده می شود.. برخی از ارتفاعات اطراف روستا برای مطالعه و تحقیق در زمین‌شناسی و فسیل‌شناسی بسیار مناسب است.
برج و باروی در دراوزه شرقی یعنی دراوزه باغ از جاذبه‌های تاریخی روستاست. در ضلع غربی روستا و بر روی قله کوهی واقع شده است و آثاری از برج‌ها، سنگرها، پل و دیگر ابنیه آن باقی مانده است.مصالح به کار رفته در این برج شامل سنگ، گچ، گل و ساروج است.
در روستا محلی به نام اجاق محلی باری شفا بخشی بیماران می باشد
مردم روستای قله زو، در اعیاد مذهبی به جشن و سرور و در ایام وفات و شهادت ائمه به عزاداری می‌پردازند. برپایی مراسم ملی تحویل سال نو، سیزده بدر، شب یلدا و چهارشنبه سوری، از دیگر ویژگی‌های فرهنگی مردم این روستا است.
اجرای انواع آوازهای محلی به زبان ترکی در مراسم و جشن‌های عروسی همراه با آلات موسیقی در روستا اجرا می‌شود. کشتی با چوخه از جمله ورزش‌ها و بازی‌های محلی روستاست.
پوشاک برخی از افراد میانسال شبیه به لباس کردی است. این لباس‌ها شامل کلاهی خاص و نیم تنه پشمی است. زنان در مراسم و جشن‌های محلی از لباس‌های محلی و قومی خود استفاده می‌کنند.
انواع غذاهای گوشتی مانند آبگوشت و کباب و همچنین انواع آش‌های رشته و دوغ در روستا تهیه می‌شود. طبخ انواع اشکنه و فطیر مسکه (نوعی نان محلی) در روستا رواج دارد.
دسترسی[ویرایش]
این روستا از طریق شهر کلات میسر است.
از جمله طرح هایی اجرایی می توان
طرح هادی روستا قله زو اشاره کرد تا کنون ۷۰۰متر از آن بصورت ناقص در مسیر اصلی اجرا شده است.
منبع[ویرایش]
بهنام پیروی
