رویین
روستاي رويين/
اسفراین /
خراسان شمالیروستای رویین از جمله روستاهای سر سبز و خوش آب وهوای شهرستان اسفراین است که درسمت جنوبی کوه های الاداغ و در یکی از دره های مصفای آن واقع شده است. زمینهای روستا در شیب دامنه قرار گرفته و روستاییان با کوشش زیاد آن را تراست بندی کرده اند و به همین علت معیشت باغداری اهمیت بیشتری نسبت به معیشت کشاورزی دارد. دره های فرعی روستا پوشیده از باغات وانواع درختان میوه است.
معرفی روستا[ویرایش]
روستای رویین از جمله روستاهای سر سبز و خوش آب وهوای شهرستان اسفراین است که درسمت جنوبی کوه های الاداغ و در یکی از دره های مصفای آن واقع شده است. زمینهای روستا در شیب دامنه قرار گرفته و روستاییان با کوشش زیاد آن را تراست بندی کرده اند و به همین علت معیشت
باغداری اهمیت بیشتری نسبت به معیشت کشاورزی دارد. دره های فرعی روستا پوشیده از باغات وانواع درختان میوه است.
این روستا بطور نسبی تمام تسهیلات لازم برای یک روستای پیشرفته را داراست.
اماکن مذهبی[ویرایش]
زیارتگاه امام زاده اسحاق(ع)(مصوم زاده)در این روستا قرار دارد. شاهزاده اسحاق از فرزندان موسی بن جعفر(ع)می باشد که بعلت جور و جفای خلفای عباسی به کوهستانهای شمال خراسان آمده و رویین را بعلت علاقه وافر مردمش به تشیع وامام زادگان انتخاب می کند. خلیفه وقت عباسی به فرمانداران خود دستورمی دهد که هرجا سیدی وجود دارد وی را به قتل برسانند. درآن زمان فردی بنام (قیدار بن سمنانی ) فرماندار سمنان بود که ماموران خود را به سمت شمال خراسان گسیل می دارد. امام زاده رویین نیز بدست ماموران (قیدار)از پشت مورد حمله قرار می گیرد و شهید می شود.
اهالی روستا قاتل او را دستگیر می کنند ودر شمال مرقد شاهزاده بطور ایستاده و زنده مد فون می کنند و صخره ای بزرگ روی سر او قرار می دهند. بعداز گذشت سالها و فراموشی شاهزاده اسحاق یکی ازاهالی بنام استاد حسین حقیقی چند بار خواب می بیند که به او می گویند در قبرستان مرکز روستا همان جایی که کبو ترها دور می زنند مرقد شاهزاده است وی به خواب خود اعتنا نمی کند اما برای بار سوم به او هشدار می دهند.
استاد حسین به کمک دختران خود، فاطمه وخدیجه ،محل خواب دیده شده را می کندند. مردم آنها را دیوانه خواندند تا اینکه لوح مرقد از زیر خاک نمایان شد و اهالی باور پیدا کردند .اکنون بنای سابق امام زاده تخریب شده وطرح جدید آن در حال اجراست.
آثار باستانی روستا[ویرایش]
وجود تپه ای قدیمی در میام، حمام قدیمی خزینه ای، وجود چند درخت چنارکهنسال با قدمت بیش از ۶۰۰سال.
تفرجگاههای روستا[ویرایش]
۱. سر چشمه شروع چشمه ای چوشان وسرد.سرآغاز حیات روستا که باعث نشاط و سرسبزی آن شده ومحلی برای مشتاقان طبیعت
۲. چشمه کوه .چشمه ای کوچک بر فراز کوههای جنوبی رویین و درقسمت شمالی باغهای سر که در فصل بهار، جلوه گر شکوه وعظمت طبیعت است. اعتقادات محلی بر این است که حضرت علی (ع)در این چشمه استراحت نموده (سیر افاق)وسفره پر برکت خویش را به سوی روستا تکانده اند وسر سبزی روستا از برکت حضور ایشان است.
۳.ذو تنگ .در قسمت شمالی روستا پس از عبور از سرچشمه مسیری سنگلاخی همراه با جریان کم آب توجه گرشگران را به خود جلب می کند.
دوطرف این مسیر زیبا را باغهای میوه در بر می گیرد وکوههای صخره مانند زیبا، آن را استوار می کند . پس از عبور از این مسیر به خود (ذو )می رسیم که صخره های موازی دو کوه به همدیگر بسیار نزدیک شده وتنگه ای باریک ایجاد می کند.اگر بارندگی زمستان وبهار خوب باشد به خوبی قطرات زیبای آب را می بینید که از قسمتهای مختلف این کوه صخره ای می چکد ودرمحل فرود خود گودالی کوچک ایجاد می کند. گاهی از بلندای کوه می چکد ودرگوشه ای دیگر از زیر صخره می جوشد وجریان آبی کوچکی ایجاد می کند که در طول مسیر خود با چشمه های اطراف می پیوندد و رودی راتشکیل می دهد.
۴گل میام (گودال میام):
گودالی ساخته شده توسط انسان اما پرآب شده توسط طبیعت. چشمه های جوشان کف گودال آن را همیشه و در همه فصول پر آب نگه می دارند.از آب آن برای آبیاری استفاده می شود.۴اماکن دیدنی رویین مکانی سر سبز است که گردشگران طبیعت گرا (اکو توریسم) را به خود می طلبد.
جاذبه های گردشگری روستا[ویرایش]
باغها و کوچه باغهای زیبا ،مسیرهای اصلی دره ها ومکانهای عمومی رویین درزیرلیست وار آورده شده اند:
۱- سرچشمه مکانی عمومی برای بازید عموم.
۲- ذوتنگ مسیری زیبا برای تفرح
۳- چشمه کوه
۴- درقله (درقله) باغهای زیبا همراه با کوچه باغهای تحسین برانگیز.یکی ازراههای ورودی روستا درگذ شته های دور
۵- کتل شهر واقع در انتهای درقله وراه عبور رویین به شهر در گذ شته بوده است.
۶- گل میام (گودال میام)
۷- کوپد(کوههای کبود رنگ اطراف باغهای روستا کنار جاده اصلی روستا)
۸- خواجه عماد (یکی از مسیرهای باغات رویین)
۹- کوه رمنه، کوهی بلند وصخره ای همراه با درختی سبز. در قسمت بالایی کوه که از یک طرف صخره ای وصعب العبور است واز طرف دیگر بسیار راحت می توان گذر کرد.
۱۰-دهن دور(دهنه دور) باغاتی زیبا وکوهایی بلند که در فروردین واودیبهشت بی نظیر است.
۱۱- قلعی بلا ند(قله بلند) در قسمت غرب روستا که مساکن روستایی به آن ختم می شود واز آن برای دفن اموات استفاده شده است. کوهی یا تپه ای سرخ رنگ که از بلندای آن می توان روستا را دید.
۱۲- شپیران(کوهای شاهپوران) کوههایی زیبا که دارای انواع گیاهان دارویی است که مشتاقان خود را به حضور می طلبد.
۱۳- پی دوی.باغهای سر سبز که مسیر عبوری مردمی است که در کوهای پس آن به کشت وکار و دامداری می پردازند.
۱۴- تینگ(تنگه)
۱۵-شو قله(شیب قله یا شب قله بعلت وجود درختان وتاریکی نسبی محل)مسیر عبوری باغهای غرب روستا است که در ابتدای روستا قرار دارد وپشت قلعه بلند قرار دارد.
۱۶-جندی(جنی)باغهای اطراف روستا
۱۷-سرخه. باغهای اطراف درتپه ای کوچک در شرق روستا که رنگ سرخ دارد
۱۸- چردبی ولی باغ ورودخانه ای زیبا درمسیر در قلعه
۱۹- تپه حسن چوپان.تپه ای کبود رنگ در وسط باغها که مکا نی آرام وزیبا است.
۲۰- نسر باغهای جنوبی روستا که کمتر در مسیر آفتاب قرار دارند بدلیل اینکه سایه کوهها، ما نع می شود.
۲۱- جهه میدانی وسیع در کوههای جنوبی روستا که محل کشت و زراعت مردم روستاست.
۲۲-دره استه حسین (استاد حسین)دره ای سر سبز که با بلند ای آن می توان روستا را بخوبی دید.
۲۳- نوی(نوی)زیر
۲۴-اسبی یو خربه (اسیاب خرابه)اسامی باغهای درقلعه است
۲۵- کنج اخور(کنج اخوره)
۲۶- دره عنبران
۲۷- دره محمد بنی
۲۸- دره قیاس(غیاث)
۲۹- دره مصطف(مصطفی)
۳۰- قر یشمری(قرشمال) و کوههای اطراف روستا که دامداران، دامهای خود را برای چرا به این مناطق می برند که در فصولی از سال مورد حمایت جنگلبانان است واز ورود آنها جلوگیری می شود. در این کوهها که دره به دره، اسامی مختلفی دارند چیزی حدود ۴۰دره که متعلق به رویین است و در اکثر آن ها چشمه وجود دارد وزراعت وکشت می شود، عمدتا گندم ونخود وعدس کاشته می شود.این کوها در فصول بهار وتابستان بسیار تماشایی است.اردیبهشت، شکوه رنگهاست .
دشتهایی کاملا زرد رنگ ،سرخ رنگ وآبی رنگ و...دشتهای لاله های سرخ وگلهای زرد.ودر تابستان مزارع زیبای گندم .
اسامی برخی از این دره ها میدان -سیفه – کاریز- کلثوم- برج- سرخ چشمه- بلا زار شاپی- میتی رمضان یور طالب - سه تومان فرنگاوو...
چشمه های روستا[ویرایش]
سرچشمه- چشمه استا باقر درمسیر ذو- چشمه ی کبود واقع درذو- چشمه فرنگاو واقع در فرنگاو- چشمه اقا جان در کاریز اقاجان- چشمه میراحیان در منزل حاج آقای محمد وحدانی -چشمه است احمد واقع در منزل حدادیان- چشمه خواجه عماد دردره خواجه عماد- چشمه کوه در نسر- چشمه اقا سیدعلی در پایین ده- چشمه باغ اقا سیدعلی در نسر-چشمه سر خانی (سر خنی) کوچه ای بهمین نام- چشمه جنی (جنت) روبروی غسالخنه- چشمه حیات روبروی دردرمانگاه- چشمه قل قلی درمسیر جاده اصلی - چشمه علی مردان پایین تراز مر کز در مانی- چشمه کلاته روبروی مرکز درمانی - چشمه اسیا خرابه در همین محل- چشمه چخورام در نسر- چشمه دره استاحسن زیرراه کتل شهر- چشمه کربلایی میرزا حبیب درمسیر نوزیر- چشمه کنج اخور- چشمه حاجی ذوالفقار در همواری کیشتی - شمه کیشتی ۲۵چشمه کمر سیا (کوه سیاه)- چشمه زرگر (زرگرها) انتهای باغها نزدیک روستای محمودی -چشمه گل میام در میام -چشمه زربیدان واقع در زیبدان(زیر بیدها)-چشمه سرخ واقع در میام-چشمه شوری ابی(شروی)واقع درشروی .اینها اسامی مهمترین چشمه های روستاست .
شخصیتهای تاریخی[ویرایش]
ملا اسماعیل عارف رویینی اسفراین(متوفی ۱۲۸۸ق) قرن سیزدهم هجری شمسی.ملااسماعیل رویینی متخلص به عارف ازشاعران وعارفان قرن سیزدهم هجری وازمعاصران ملاهادی سبزواری است.وی درسال ۱۲۲۰ق در رویین متولد شد. پدروی ملاقربانعلی به همراه برادرش ملااصغرعلی به خاطر اختلافات محلی از وجه آباد
تهران کوچ کرده و به اسفراین می آیند. ملاقربانعلی دررویین ساکن می شود.
وی چهار فرزند داشته که همه ازشاعران و فاضلان دوران بوده اند:عارف ، سالک، بی بی خانم ،عبدالائمه .عارف درمشهد تحصیلات عربی وادبی آموخت ومدتی در حضور ملا هادی سبزواری درک فیض وچندی در نجف وتهران بوده وبه تحصیل علوم ومعارف اسلامی پرداخت.وی پس از کسب علوم گاهی در اسفراین وزمانی در بجنورد بود. ممدوحان شعری وی جعفرقلی خان وحیدرقلی خان شادلو بودند. دیوان عارف درواقع تاریخ منظوم اسفراین در دوره قاجاراست.
ماده تاریخها تاریخ بنای برخی از ابادی ها (دردوره قاجار) حوادث مهم تاریخی دوره قاجار وخرابی سلطان آباد اسفراین
وسمنگان وبسیاری ازوقایع مهم تاریخی در دیوان وی پیدا می شود. این برارزش کار عارف از بعد تاریخی می افزاید.عارف میرزای شیخ الرئیس معارضات ادبی داشته است. وی در آخر عمر در رویین روزگار گذارند تا اینکه در سال ۱۲۸۸ق در گذشت ودر محل مسجد جامع اسفراین به خاک سپرده شد.
عارف دراشعار خود وضع اقتصادی اسفراین در روزگار قاجار را بخوبی نشان داده است.ملاعبدالمجید سالک (متوفی ۱۲۶۷ق) وی برادر و فرزند ملا قربانعلی بود. هرچند زیاد عمر نکرد، اما درادبیات وعرفان به کمال رسید و به لهجه رویین نیکو شعر می گفت. وی دو فرزند داشت ظهیرالدین محمد حسن ونصیرالدین سالک ثانی. وی علاوه بر رویینی و فارسی به عربی نیز شعر می سرود که بیانگر وسعت دانش واطلاعات اوست.از شعرای انجمن شعرای اسفراین در دوره قاجار بود.
بی بی خانم سالکی(۱۲۲۷ق)شاعره بی بی خانم رویینی اسفراینی دختر ملا باقرنعلی وخواهر عارف وسالک است.تاریخ ولادت وی در سال ۱۲۲۷ق است که در حاشیه دیوان خطی عارف درج شده است.این شاعره از زنان فا ظه رویین بوده وتنها شعری که از وی باقی مانده شکواییه ای است در سوگ عبد المجید که بیانگر ذوق وقریحه وباریک اندیشی وخوش طبعی اوست.
روستای رويين دهکده نساجي سنتي کشور[ویرایش]
رویین یکی از روستاهای زیبای شهرستان اسفراین است که به دلیل وجود قابلیت‌های گردشگری به عنوان یکی از مناطق گردشگری خراسان شمالی معرفی شده است.
به گزارش خبرنگار باشگاه خبرنگاران بجنورد، اين روستا در ۲۷ كيلومتری شمال اسفراين واقع شده و دارای آب و هوای معتدل كوهستانی با زمستان‌های سرد و پر برف و تابستان‌های معتدل است. آب فراوان، باغهای اين روستا را پر رونق ساخته بطوريكه هيچ فصلی از سال از محصولات باغی بی‌بهره نبوده است. از جمله محصولات اين روستا سيب، گلابي، گردو، انگور، هلو و زردآلو است.
در اين روستا خانه‌ها به طرز بسيار زيبايی به صورت پلكانی بر روی يكديگر ساخته شده، بطوريكه پشت بام منزل يكی حياط خانه ديگری است.
کوچه‌های پیچ در پیچ، بافت قدیمی خانه‌ها و شیب کوچه به کوچه روستا، ارتفاعات بلند، رودخانه‌های دائمی و درختان چنار کهنسال چهره این روستا را منحصر به فرد ساخته است.
روستای پلکانی رويين اسفراين با توجه به نوع معماری، بافت تاريخی منحصر به فرد، رونق صنايع دستی و آب و هوای خوب آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسيده و به عنوان روستای هدف گردشگری تعيين شده است که قدمت آن به قرون ۷ و ۸ هجری قمری بازمی‌گردد
زبان و گويش مردم این روستا فارسی تاتيی و عمده‌ترين هنر بانوان آن چادر شب بافی است.
سوغات محلی اين روستا چادر شب، حوله پارچه‌ای، گردو، عسل، توليدات دامی و باغی است.
روستای رويين به عنوان دهکده نساجی سنتي از افتخارات اداره کل ميراث فرهنگی، صنايع‌دستی و گردشگری خراسان شمالی به شمار مي‌آيد.
چادرشب پارچه‌ای زیبا و رنگارنگ است كه زنان محلی به دور كمر می‌پيچند، شاید در قدیم از آن به عنوان روانداز در شب‌ها استفاده می‌نموده‌اند و به همين دليل به آن چادرشب گفته‌اند.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اسفراین می‌گوید: هم اکنون ۳۵۰ تا ۴۰۰ نفر از افراد ساکن در روستای رویین به طور مستقیم به تهیه نخ، رنگ آمیزی و بافت چادر شب و فروش آن اشتغال دارند و رشته چادرشب بافی یا نساجی سنتی رویین مهر اصالت یونسکو نیز دریافت کرده است .
به گفته محمدی سالانه ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار مترمربع چادرشب در این روستا تولید می‌شود
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اسفراین می‌افزاید: در سال‌های اخیر با فعال شدن دستگاه‌های جدید بافندگی، بافندگان می‌توانند چادرشب‌هایی با طرح و رنگ و ابعاد مختلف تولید کنند.
کلاس‌های آموزشی و ترویجی هم برای ایجاد نوآوری در تولید چادرشب برگزار شده اما تولیدکنندگان به صورت سنتی به کار خود ادامه می‌دهند.
کیفیت بالای چادر شب روستای رویین سبب شده، این صنعت دستی همواره حضوری پر رنگ در نمایشگاه‌های استانی، کشوری و بین المللی داشته باشد.
منبع[ویرایش]
وبلاگ روستای رویین
