روستای «نورک» در شهرستان عنبرآباد به تنهایی می‌تواند داشته‌های جبالبارز را به آن برگرداند، آنچه که خشکسالی یک شبه به یغما برده است.

به گزارش خبرگزاری فارس از عنبرآباد، جبالبارز جنوبی سرزمینی وسیع و گسترده و در عین حال پر ماجراست که حرف‌ها و روایت‌ها در بسیاری زمینه‌ها برای گفتن دارد.

اما زانوان بخش جبالبارز جنوبی، این خسته از مردادهای بی‌رحم و خشکسالی زمین‌گیر شده است، هرچند صدای مهیب بلندترین آبشار خاورمیانه از شمال بارز و رودخانه پر تم‌طراق «تیغ سیاه» از مرکز برزکوه و نعره رودخانه «باباعیسی» از شرق نرگسان برای خشکسالی رجز می‌خوانند.

اما شانه‌های سترگ حاجی‌آباد و گرم از نخل‌های بی‌جان در هم شکسته است، نخل‌هایی که شب‌های فصل حُمین فریاد قهقهه مردان جبالبارزی را در گوش ماه نجوا می‌کردند.

قنات‌های پرآب زاخت و ملک‌آباد کمربند سبز و محکمی گسترانیده بودند برای فصل کار جبالبارز تا نتواند کسی بازوان بارزی‌ها را خم کند.

از هزار شاخ باغ بزرگ مردهک جز دود کوره‌های زغال که بر سینه مردهک پا گذاشته و آسمان دلگیری را رقم زده در بازی باخت، باخت خشکسالی چیزی باقی نمانده است.

حیف شد، دشت زیبای گرم، مامن کمنزیل و گونال، از دودهای قارچ سمی میهمان ناخوانده‌ای به نام کارخانه منگنز سیاه شد، خبرها حاکی از این است این کارخانه مجوزی از اداره محیط زیست نداشته است و طی دو ماه گذشته از فعالیت این کارخانه توسط مسئولان شهرستان عنبرآباد و بخش جبالبارز جنوبی جلوگیری به‌عمل آمده است.

ای کاش صبوری داشتم و می‌دیدم تا خواب‌زدگان بیدار شوند، سرزمین مادری من هنوز زنده است، هنوز نبض دارد! کوله‌بار غصه‌هایم را زمین گذاشته و پای بر خاکی می‌گذارم به‌نام «نورک»...

روستایی که به تنهایی می‌تواند داشته‌های جبالبارز را به آن برگرداند آنچه که خشکسالی یک شبه به یغما برده است. 

درختان کنار چند صدساله هر چند پیر و خموده و موهایشان کم‌پشت شده است، اما هنوز بوی زندگی می‌دهند و می‌توان ظهر گرم تابستان را زیر خنکای آنها بدون اندک غصه‌ای آرمید.

درختانی که کم‌لطفی مردم و کم‌کاری اداره منابع طبیعی شهرستان عنبرآباد سبب شده تعدادی از بزرگ‌ترین آنها یا به‌صورت کلی نابود شده‌اند یا در حال نابودی هستند.

سه اصله از این کنارها در کنار یکدیگر قرار دارند که محل برگزاری مراسمات روستا بوده‌اند، کنار کیمه محل آشپزی بوده است، کنار استکی محل نشستن مردان و کنار اسپیده محل نشستن زنان.

در پایین‌دست روستا و در حاشیه رودخانه «دمبه سرخ» چشمه جَگ آرام آرام آواز می‌خواند و برگ‌های سبز و خوش‌رنگ جگ می‌رقصند، پیرزنان نورکی هنوز هم مشک‌های پوستی خود را از این چشمه قدیمی آب می‌کنند و دقایقی را به صحبت در سایه جگ‌ها می‌نشینند و شاید نورک سبز خود را در ذهن تداعی می‌کنند و یک آه...!

چشمه‌ای که پنجه در پنجه دیو خشکسالی هنوز آرام از دل سنگ‌ها و ریشه‌های جگ بیرون می‌خزد و زندگی می‌بخشد به انسان‌ها، حیوانات، پرندگان و نورک را زنده نگه داشته است.

غار افسانه‌ای و بزرگ نورک گویا قرن‌هاست، خوابیده و دستی نیست تا نوازش کند ماهیت علمی آن را به عنوان یک میراث گرانبهای طبیعی، توانایی محیطی پیرامون آن انواع مختلفی از گردشگری از جمله اکوتوریسم، ژئوتوریسم، توریسم ورزشی، گردشگری زیست‌محیطی و گردشگری ماجراجویانه متناسب با محدوده غار را در ذهن انسان تداعی می‌کند، با این امید که دست‌اندرکاران امر گردشگری در سطح شهرستان و استان به اهمیت ذاتی آن پدیده مهم ژئولوژیکی واقف باشند و نسبت به احیا و برنامه‌ریزی در زمینه انواع گردشگری در منطقه هزینه و منفعت‌های اقتصادی بی‌شماری را نصیب مردم منطقه کنند.

این در حالی است که سالانه بسیاری از گروه‌های گردشگری در حال بازدید از روستای نورک هستند که تعداد زیادی از آنها شناختی از غار بزرگ نورک که دارای دالان‌های بزرگ و چاه‌های عمیق و تاریخی است، ندارند یا اینکه در حال حاضر با توجه به نداشتن روشنایی و امکانات لازم از حضور در غار صرف‌نظر می‌کنند.

اما قلب نورک اگر می‌تپد و غصه شش رشته قنات خشک شده خود را نمی‌خورد و از داغ مرگ باغات «گوردیال» گونه‌ای از درخت نخل که بسیار تنومند می‌شود و میوه‌هایی بزرگ دارد و مردم بومی آن را سلطان نخل‌ها می‌نامند و کنارهای بزرگش دم نمی‌زند به عشق مرقد متبرک امامزاده سیدعبدالله (ع) است. 

بقعه این امامزاده سالانه بیش از ۳۰ هزار زائر را میهمان خان جبالبارز می‌کند، مکانی روحانی در کنار درختان کُنار و نخل‌های صبور آرامش وصف ناشدنی را به دل‌های ما ارزانی می‌دارد.

بقعه امامزاده عبدالله می‌تواند مشکلات اقتصادی و فرهنگی موجود در سطح بخش و حتی شهرستان را به راحتی برطرف کند و این همت مسئولان را می‌طلبد که با تعامل با مردم این امر خطیر محقق شود و جبالبارز جنوبی برای همیشه از بن‌بست اقتصادی رهایی یابد.

سیدعبدالله یکی از فرزندان یا نوادگان موسی‌بن جعفر(ع) است که مرقد آن حضرت سالیان سال تنها دلخوشی مردم زجرکشیده منطقه جبالبارز است، ساختمان نیمه‌کاره امامزاده هم نمی‌تواند ذوق ما را کم کند.

پاسخگوی این مشکلات در بحث روند کند ساخت حرم امامزاده سیدعبدالله مردهک بیشتر از هر نهادی باید اداره اوقاف و امور خیریه باشد، چراکه در دو شهرستان جیرفت و عنبرآباد دو امامزاده بیشتر وجود ندارد و با توجه به ارادت مردم جنوب کرمان به این دو مکان مقدس و حمایت همه‌جانبه مردم، انتظار از متولی اصلی این امر بیش از پیش می‌شود.

امام جمعه جبالبارز جنوبی در این ارتباط به خبرنگار فارس گفت: نخستین اقدامی که در دستور کار اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان جیرفت قرار دارد ساخت گنبد امامزاده به ارتفاع هشت متر است که در نوع خود طرح جدیدی است.

حجت‌الاسلام حسین زکی‌آبادی افزود: انتظارات از اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان جیرفت بسیار بیشتر از این است و امیدواریم با جدیت بیشتری در بحث ساخت حرم امامزاده عبدالله مردهک اهمیت به خرج دهند.

وی عنوان کرد: کارگروهی در حال شکل‌گیری است تا پیگیر صدور شجره‌نامه امامزاده شوند و بتوانند از یکی از مراکز مذهبی مشهد یا قم این مهم را دریافت کنند و بتوان از اعتبارات دولتی بیشتری برای ساخت و گسترش حرم استفاده کرد.

نادر پایه‌دار عضو هیئت امنای امامزاده عبدالله نیز بیان کرد: مبلغ ۵۰ میلیون تومان از محل درآمدهای امامزاده برای ساخت گنبد حرم در نظر گرفته شده است و به‌زودی این مهم کلید خواهد خورد.

وی افزود: بعد از مستقر شدن گروه سازنده گنبد امامزاده عبدالله به سفارش هیئت امنای این امامزاده، ضریح جدید آن نیز نصب و تلاش‌ها برای جذب خیران و بخش خصوصی برای ساخت این مکان مقدس ادامه دارد.

بخشدار جبالبارز جنوبی در این زمینه به خبرنگار فارس گفت: در سال ۹۳ دهیاری روستای نورک موظف شد روشنایی تمام معابر روستا را ساماندهی، غرفه‌های اقتصادی و فرهنگی به تعداد ۱۰ باب را در حاشیه صحن حرم راه‌اندازی و پارکینگ مناسبی در اطراف حرم ایجاد شود که این امر محقق و بسیاری از مشکلات زائران برطرف شد.

محمد سالاری خاطرنشان کرد: طرح هادی روستای نورک تصویب شده است و با توجه به نقش مذهبی توریستی مهم این روستا در اولویت اجرا قرار دارد.

بخشدار جبالبارز جنوبی از اهمیت ویژه فرماندار عنبرآباد به توسعه روستای نورک قدردانی کرد و خواستار معرفی بیشتر این مکان از صدا و سیمای مرکز کرمان شد.

اما یکی از اساسی‌ترین مشکلات روستای نورک نداشتن آب شرب است که از دلایل اصلی رونق نداشتن این مکان از لحاظ توریستی و گردشگری محسوب می‌شود و بسیاری از مراجعه‌کنندگان به این روستا و بقعه امامزاده به دلیل نبودن آب بهداشتی و سالم در کمترین زمان ممکن روستا را ترک گفته و به مناطق دیگر می‌روند.

رئیس آب و فاضلاب روستایی عنبرآباد در این زمینه به خبرنگار فارس گفت: به روستای نورک به‌صورت سیار آبرسانی می‌شود و چند حلقه چاه حفر شده است که یکی از چاه‌ها آب مورد نیاز روستای نورک و روداب را تامین می‌کند.

طاهری بیان کرد: در فاز اول این پروژه منبع آب روستا ساخته و لوله‌های مورد نیاز شبکه انتقال آب نصب شده است و امیدواریم در اواخر تابستان مردم روستای نورک و روداب پایین بتوانند از آب شرب و بهداشتی بهره‌مند شوند.

وقتی که بسیاری از صنعت‌ها مانند کشاورزی به علت کم‌آبی و خشکسالی و هزینه‌های بالای استفاده از امکانات نوین این بخش سبب رونق نداشتن این صنعت شده است و کارخانه‌های منگنز و مس بخش جبالبارز جنوبی طبق گفته عارفی نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس شورای اسلامی توجیه اقتصادی ندارد و با شکست مواجه شده‌اند، بهتر نیست با دیدی متفاوت به صنعت گردشگری در جبالبارز جنوبی نگاه کرد.

یکی دیگر از مشکلات مهم در حواشی روستای نورک بحث زمین‌خواری است که چندین باغ بزرگ در میان درختان جنگلی چون غده‌ای سرطانی به رشد خود ادامه می‌دهد و بخشی از جنگل و مراتع کاملا از بین رفته است که در این بین چند اصله از درختان کهنسال و تنومند کُنار نیز طعمه زمین‌خواری شده‌اند.