مریان

---

مریان و آق اولر تالش ، شکوه و عظمت تاریخی یک قوم
تالش سرزمین ناشناخته ای است که رازهای زیادی با خود دارد، اینجا قلب زیبایی های طبیعت گیلان و تاریخ باستانی آن است.
به گزارش خبرنگار گروه استانهای باشگاه خبرنگاران جوان از گیلان؛ مریان و آق اولر در ۲۲ کیلومتری ارتفاعات غرب تالش یکی از این شگفتی های تاریخی و طبیعی این منطقه است.
روستایی تاریخی در عمق جنگلها و ارتفاعات کوهستانی تالش با آب و هوایی مطبوع که تابستان های خنک اش زبانزد عام و خاص است و زیبایی های طبیعت بهارش عظمت و شکوه طبیعت شگفت گیلان را نمایان می سازد.
مریان در کنار آق اولر همان منطقه ای است که سالیانی پیش باستانشناسان و کاوشگران با کند وکاو در گورستان باستانی این منطقه ، آثار باستانی ۳۵۰۰ ساله را کشف کردند و مدنیت این منطقه را باستانی اعلام کردند و این چنین شد که اهمیت این منطقه نه دوچندان بلکه صدچندان شد.
گورهای آرامستان تاریخی مریان و آق اول سه طبقه بوده و به صورت دخمه ای و سنگچین ساخته شده است.
پژوهشگران با به دست آوردن اشیا در این منطقه به این نتیجه رسیده اند که ساکنان دوردست آق اولر و مناطق اطراف آن به زندگی پس از مرگ باور داشته اند.
این گورستان ها که بخش اعظمی از خاک این دو روستا را در بر دارد ، حکایت دیرینه و ناگفته های بسیار در سینه دارد.
مریان و آق اولر در گذر زمان مردمان بسیار به خود دیده که هر کدام نقشی از خود بر جای گذاشته اند؛ نقشی برای ماندگاری و ثبت خویش در تاریخ.

یکی از این نقش ها، کاخ های ییلاقی سردار امجد است.
خان نشین محل استقرار خان و خاندان و نزدیکان ، قراول خانه محل استقرار نظامیان و اصطبل کاخ بخش های مختلف این مجموعه را تشکیل داده اند؛ مجموعه ای که در یک مقطع زمانی مرکز قدرت و امارت در منطقه بوده است.
متاسفانه اصطبل این مجموعه در دوران مشروطه به آتش کشیده شده است. کاخ های ییلاقی سردار امجد در دو ساختمان جداگانه بنا شده و خان نشین آن نیز به صورت دو طبقه است.
هنوز یکی از بناهای آن مخروبه مانده ، اما بخش دیگری از این بنا تا حدودی تعمیر و مرمت شده است.


هم اینک از این کاخ به عنوان پایگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استفاده می شود اما علاوه بر گورستان و کاخ می توانید در روستای آق اولر از حسینیه و مسجد شیرخان و قبر پیرعلی که مردم آن را شفادهنده می دانند ، بازدید کنید.
به غیر از این آثار ، مراسم زیبایی در زمان های خاصی برگزار می شود. سنت هایی که قرن ها در سینه ها ضبط و به دل و جان نوادگان و نسل های بعدی منتقل شده اند.
از میان همه آنها می توان به برگزاری مراسمی همچون روز سلطان ، دروزه ، ۴۵ نوروز ، پنجک ، مراسم بندآوردن باران و کوبیدن بر ظرف مسی برای جلوگیری از ماه گرفتگی و خورشید گرفتگی اشاره کرد که از مراسم خاص و سنن دیرین این روستاست و همین طور یوله چله ، قصه چله و سیومو نیز از مراسم شب یلدا است.

البته ورزش های محلی چون اسب سواری ، کشتی مردان «قائیش گوتورمک» یا «قائیش چکدی» ، بورک قاچدی ، خاله خاله و چیلینگ که بسیار مهیج هستند ، به صورت سنتی برگزار می شوند و دیدن آنها برای هر گردشگری خاطره ای فراموش نشدنی است.
اگر اندکی وقت بگذارید و از سمت شمال آق اولر حرکت کنید ، به دهکده مریان می رسید. بهانه های زیبا و زیادی وجود دارد که از این مکان دیدن کنید؛ بهانه هایی از جنس طبیعت و تاریخ و از جنس شکوه.


شما در روستای مریان شاهد بزرگ ترین گورستان پیش از تاریخ به مساحت ۴۰۰ هکتار خواهید بود. این آرامستان همچون نمونه قبلی ، سه طبقه و سنگچین شده است.
معماری و ساخت خانه های این روستا کمی متفاوت با دیگر مناطق تالش است. دلیل آن هم قرار گرفتن روستا در ناحیه ای کوهستانی است.
سقف چوبی خانه ها ، لته کوبی است همچنین برای جلوگیری از نفوذ سرما ، درهای ورودی و پنجره ها ، تا اندازه ای کوچک انتخاب شده اند.
هر چند پیشترها برای ساخت خانه ها از مصالح بومی یعنی سنگ ، ملات کاهگل و چوب استفاده می کردند اما به گفته یکی از اهالی ، پس از وقوع زلزله در سال ۱۳۶۹ اکنون بیشتر خانه ها با استفاده از مصالح جدید مثل سیمان ، آجر و تیرآهن ساخته می شوند.
یک حمام قدیمی هم از دوره های گذشته در مریان باقی مانده که دیدن آن خالی از لطف نخواهد بود.
برای تاریخ این بنا دو احتمال وجود دارد؛ برخی آن را به اواخر دوره صفویه نسبت داده اند و دسته ای دیگر حمام را متعلق به دوران قاجار می دانند.
از خشت ، ملات ، گچ و سنگ به عنوان مصالح در ساخت این بنا استفاده شده است.
متاسفانه ردی از پنجه اغیار بر پیکره حمام دیده می شود چرا که در بعضی قسمت های حمام ، آثاری از کاشی های تزیینی و نقاشی دیواری به جا مانده بود که تقریبا تمام آنها به سرقت رفته است.
زنان مهربان روستای مریان در کنار این آثار تاریخی ، فارغ از تاریخ ، همپای مردان نیک سیرتشان در رونق دادن به سفره و معیشت خانه تلاش می کنند.
این زنان زیباپوش بیشتر گلیم ، جاجیم ، شال و جوراب می بافند.
در سال های گذشته برگزاری هر ساله جشنواره سوارکاری و کشتی ویژه مردان ، از برنامه های مرسوم بود اما سالیانی است احداث ویلاهای مدرن و رنگارنگ آن روستای باستانی را به شهرک مدرن تبدیل کرده و دیگر از این برنامه ها خبری نیست.
با وجود این که چهره مریان امروز نو نوار شده و تبدیل به یک شهرک کوهستانی همچون شهرک های کوهستانی آلپ شده ، ولی از زیبایی های طبیعی آن کاسته نشده است و حتی اگر از مراسم قدیم و آداب آن اثری نباشد ، مریان جدید نیز دیدنی است.
در اینجا هنوز هم می شود به هنگام غروب از دور دست ها گوش به نوای غریبانه نی چوپان کوهستانهای تالش سپرد و به بسیاری از رازهای سر به مهر این منطقه دست یافت.
مریان و آق اولر فقط گوشه ای از زیبایی های طبیعی کوهستان های تالش است. فقط کافیست از شهر تالش به سمت مریان به مدت ۶۰ دقیقه در دل جنگل ها و کوهستان های تالش با طمأنینه رانندگی کنید تا ضمن دیدن زیبایی جنگل های تالش ، مناظر دلنواز مریان و آق اولر را نیز نظاره گر باشید.