طرح حضرت زینب کبری (س)
خلاصه گزارش ارزيابي طرح زينب كبري
( طرح حمايت از زنان سرپرست خانوار روستايي )
محقق: دكتر حشمت اله سعدي
همكار و مشاور: استاد دكتر عباس عرب مازار
كارفرما: بانك كشاورزي ( با سپاس فراوان از مديران بانك كشاورزي در استان ها )
اجرا: ۱۳۷۴
چكيده[ویرایش]
در پژوهش حاضر طرح حضرت زينب ( س ) مورد ارزشيابي قرار گرفته و با مطالعه نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهديد هاي پيرامون طرح حضرت زينب ( س)، ميزان تحقق اهداف در نظر گرفته شده براي آن مورد بررسي و تحليل قرار گرفته است تا مديران بانك كشاورزي با استفاده از نتايج آن بتوانند در اصلاح نارسائي ها و تقويت نقاط قوت طرح تلاش نموده و براي آينده برنامه ريزي نمايند. جامعه آماري تحقيق عبارت است از: ۱.كليه زنان سرپرست خانواري كه تحت پوشش طرح حضرت زينب ( س ) قرار داشته و بين سال هاي ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۱ براي انجام فعاليت هاي توليدي از بانك كشاورزي تسهيلات دريافت كرده اند. و ۲ . كليه كارشناسان و كاركنان بانك كشاورزي كه در زمينه طرح حضرت زينب ( س ) فعاليت داشته اند. از جامعه اول و دوم به ترتيب تعداد ۸۴۲ و ۲۴۰ نفر به صورت تصادفي انتخاب شده اند. به منظور جمع آوري اطلاعات ميداني از ابزار پرسشنامه در كنار مطالعات اسنادي و مصاحبه استفاده شده است. براي بررسي ميزان دقت شاخص ها, معيارها و گويه ها در ارزيابي طرح حضرت زينب (اعتبار ) پرسشنامه در اختيار كارشناسان و متخصصان رشته هاي مرتبط قرار گرفت و سپس نقطه نظرات آنها جمع آوري، بررسي و در نهایت اصلاح پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفته است. براي تعيين اعتماد پرسشنامه از ضريب الفای كرونباخ استفاده شده است. ميزان قابليت اعتماد بخش هاي مختلف پرسشنامه بين ۷۴/۰ تا ۸۴/۰ متغير بوده است. به منظور مطالعه ميزان ارتباط متغيرها با هم و نيز بررسي تفاوت گروه ها از آزمون هاي آماري من ويت ني و كروسكال واليس و آزمون T استفاده شده است.
نتايج تحقيق در بخش توصيف نشان مي دهد، متقاضيان دريافت تسهيلات طرح حضرت زينب (س) به طور متوسط ۳/۲ ماه براي دريافت آن انتظار كشيده‌اند (انحراف معيار, ۷/۲). همچنين هر متقاضي براي دريافت تسهيلات طرح حضرت زينب (س) بطور متوسط ۵ بار به بانك مراجعه نموده است. (انحراف معيار، ۶۸/۳). هر متقاضي براي دريافت تسهيلات، ۳۳۵۰۰ ريال هزينه نموده است.
مبلغ تسهيلات دريافتي زنان سرپرست خانوار در اين طرح از ۵۰۰ هزار ريال تا ۹۴۰۰ هزار ريال متفاوت است. به طور متوسط متقاضي ۵/۲۶ ميليون ريال از محل طرح حضرت زينب(س) تسهيلات دريافت نموده است. اطلاعات جمع‌آوري شده نشان مي‌دهد ۷/۳۳ درصد از زنان تسهيلات دريافتي را صرف فعاليت دامپروري (خريد دام) نموده و از اين حيث بيشترين فراواني را به خود اختصاص داده‌اند. براساس اطلاعات جمع‌آوري شده، ۸/۲۴ درصد (۲۰۹ نفر) از زناني كه تسهيلات دريافت نموده‌اند اعلام داشته‌اند، از محل تسهيلات طرح حضرت زينب ( س ) علاوه بر خودشان، توانسته اند براي ديگران نيز ايجاد اشتغال مستقيم نمايند.
براساس اطلاعات جمع‌آوري شده ۴۰ درصد از زنان سرپرست خانوار اظهار نموده‌اند، پس از دريافت تسهيلات حضرت زينب (س) و استفاده از آن در فعاليت هاي اقتصادي، از طرف هيچ نهادي ( بانك کشاورزی، کمیته امداد امام خمینی، سازمان جهادکشاورزی و سایر نهادها به عنوان معرفی کننده افراد واجد شرایط ) بر پروژه نظاارت نشده است. مقايسه ميزان درآمد قبل و بعد از دريافت تسهيلات نشان مي دهد، تعداد زنان سرپرست خانوار فاقد درآمد ۵۰ درصد كاهش يافته است. بخش اعظم زناني كه فاقد درآمد هستند به دليل به ثمر نرسيدن طرح هاست.
به عبارتي طرح ها در مرحله سرمايه گذاري هستند ضمن اين كه ميانگين درآمد خانوار حداقل ۳۰۰ درصد افزايش يافته است( درامد زنان بعد از دريافت تسهيلات سه برابر شده است ). مهمترين پيشنهاد زنان براي موفقيت طرح حضرت زينب افزایش مبلغ تسهیلات طرح است. كارشناسان اطلاع رساني شفاف در خصوص طرح را در موفقيت آن موثر دانسته اند. ن
تایج تحليلي پژوهش نشان داد، بين موفقيت طرح حضرت زينب(س) و متغیرهای مبلغ تسهيلات دريافت شده، ميزان درآمد حاصل از طرح، رضايت از طرح، درآمد قبلي زن سرپرست خانوار، ميزان سرمايه‌گذاري زنان سرپرست خانوار (در كنار تسهيلات طرح حضرت زينب(س))، شرکت زنان در دوره های آموزشی مرتبط با فعالیت، میزان نظارت بر مصرف تسهيلات، سطح تحصيلات زنان سرپرست خانوار و ميزان توسعه يافتگي روستا همبستگی معنی دار و مثبت وجود دارد. موفقيت طرح حضرت زينب ( س ) در استان هاي مختلف متفاوت است. موفقيت زنان در طرح حضرت زينب ( س ) تا حدي به نوع فعاليتي كه انجام مي دهند ارتباط دارد. از نگاه زنان دامپروري بهترين فعاليتي است كه مي توان با تسهيلات طرح انجام داد. با توجه به نتايج تحقيق پيشنهاد شده است، میزان تسهیلات متناسب با نرخ تورم افزايش يابد. همچنين مبلغ تسهیلات واگذار شده به هر شعبه با توجه به تعداد متقاضي افزايش يابد. آموزش مستمر زنان، نظارت بر طرح ها و شناسايي نمونه هاي موفق، جلب همكاري سازمان ها و نهادها و نيز توسعه نظام اطلاع رسانی عمومي در بانک کشاورزی از مهمترين پيشنهادهای اين تحقيق است.
پیوندها[ویرایش]
وبلاگ مبانی ترویج کشاورزی و توسعه روستایی
