شهرستان شهریار
استان تهراندر شهرستان شهريار ۵۹ اثر باستاني شناسايي شده است كه ۲۰ اثر آن در فهرست آثار ملي قرار دارد. برج مقبره بابامحمود از بناهاي شاخص و منحصر به فرد دوره سلجوقي در شهريار به شمار مي‌آيد. تپه جوقين يك قلعه نظامي مربوط به دوره ساساني بوده كه براثر فرسايش به شكل تپه درآمده است. دهستان اخترآباد در فصل بهار بويژه در اواسط ارديبهشت رويشگاه شقايق‌هاي وحشي مي‌شود.
شهريار چون نگين سبزي در غرب استان تهران مي‌درخشد. شهريار شهر ياران است و يار مردماني است كه خسته از غوغا و هياهوي پايتخت به اين نگين سرسبز پناه مي‌آورند تا دمي بياسايند و در دل طبيعت ناب كه موهبتي الهي است گرد و غبار از دل و خستگي از تن بزدايند. شهريار يكي از قديمي‌ترين شهرستان‌هاي استان تهران با قدمتي بيش از ۷۰۰۰ سال است. براساس مطالعات باستان‌شناسي يكي از قديمي‌ترين روستاهاي اوليه، در قره تپه شهريار شناسايي شده است. در شهرستان شهريار ۵۰ اثر و محوطه باستاني شناسايي شده است كه از اين تعداد ۲۰ اثر فرهنگي تاريخي آن، در فهرست آثار ملي قرار دارد.
شهريار ۳۱۰ كيلومتر مربع وسعت و جمعيتي بالغ بر ۷۰۴ هزار نفر در ارتفاع ۱۱۶۰ متري از سطح دريا و در غرب استان تهران قرار دارد. شهريار از شمال با شهرستان‌هاي
کرج و
قدس ، از شرق با شهرستان‌هاي تهران و اسلامشهر، از جنوب با شهرستان‌هاي
رباط‌کریم و
اسلامشهر و از غرب با
شهرستان ملارد همسايه است.
جاذبه‌هاي طبيعي و چشم‌اندازهاي بديع و كم‌نظير اين منطقه چشمان هر بيننده را خيره مي‌كند و گردشگران بسياري را به سمت خود مي‌كشاند.
ويژگي‌هايي چون آب و هواي مناسب، بزرگترين دشت شقايق كشور، باغ‌هاي سرسبز، كوچه باغ‌هايي با درختان سر به فلك كشيده، مناطق بكر با گونه‌هاي كمياب گياهي و جانوري فقط بخشي از جاذبه‌هاي طبيعي شهريار است.
در دل اين طبيعت زيبا، آثار باستاني كهن و با ارزشي وجود دارد كه نشان از قدمت، تاريخ، فرهنگ و تمدن با شكوه ايران زمين و مردم شهريار دارد. ميراث گرانبهايي كه پيشينيان و نياكانمان از خود به يادگار گذاشته‌اند تا امروز به خود بباليم و فرهنگ و تمدن اصيل اين سرزمين كهن و پرافتخار را در مقابل ديدگان جهانيان به منصه ظهور بگذاريم.
شهريار با وجود بناهاي تاريخي با ارزشي همچون آتشكده تخت رستم مربوط به دوره ساساني، برج مقبره بابامحمود دوره سلجوقي، قلعه دهشاد، پل آبرسان بادامك و پل دختر بادامك مربوط به دوره قاجار، تپه‌هاي باستاني جوقين، الورد، فرارت، ترپاق تپه، وسطر، سينك، قره‌تپه، بالابان، دهمويز، خاوه، فردوس، تپه رامين، رزكان، قجر، نصيرآباد و تپه امامزاده، محوطه‌هاي باستاني بابا سلمان، قجر، دهشاد و محمودآباد مربوط به دوره‌هاي عصر آهن، تاريخي و اسلامي، قلعه‌هاي تاريخي از قبيل قلعه دهشاد، قلعه چهل دختر، قلعه‌هاي ويره و قلعه روستاي بالابان، اماكن زيارتي مهمي همچون امامزاده اسماعيل(ع)، امامزاده فرخنده خاتون(س)، امامزاده شعيب دانيال(ع) رامين و... همچنين حمام‌ها، آب‌انبارها و ديگر بناهاي تاريخي يكي از شهرستان‌هاي استان تهران است كه قابليت بالايي براي جذب گردشگران داخلي و خارجي دارد.
وجود اين آثار باستاني گرانبها در دل طبيعت بكر و همچنين جاذبه‌هاي طبيعي كم نظير و ويژگي‌هايي چون نزديكي به كلانشهر تهران، مسيرهاي ارتباطي مناسب و نزديكي به فرودگاه‌هاي بين‌المللي شهريار را به فرصتي براي گسترش صنعت گردشگري تبديل كرده است.
ربيع‌زاده فرماندار شهريار با اشاره به سابقه فرهنگي، آثار باستاني و قدمت هفت هزار ساله اين شهرستان گفت: با توجه به وجود ۵۰ اثر باستاني، جاذبه‌هاي طبيعي و طبيعت سرسبز شهريار به رغم كمبودها و مشكلات، فعاليت‌هاي مختلفي براي توسعه و گسترش گردشگري و جذب گردشگران داخلي و خارجي در سطح شهرستان انجام شده است كه از آن جمله مي‌توان به مرمت برج مقبره بابا محمود، پل بادامك و قلعه دهشاد، فعاليت ۹ دفتر خدمات مسافرتي و گردشگري، ساخت و بهره‌برداري چند مجتمع پذيرايي، گردشگري، تفريحي و رفاهي، صدور مجوز هتل پنج ستاره در شهريار، صدور مجوز پارك آبي در جاده بهار، پيگيري موزه شهريار، ايجاد زيرساخت‌هاي صنعت گردشگري اشاره كرد.
وي افزود: وجود برخي قوانين دست و پاگير و معرفي نكردن آثار تاريخي و جاذبه‌هاي طبيعي و گردشگري باعث شده است كه صنعت گردشگري در كشور و همچنين در شهرستان شهريار جذابيت لازم را براي جذب گردشگران خارجي نداشته باشد و به جايگاه واقعي خود دست نيابد.
فرامرز نوروزي كارشناس باستان‌شناسي و آثار تاريخي و سرپرست اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري شهرستان‌هاي شهريار، ملارد و قدس نيز با اشاره به اهميت صنايع دستي گفت: صنايع دستي يكي از قديمي‌ترين فعاليت‌هاي بشري و يكي از قابل توجه‌ترين جاذبه‌هاي فرهنگي هر كشور است كه گوياي روحيه هنري مردمان آن كشور است. امروز اهميت ميراث فرهنگي در اقتصاد جهاني بركسي پوشيده نيست. صنايع دستي يكي از مهمترين عناصر در توسعه كارآفريني و اشتغال بوده و نقش مهمي در رشد اقتصاد خانواده و پركردن اوقات فراغت آنها دارد.
وي افزود: در حال حاضر ۵۰ كارگاه صنايع دستي و ۱۵۰ هنرمند داراي كارت شناسايي در كارگاه‌هاي خانگي در رشته‌هاي چلنگري، سفال و سراميك، تراش شيشه، منبت‌چوب، معرق چوب، نقاشي روي سفال، ساخت سازهاي سنتي، آينه‌كاري، تراش سنگ‌هاي قيمتي، گليم بافي، طراحي سنتي، مجسمه‌سازي، نگارگري ايراني و تذهيب در سطح شهرستان شهريار مشغول توليد صنايع دستي هستند.
آثار باستاني شهريار[ویرایش]
← تخت رستمتخت رستم كوهي است با ارتفاع ۱۳۱۸ متر كه در كنار ارتفاعات غرب روستاي قجر از توابع دهستان جوقين بخش مركزي شهرستان شهريار قرار دارد. اين كوه مخروطي شكل بارزترين ويژگي طبيعي و باستاني در روستاي قجر است و به مناسبت اثر باستاني واقع در دامنه آن، تخت رستم ناميده شده است. بقاياي يك آتشكده ساساني در دامنه كوه ديده مي‌شود. اين اثر ارزشمند به شماره ۳۰۳ در سال ۱۳۱۶ به ثبت آثار ملي رسيده است.
← برج مقبره بابا محموديكي از بناهاي شاخص و منحصر به فرد دوره سلجوقي در شهريار برج مقبره بابا محمود است. برج مقبره بابامحمود يكي از مقبره‌هاي منحصر به فرد استان تهران به شمار مي‌آيد كه در بخش مركزي شهريار، محله قصطانك شهر وحيديه قرار دارد. برج مقبره بابامحمود بنايي خشتي و استوانه‌اي مايل به مخروطي است كه قطر خارجي قاعده آن ۵/۱۰ متر است و هرچه بالاتر مي‌رود از قطر آن كاسته مي‌شود. بنا بدون پوشش است و مشخص نيست از چه تاريخي پوشش آن فرو ريخته. بناي مدور برج مقبره با ارتفاع بيش از ۱۵ متر از سطح زمين با مصالح خشت و گل ساخته شده است. در داخل بنا محرابي به چشم مي‌خورد كه از سطح زمين حدود ۵/۱ متر ارتفاع دارد.تپه جوقين: تپه جوقين در واقع يك اثر معماري است كه شبيه به قلعه بزرگ است و براثر فرسايش به صورت تپه درآمده است. اشيا و آثاري كه از اطراف اين تپه و از حفاري‌هاي غيرمجاز در اين تپه به دست آمده نشان مي‌دهد كه اين تپه يك قلعه نظامي مربوط به دوران تاريخي (ساساني) است. اين تپه بين مردم محلي و بومي به قلعه يزدگرد سوم معروف است.
← بقعه متبرك فرخنده خاتون(س)اين بقعه در كنار جاده شهريار ـ آدران و در روستاي ويره قرار دارد. فرخنده خاتون(س) را خواهر امامزاده داود(ع) مي‌دانند. بناي امامزاده به شكل هشت ضلعي و از خشت ساخته شده است. هر يك از اضلاع داخلي گنبدخانه داراي طاق نماهايي به عرض ۱۴۰ سانتي‌متر است. در نزديكي ساقه گنبد يك نورگير كوچك تعبيه شده است. امامزاده فرخنده خاتون(س)، بنايي است با يك گنبدخانه در جنوب و ايواني الحاقي در شرق كه به شكل يك دالان ورودي با فضايي چهارگوش و سقف مسطح كه از طريق دري فلزي به فضاي داخلي و از آن جا به گنبدخانه راه مي‌يابد. گنبدخانه فضايي است هشت ضلعي كه در هر يك از اضلاع هشتگانه آن، طاق نماهايي با سقف جناقي به چشم مي‌خورد. قدمت بناي امامزاده فرخنده خاتون(س) به دوره صفويه باز مي‌گردد. اين اثر در فهرست آثار ملي قرار دارد.
جاذبه‌هاي طبيعي[ویرایش]
← دشت شقايق اخترآباددهستان اخترآباد در فصل بهار بويژه در اواسط ارديبهشت رويشگاه شقايق‌هاي وحشي است. در بلندي‌هاي بخش مركزي دهستان و در دشت جنوبي و غربي اخترآباد هر سال در ارديبهشت هزاران شقايق سرتاسر دشت را به رنگ قرمز در مي‌آورند كه چشم هر بيننده را خيره مي‌كند. با توجه به بررسي كلي وضع استان تهران، منطقه گردشگري اخترآباد، با بهره‌مندي از مجموعه‌اي از جاذبه‌اي تاريخي ـ فرهنگي بويژه طبيعت‌گردي يكي از مناطقي است كه امكان جذب گردشگران بسياري را دارد.
گزارش: مهدي خلج معصومي
بخش مرکزی[ویرایش]
← دهستان جوقیناصيل اباد/
بکه/
مزرعه پیوند /
ترپاق تپه/
حصارساتی/
رنگرز/
سقرچین/
قجرتخت رستم /
قجراباد /
فرارت/
قشلاق مهرچین /
قلعه نو/
کردامیر/
یبارک/
امادگاه کوثر /
پادگان پهباد /
پادگان قدس /
خانه های سازمانی گروه ۳۳ /
پادگان فلق /
کشت وصنعت ملت ( دامدارئ جماران )
← دهستان رزکاناسکمان/
الورد/
بالابان/
دهشادبالا /
دهشادپائین /
دیناراباد /
رزکان/
رضی ابادبالا /
رضی ابادپائین /
قره تپه/
قلعه شایسته← دهستان فردوسابراهیم اباد /
رازمره/رامين/
کردزار/
نصرت اباد /
وسطر/
یوسف ابادصیرفی← دهستان قائم آبادمحمودابادخلج اباد/باطري سازي نور
← دهستان مویزبادامک/
باباسلمان /
قلعه بها← دهستان سعیدآبادسعیداباد /
ورامینک/كوئ سازماني ۲۲بهمن
← شهرهاشهریار /
سعیداباد /
صباشهر /
وحیدیه /
شاهدشهر /
فردوسیه /
باغستان /
اندیشه /شهريار۱/شهريار۲/شهريار۳/
بکه /
یبارک /
کردامیر /اصيل اباد/
باباسلمان /
کردزار /
رزکان /
دهشادبالا /
رضی ابادپائین /
دیناراباد /
فرارت /
اسکمان /
الورد /
دهشادپائین /يوسف ابادصيرفي/محمودابادخلج اباد/
رضی ابادبالا /
حصارساتی /ابراهيم اباد/
رامین /كوئ سازماني ۲۲بهمن/
