آب انبار روستای بلان
آب انبار روستای بلان - اصفهان
معماران چيره دست( که معروفترین آنها ازاستان یزدواطراف آن بوده اند) طي قرنها با احداث آب انبارهايي زيبا ، " آب " اين مايه حيات را در قلب كويروروستاهای ايران به كام تشنگان خسته و گرمازده گوارا كرده‌اند. در گذشته شدت گرما توام با كمبود شديد آب اين هنرمندان را بر آن داشت تا در دل زمين به ايجاد محلي براي ذخيره آب بپردازند. مردمان روستای قورتان وبلان در زبان محلي از آب انبار با عنوان " امبار "(ombar) ياد مي‌كنند. اكنون اين آب انبارها يكي از شاخص‌ترين نمادهاي معماري و جلوه‌گر نبوغ و توانمندي معماران درجای جای ایران است.آب انبارروستای قورتان که باهزینه ی مرحوم حاج حسن احمدی ساخته شده بودمتاسفانه بدلیل قرارگرفتن درمسیرجاده اصلی روستا تخریب گردیدوامروزدیگراثری ازآن وجودندارد.ولی آب انبارروستای بلان که درزمان شاه عباس ساخته شده بحمدالله هنوزپابرجاست واگرهمت واقدام شورای اسلامی محل ویاری سازمان میراث فرهنگی نبودان هم به سرنوشت آب انبارروستای قورتان دچارمی شد.
آب این آب انبار از طريق هدايت آبهاي باران و برف وسیلاب ورودخانه زاینده رود تامين مي‌شده و امروزه اين آب انبار تاريخي كه روزگاري محل اصلي تامين آب اهالي بوده به فراموشي سپرده شده و مخازن آن از آب خالي شده است.
خنك بودن اين اماكن در قديم باعث شده بود تا اهالی ورهگذران ساعاتی رادرراه پله های خنک آن بیاساسندوبه بیان خاطرات خودوخبرهای روستابپردازند.
از آب اين مکان براي آشاميدن استفاده مي‌شده است وتعیین محل ساخت آن بسیارحائزاهمیت است چون آب انباربلان دریک بلندی ومشرف به رودخانه زاینده رود به نحوی احداث شده که درهنگام شستشو زیرآب ان به راحتی به رودخانه راه داشته وازطریق جوی آب قابل آبگیری بوده است.
معماران مصالحی همچون خشت و آجر به همراه ملات " ساروج " ( مخلوط خاكستر ، آهك و ماسه) را در كنار هم قرار داده و به شكل زيبايي آب انبار را احداث كرده‌اند. این آب انبارجنبه عمومی داشته واهالی روستا ورهگذران ازآب آن استفاده می نمودند.
ورود به آب انبار از طريق پله‌هاي زيبا و طولاني است كه به آن "اورچین" گفته مي‌شود و نظر هر بيننده‌اي را جلب مي‌كند و او را به تامل در اين نوع معماري وا مي‌دارد.
رطوبت دلكش و بوي نم در راه‌پله‌هاي آب انبار به انسان آرامش مي‌داد و خستگي را در دل‌مردمان گرمازده وکشاورز برطرف مي‌کرد و طراوت و شادابي مي‌بخشید.
آب انبار داراي قسمت‌هاي مختلفي است كه خزينه آن از قسمت‌هاي اصلي آن و محل ذخيره‌سازي آب است.
" گنبد " پوشش نيم كره‌اي شكل كه به منظور حفاظت از آب ، جلوگيري از آلودگي‌و خنك نگه داشتن، روي خزينه احداث مي‌شود نماد بيروني اب انباراست.
سقف اين‌آب انبار به صورت نيم دايره ساخته شده كه در اصطلاح محلي به آن "طاق ضربي " گفته مي‌شود.
اين طاق‌ها با محاسبات دقيق و بدون استفاده از آهن و تيرآلات ساخته شده و خلق آن از توان معماران امروزي خارج است
همه آب انبارها داراي راه‌پله است كه اولين پله آن از سطح زمين آغاز شده و به طرف درون زمين ادامه مي‌يابد و راه دسترسي ورودي به " پاشير" است.
سقف و اورچین (پله) ،آب انبار از آجرهاي باريك ولي مقاوم ساخته شده كه هنوز هم پابرجاست.
آب انبارها داراي يك ورودي و پاشير است ولی بعضی از آنها به لحاظ موقعيت شهرسازي و نحوه استقرار در بافت شهري داراي دو يا سه ورودي مي باشد.
اين آب انبار داراي چهار بادگير است که درچهارضلع آب انبارواقع شده وضمن زیبایی بسیا باعث جریان هوا وخنک نمودن اب می شده است
امیدواریم با بذل توجه مسئولین محترم میراث فرهنگی وشوراهای اسلامی روستا درراستای حفظ ومرمت این آثارگرانبهاتلاش وکوشش به عمل آید.
دراينجاجاداردازاقدامات شوراي اسلامي ودهياري روستاي بلان دربازسازي اين بناي ارزشمندكه اخيراانجام گرفته تقديربعمل آيد.
|
