ارتباطات غیرکلامی

---

زبان بدن ابزار درک ارتباطات غیرکلامی
آیا تا به حال هنگام صحبت با شخصی برای شما پیش آمده است که متوجه منظور واقعی او نشوید؟
۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۲
روزنامه دنیای اقتصاد ( www.donya e eqtesad.com )
بازدید: ۸
کد A۲۲۵۵۳۷
مهارت های اجتماعی ـ روابط ارتباط‌غیرکلامی
آیا تابه حال هنگام صحبت با شخصی برای شما پیش آمده است که متوجه منظور واقعی او نشوید؟

تفاوت بین آنچه افراد به طور کلامی ارائه می دهند با آنچه ما درک می کنیم، در ارتباطات غیرکلامی نهفته است که آن را با واژه «زبان بدن» می شناسیم و بخش عمده ای از ارتباطات ما با افراد را به خود اختصاص می دهد. با آگاهی هرچه بیشتر از نشانه ها و علائم زبان بدن، علاوه بر درک بهتر افراد، می توان ارتباط موثرتری با آنها برقرار کرد. گاهی حرکات کوچک یا بزرگ، اشارات، حالات در صورت یا درکل بدن، پیغامی از ما به طرف مقابل منتقل می کند. در این نوشتار سعی می شود نمونه هایی مختصر، از روش های درک زبان بدن به عنوان یک ابزار مهم ارتباطی تشریح شود.
عوامل کلیدی در زبان بدن
در تعاملات روزمره ای که با افراد دارید، سعی کنید عوامل کلیدی زبان بدن را به خوبی تحت نظر قرار دهید. تغییر در هریک از این عوامل توسط مخاطب شما، می تواند پیغامی کاملا متفاوت از آنچه او به صورت کلامی به شما می گوید، منتقل کند.
حالت بدن، طرز نشستن یا ایستادن فرد.
تماس چشمی، چشمان افراد بخش مهمی از پیغام را منتقل می کنند.
حرکات دست ها، ابزاری برای تکمیل مخابره پیام به مخاطب است.
تن صدا و شمردگی گفتار، به تهییج مخاطب کمک می کند.
اکنون به صورت موردی چند وضعیت را با هم مرور می کنیم:
جلسات بغرنج:
بعضی از جلسات بسیار پیچیده و بغرنج است؛ جایی که مخاطب شما کاملا حالت تدافعی به خود گرفته، جلساتی مثل جلسات سنتی ارائه بازخورد یا ارزیابی عملکرد! پس چگونه می توان کاری کرد تا کسی که در عمل متوجه صحبت های شما نیست، حرف های مهم شما را بشنود؟ نشانه های معمول برای فردی که در هنگام صحبت شما حالت تدافعی به خود گرفته است این موارد است:
دست ها و بازوها را جمع و به بدن خود نزدیک می کند.
حرکات صورت فرد حداقل است.
تا حد امکان از نظر فیزیکی خود را از شما دور نگاه می دارد.
تماس چشمی حداقل است و اغلب به پایین یا اطراف نگاه می کند.
با مشاهده چنین علائمی، شما می توانید نوع گفتار یا محتوای کلام خود را به نوعی تغییر دهید تا فرد از حالت تدافعی خارج شود و به تدریج فرد را پذیرای سخنان خود نمایید. به همین ترتیب اگر خود شما نیز در یک مذاکره به حالت تدافعی قرار گرفتید سعی کنید با کنترل زبان بدن از این حالت خارج شوید.
کار گروهی و بی توجهی افراد:
حتما برای شما پیش آمده که، هنگام یک صحبت مهم در گروه کاری خود، بی توجهی افراد را نسبت به خود حس کنید. یا برای توافق بر سر زمان خاتمه انجام کارها و مسوولیت ها، افراد از خود بی تفاوتی نشان دهند. در حالت ایده آل افراد باید در این موارد با شما همراهی کنند، اما افراد برای این بی توجهی به صورت غیرمستقیم به شما پیغام می دهند.برخی از این نشانه ها و علائم عبارتند از:
سر فرد رو به پایین است.
فرد به صورت خیره به یک نقطه نامعلوم نگاه می کند.
ممکن است با لباس یا خودکار خود مشغول بازی باشد.
ممکن است در حال خط خطی یا نقاشی یا نوشتن کلماتی بی معنی در دفتر خود باشد.
ممکن است در صندلی خود فرو رفته باشد.
هنگام مواجه شدن با چنین علائمی، باید روشی برای تعامل به کار ببرید تا توجه او به صحبت های شما برگردد، مثلا از وی سوالی مستقیم بپرسید و البته مطمئن شوید زبان بدن شما نیز درخواست تعامل مجدد فرد را به فرد منتقل می کند.
دروغ گفتن:
یکی از مواردی که از طریق غیرکلامی و زبان بدن قابل تشخیص است، دروغگویی است؛ برخی نشانه های معمول زبان بدن فردی که در حال دروغ گفتن است این موارد است:
عدم یا حفظ کمترین تماس چشمی و حرکات سریع چشم ها.
فرد سعی می کند دست یا انگشتان خود را هنگام صحبت جلوی دهان خود بگیرد.
فرد تا حد امکان از نظر فیزیکی از شما دور و حرکات بدنی غیرمعمول و نامتعارف انجام می دهد.
هنگام صحبت نفس نفس می زند.
رنگ چهره فرد معمولا قرمز می شود.
در هنگام صحبت عرق می کند.
صدای فرد دچار گرفتگی می شود.
به یاد داشته باشید زبان بدن هر فرد متفاوت است و در این مورد نمی توان خیلی سریع نتیجه گیری کرد، بلکه می توان با پرسیدن سوالات بیشتر و کنترل زبان بدن و گفتار فرد به درستی مطالب وی پی برد.
مصاحبه ها و مذاکره ها:
در هنگام یک مصاحبه یا مذاکره، وقتی سوالی پرسیده می شود، چنانچه فرد اهل تفکر و تعمق باشد، احتمالا قبل از پاسخ کمی درنگ می کند و بلافاصله پاسخ نمی دهد و البته اگر در یک مصاحبه فرد نشان دهد به خوبی قبل از پاسخ به سوال، فکر می کند، معمولا علامت خوبی است. بعضی نشانه های معمول برای این موضوع این موارد است:
فرد به نقطه ای دور نگاه می کند و به هنگام پاسخ دوباره به شما نگاه می کند.
با انگشت چانه خود را نوازش می کند.
دست به گونه های خود می زند.
سر خود را تکان می دهد.
نکته پایانی: زبان بدن پیچیدگی دارد؛ همان طور که اشاره شد هر فرد، زبان بدن منحصر به فردی دارد و نشانه ها و علائمی که بروز می دهد، ممکن است دلیلی متفاوت از آنچه ما فکر می کنیم داشته باشد. از همه مهم تر وجود تفاوت فرهنگی است. فراموش نکنید آگاهی از زبان بدن بخش عمده ای از مسائل ارتباطی بین افراد را حل می کند، بنابراین سعی کنید سرنخی که در این نوشتار معرفی شد دنبال کنید تا به سطح مناسبی از مهارت برای استفاده از این ابزار دست یابید.
سید محمد اعظمی‌نژاد
عضو هیات رییسه کمیته تخصصی توسعه-انجمن مدیریت منابع انسانی ایران
منبع: mindtools