اطلاعات و راه کارهای توسعه ی روستاهای بخش جلگه سنخواست

---

راه کارهای توسعه ی روستاهای بخش جلگه سنخواست
روستاهای بخش جلگه سنخواست
جلگه سنخواست
سنخواست

(( اطلاعات و راه کارهای توسعه ی روستاهای بخش جلگه سنخواست ))


گرد آورنده

مهندس ابوالفضل جعفری

کارشناس مدیریت آبادانی روستاها



با تشکر از:
استاندار محترم خراسان شمالی آقای مهندس شفقت
بخشدار محترم جلگه سنخواست آقای حاجی بگلو


۹۱_۹۰





اگر بخواهیم کشورمان به طور نسبی به استغنا و خود کفایی و بی نیازی از دیگران نایل شود؛در روستاها سرمایه گذاری کنیم وزحمت بکشیم.پایه ی اول خود کفایی در امور تغذیه ی مردم است اینکه بگوییم خود کفایی نسبی به خاطرآن است که یک کشور نمیتواند به طور کامل از دیگر کشورهای دیگر بی نیاز باشد.
تبادل میان ملت ها و کشورها امری عادی و معمولی تلقی میشود عمده این است که کشور روی پای خود بایستد و اساس زندگی خود را تامین کند و این کار مستلزم آبادی روستاها و کار کشاورزی و توجه مسئولان و صرف پول و سرمایه دولتی و مردمی در دهات و روستاها است.

((مقام معظم رهبری))

کشاورزی محور توسعه و امنیت غذایی است

(( استاندار محترم خراسان شمالی : جناب آقای مهندس شفقت))










(( نقش کار آفرینی و نقش آن در توسعه اقتصادی روستاهای ایران ))
چکیده :
محور توسعه روستاها به طور سنتی کشاورزی تعریف شده و بر این اساس روستا با فعالیت کشاورزی و دامداری شناخته میشود.اما توسعه کشاورزی متکی بر منابع طبیعی بوده و محدودیت منابع طبیعی در برخی از روستاها ، باعث رکود اقتصادی شده و توسعه کشاورزی به توسعه اقتصادی همه روستاهای منتج نشده است .
اما امروز توجه به روستا تنها به کشاورزی و دامداری محدود نمیشود ، روستاها محیط مناسبی برای رشد بخش های غیر کشاورزی و فعالیت شرکت های تولیدی و خدماتی است؛مشروط به آنکه رقابت پذیر بوده و متکی بر منابع می باشد. شرکتهایی که بر یاد گیری ، تولید و رقابت تاکید می کنند،می تواند این خلا را پر کنند.این موضوع در واقع نوعی حرکت از کسب و کارهای مبتنی بر منابع طبیعی به سمت کسب و کار های مبتنی بر دانش است .
در اکثر کشورهای آمریکا،اروپا و حتی آسیایی همچون : چین ، مالزی و ... سیاست توسعه کار آفرینی در حوزه های غیر کشاورزی در روستاها اجرا شده است .
با توسعه کارآفرینی و ایجاد شرکت های کوچک کار آفرین،علاوه بر اشتغال و تولید ،روستاییان به کالاها و خدمات مورد نیاز خود دست می یابند و این امر تاثیر زیادی در رشد اقتصادی روستاها و کاهش پدیده مهاجرت به شهرها دارد.
وضعیت جامعه روستایی ایران نشان می دهد که با افزایش سطح سواد دانش و مهارت های علمی و عملی،گرایش به اشتغال در بخش های سنتی اقتصاد کمتر شده و میل و رغبت برای اشتغال در بخش های مدرن و خدماتی بیشتر است.
این در حالی است که روستاهای ایران نیز همچون شهرها ، مملو از فرصت های جدید و کشف نشده هستند که کشف و بهره برداری به موقع از این فرصت ها و ایجاد کسب و کارهای جدید و رقابت پذیر میتواند مزایای اقتصادی چشم گیری برای روستائیان به همراه آورد.
وضعیت جغرافیایی بخش وشهر سنخواست
بخش سنخواست یکی از بخش های شهرستان جاجرم که در سال ۱۳۷۷ همزمان با شهرستان شدن جاجرم به بخش ارتقاء یافت ، که از شمال به بخش شوقان شهرستان جاجرم ۳۵ کیلومتری ،ازطرف غرب به شهرستان گرمه ۵۵ کیلومتر ، وجنوب غرب به بخش مرکزی شهرستان جاجرم و از طرف شرق به بخش مرکزی شهرستان اسفراین ۶۵ کیلومتر واز طرف جنوب به شهرستان جغتای استان خراسان رضوی متصل می باشد .
این بخش شامل دو دهستان به نام های دهستان دربند و دهستان چهارده سنخواست بوده و ۱۳ روستای مسکونی ، ۸ روستای غیر مسکونی و ۹۲ مزرعه تابع و یک نقطه شهری می باشد .جمعیت این بخش حدود ۸۰۰۰ نفر و دارای ۲۲۰۰ خوانوار می باشد.

راهکارهایی جهت توسعه شهر سنخواست

رفاهی اقتصادی :
۱- ایجاد کارگاه توسعه روستایی
۲- ایجاد شرکت حمل و نقل و ساماندهی وسایل نقلیه بین شهری
۳- ایجاد فروشگاه زنجیره ای در سطح کوچک جهت فروش محصولات کشاورزی و غیر کشاورزی

عمران و آبادی :
۱- ساماندهی و انتقال دامداری ها به خارج از شهر
۲- توجه به ساخت و سازهای داخل و اطراف شهر
۳- تولید برق با استفاده از خورشید و باد
۴- ساماندهی معابر و خیابانهای داخل شهر
۵- ایجاد فضای سبز در ورودی های شهر
۶- بازسازی راه سنخواست-جوین

موقعیت جغرافیایی روستای ارک :
روستای ارک هم جوار روستای چشمه بوده که از غرب به سنخواست و از طرف شرق به اسفراین ، از جنوب به سبزوار و از طرف شمال به شوقان محدود می شود ، این روستا در مسیر ارتباطی و حاشیه ی جاده سنخواست – بجنورد قرار گرفته ، دارای اقلیم گرم و خشک بوده و به علت شوری خاک منطقه و کم آبی پوشش گیاهی فقیر دارد.
راه کارهای توسعه روستای ارک:

فرهنگی و اجتماعی :
۱- برگزاری کلاس های آموزشی ،بهداشتی،در هر دوره ۳ ماهه
۲- ساماندهی مکان های مخروبه و استفاده به عنوان مکان ورزشی و تفریحی
۳- ایجاد کتابخانه محلی
۴- ساخت محیط مناسبی برای فعالیت ورزشی
رفاهی اقتصادی :
۱- زهکشی مزارع به علت شوری خاک منطقه
۲- اجرا کردن طرح هادی روستا
۳- کشت زعفران و کارگاه بسته بندی آن
۴- کشت گیاهان مقاوم به شوری

عمران و آبادانی :
۱- آسفالت کردن معابر و خیابان داخل روستا
۲- ارائه خدمات ارتباطی و I C T
۳- ساخت پل وسط روستا به علت مشکل دسترسی به نانوایی روستا

موقعیت جغرافیایی روستای اندقان:
روستای اندقان در حاشیه ی شهر سنخواست قرار گرفته و در فاصله ی ۱۰۸ کیلومتری اسفراین و ۷۵ کیلومتری شوقان و ۵۰ کیلومتری جاجرم و به علت نزدیکی به شهر سنخواست شکل و فرهنگ شهری به خود گرفته است.
محورهای توسعه روستا :
فرهنگی و اجتماعی :
۱- برگذاری کلاس های آموزشی و دینی برای جوانان توسط بسیج
۲- ترویج جوانان روستا برای برگذاری مسابقات ورزشی
رفاهی و اقتصادی :
۱- تشکیل شرکت تعاونی کشاورزی ، تولید و توزیع فرآورده های شیر
۲- ترویج کشاورزان جهت کشت انار با استفاده از آبیاری قطره ای
عمران و آبادانی :
۱- بازسازی مقبره ی شیخ اندقان
۲- ساماندهی قبرستان روستا
۳- ساماندهی زمین های کشاورزی فرد و مالکین

موقعیت جغرافیایی روستاهای خراشا،قمیطه،جربت :
به دلیل شرایط آب و هوایی یکسان و نزدیکی این سه روستا به یکدیگر، مطالعات و بررسی ها جهت توسعه و راهکارهای آنها را با هم در نظر می گیریم .
روستای جربت دارای طول جغرافیایی ۵۶ درجه و ۴۴ دقیقه و۲۴ ثانیه شمال و عرض جغرافیایی ۳۷ درجه و ۴ دقیقه و ۲۴ ثانیه شرقی است .
روستای خراشا یا اسلام آباد در فاصله ی ۳کیلومتری شهر سنخواست و۴۵ کیلومتری شهرستان جاجرم و ۷۸ کیلومتری اسفراین واقع شده است . آب و هوا در این سه روستا گرم و خشک بوده و از لحاظ پوشش گیاهی گیاهان دارویی فراوانی وجود دارد .
محورهای توسعه سه روستای خراشا،قمیطه،جربت :
فرهنگی و اجتماعی :
۱- برگذاری کلاس هایی جهت تشویق و ترغیب جوانان برای توسعه روستا
۲- برگذاری کلاس های فنی و عملی برای بالا بردن سطح دانش
۳- ایجاد یک کتابخانه محلی با همکاری سه روستا در روستای جربت
۴- ساخت مکان ورزشی و کانون علمی و فرهنگی برای جوانان ۳ روستا در خراشا
رفاهی و اقتصادی :
۱- ایجاد و ساخت سیلوی گندم و کارخانه آرد در بین این ۳ روستا
۲- ارائه تسهیلات به کشاورزان جهت کشت خربزه در خراشا
۳- ساخت کارخانه تصفیه فاضلاب شهری جهت تولید کودهایی برای کشاورزی
۴- ایجاد قنادی ونانوایی مناسب در روستای خراشا
۵- ساخت دامداری صنعتی در بین سه روستا برای جمع آوری دامهای سه روستا
۶- ساخت کارخانه خوراک دام و طیور در قسمت پایین سه روستا در جوار شهر سنخواست

عمران و آبادانی :
۱- ساماندهی منطقه مخروبه و زیر ساخت ها
۲- با توجه به دشتی بودن منطقه طرح هادی روستا را به صورت وسیع انجام دهند.
۳- ایجاد کانالهای انتقال آب به این سه روستا .


موقعیت جغرافیایی روستای کرف :
روستای کرف در فاصله ۷ کیلومتری شهر سنخواست واقع شده است و از طرف جنوب به سنخواست و از طرف شمال به شوقان و از طرف غرب به جاجرم واز طرف شرق به قلی متصل می باشد .

فرهنگی و اجتماعی :
۱- برگذاری کلاس های آموزشی و بهداشتی در روستا
۲- ایجاد کتابخانه محلی
۳- ساماندهی پارک محلی در ابتدای روستا
رفاهی و اقتصادی :
۱- ساماندهی و ایجاد شرکت تعاونی برای گیاهان دارویی موجود در منطقه
۲- ایجاد و ساماندهی گلخانه
۳- پرورش شتر مرغ و ماهی و زنبور داری و حمایت از این شغل ها در روستا
۴- استفاده از روش های نوین آبیاری از جمله قطره ای در کشاورزی

عمران و آبادانی :
۱- ساماندهی پل ابتدای روستا و جلوگیری از یخبندان
۲- به علت کوه پایه ای بودن زمین های کشاورزی بهتر است طرح هادی در نزدیکی زمین های کشاورزی به اجرا در آید و مسیر مناسب از روستا به زمین های کشاورزی ایجاد کنند .


موقعیت جغرافیایی روستای قلی :
روستای قلی در فاصله ۹۰ کیلومتری شهرستان اسفراین و در فاصله ی ۱۰ کیلومتری شهر سنخواست واقع شده است ،به علت کوهپایه ای بودن روستا دارای آب و هوای معتدل و کوهستانی می باشد و هم جوار روستای کلاته موری قرار گرفته است .

محورهای توسعه روستا :
فرهنگی و اجتماعی :
۱- آموزش زنان روستا جهت توسعه صنایع دستی
۲- برگزاری کلاس های آموزشی و بهداشتی در یک دوره ی سه ماهه
۳- به علت آبادانی روستا و پیشرفت آن ،آموزش و ترویج اهالی روستا در جهت همکاری آبادانی آن

رفاهی و اقتصادی :
۱- ایجاد شرکت توسعه و اکتشاف معدن
۲- تشکیل مرکز گردشگری و توریستی در این روستا
۳- ایجاد کارگاه صنایع دستی
عمران و آبادانی :
۱- ساخت و ساماندهی مسیر ارتباطی بین روستا و یخچال قلی
۲- به علت طبیعی بودن یخچال ایجاد نمایشگاههایی از مجسمه های یخچالی جهت جذب گردشگری
موقعیت جغرافیایی روستای کلاته ترکها :
روستای کلاته ترک ها در فاصله ی ۷۵ کیلومتری شهرستان جاجرم در جوار روستای قلی و ۷۵ کیلومتری شهرستان اسفراین واقع شده است ؛وبه علت قرار گرفتن روستا در پای کوه دارای آب و هوای کوهستانی می باشد و در بین دو روستای کلاته ترکها و قلی چشمه ای واقع شده که از کوه می آید .

محورهای توسعه روستا :
فرهنگی و اجتماعی :
۱- برگزاری کلاس های فرهنگی و بهداشتی برای ترویج جوانان
۲- ایجاد کتابخانه محلی با همکاری روستای قلی
۳- ساماندهی پارک محلی و مکان ورزشی با همکاری روستای قلی
رفاهی و اقتصادی :
۱- تلاش در جهت توسعه و اکتشاف معدن و همکاری با روستای قلی
۲- ترویج و گسترش آموزش ویژه کشاورزی
۳- به علت وجود چشمه وسط روستا و آب فراوان ایجاد آب نما جهت جذب گردشگر
عمران و آبادانی :
۱- باز سازی و آسفالت کردن جاده و مسیر رفت و آمد داخل روستا
۲- واگذاری وام جهت باز سازی مسکن های مخروبه
۳- باز سازی امام زاده روستا


موقعیت جغرافیایی روستای ملاویس :

روستای ملاویس در فاصله ی ۹۳ کیلومتری شهرستان جاجرم واقع شده و از طرف شمال به روستای دربند و از طرف جنوب غربی به روستای کرف و از طرف جنوب شرقی به روستای موری محدود می شود و دارای آب و هوای کوهستانی بوده و به علت چشمه داخل روستا که از کوه سرازیر می باشد . منطقه ی گردشگری محسوب می شود .
محورهای توسعه روستا :
فرهنگی و اجتماعی :
۱- رسیدگی و ساخت مدرسه در مقطع ابتدایی و راهنمایی
۲- برگزاری کلاسهای آموزشی و بهداشت جهت کمک به جمع آوری زباله داخل روستا
۳- آموزش زنان خانوار روستایی در جهت کسب و کار خانگی بابت ایجاد اشتغال پایدار
۴- آموزش فنی و حرفه ای و مهارتی در زمینه های کشاورزی
رفاهی و اقتصادی :
۱- ساخت منازل روستا با توجه به شرایط آب و هوای روستا
۲- ساخت آلاچیق در اطراف چشمه جهت جذب گردشگر
عمران و آبادانی :
۱- توسعه راههای روستایی ( زیر سازی و آسفالت )
۲- ساماندهی غسالخانه و گورستان
۳- ساخت جاده مناسب بین روستا و زمین های کشاورز

موقعیت جغرافیایی روستای دربند
روستای دربند به عنوان مرکز دهستان دربند بخش جلگه ی سنخواست معرفی شده و در حد فاصل شهر سنخواست و شوقان قرار گرفته است .
و دارای اقلیم کوهستانی و نیمه خشک بوده و دارای مرکز سنجش باران و میزان بارندگی خوب است .
محورهای توسعه روستا :
فرهنگی و اجتماعی :
۱- برگزاری کلاس های آموزشی و علمی و بهداشت
۲- ایجاد کانون علمی و تربیتی
۳- رسیدگی به مراکز تحصیلی و آموزشی

رفاهی و اقتصادی :
۱- با توجه به قرار گرفتن روستا در مسیر جاده ایجاد مکان های خرید و فروش در روستا
۲- باز سازی امام زاده ابراهیم (ع) و ساخت مکانهایی جهت استراحت مسافران و زائران
۳- پرورش آبزیان در روستا با احداث سد
۴- ایجاد سد بر روی رودخانه دربند جهت جلوگیری از هدر رفتن آب
۵- کشت نهالهای گردو وپسته و... در روستا با آبیاری قطره ای یا کوزه ای
۶- ایجاد مزارع الگویی جهت ایجاداعتماد در کشاورزان



عمران و آبادانی :
۱- ساماندهی گورستان و اطراف امام زاده سید ابراهیم (ع)
۲- با ساخت سد امکان تولید برق در روستا ایجاد شود
۳- هموار سازی راه روستا به زمین های کشاورزی
موقعیت جغرافیایی روستای کلاته موری :
روستای کلاته موری در فاصله ی ۷۰ کیلومتری شهرستان جاجرم و در ۱۵ کیلومتری شهر سنخواست واقع شده و از طرف شمال به کوه سالوک محدود می شود ؛ دارای آب و هوای کوهستانی بوده و زمین های کشاورزی در اطراف روستا واقع شده است .
محورهای توسعه روستا :
فرهنگی و اجتماعی :
۱- آموزش زنان روستایی جهت توسعه صنایع دستی
۲- برگزاری کلاسهای آموزشی و بهداشتی

رفاهی و اقتصادی :
۱- ایجاد گلخانه
۲- ایجاد کارگاه صنایع دستی برای زنان روستایی
۳- ارائه تسهیلات برای جمع آوری و حمل زباله داخل روستا
۴- طرح دامداری صنعت

عمران و آبادانی :
۱- باز سازی و ارائه تسهیلات برای نوسازی مساکن روستایی
موقعیت جغرافیایی روستای کلاته شور و قره جه رباط :
روستای کلاته شور از طرف جنوب غربی ۱۵کیلومتر با شهر سنخواست و از طرف شمال ۴۰ کیلومتر با شوقان و از طرف غرب ۶۰ کیلومتر به جاجرم و از طرف شرق ۵۵ کیلومتر به اسفراین و از طرف جنوب ۵۵ کیلومتر به جوین و ۸۵ کیلومتر به بجنورد فاصله دارد ؛ روستای قره جه رباط حد فاصل شهرستان اسفراین و شهر سنخواست واقع شده و دارای آب و هوای کوهستانی بوده و در نزدیکی روستای کلاته شور واقع شده به همین علت برنامه های ارائه شده جهت توسعه این دو روستا را با هم در نظر می گیریم .

محورهای توسعه روستا :
فرهنگی و اجتماعی :
۱- ساخت کتاب خانه محلی و خانه عالم در روستای کلاته شور
۲- بر گزاری کلاس های آموزشی
رفاهی و اقتصادی :
۱- ایجاد گلخانه
۲- ساخت کارگاه تبدیلی سبزیجات وصیفی جات بین دو روستا
۳- ارائه تسهیلات برای جمع آوری زباله های کنار روستا ی قره جه رباط وحمایت از آنها
۴- ایجاد شرکت تعاونی چند منظوره در کلاته شور با همکاری قره جه رباط
عمران و آبادانی :
۱- توسعه راه های روستایی و آسفالت بین دو روستا


پیشنهادات اولویت دار توسعه بخش :
۱- دادن اعتماد به نفس به روستاییان در جهت توسعه مشارکتی در قالب :
الف:توزیع دارییهای موجود به ویژه زمین
ب:وجود یک سازمان نیرومند محلی
۲- توسعه راه سنخواست به جوین
۳- ایجاد سد دربند سنخواست
۴- توسعه گاز شهری به تمام نقاط روستایی
۵- توسعه راههای روستایی (زیر سازی و آسفالت)
۶- استفاده صحیح از ظرفیت های کشاورزی و باغداری منطقه(محصولات باغی و کشاورزی مناسب با اقلیم منطقه توسعه یابد).
۷- یک پارچه کردن اراضی و مکانیزه کردن آبیاری (توسعه آبیاری قطره ای و بارانی).
۸- ترویج و گسترش آموزشهای ویژه کشاورزی
۹- فراهم زمینه جهت استفاده از آب های فاضلاب شهری و روستایی در مصارف کشاورزی در جهت استفاده بهینه در مصرف آب
۱۰- توسعه و ایجاد کارگاههای صنعتی زود بازده در جهت ایجاد اشتغال
۱۱- تلاش در جهت توسعه و اکتشاف بخش معدن
۱۲- ایجاد مجتمع رفاهی جهت خدمات به مسافران
۱۳- توسعه گردشگری و توریست با توجه به وجود یوز پلنگ آسیایی در منطقه
۱۴- ایجاد مرکز پایگاه امداد و نجات جاده ای
۱۵- ایجاد نواحی صنعتی روستایی جهت توسعه کشاورزی روستاها
۱۶- مرمت و بازسازی آثار تاریخی و ثبتی بخش جهت توسعه گردشگری
۱۷- ایجاد تسهیلات لازم جهت احداث باغات انار ، پسته وهمچنین کارخانجات مادر