املش
"رومن گیرشمن" رئیس هیأت كاوش های باستان شناسی وقت ایران ، اشیای به دست آمده از املش را متعلق به قرن ۸ و ۹ ق . م می داند و معتقد است اطلاعاتی كه از دوران آغاز تمدن ایرانی به دست آمده نتیجه كشفیات اتفاقی دهقانان در ناحیه جنوب غربی دریای مازندران است.
معرفی[ویرایش]
عمده آثاری كه از آن به عنوان هنر املش یاد می شود از تپه ها و گورستان هایی یافت شده كه در حوزه ی جنوبی شهرستان رودسر واملش و بیشتر در نقاط كوهستانی مستقر بوده اند. این آثار متأسفانه توسط حفاران غیر مجاز مورد دستبرد قرار گرفته اند. بیشتر آثاری كه منسوب به املش است و در موزه های گوناگون عرضه شده ، از منطقه قیس آباد ( غیاث آباد ) به دست آمده اند.
گیرشمن آثار به دست آمده از قبور املش را متعلق به دوره مگالتیك یعنی سه هزار سال قبل می داند. او معتقد است در هنر املش آثار زیادی از نفوذ هنر بین النهرین مشهود نیست. كوه های مرتفع و صعب العبوری كه این مردم در آن زندگی می كردند دنباله جبال قفقاز است و آثار هنر ایران شباهت به آثاری دارد كه در آغاز عصر آهن در قفقاز پرورش یافته بود. وجود مجسمه های كوچك برنزی در این ناحیه ما را وا می دارد تصور كنیم رابطه ای میان هنرمندان املش با نواحی قفقاز وجود داشته و شاید این هنرمندان از همان مردمانی باشند كه پیش از آمدن به سرزمین ایران از كوه های قفقاز عبور كرده اند.
پروفسور آندره گدار كه اولین رئیس مؤسسه ی باستان شناسی ایران بود ، جنس اشیای به دست آمده از گورستان های نواحی املش ، پیركوه ، دیلم و دیگر روستاها را بیشتر از سفال سرخ رنگ دانسته است. طبق نظر او در گورستان های دیلم ، اشیای سفالی منقوش اگر هم وجود داشته باشد كشف نشده است ، اما مقدار زیاد اشیای طلا و نقره كشف شده در این ناحیه نشان می دهد تزئینات آنها گاهی با هنر یونانی ها یا هنر آتروسك وابسته بوده است.
از آثار كشف شده از املش باید از دو چشم بند برنزی مربوط به زین و یراق اسب نام برد كه كتیبه ای به خط میخی بر روی آنهاست و اسامی دو تن از شاهان مانایی و اورارتویی یعنی "منوا" و "آرگیشتی" بر روی آن حك شده است.
شاه آرگیشتی همان حاكم اورارتویی است كه به وجود كتیبه ای از او در آبادی رازلیق نزدیك سراب اشاره شده است. پیدا شدن نام او بر روی چنین وسیله ای در املش خبر از ارتباط فرهنگی – هنری و یا به نوعی بازرگانی بین مناطق حاشیه دریای مازندران و ممالك تحت سیطره اورارتورهاست و شاید هم هدیه ای ارسالی برای یكی از حكام دوره آغاز تاریخی املش باشد.
تقسیمات کشوری[ویرایش]
شهرستان املش استان
گیلانبخش رانكوه[ویرایش]
← دهستان سمامزازل /سياه خولك/لله جار/
اسک /
امام /
بویه /زهون بره/سياه اسطلخ/سياه کوه/
شیرچاک /
شیه /كاغذي/
کاکرود /كشمش/لرود/
مربو /
ملکوت /موسي كلايه/دول بره/
کلامرود /
گورج← دهستان شبخوس لاتآزاربن سفلي/آزاربن عليا/اسماعيل گوابر/
بالاهلوسرا /
بزکویه /پائين هلوسرا/پردين لنگه/پشت دره لنگه/تبرزين لنگه/
جورگوابر /
جیرگوابر /حرمسرا/
رودگوابر /
سپردان /
سرکله /سوخته كيش/
سورشفیع لات /
سیویر /شبخوس سرا/
طارمسرا /
گرکرود /
گرمایسر /
گشکور /
گلستانسرا /
گوشت پزان /
لرداسر /
للیج گوابر /
لاتسرا/لاتك/
ورکوره /يوسف آباد/آسياب سران/بهشت آباد/
رمشایه /علي آباد/كهنه گويه بالا/كهنه گويه پايين
← دهستان كجيدمطلاکوه /
آغوزی /
اربوداردشت /
استخرسر /
النگ لنگه /باباجان دره/
تماجان /خصيل دشت/
دیماجانکش /رودبارده سر/
سرتربت /
شهرسمام /
طارش /
کجید /
کرفکش /گرماي سر/
ملجادشت /
هلوچاک /شولک/
← شهرهارانكوه/گركرود
بخش مركزئ[ویرایش]
← دهستان املش جنوبيآفتاب خورتاب/باغ محله نركه/بالازربيجار/بالامحله نركه/بيلي لنگه/پائين زربيجار/پائين محله نركه/پرام سرا/
پیلجه /
پیلدره /پيلام پستانك/تابستان نشين/تازه آبادنرکه/تپه سر/توچال/توشه ميان/
جورکاسر /
چلاکش /حاجي آباد/
درتموش /درزي گوابر/دعواي لات/سياه مرزگوابر/شبخوس پهلو/شندربالنگه/
شیردره /
شیشارستان /طهماسگوابر/عباس گوابر/
کشکلایه /
کلانسرا /گودين گوابر/گودي گوابر/
للیم /محمدعلي گوابر/
میانسرا /نارنج بن/ولي كلام/هردوآب/ياعلي گوابر/يوسف آباد/
شلیشه /كاروانسرا/ماضي دارخورته
← دهستان املش شمالياستادکلایه /
اشکرمیدان /
اشکیت /پيش بيجار/تازه آبادچماقستان/
چلارس /
چماقستان /
چهارده /حسين آباد/
خرشتم //سفيدداربن/
سورکوه /
شکرپس /شيخ آباد/كارخانه رئيسيان/کرف محله/كهنه گوراب/كياكلايه//
لکموج /
مشکله /نجم آباد/پيله باغ/شكركش محله/
کرفستان /
خمیرمحله← شهرهااملش/كياكلايه
