باغ ملی گیاهشناسی
باغ گیاه شناسی :
باغ گیاه شناسی مکانی است که در آن مجموعه ای از گیاهان بومی و غیربومی در فضای باز و گلخانه ای کاشته می شود و نقش مهمی در زمینه های مختلف تحقیقاتی و نیز آشناسازی مردم با اهمیت گیاهان و لزوم حفاظت از آن ها برعهده دارد .از طرفی باغ گیاه شناسی محلی است برای نگهداری ذخیره ژنتیکی گیاهان در خطر انقراض .عملیات اجرایی باغ گیاه شناسی ملی ایران در سال ۱۳۴۷ با واگذاری قطعه زمینی از مراتع ملی شده در اراضی چیتگر واقع در کنار اتوبان تهران – کرج آغاز گردید.مساحت باغ حدود ۱۴۵ هکتار است .ارتفاع آن از سطح دریا ۱۳۲۰ متر بوده و دارای آب و هوای نیمه خشک با بارندگی متوسط سالیانه ۲۴۰ میلی متر است.
• بخش های مختلف باغ گیاه شناسی ملی ایران
بخش جنگل خزری – ناحیه زاگرس –ناحیه البرز – ناحیه ایرانوتورانی – باغ پیازی – باغ میوه ایرانی – باغ چین وژاپن – باغ سیستماتیک – گیاهان دارویی – آربراتوم – منطقه نمایش گیاهان زینتی – قطعه آموزشی و نمایشی – هیمالیا - جنگل و گردشگاه
- جنگل خزری :
مساحت این قطعه ۶ هکتار است .درختان این قطعه شامل : زربین ، توسکا ، ممرز ، اوجا ، ملج ، شمشاد و... می باشد .تعداد ۳۵ گونه درختی و ۱۰ گونه درختچه ای در این قطعه کاشته شده است .
- ناحیه زاگرس :
این بخش زیر مجموعه ای از ناحیه رویشی ایرانی – تورانی است .مساحت این قطعه حدود ۳ هکتار است .چند تپه مصنوعی در این مکان ساخته شده است که مرتفع ترین آنها ۱۰ متر است .با توجه به این که پوشش گیاهی غالب در زاگرس درخت بلوط است سه گونه بلوط شاخص این منطقه برروی این تپه ها کاشته شده است .همچنین گونه هایی از جنس بادام ، بنه ، زالزالک ، گلابی وحشی ، بارانک ، سماق ، ارغوان و.. نیز در این منطقه کاشته شده است .تعداد گونه های کاشته شده در این قسمت حدود ۵۰ گونه است .
- ناحیه ایرانی تورانی :
گیاهان کاشته شده در این بخش شامل : درمنه ، قیچ ، پرند ، گون و... می باشد .با توجه به وسعت منطقه دشتی ایران و تورانی اکثر کویر ها و بیابان ها ، شوره زار ها و تپه های شنی بخش های مرکزی ایران در این منطقه قرار دارد . حدود ۴۰ گونه گیاهی مهم منطقه خشک در این منطقه کاشته شده است .
-باغ سیستماتیک :
باغ سیستماتیک مجموعه ای از تیره ها ، جنس ها و گونه های گیاهی که با نظم خاص و براساس سیستم های رده بندی متداول کاشته و نگهداری می شوند .مساحتی بالغ بر ۸ هکتار از باغ گیاه شناسی ملی ایران به این قسمت اختصاص داده شده است .این قطعه به قطعات کوچکتری تقسیم شده است که درهریک از آنها یکی از تیره های گیاهی معرفی می شود .
در این مجموعه گونه های مختلف گیاهی به نمایش گذاشته شده است .با در نظر گرفتن تنوع فراوان گونه های گیاهی در جهان و موقعیت اقلیمی باغ گیاه شناسی تاکنون بیش از ۸۰ تیره ، ۲۰۰ جنس و مجموعا ۵۰۰ گونه گیاهی در قطعات این کلکسیون مستقر گردیده اند و همه ساله بر تعداد آنها افزوده می شود .
- گیاهان دارویی :
این کلکسیون در وسعتی بالغ بر ۵ هکتار از جمله مجموعه های گیاهی در باغ گیاه شناسی ملی ایران به شمار می رود که در سال ۱۳۷۳ طراحی و عملیات اجرایی مربوط به ایجاد زیر ساخت های پیش بینی شده در آن شامل : محوطه سازی های عمومی ، ساخت دسترسی ها و باغ راه ها ، ایجاد و برقراری سیستم آبیاری بارانی ، اصلاح و تغذیه خاک بستر ، کاشت تغییر و اصلاح ساختار توپوگرافیک سایت ، ساخت مجموعه گردش آب شامل چشمه نهر و برکه ، احداث گلخانه و ... است.
جمع آوری مواد اولیه گیاهی از طبیعت ، تولید و تکثیر ، کاشت و انجام عملیات مراقبت و نگهداری از گیاهان کاشته شده متجاوز از ۳۵۰ گونه گیاهی اعم از علفی های یکساله و چند ساله تا بوته ای ها درختان و درختچه ها در سطوح مختلف و براساس طراحی کاشت انجام شده است .
این مجموعه از بخش های زیر تشکیل شده است :۱- مزرعه گیاهان دارویی متشکل از ۴۴ کرت ۳۰ متر مربعی برای کاشت و نمایش تنوعی از گیاهان دارویی بومی و غیر بومی ۲- مجموعه نمایشی تپه چشمه نهر و برکه گیاهان دارویی آبزی ۳- باغ گیاهان علفی و بوته ای : با هدف معرفی و کاشت گیاهان علفی و معطر ۴- مزرعه گیاهان صنعتی متشکل از کرت ۶۰ مترمربعی برای کاشت و نمایش تنوعی از گیاهان صنعتی
- آربراتوم :
این فضا با هدف معرفی گونه های بومی و غیر بومی و گسترش مجموعه های آنها جهت دستیابی به امکانات آموزشی ، پژوهشی و تفریحی می باشد .این قطعه در ضلع جنوب غربی باغ گیاه شناسی ملی ایران با مساحت حدود ۱۲ هکتار جهت کاشت گونه های مختلف درختی ، درختچه ای و بوته ای در نظر گرفته شده است . در این طرح دو دریاچه و برکه احداث شده است که توسط رودخانه ای آب وارد دریاچه می گردد.در این قطعه جاده اصلی به طول ۷۲۰ متر و ۶۴۰۰ متر پیاده رو دارد.گونه های موجود در این قسمت شامل:سرو شیرازی ، سرو نقره ای ،زبان گنجشک ، توت ، اقاقیا ، سپیدار،داغداغان، انار ،نارون و ماهوبربریس می باشد.
|
