برگزاری اردوی جهادی
فرآيند برگزاري اردوي جهادي
حركت و اردوي جهادي برخلاف تصورات معمول كه همگان نسبت به تمام اردوهاي زيارتي – تفريحي و علمي دارند؛ فعاليتي است كاملاً هوشمندانه كه بهترين و مناسب ترين بستر حاضر براي تربيت كادر مورد نياز انقلاب اسلامي مي باشد.
شناسايي[ویرایش]
اولین و مهم ترین مرحله در اردوی جهادی " شناسایی " منطقه محروم می باشد، هر چه شناسایی دقیق تر و جامع تر باشد، برگزاری اردو از فرآیند برنامه ریزی تا اجرا سهولت خواهد یافت. از آنجایي که بچه های جهادی به دنبال محروم ترین روستا هستند که به جهت دورا بودن وصعب العبوری راه مورد توجه دولتمردان قرار نگرفته لذا طی کیلومترها مسافت وگذر از بیابانها وکوه ها... امری طبیعی است که گاه باید ازیک شهرستان دور افتاده و قریب به ده ساعت طیّ طریق کرد. گاه در شنا سایی، روستا هایی یافت می شود که حتّی روستا های اطراف نیز از وجود آن بی خبرند و حتّی روستاهايی که در نقشه آن بخش و شهرستان وجود نداشته است و به تعبیری جهادگران، آن روستا را کشف کرده اند . اصلی ترین ویژگی روستای انتخاب شده " محرومیت " است محروم از ابتدایی ترین امکانات اولیه زندگی همچون آب - برق – خانه مناسب – مدرسه – خانه بهداشت و.... از ديگر شاخصه هاي محروميت بايستي به مسائل فرهنگي – آموزشي و فقر موجود در اين زمينه كه بسيار حائز اهميت است توجه نمود. در شناسايي ميزان استقبال اهالي از حضور جهادگران و قول مساعد براي مشاركت در طرح هاي مختلف اردو به ويژه ابراز علاقه جوانان روستا در پذيرش يا عدم پذيرش جهادگران براي حضور يا عدم حضور در روستا موثر مي باشد.
شناسایی، در دو مرحله انجام می گیرد در مرحله نخست خادم گروه (مسئول)، شناسایی کلی را انجام داده و شناسایی ثانویه توسط مسئولین کمیته ها (پس از تشکیل ستاد) در حوزه تخصصی هر کمیته انجام می پذیرد.
برنامه ریزی[ویرایش]
برنامه ریزی ستون فقرات و پایه اصلی مديریت می باشد واساسا چراغ و روشنایی مسیر حرکت مدیر، برنامه ریزی است . برای تدوین برنامه نیاز به اطلاعات وآگاهی کافی از موضوع می باشد که در دو بخش قابل تقسیم می با شد :
اطلاع از منطقه مورد هجرت:
که در مرحله شناسایی حاصل می شود و بایستی تمام اطلاعات تاریخی- جغرافیایی – فرهنگی – اجتماعی و... روستا احصاء شود تا در عرصه های مختلف اردو شامل عمرانی – بهداشتی – آموزشی – فرهنگی – اشتغال و... بتوان برنامه اجرایی و کار بردی نوشت ودر مرحله اجرا عملیاتی نمود .
۲) اطلاع از ويژگي هاي اردوی جهادی:
یقیناً در تدوین برنامه برای یک اردوی جهادی می بایست تجربه وسابقه ای از اردو در ذهن برنامه‌ریز وجود داشته باشد. برنامه‌ریز بایستی تفاوت های این اردو را با سایر اردو های معمول ( تفریحی – زیارتی و... ) بداند وحداقل در یک اردوی جهادی ده، پانزده روزه شركت نموده و در شرایط سخت آن قرار گرفته باشد . در غیر اینصورت گروه هایی که برای اولین بار قصد حضور دارند بایستی به افراد و گروه های مجّرب مراجعه نمایند تا خطای برنامه آنها به حداقل ممکن برسد.
بالطبع برنامه ریزی در اردوی جهادی تمامي شقوق مديریت را شامل می شود و برنامه باید تمامی مسایل اعم از نیروی انسانی ( تعداد- تخصص ها – تقسیم کار و... )، بودجه و اعتبارات ( برای هر طرح وپروژه در هر یک عرصه ها و موضوعاتی که اشاره شد )، نظارت وکنترل و... را مورد توجه قرار دهد .
ویژگی های برنامه ریزی:
۱)جامعیّت:
برنامه باید تمام جوانب کار را مورد توجه قرار دهد و به اصطلاح در کنار متن، حواشی را نیز در نظر گرفته باشد واز هیچ مورد غفلت نکرده باشد. برنامه ای که جامع نگر نباشد در مرحله اجرا موجب ابترماندن گوشه ای از فعالیت ها می باشد که برنامه ریز در مرحله تدوین به آن توجه نکرده است .
۲) عدم پیچیدگی :
فهم برنامه بایستی برای طیف های گوناگون ومخاطبین و مجریان آسان باشد .
نوشتن برنامه پیچیده وغیر قابل فهم، به معنای کار علمی وکارشناسی نیست چرا که در مرحله اجرا موجب توقف و گاه تعطیلی برنامه می شود. در عین حال، سادگی در محتوای برنامه موجب تسریع در نیل به اهداف عالیه گروه می گردد.
۳) انعطاف و پویایی:
برنامه باید منعطف و قابل تغییر باشد. قطعاً مدیران در مرحله اجرا با شرایط گوناگون غیر‌قابل پیش بینی مواجه خواهند شد که در این صورت اگر برنامه ثابت و غیر قابل تغییر باشد بازهم توقف یا تعطیلی کل برنامه را شاهد خواهیم بود.
بنابراین بایستی برنامه ریز، برای بخش های مختلف برنامه، ضمن پیش بینی تغییر شرایط، جایگزین‌هایی نیز برای هر مرحله انتخاب کند تا مجریان برنامه در هیچ مرحله ای از فرآیند برنامه ریزی به بن بست نرسیده یا در اجرا، برنامه را به جهت عدم پويايي كنار نگذارند.
۴) واقع نگری:
برنامه بایستی مبتنی بر واقعیات جامعه هدف باشد و نمی تواند در فضای ذهنی و تخیلّی ویا کاملاً آرمانگرایانه نگاشته شود. بلکه برنامه ریز حین تدوین دائماً باید نیم نگاهی به واقعیت ها داشته باشد که با توجه به ظرافت ها و ویژگی های اردوی جهادی، این امر حائز اهمیت بیشتری می باشد .
تشکیل ستاد[ویرایش]
اولین اولویت در مرحله اجرا، تشکیل ستاد مرکزی یا شورای اصلی گروه جهادی است که حلقه اولیه گروه می باشد و بایستی بیشترین نقطه تمرکز "خادم یا مسئول گروه" در شناسایی وجذب اعضای ستاد باشد که حلقه اول در جذب و به کار گیری حلقه ثانویه که اعضای عمومی می باشند نقش اساسی را ایفا مي‌نماید .
اعضای ستاد در اصل، مسئولین کمیته‌های مختلف می باشند ( کمیته های فرهنگی – عمرانی – بهداشتی – آموزشی – هنری – ورزشی – مطالبات اداری و....) که بایستی مومن ترین – ولایی ترین – با انگیزه ترین و پیگیرترین افراد بوده که دارای قدرت جذب حداکثری و دفع حداقلی باشند.
خادم گروه در گام نخست پس از تعیین مسئولیت ها؛ شرح وظایف هر کمیته را به خوبی تبیین وتشریح نموده و پیگير تدوین برنامه های اجرايی وصورت هزینه هر کمیته باشد تا بتواند برآورد دقیق را از کلیت اردو در اختیار داشته وپیگير جذب امکانات واعتبارات از دستگاه های مختلف با شد.
جذب وساماندهی جهادگران[ویرایش]
پس از شناسایی دو مرحله ای روستا های مورد فعالیت و برنامه ریزی دقیق تمام اجزاء وکمیته های اردو؛ بایستی ثبت نام را متناسب با آنچه از نیروی انسانی (عادی و تخصصی) مورد نیاز است ازطرق مختلف (نصب بنر و تراکت - پیامک – اطلاع رسانی سینه به سینه و ...) آغاز کرد و سپس هر یک از افراد را در کمیته ها سازماندهی نمود . (براساس تخصص، تجربه وعلاقمندی هر فرد)
گاه بایستی روزها برای جذب نیروهای متخصص مانند پزشک – دندان پزشک (درحوزه بهداشتی)، مداح – روحانی و...(در حوزه فرهنگی)، بناَ و برقکارو ... (در حوزه عمرانی) و...وقت مصروف کرد تا بتوان اردو را به احسن برگزار نمود.
جلسات مستمر توجیهی و تخصصی[ویرایش]
به منظور بهره مندی شایسته از افراد در طول اردو وبه حداقل رساندن خطاها به ویژه در محیط روستا وآشنایی دقیق افراد با فضای اردوی جهادی وظرافت های آن و آشنايی با منطقه مورد هجرت، بايد جلسه یا جلسات توجیهی با حضور کلیه افراد برگزار نمود که در اين جلسات صميمانه، انگیزه بخشی به نیرو بسیار ضروری می باشد.
پس از آن، تشکیل جلسات تخصصی هر کمیته با اعضای خود به منظور بررسی عملیاتی و کارشناسی برنامه های آن کمیته حائز اهمیت می باشد که از جمله دستاوردهای آن می توان به رفاقت وصمیمیت اعضا با یکدیگر و آشنایی هر یک با عقاید و سلایق و روحیات دیگری اشاره نمود که در طول اردو که محل جهاد وخدمت می باشد کمترین اصطکاک و بیشترین کارآیی رادر برخواهد داشت و جوّ اردو را محیطی پر از مهربانی می نماید.
• پیشنهاد می گردد یکی از جلسات توجیهی در قالب اردوی یک روزه تفریحی در محیطی سرشار از شادابی ونشاط برگزار گردد.
• در بخش خواهران تو صیه می گردد کلّیه برنامه ها به صورت مجزّا وکاملاً تفکیک شده برگزار گرددتا هر گروه به صورت تخصصی برنامه های قشر مربوط را مدون واجرایی نماید .ضمن آنکه عدم ارتباط این دو گروه به سالم سازی فضای اردو و حتّی محیط روستا والگو برداری جوانان روستا از جهاد گران در بحث عدم ارتباط محرم و نامحرم کمک شایانی می نماید.
جذب منابع[ویرایش]
سخت ترین مرحله از این فرآیند؛ پيگيري امكانات و منابع مالي است كه بيشترين وقت را از خادمين گروه به خود اختصاص مي دهد. اجرايي شدن برنامه هاي طرح ريزي شده كميته ها بويژه در حوزه فعاليت هاي عمراني كه پرهزينه مي باشد منوط به جذب منابع مالي كافي مي باشد كه نياز به مكاتبه با نهادها و وزارتخانه هاي مختلف در سطح ملي بويژه استان مربوط مي باشد كه هر نامه، گاه ده ها تلفن و پيگيري حضوري را به همراه دارد.
بي شك؛ رعايت حق تقدم و تأخر هريك از مراحل فرآيند فوق، موجب نظم بيشتر در مديريت اردوي جهادي مي باشد اما گاه ممكن است بنا به شرايط و اقتضائات، اين ترتيب تا حد اندكي جابجا گردد كه اين امر در اردوي جهادي كه كاملاً با ساير اردوها متفاوت مي باشد و سختي ها و مشكلات متعدد و اتفاقات و حوادث غيرقابل پيش بيني از ويژگي هاي آن مي باشد؛ امري اجتناب ناپذير است، لذا مديريت در اين اردو برمبناي «مديريت اقتضايي» است كه خادم يا مسئول گروه دائماً در انعطاف و پويايي نسبت به وقايع و اتفاقات جديد مي باشد. بنابراين، جوان جهادگري كه در اوج جواني زير بار مسئوليت سنگيني نظير فعاليت جهادي مي رود يقيناً آينده درخشاني را در حوزه مديريتي در اجتماع خواهد داشت كه مي تواند با كمترين امكانات در اوج ساده زيستي و عدم اسراف در بيت المال، بهترين خدمات را براي مردم داشته و موفق ترين الگوي مديريتي را ارائه نمايد و چنين فردي است كه به تعبير رهبر فرزانه انقلاب امام خامنه اي كه در ديدار جهادگران در ۳۱/۶/۱۳۸۹ اشاره فرمودند، آبروي تاريخ و نظام بوده و مي تواند كارآمدي نظام و حكومت ديني را در عمل به اثبات برساند.
نتيجه آنكه؛ حركت و اردوي جهادي برخلاف تصورات معمول كه همگان نسبت به تمام اردوهاي زيارتي – تفريحي و علمي دارند؛ فعاليتي است كاملاً هوشمندانه كه بهترين و مناسب ترين بستر حاضر براي تربيت كادر مورد نياز انقلاب اسلامي مي باشد.
با توجه به بازنشسته شدن نسل اول و دوم انقلاب كه در فضاي مبارزات دوران منحوس پهلوي و دوران باشكوه جهاد دفاعي و جبهه و جنگ به شايستگي تربيت و پخته و كارآمد شده بودند و لزوم كسب تجربه نسل سوم انقلاب در جهادي جديد كه سختي هاي مشابه آن دوران، نظير كمبود امكانات – دوري از رفاه و امكانات شهري و .... را داشته باشدضرورت برگزاري اردوي جهادي و حمايت و پشتيباني از جوانان مشتاق دو صد چندان مي نمايد كه بايستي بيش از پيش، نه در حرف بلكه در عمل از سوي مسئولين مورد حمايت تمام و كمال قرار گيرد تا آينده نظام براي تحقق چشم انداز ۱۴۰۴ تضمين گردد.
منبع[ویرایش]
سيد ياسر حسيني
جستارهای وابسته[ویرایش]
گروه های جهادی
