تکثیر و پرورش میگو
دو سال پیش بود که برای بازدید از چند تا استخر پرورش میگو به یکی از سایت های پرورشی استان بوشهر رفتم. هیچ وقت یادم نمیره که از دیدن بعضی از استخرها چقدر متعجب شدم و چند لحظه مات و مبهوت موندم. آخه تا اون موقع استخرهایی به شکل ذوزنقه، لوزی و مثلث رو توی هیچ رفرنسی ندیده بودم !! حالا میخوام راجع به ساختن یه استخر پرورشی استاندارد مختصرا توضیح بدم.
دو سال پیش بود که برای بازدید از چند تا استخر پرورش میگو به یکی از سایت های پرورشی استان بوشهر رفتم. هیچ وقت یادم نمیره که از دیدن بعضی از استخرها چقدر متعجب شدم و چند لحظه مات و مبهوت موندم. آخه تا اون موقع استخرهایی به شکل ذوزنقه، لوزی و مثلث رو توی هیچ رفرنسی ندیده بودم !! حالا میخوام راجع به ساختن یه استخر پرورشی استاندارد مختصرا توضیح بدم. یه مزرعه پرورشی از چند بخش اصلی تشکیل شده : ۱ـ ورودی و موتورخانه ۲ـ حوضچه ذخیره آب ۳ـ کانال های آبرسان ۴ـ استخرهای پرورشی ۵ـ زهکش ها و حوضچه رسوب گذار ۶ـ ساختمان ها
۱ـ ورودی و موتورخانه : محل برداشت آب باید به صورتی باشه که پساب خروجی مزرعه به مزرعه بر نگرده. ورودی موتورخانه باید به شکلی محاسبه بشه که استخر در مدت کمتر از ۶ ساعت و یا طی یه دوره مد، پر از آب بشه. باید سعی کنیم ورودی استخر رو طوری تنظیم کنیم که از لایه های میانی آب برداشت کنیم. چون آلودگی کمتری داره. ضمنا در محل ورودی آب باید توری مناسب (۲۴ سوراخ در هر اینچ) نصب بشه.
۲ـ حوضچه ذخیره آب : حوضچه ذخیره آب ۲ کار مهم رو انجام میده. یکی ذخیره آب، به منظور استفاده در موقعی که با کم آبی مواجه هستیم و دیگری بهبود کیفیت آب. کیفیت آب یکی از فاکتورهایی هست که تاثیر مستقیم بر بازدهی استخر داره. حجم حوضچه ذخیره باید به نحوی باشه که ۳۰ درصد کل آب مورذ نیاز مزرعه رو بتونه توی خودش نگهداری کنه.
۳ـ کانال های آبرسان : کانال های آبرسان از قسمت های مهم و با ارزش استخر محسوب میشن و باید سطح زیادی از استخر رو بپوشانند. بهتر هست که کانال های آبرسان استخر پرورشی ما بزرگ باشه. چون در این صورت میتونیم علاوه بر کنترل کیفیت آب، موادی رو که توی استخر کمبود دارن رو به اون اضافه کنیم مثل آهک و نمک. در ضمن، بزرگی کانال های آبرسان، ارتباط مستقیمی با پمپ های استخر داره. منظورم اینه که اگه پمپ ها کوچک و آبرسان ها بزرگ باشن دچار مشکل میشیم و البته عکس این قضیه هم صدق میکنه.
۴ـ استخرهای پرورشی : طراحی استخرهای پرورشی، از اصول اولیه ایجاد استخر هست. برای طراحی مناسب استخر باید نکات زیر رو مورد توجه قرار داد : شکل استخرها، محل نصب هواده ها، اندازه استخر، دیواره ها، بستر سازی استخرها، ورودی و خروجی بهترین شکل برای استخرهای پرورش میگو، چهارگوش و دایره هست. نکته مهم این هست که بخش هایی از استخر در طول دوره پرورش، نباید مواد آلوده کننده (مواد دفعی) داشته باشن تا میگوها بتونن توی این مناطق تغذیه کنند. ما باید سعی کنیم که مواد دفعی رو در مرکز استخر متمرکز کنیم. به این منظور از هواده ها استفاده میکنیم. وظیفه اصلی هواده ها افزایش اکسیژن آب هست. همونطور که قبلا تاکید کردم، محل نصب هواده ها باید با همدیگه همخونی داشته باشن و آب رو به شکل منظمی به جریان در بیارن. معمولا هواده ها رو در شب روشن میکنیم ، مخصوصا قبل از طلوع آفتاب. چون در این زمان، استخر ما کمترین میزان اکسیژن روزانه رو داره.
در مورد اندازه استخرهای پرورشی باید بگم که بهترین اندازه استخر در سیستم پرورش متراکم، ۵/۰ تا یک هکتار، و در سیستم پرورش نیمه متراکم که در ایران معمول هست، اندازه ۱ تا ۲ هکتار مطلوب هست.
در مورد اندازه استخرهای پرورشی باید بگم که بهترین اندازه استخر در سیستم پرورش متراکم، ۵/۰ تا یک هکتار، و در سیستم پرورش نیمه متراکم که در ایران معمول هست، اندازه ۱ تا ۲ هکتار مطلوب هست. دیواره های استخر باید به اندازه کافی بلند باشن تا از سرریز شدن آب استخر به هنگام بارندگی های شدید، جلوگیری کنند. پس دیواره ها رو به ارتفاع ۳۰ - ۵۰ سانتیمتر بالاتر از بیشترین حد آبگیری میسازن. در ضمن، شیب دیواره ها کاملا مربوط به جنس خاک استخر هست. اگه خاک استخر متراکم نباشه، مثلا شنی باشه، شیب دیواره ها تند تر هست (حداکثر ۵/۱:۱) و اگه بافت خاک استخر ما متراکم بود، شیب دیواره ها رو میتونیم کمتر انتخاب کنیم (حدود ۱:۱). عرض دیواره ها هم مثل شیب دیواره ها مهم هست. چون بعضی از دیواره ها باید عرض مناسبی داشته باشن تا امکان جاده سازی و ساختمان سازی بر روی اونها وجود داشته باشه. بسترسازی استخر یعنی ایجاد یه بستر مناسب برای پرورش. بعبارت بهتر، اگه بستر استخر پرورشی ما برای پرورش مناسب نباشه مثلا اگه خاک اسیدی باشه، یا مواد آلی بسیار زیادی داشته باشه (مثل خاکهای مناطق گیاهان حرا) و یا مواد دفعی و لجن زیادی توی خاک ماسه ای نفوذ کرده باشه، از مواد پوشش دهنده (آستر) استفاده میکنیم. آسترها (مثل لاتریت متراکم و خاک رس متراکم) باعث بهبود شرایط نامناسب بستر میشن و از برخورد خاک استخر با مواد دفعی جلوگیری میکنن. در مورد ورودی ها و خروجی ها باید بگم که بدون در نظر گرفتن اندازه استخر، یه اصل پایه وجود داره و اون هم اینه که ورودی و خروجی استخر باید به شکلی باشه که بتونیم در مدت ۶-۴ ساعت، استخر رو پر یا خالی کنیم. محل احداث ورودی و خروجی استخر باید به شکلی باشه که آب از ورودی وارد استخر بشه، توی استخر کاملا بچرخه، و در نهایت از خروجی خارج بشه. مثلا اگه ورودی و خروجی استخر رو روبروی هم احداث کنیم بدترین طرح ممکن رو ریختیم. چون آب تازه به محض ورود به استخر از خروجی خارج میشه.
۵ـ زهکش و حوضچه آرامش : ما برای هدایت آب خروجی استخر، از کانال هایی استفاده میکنیم که کانالهای زهکشی نام دارند. زهکش استخر باید حداقل ۵۰ سانتیمتر از گودترین بخش استخر، پایین تر باشن تا امکان تخلیه آب به شکل ثقلی فراهم بشه. برای بهتر شدن کیفیت پساب استخر، بهتر هست که ذرات معلق موجود در پساب، ته نشین بشن. به همین خاطر حوضچه ای به نام حوضچه رسوب گذاری بوجود میاریم تا آب خروجی از استخر ما کیفیت بهتری داشته باشه.
۶ـ ساختمان ها : در هر مزرعه ای، بسته به نظر مدیر و صاحب مزرعه، ساختمان های مختلفی بنا میشه. ولی به طور کل بهتر هست ساختمان هایی برای نگهبانی، استراحت کارکنان، انبار، موتور خانه و غیره ساخته بشن. ساختمان های مخصوص نگهداری مواد غذایی و ساختمان های مخصوص استراحت کارگران، باید در سطح مزرعه پراکنده بشن.
منبع: سایت راسخون
|
