جاذبه‌های گردشگری استان کردستان
تاريخ كردستان تا قبل از اسلام چندان روشن نيست. كردها، اقوامي آريايي هستند كه چندين‌هزار سال پیش از ميلاد به اين منطقه مهاجرت كرده‌اند.
تاريخ كردستان تا قبل از اسلام چندان روشن نيست. كردها، اقوامي آريايي هستند كه چندين‌هزار سال پیش از ميلاد به اين منطقه مهاجرت كرده‌اند.
عمارت امجدالاشراف- سنندج
اين عمارت در شهر سنندج واقع شده و از بناهاي معروف دوره قاجار است. اين بنادر دوره امان‌الله خان بزرگ ساخته شده و داراي حياط سنگفرش شده، حوض، حمام، تالار و حسينيه است. حسينيه كه از جالب‌ترين قسمت‌هاي بنا است، كاشي كاري‌هاي بي‌نظير و ظريف و گچبري‌هاي زيبا روي ديوار دارد و همه تزئينات آن به دست استادكاران اصفهاني انجام شده است. مصالح بكار رفته در بنا، گچ، آهك، كاهگل و ملات ساروج هستند.
عمارت خسرو آباد - سنندج
اين بنا كه در سه كيلومتري سنندج واقع شده، يادگار امان الله خان بزرگ است كه ساخت آن به اوايل دوره حكومت سلسله قاجار مربوط مي‌شود و مركز حكومتي بوده است. اين مجموعه به‌صورت بيروني و اندروني احداث شده و حدفاصل آن را يك باغ بسيار زيبا با محوطه سازي بديعي پوشانده‌است. عمارت بيروني دو اشكوبه و مدخل ورودي آن به صورت كريدور هشتي است كه در طرفين آن دو اتاق‌جهت نگهباني وجود دارد. مصالح اين عمارت از آجر و سنگ است و گچ كاري و آيينه كاري زيبايي دارد.
عمارت مشیر - سنندج
عمارت مشير در خيابان شهداي سنندج واقع شده و از بناهاي مشهور دوره قاجاري است. اين بنا هفت حياط و هفت آب‌‌نما دارد و همچنين شامل بخش‌هاي خصوصي، عمومي تشريفاتي و بهداشتي است. در و پنجره‌هاي اُرسي آن از تلفيق گره چيني چوب و شيشه رنگي، اتاق‌ها را زينت داده است.
عمارت سالار سعید - سنندج
يكي از بناهاي تاريخي استان كردستان با جاذبه‌هاي جهانگردي، عمارت سالارسعيد است كه در حال حاضر به موزه سنندج تبديل شده است. اين بنا در اواخر حكومت ناصرالدين شاه قاجاریه به وسيله يكي از علماي بنام اهل سنت، احداث شده بود. شيوه و سبك ساخت اين عمارت از معماري دوره‌قاجار تأثير گرفته است. زيرزمين عمارت به شكل حوض خانه است و سقف گنبدي شكل با تزئينات بسيار زيبا دارد. كليه قسمت‌هاي عمارت از سنگ، آجر و چوب ساخته شده اند و پوشش بام آن از شيرواني است. جالب‌ترين و زيباترين قسمت بنا، ارسي بزرگ تالار است كه هفت لنگه دارد و شاهكاري از هنرهاي چوبي است.
عمارت وکیل الملک -سنندج
عمارت وكيل از جمله بناهاي ديدني و قديمي شهر سنندج است. اين عمارت موروثي و شخصي خانواده وكيل است كه در تاريخ كردستان همواره از صاحب منصبان حكومتي بوده‌اند. اصل‌بناي اين عمارت به دوره زنديه مربوط است و در دوره‌هاي بعدي به تدريج تكميل شده است.
قلعه حسن آباد - سنندج
قلعه حسن آباد در ۵ كيلومتري سنندج واقع شده و يك مقر حكومتي بوده است. اين قلعه‌در دوره صفويه توسط «هِه‌لوخان« حاكم مقتدر ساخته شده است. در حال حاضر ويرانه‌هاي اين قلعه مشهود است.
پل قشلاق - سنندج
پل قشلاق روي رودخانه قشلاق در ۳ كيلومتري سنندج احداث شده و از بناهاي دوره‌صفويه است. اين پل تماما با آجر ساخته شده و ملاط آن ساروج است. پل از دو دهانه بزرگ و چهار چشمه كوچك تشكيل شده است. عرض پل ۵.۸۰ متر و طول آن در حدود ۹۰ متر است. در دو طرف پايه‌هاي پل موج‌گيرهايي از نوع مثلثي و مدور تعبيه شده است.
پل شیخ - سنندج
پل شيخ روي رودخانه قشلاق در ۸ كيلومتري شمال سنندج احداث شده و از آثار دوره‌صفوي است. طول پل ۵۳.۵ متر و عرض آن ۵.۳ متر است. پل ۶ دهانه دارد كه سه دهانه آن داراي طاق جناغي و سه دهانه ديگر داراي طاق‌هاي قوسي است.
قلعه قمچقای - بیجار
قلعه قمچای در ۱۲ كيلومتري روستاي قمچقاي بيجار واقع شده است. اين قلعه بي‌نظير از دژهاي باستاني و بسيار كهن كردستان به شمار می رود. بناي اين قلعه به سده‌هاي ۹-۸ پيش از ميلاد مي‌رسد. در جهت‌غربي دژ، مكاني به عمق ۱۰۰ متر وجود دارد كه با راهي سخت به صفه غربي قلعه منتهي مي‌شود. در حاشيه شمالي دژ، حفره‌اي به زيبايي تمام تراشيده شده است. در شمال غربي، پلكان طويلي وجود دارد كه سه دوره سكونت‌مادها، پارت‌ها و اشكانيان را مسلم مي‌دارد. در عصر مغول، محراب كوچكي با چهار پلكان ساخته شده است كه در نوع خود جالب توجه است.
تپه باستانی بابا گرگر - قروه
تپه باباگرگر در يكي از روستاهاي قروه واقع شده است و آرامگاه امام زاده‌اي به نام سيدجمال‌الدين در بالاي آن قرار دارد كه اكنون زيارتگاه مردم است. در اين مكان چند چشمه آب معدني نيز وجود دارد.
قلعه زیویه - سقز
اين قلعه در ۴۲ كيلومتري شمال شرقي سقز قرار گرفته و در سال ۱۹۴۷ ميلادي بطور اتفاقي كشف شده است. آثاري كه در اين قلعه بدست آمده اند، از يك تمدن پيشرفته در اين ناحيه نشان دارند. از جمله معروف ترين اين آثار، سينه‌‌بند بزرگ طلايي است كه روي آن تصوير حيوانات افسانه‌اي نقش گرديده است. اين آثار به ۹۰۰ سال پيش از ميلاد تعلق دارند.
کتیبه اورامان - مریوان
اين سنگ‌‌نبشته در كوه «زينانه« اورامانات مريوان قرار دارد كه به صورت هلالي حجاري و كنده كاري شده است. درون طاق‌نما نقش برجسته انساني با بلندي ۲.۵ متر و پهناي ۳۰ متر حجاري‌شده است. نقوش مخصوصي نيز روي قسمت فوقاني اين نقش برجسته حك شده است. همچنين كتيبه ديگري با خط ميخي در همين محل وجود دارد كه احتمالا به اواخر هزاره دوم و اوايل هزاره اول پيش از ميلاد مربوط است.
غار تاریخی کرفتو - دیواندره و سقز
غار كرفتو در قلعه‌اي به همين نام بين ديواندره و سقز واقع شده و از معروف‌ترين و مهم‌ترين آثار باستاني كردستان به شمار مي‌رود. ساختمان غار به دوره اشكاني و حدود قرن سوم پيش از ميلاد مربوط‌است. خانه‌هاي اين غار در ۲۰۰۰ سال قبل معبد معروف «هراكليس» (خداي يوناني) بود و اهميت و اعتباري داشت. روي يكي از اطاق‌هاي آن نام هراكليتوس با حروف يوناني منقوش و حك شده است و روي ديوار اتاق سوم نقش اسب سواري كه آهو شكار مي‌كند ديده مي‌شود. اين شكل يادگار فتوحات گودرز اشكاني و تسلط اين پادشاه بر مهرداد پادشاه ارمنستان است. دسترسي به اين معبد قديمي اكنون به دليل سراشيبي تند مشكل است. پس از ورود به غار و عبور از اتاق‌هاي سنگي، محوطه وسيعي وجود دارد كه توسط دالان تنگ‌تاريكي به دو حوضچه سنگي مرتبط مي‌شود. نقوش اتاق‌هاي سوم و چهارم و جايگاه مشعل‌هايي كه به وسيله‌كانال‌هايي به مخزن مرتبط مي‌شوند، از قسمت‌هاي جالب و ديدني غار است. در بقاياي ساختمان‌هاي غار، آثاردالان، رواق، اتاق‌هاي سنگي، در و پنجره و روزنه‌هايي ديده مي‌شود. از شواهد و قرائن پيداست كه ساخت غاربايد به دوره ميترائيسم و مهرپرستي مربوط باشد.
دشت های بانه - بانه
در محدوده شهرستان بانه دو دشت تال و شوي واقع شده‌اند. مساحت گسترده دشت تا ۱۸۰۰ هكتار و مساحت دشت شوي حدود ۲ هزار هكتار است. در گستره دشت تال رودخانه‌هاي سيد سارم و زروار جاري‌اند كه در نهايت به رودخانه گلوي سرازير مي‌شوند. در دشت شوي، رودخانه‌هاي شوي و نژو جريان دارند كه در نهايت به رودخانه گلوي ملحق مي‌شوند. در اين دشت انواع گياهان يافت مي‌شود و به‌همين دليل، در بهار و تابستان چشم‌اندازي سبز و با طراوت دارد.
جنگل های منطقه ای بانه - بانه
مساحت جنگل‌هاي اين منطقه در حدود ۵۰ هزار هكتار برآورده شده است. دامنه‌هاي‌غربي كوه‌هاي گردنه خان، مرز شرقي جنگل‌هاي شهرستان بانه است و از اين ناحيه به طرف غرب جنگل‌هاي آن همانند جنگل‌هاي مريوان با درختان فراوان و متراكم، سرسبزتر مي‌شوند.
دشت کامیاران - کامیاران
اين دشت در شهرستان كامياران واقع شده است و دو قسمت دارد. قسمت جنوبي آن در استان كرمانشاه و حوزه شمالي آن نيز در آبادي ورله در استان كردستان واقع شده است. مساحت اين دشت ۱۷ هزار و ۴۰۰ هكتار و ارتفاع آن از سطح دريا یکهزار و ۴۰۰ متر است. این دشت يكي از زيباترين و جذاب‌ترين دشت‌هاي استان كردستان به ويژه از نظر چشم‌اندازهاي زيبا محسوب مي‌شود.
روستای درکی - مریوان
روستاي دركي در فاصله ۴۲ كيلومتري جنوب شرقي مريوان در يك منطقه پايكوهي واقع شده است. در اطراف آن سه کوه و یک دره قرار دارند. آب و هواي منطقه سرد و نيمه مرطوب است. زبان مردم آن كردي است. كوه‌ها، دره‌ها، پوشش گياهي و حيات وحش متنوع از جاذبه‌ها و عناصر طبيعي آن محسوب مي‌شوند.
روستای نگل - مریوان
روستاي نگل در ۶۰ كيلومتري جاده سنندج - مريوان واقع شده است. معروفيت روستاي نگل به مناسبت وجود يك جلد قرآن به خط كوفي است كه در گاو صندوق مسجد روستا نگهداري مي‌شود. قدمت كتابت اين قرآن به بيش از هزار سال مي‌رسد. اين اثر حيرت‌انگيز مذهبي - هنري، روستا و مسجد آن را به يك موزه معروف تبديل كرده است.
روستای اورامانات تخت - مریوان
روستاي اورامانات تخت در دره‌اي شرقي - غربي در شيب تندي رو به روي يال‌ِ شمالي كوه «تخت» در جنوب غربي مريوان واقع شده است. خانه‌هاي روستا از سنگ و اغلب به صورت خشكه چيني و پلكاني است و سقف آن‌ها را با تير پوشانده‌اند. خانه‌ها به گونه‌اي روي هم قرار گرفته‌اند كه پشت بام خانه‌اي، حياط خانه ديگري است. آب و هواي اين منطقه در فصول بهار و تابستان بسيار مطبوع و در زمستان بسيار سرد است.
آتشگاه‌هاي باستاني باقيمانده منطقه نشان مي‌دهد كه مردم اين ناحيه پيش از اسلام، زرتشتي بوده‌اند. رودخانه «سيروان« از دره‌هاي عميق اين ناحيه عبور كرده و وارد خاك عراق مي‌شود.
