دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری کرمان
معرفی استان
کرماناستان پهناور کرمان که اینک بزرگترین استان ایران است و به قول مرحوم همایون «یگانه خطه خوش آب و خوش هواست»، در ناحیه ای کویری و کم آب قرار دارد.
اما در کوهپایه ها و درّه های سرسبز و خرم بعضی روستاهایش آب و هوای بهشتی، تماشاگران را به سوی خود می خواند و تنوع آب و هوایی آن در جهان کم مانند است؛ به طوری که تقریباً تمام آب و هواها، از گرمسیری تا سردسیری، تا بیابانی و مدیترانه ای را می توان در پهنه ی گسترده ی این دیار دید.
تمدن دیرینه، مردمان هنرمند و پر استعداد، مواریث فرهنگی و ابنیه ی تاریخی و باستانی، اقوام و ملیت های مختلف و امکانات بالقوّه ی فراوان، تمایز ویژه ای برای این سرزمین به وجود آورده است.
کرمان اگر چه از روزگاران کهن تا کنون از جنگها و بلایای طبیعی آسیب دیده است، اما به همت مردمان سختکوش، مهربان، صبور و قانع در مبارزه با حکام حکومت های مستبد و حوادث و بلایای طبیعی و طبیعت نا موافق و خشکسالی ها و … در نبردی مداوم، همواره پیروز گشته و از این رهگذر چهره های درخشان بی فروغی در عرصه های علم، ادب، فرهنگ، هنر، دین، مذهب، اقتصاد، سیاست، و ….
در طول تاریخ، آسمان علم و فضل این دیار منوّر کرده اند. قبل از آمدن آریائی ها، در این سرزمین، تمدن های متعدد توسط مردمان بومی به وجود آمده بود که به عنوان نمونه تمدن بزرگ اَرت(ARATA) در کناره های حاصلخیز هلیل رود، قسمتی از جنوب کرمان را زینت می داده، این تمدن اکنون با نام شهر دقیانوس تمام فرضیه ها و نظریات کارشناسان و صاحب نظران تاریخ و باستان شناسی درباره ی خاستگاه اولین تمدن های جهان را دگرگون کرده و بعید نیست ایالت باستانی کارمانیا (کرمان امروزی) به عنوان اولین جایگاه پیدایش تمدن در جهان باستان شناخته شود.
به روایت منابع، در عهد هخامنشیان ایالت کرمان از اهمیت بسیاری برخوردار بوده در لوحه ی زرین تخت جمشید نوشته اند: «چوب ساختمان های کاخ تخت جمشید را از کرمان آورده اند» و نکات مهم دیگری در لوحه های گلی تخت جمشید به دست آمده که با خط میخی نوشته هایی درباره کرمان دارد. در پایان حکومت هخامنشیان ایالت کرمان نیز مثل دیگر ایالت ها، مورد تهاجم اسکندر مقدونی و سپاهیانش واقع گردید. توقف دو ماهه ی فاتح مقدونی، خسارات سنگینی بر کرمان و مردمانش وارد آورد، پس از این نیز کرمان در معرض قتل عام و چپاولگری های جهانگشایان و غارتگران بیگانه قرار گرفت و آخرین یورش ویرانگر همراه با قتل عام و اعمال شنیع غیر انسانی را بنیانگذار سلسله ی قاجار، آقا محمد خان، در سال ۱۲۰۹ هجری قمری انجام داد که قصه ی پر غصه اش مشهور است.
از نکات قابل توجه در تاریخ کرمان این که، هیچ گاه کرمان به همسایگان خود تجاوز ننموده و دیگر آن که تمام مهاجمان پیروز، پس از تشکیل دادن حکومت، در اجتماع مردم کرمان، آن چنان تحت تأثیر فرهنگ غنی و ریشه دار کرمان قرار گرفتند که بتدریج محو شدند؛ و پادشاهان محلی سلجوقی و قراختایی خود را از کرمانی ها کرمانی تر می دانستند و عادات و آداب و رسوم و سنتها و فرهنگ بومی کرمان را پذیرفتند؛ بنابراین، اگر قول ژان اوبن (Jean obin) را بپذیریم که گفته: «هرکس تاریخ کرمان را خوب مطالعه کند، شاید راهی به فلسفه ی تاریخ عالم ببرد» سخن به گزاف نگفته است. این سرزمین کم باران با مساحتی به اندازه کشور فرانسه، به رغم خشک سالی های متوالی، هرگز در برابر ناملایمات کمر خم نکرده و تولید بخش قابل توجهی از محصولات باغی و زراعی کشور را از برکت زمین های حاصلخیز و تنوع آب و هوا و همت مردمان باهوش و پر تلاش به خود اختصاص داده و نقش ارزنده ای در صادرات خرما، پسته، مرکبات، میوه، خشکبار و دیگر محصولات کشاورزی دارد. جاذبه های گردشگری متعدد طبیعی و تاریخی در سراسر استان پهناور کرمان و تمدن های باستانی جیرفت، شهداد، بم، سیرجان و … ، امکان جذب میلیونها جهانگرد خارجی و گردشگر داخلی را مهیا ساخته است و به همین دلیل باستان شناسان بهشت خود را در کرمان یافته اند. صنایع دستی استان مانند قالی، گلیم، پته شهرت جهانی دارد. همچنین معادن گرانبهای مس، زغال سنگ، سنگ آهن، تیتانیوم و سنگ های ساختمانی و انواع دیگر معادن، کرمان را به بهشتی دیگر برای طالبان معدن و صنعت در آورده است. با نگاهی گذرا به تاریخ گذشته ی ایران می توان دریافت که مردم این استان به رغم کمبودها و مشکلات و بی مهری های حکومتهای قرون و اعصار، تقریباً در تمامی عرصه ها و رخدادهای سیاسی و اجتماعی و فرهنگی حضوری گسترده داشته و به قول استاد باستانی پاریزی، درگیر و دارهای انقلابات تاریخی ایران، کرمانی ها همواره نقشی مهم داشته اند. از قضایای نقل خلافت از بنی امیه به بنی عباس – پنجاه سال پیش از ابومسلمی – نخستین لعن که بر منبر بر بنی امیه شد در کرمان بود، گرفته تا جدال کرمانی ها با سلطان محمود غزنوی و پسرش سلطان مسعود، تا ایستادگی مردم کرمان در برابر اتابکان فارس، اتابکان یزد، اتابکان خراسان، خوارزمشاهیان و بالاخره حکام مغولی – با ذکر این نکته که این مبارزه ها همه جا صورت مقاومت منفی داشت – بعد از حمله ی مغول، اولین پرچم علیه تعصبات و سخت گیری های امیر محمد مظفری در کرمان بلند شد. عمل شیخ الاسلام کرمانی در دوره ی صفویه، شاید نخستین بانگ اعتراض به اسبداد شاه سلیمان بوده باشد. همراهی کرمانیان با لطفعلی خان زند و ایستادگی در برابر آقا محمد خان نیز کاملا روشن و مبرهن است و اگر قرن اخیر را نیز مورد بررسی قرار دهیم، به عنوان نمونه می توان انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی ایران را نام برد که در هر دو مورد، کرمانی ها نقش مهمی ایفا کرده اند. مردم این دیار به مانند مردم دیگر شهرهای ایران – و حتی در مقاطعی بهتر و زیبنده تر از دیگر نقاط – تعادل در خور تحسینی با اقلیت های دینی و مذهبی داشته و گروههای کوچک و فرقه های مختلف را در مجاورت محل زندگی خود پذیرفته و درگیری متعصبانه به وجود نیاورده اند. کرمانیان در نهضت مشروطیت سهم عمده و به سزایی داشتند. روحانیت آگاه و چهره های درخشان و مبارز و بیداری همچون آیت الله حاج میرزا محمد رضا احمدی، میرزا رضای کرمانی، شیخ احمد روحی، ناظم الاسلام و مجد الاسلام، پیشگام این مبارزات بودند. در دوران انقلاب اسلامی و حماسه ی دفاع مقدس نیز مردم خداجوی کرمان در همه ی صحنه ها حضور چشمگیر داشته اند و با حماسه آفرینی ها و رشادت ها ی خود برگ زرینی بر تاریخ درخشان این مرز و بوم اضافه نموده اند. غیور مردان و شیر زنان کرمان با تقدیم ۶۹۰۰ شهید، ۱۳۰۰ آزاده، و بیش از ۱۷۰۰ جانباز، شایستگی و وفاداری خود را به نظام مقدس جمهوری اسلامی، به خوبی به منصه ی ظهور رسانیده اند. منبع: کتاب “کرمان در یک نگاه” – انتشارات کرمان شناسی'منبع: www.onescript.ir'
http://roostaee.gov.kr.ir/
