دیلمان
دیلمان
حدود سال های ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۱ م هیأتی ژاپنی در منطقه دیلمان
لاهیجان به حفاری پرداخت و در حسنی محله ، قلعه كوتی ، نوروز محله ، لسلوكان ، ( رسول خان ) و تپه ی خرم رود ، كاوش هایی انجام داد .
در گزارش حفریات هیأت باستان شناسی ژاپنی آمده كه در ناحیه دیلمان میان كوه های البرز، آنجا كه رودخانه ی " پل رود " جریان دارد، دهكده های كوچكی چون دیلمان ، دیارجان و امام ، جای گرفته اند.
این ناحیه حوزه آبگیری میان كوهستان است. سیمای طبیعت آن زیبا ، با موقعیت سوق الجیشی و نیز مهد حكومت سلسله آل بویه بود .
آثار به جای مانده دوره برنز و آهن در تمام این ناحیه پراكنده است. در این حفریات آثار زیادی از جنس مفرغ ، سفال ، اشیای زینتی و ظروف شیشه ای كشف شد و نتایج این كاوش ها در كتاب چهار جلدی دیلمان ، به زبان انگلیسی و ژاپنی در سال های ۱۹۶۵ تا ۱۹۷۱ توسط دانشگاه توكیو منتشر گردید.
از مهم ترین این آثار كه توجه بسیاری را برانگیخت آثار و ظروف شیشه ای مربوط به عصر پارت و ساسانی است.
كاوشگران ژاپنی معتقدند كشف این آثار مؤید این نكته است كه زادگاه اشیایی كه در ژاپن كشف شده اند فلات ایران بوده است.
"فوكایی " ارتباطات فرهنگی و مبادلات بازرگانی بین ژاپن و ایران در عصر پارت و ساسانی را مطرح كرده و معتقد است بسیاری از پیاله های شیشه ای مدور كه در گیلان یافت شده ، پاسخگوی سؤالاتی چون محل ساخت پیاله ی شیشه ای آرامگاه امپراتور آنكان و مشابه دیگر اشیای مهم مكشوفه در ژاپن نیز هست؛ مثل تكه های پیاله ی شیشه ای ، تراش برجسته كه سال ۱۹۵۳ در جزیره " اكینوشیما " یافته شد یا پیاله ای شیشه ای با تراش های مدور كه در سال ۱۹۶۳ م از مقابر كاشیوا بارا در نارا ( قرن ۵ میلادی ) به دست آمده است.
در سال ۱۳۴۰ هیأتی به سرپرستی محسن مقدم ، سال ۱۳۴۴ و سال های بعد به سرپرستی علی حاكمی ، سال ۱۳۵۳ به سرپرستی سید محمود موسوی و سال ۵-۱۳۷۴ به سرپرستی رضا صدر كبیر در
گیلان حفاری نمودند و آثار ارزشمندی را از خاك به دل موزه ها سپردند
