روحانیت و کشاورزان
روحانيون در نظام سياسي جمهوري اسلامي، مدار و محور هدايت‌گري و تصميم سازي بوده و در قواي سه گانه كشور، و همچنين شوراي نگهبان و مجمع تشخيص مصلحت نظام، حضور تاثيرگذار داشته اند . از اين رو، بايد ارتباط ميان روحانيت و سامان يابي كشاورزي و كشاورزان را بررسي نمود . امام، از همان نخست مي كوشيد تا روحانيون با حضور در عرصه هاي عيني و اجتماعي، از سويي به مردم خدمت كنند و از سويي ديگر اسلام و احكام و مصلحتهاي آن را به تناسب زمان و مكان حاضر پاس دارند . پيوند تنگاتنگ جامعه و روحاني در طي تاريخ دين و مذهب، به ويژه در دورانهاي سرنوشت ساز - كه كشور دچار كشمكشهاي سياسي و فرهنگي و اقتصادي گشته است - مقوله‌اي از كارناپذير است . اگر بافت جامعه روستايي و فرهنگ و سنتهاي ديرينه و حاكم بر آن را - كه با باورهاي مذهبي سخت گره خورده است - در نظر آوريم، مي توان اين پيوند را به طور ژرف‌تر و نزديكتري پذيرفت . به هر حال با توجه به قبول اجتماعي و تاريخي سازمان روحانيت، در جامعه مذهبي ايران، نمي‌توان در تحليل روند احياي كشاورزي از تاثيرگذاري آن غفلت جست . در گفتار زير، رهبري فلسفه حضور كارشناسانه روحانيون در شوراي اقتصاد و برنامه‌ريزي را بيان مي‌دارد .
"اينكه روحانيون در شوراي اقتصاد و برنامه ها نظارت مي‌كنند، از باب اين است كه آنها به امور شرعي توجه دارند و نظارت آنها باعث مي شود كه طرحي كه شما مي دهيد و براي تصويب به مجلس شوراي اسلامي و شوراي نگهبان مي رود، رد نشود و در نتيجه كارها آسان شود . "
در جاي ديگر، امام خميني در مصاحبه با خبرنگار خارجي، روحانيت را نهادي طرفدار مستضعفان و كشاورزان تلقي كرده و روحانيون را از اين اتهام كه در دوران پهلوي و حتي پيش از آن، در شمار فئودالها و زمين‌داران بزرگ بوده اند، تبرئه مي‌كند . در رابطه با تقسيم اراضي ميان دهقانها - كه از سوي شاه صورت گرفت - رهبري مالكيت زمينهاي بخشيده شده را همچنان معتبر مي شمارد; چراكه اربابان در روستاها از پرداختن مالياتهاي اسلامي بر زمين و محصولات آن خودداري ورزيده اند . بدين گونه، روحانيت منافع كشاورزان را مورد توجه قرار داده و از آنان دفاع مي‌كند . امام در اينجا هم از خود و علماي ديني در شهرهاي بزرگ ياد مي‌كند كه شاه ستيزي شان به خاطر لطمه زدن حاكميت به منافع اربابها و صاحبان زمينها و مزارع بزرگ نبوده است . بدين‌سان مي توان گفت كه روحانيت پس از انقلاب، در هر پست و موقعيت اجتماعي و سياسي و اقتصادي; اعم از قانون‌گذاري و نظارت و اجراي مصوبات مجلس، به مدد دهقانها خواهد شتافت و امكان نيل به پيشرفت و آسايش آنان را فراهم خواهد آورد .
"به طور كلي، هيچ يك از روحانيون مخالف شاه از زمين‌داران بزرگ نبوده اند تا اصلاحات ارضي شامل زمينهاي آنها بشود . و من اعلام كرده ام كه چون زمين‌داران بزرگ ماليتهاي اسلامي خود را نپرداخته اند، ما زمينها را از رعايا پس نخواهيم گرفت، و مخالفت من و ساير روحانيون با شاه هرگز بدين خاطر نبوده است . و اين
[۱] هم از تبليغات سؤ شاه است كه ديگر رنگ خود را باخته است . "
