سد تنگ سرخ

---

سد تنگ سرخ، یک فاجعه
پایگاه خبری کبنانیوز روز پنجشنبه در یادداشتی با عنوان 'سد تنگ سرخ یک فاجعه' به قلم خدابخش پناهی کردلاغری به بررسی پیامدهای ساخت سد تنگ سرخ بر شهر یاسوج پردخته است.

سال هاست که قرار است سدی بر روی رودخانه بشار در مشرق شهر یاسوج و در ناحیه تنگ سرخ که از نواحی روستائی شهرستان بویراحمد می باشد ساخته شود. دست اندرکاران تصمیم گرفته اند که با این سد آبهای حوزه آبخیز رودخانه بشار را از طریق سد و بخشی را نیز از طریق لوله و قبل از وارد شدن در سد مورد بحث به استان فارس از جمله شهر شیراز منتقل نمایند. لازم به بیان است که رودخانه بشار خود یکی از سرشاخه ای رود کارون می باشد. بنا به دلایل و شواهدی که بخشی از آن در زیر آمده است، احداث سد تنگ سرخ می تواند یک فاجعه منطقه ای برای استان کهگیلویه و بویراحمد و یک فاجعه ملی برای جنوب ایران محسوب شود. در صورت احداث این سد، در اندک زمانی استان کهگیلویه و بویراحمد بویژه منطقه سردسیری آن با یک فاجعه زیست محیطی روبرو خواهد شد. این کار موجب مهاجرت آنان به نواحی دیگر و نابودی یک قوم خواهد شد. تقاضا می شود برای جلوگیری از خسارات فراوان زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و … که در صورت ساخت این سد رخ خواهد داد دستور فرمائید از ساخت این سد جلوگیری بعمل آید.
سد سازی در ایران و بحران های زیست محیطی:
آبخیزها منفجر و نابود می شوند تا سدها ساخته شوند. سدهائی که موجب شده است با ارزش ترین تالاب ها نابود و یا تهدید شوند. سدهائی که تعادل طبیعی آب دشت های پائین دست را مختل کرده اند، تعادل طبیعی کوهستان ها یعنی بهترین آبخیزها و سرچشمه رودها را با انفجارهای فاجعه بار برهم زده و فرسایش های آبی را تشدید کرده است. سدهائی که بی مصرف بودن آنها در شرایط خشکسالی ها و نیز در زمان وقوع سیل ها به اثبات رسیده است. سدهائی که تنها کمتر از هفت درصد برق کشور را تأمین می کنند(کانون دیده بانان زمین).
در زیر برخی از مطالبی که در مورد ساخت سد تنگ سرخ در رسانه های جمعی طی سال های گذشته بیان شده است آمده است.
((شنبه ۲۴/۵/ ۱۳۸۸
خبرگزاری (ایسنا)، منطقه فارس، (شنبه ۲۴ مرداد ۱۳۸۸ – ۱۰:۳۰ کد خبر ۸۸۰۵-۱۰۹۶۲):
معاون فنی و عمرانی شهرداری شیراز از خیزش جدیدی در فعالیت های شهرداری شیراز خبرداد،
براساس این گزارش مهندس خیر اندیش روز ۲۲ تیرماه به آغاز مراحل اجرایی ساخت سد تنگ سرخ اشاره و اضافه کرده بود: سد تنگ سرخ پس از پروژه قطار شهری به عنوان بزرگترین پروژه شهر شیراز مطرح است.))
(( ۲۷ /۷/ ۹۰ – ۱۱- خبرگزاری فارس
شماره: ۱۳۹۰۰۷۲۶۰۰۱۴۹۱ بیست و هفتم مهرماه یکهزار و سیصد و نود
استاندار کهگیلویه و بویراحمد در گفت وگو با فارس: عقب ماندگی در حوزه آب کهگیلویه و بویراحمد جبران می شود.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد معتقد است که جایگاه کنونی این استان با در اختیار داشتن ۱۰ درصد منابع آب کشور در حوزه آب برای رسیدن به توسعه و پیشرفت مناسب نبوده که با همت و توان مضاعف به دنبال برطرف کردن این عقب ماندگی هستیم.
ساخت سد تنگ سرخ در کجای کار قرار دارد؟
نیکزاد: چنانچه فقط ۵۰ درصد از این سدها احداث شوند اقتصاد استان متحول می شود که یکی از مهمترین این ساختگاه ها سد تنگ سرخ است.
حجم این سد افزون بر ۲۴ میلیون مترمکعب با ۴۰ متر ارتفاع می باشد که تا قبل از سفر رئیس جمهوری و هیئت دولت به استان تمام آب موجود در این سد مخزنی متعلق به استان فارس بود که با احداث و بهره برداری از این سد در وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم این استان تحول ایجاد می شود و هم اکنون مرحله اول مطالعات این سد تمام شده و مراحل دوم را سپری می کند.
از مشخصات بارز این سد این است که تامین آب شرب دراز مدت یاسوج، تامین آب صنعت، گردشگری و هشت هزار هکتار از اراضی کشاورزی این استان در گرو ساخت این سد است و هزینه سامانه انتقال آب در دراز مدت برای یاسوج و بخش کشاورزی از طریق سد تنگ سرخ حدود ۳۳۰ میلیارد ریال(!!!!! )برآورد شده است.
محض اطلاع شما تا قبل از روی کار آمدن دولت نهم کار مطالعه سد تنگ سرخ به شرکت آب منطقه ای فارس واگذار شده بود که این شرکت طبق قراردادی که با شرکت آبدان فراز فارس منعقد کرده بود. عملا ساخت سد تنگ سرخ هیچ مزایایی برای استان کهگیلویه و بویراحمد به دنبال نداشت و در دور اول سفر رئیس جمهوری و هیئت دولت به این استان و اطلاع از این موضوع دستور واگذاری مطالعه سد تنگ سرخ به شرکت آب منطقه ای این استان داده شد، همچنین مقرر شده که تنها از طریق سد تنگ سرخ همه ساله حدود ۵۷ میلیون مترمکعب آب شرب استان فارس از طریق این سد تامین شود که حجم تنظیمی، ارتفاع و هزینه بدنه سد تنگ سرخ به ترتیب ۱۲۴میلیون متر مکعب، ۴۰ متر و ۲۸۰ میلیارد ریال است.))
((۲۶/ ۹/ ۱۳۹۲ خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران:
دکتر معصومه ابتکار معاون رییس جمهوری و رییس سازمان حفاظت محیط زیست فارس در سفر به شیراز درباره وضعیت سد تنگ سرخ بیان داشت: حق آبه طبعیت تحت هیچ شرایطی نباید نادیده گرفته و فدا شود زیرا طبیعت، حق آبه خود را خواهد گرفت اما با شرایطی سخت تر و خساراتی فراوان.
سید آهنگ کوثر محقق و استاد دانشگاه در این نشست گفت: ساخت سد تنگ سرخ به لحاظ علمی و تاثیراتی که بر ساختار ارتفاعات شیراز می گذارد و در نهایت تهدیداتی که برای شیراز در پی دارد، اشتباه است و موجب خشک شدن مهارلو می شود.
کوثر با اشاره به ساختارهای زمین شناسی منطقه ای که قرار است سد تنگ سرخ ساخته شود، گفت: سد تنگ سرخ تهدیدی جدی برای شیراز و مردم شیراز خواهد بود.
وی با بیان اینکه سد تنگ سرخ در آینده به نقطه ای برای نشست گل و لای تبدیل می شود، گفت:
اگر این سد خاکی بشکند که بواسطه یافته های زمین شناسی در آینده بسیار محتمل است، بخش اعظمی از شیراز زیر انبوهی از گل و لای فرو خواهد رفت.
این فعال زیست محیطی با یادآوری اینکه بارها این نکات را به مسئولان تذکر داده است، گفت: غارهای بسیاری در نقطه ای که سد قرار است ساخته شود، وجود دارد که با آّبگیری سد زیر آب می رود و تا شهرک بهشتی امتداد خواهد یافت.))
(خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران کد خبر: ۸۰۹۵۵۵۹۲ (۳۷۱۹۷۰۶) | تاریخ خبر: ۲۶/۰۹/۱۳۹۲ | ساعت: ۱۳:۴۰
۳۱ / ۲ /۹۲ افسانه آنلاین- مجموعه پارس شناسه ۳۳۴۳
•مهندس محمد کاظم کریمی صالح معاون طرح و توسعه آب منطقه ای فارس گفت: هم اینک کارگاه های سد تنگ سرخ در شیراز فعال و این طرح با مشارکت مشترک شهرداری شیراز و آب منطقه ای فارس در حال احداث است.
مهندس محمد کاظم کریمی صالح، روز گذشته در بازید از محل اجرای این سد اظهار داشت: هم اکنون مراحل مطالعه و تجهیز کارگاه های این سد به اتمام رسیده و کارگاه احداث سد با توان مناسب در حال اجرای عملیات احداث سد است.
وی بیان کرد: مهار سیلاب، توسعه گردشگری و حفظ محیط زیست از عمده ترین اهداف احداث این سد است و پیش بینی می شود که حجم دریاچه این سد با گنجایش ۳۰ میلیون متر مکعب، بتواند بخشی از آب مورد نیاز باغ های قصردشت شیراز را تامین کند.
معاون طرح و توسعه آب منطقه ای فارس افزود: با احداث این سد، کاربری رودخانه خشک شیراز تغییر نمی کند و این رودخانه همچنان به عنوان مسیل شیراز مورد استفاده قرار می گیرد و بخشی از آب حوضچه آبریز سد تنگ سرخ و پایین دست را به دریاچه مهارلو می رساند.
مهندس مسعود پردازی نماینده مجری سد تنگ سرخ هم در این بازدید بیان داشت این طرح با مشارکت شهرداری شیراز و سازمان آب منطقه ای فارس اجرا می شود………….. ادامه داد: سد تنگ سرخ با طول تاج ۷۰۰ متر، ارتفاع ۸۵ متر، ۳۰ میلیون متر مکعب گنجایش مخزن و ظرفیت تنظیم ۱۷ میلیون متر مکعب آب، در محور شمال غرب شیراز در حال احداث است.
در پایان این بازدید تفاهم نامه سد تنگ سرخ شیراز توسط معاون طرح و توسعه آب منطقه ای فارس قرائت شد که مفاد این قرداد به شرح زیر می باشد:
۱-اهداف احداث سد، پیشگیری از بروز سیل در شهر شیراز و پایدار کردن تامین حق آب های باغات قصردشت کلان شهر شیراز می باشد. تغییر اهداف و به تبع آن هر گونه بهره برداری از آب سد تنظیمی در حوزه صلاحیت و مسولیت وزارت نیرو است و هیچ نهاد دیگری حق مداخله در این خصوص را ندارد.
۲-تامین هزینه های تملک اراضی مخزن، محل اجرای سد و جاده های دسترسی، به عهده شهرداری شیراز است که با هماهنگی فرمانداری شیراز و همکاری اداره کل منابع طبیعی انجام خواهد شد.
۳-مسوولیت مطالعه و اجرای سد به عهده وزارت نیرو است.
۴-پنجاه درصد هزینه احداث سد به عهده وزارت کشور(شهرداری شیراز) و ۵۰ درصد باقیمانده آن به عهده وزارت نیرو است که پنجاه درصد اول بلافاصله پس از اخذ کد اجرایی مطابق با برنامه درخواستی شرکت سهامی آب منطقه ای فارس از طرف وزارت کشور (شهرداری شیراز) پس از شروع کار پرداخت خواهد شد. ملاک پنجاه درصد هزینه تمام شده در پایان عملیات اجرایی سد می باشد.
۵-بهره برداری پس از اتمام ساخت سد برعهده وزارت نیرو است و در صورت تعریف هرگونه منافع جنبی، اعم از گردشگری و غیره، هزینه ها و درآمد حاصله به صورت یکسان بین شهرداری شیراز و شرکت سهامی آب منطقه ای تقسیم می شود( عینأ به نقل از ” مجموعه : پارس شناسه: ۳۳۴۳ تاریخ انتشار: ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ افسانه)
((نسیم خبرگزاری بین المللی پیام کوتاه ۱۳۹۳/ ۷/۲۸
گروه استانی «نسیم» – فارس، پروژه احداث سد روی رود تنگ سرخ شیراز، بیش از یک دهه است که بحث ها و حواشی بسیاری را به دنبال دارد.
موافقان بیان می کنند که این سد، باعث پرآبی رودخانه خشک و به تبع آن دریاچه مهارلو می شود.
منتقدان: از مشکلات زیست محیطی که منتقدان ساخت این سد بیان می کنند، خشکی دریاچه کم جان مهارلو – با عمق متوسط ۵۵ سانتی متر- در پی جلوگیری از ورود آب رودخانه خشک به این دریاچه که ۳۲ درصد از حجم آب مهارلو را تامین می کند؛ در مدت سه سال آبگیری سد است. کارشناسان، پیامد خشکی دریاچه مهارلو را برخاستن ریزگردهای این دریاچه که به دلیل تخلیه فاضلاب های صنعتی در آب دریاچه، سمی بوده و می تواند برای سلامتی مردم مناطق اطراف آن، بسیار مشکل زا باشد.
در کنار مشکلات زیست محیطی ذکر شده در احداث این سد- که شرح آن در سلسله گزارش هایی خواهد آمد- به دلیل اینکه حجم بسیار بالایی از آب در فاصله دو کیلومتری از پنجمین کلان شهر ایران ذخیره می شود، از نظر پدافند غیرعامل، مشکلات امنیتی بسیاری در صورت احداث این سد، متوجه شهر شیراز است و این نگرانی آنجا افزایش می یابد که به گفته ابراهیمی کارنامی، رئیس سازمان محیط زیست کشور، “خطر دیگری که ساخت سد تنگ سرخ را تهدید می کند وجود دو گسل خطرناک بمو و گسل سبزپوشان است که گسل نخست در فاصله سه کیلومتری و دومی در فاصله هفت کیلومتری این سد قرار دارند” است. تنها گسل سبزپوشان سالانه ۱-۶ میلی متر حرکت می کند که باعث می شود مطالعات مهندسی بر روی سد، درست از آب در نیاید( عینأ به نقل از : نسیم خبرگزاری بین المللی پیام کوتاه ۱۳۹۳/۷/۲۸ گروه :استان ها ، فارس – ایران))
((بشار نیوز ۶/ ۸/ ۹۳
تراژدی یاسوج بدون بشار(بشار نیوز پایگاه خبری تحلیلی ، کد مطلب: ۵۹۲۹ ، تاریخ انتشار : سه شنبه ۶ آبان ۱۳۹۳ساعت ۰۱:۴۵):
به قطع و یقین کمتر کسی در بویراحمد اطلاع دارد که احداث سد تنگ سرخ یعنی خشک شدن بشار و تعطیلی تمام اقتصاد حاشیه این رودخانه و متاسفانه نماینده شریف ………………با توجیه ایجاد شغل برای چند نفر در محل احداث سد، چشم خود را بر واقعیت بسته و شاید هم… در هر حال انتظار عمومی از ایشان. چیزی جز این است.
با افراد و کارشناسان زیادی صحبت شده و همگی متفق القول معتقدند شاید در ابتدا حق آبه بشار رعایت شود ولی با پیشرفت خشکسالی در سالهای آینده مافیای آب ترسی ندارد که بشار را به سرنوشت زاینده رود و کارون مبدل کند. ))
((شیراز ۱۴۰۰ به تاریخ ۱۴ /۸/ ۱۳۹۳:
به گزارش شیراز۱۴۰۰ و به نقل از نسیم، غلام مهدی حقدل در این گفتگو با اشاره به اینکه آب، بحران امروز است، بیان کرد: شیراز یک کلان شهر و نیازمند آب برای شُرب و فضای سبز است و سد هم یکی از منابع آبی ماست. ذخیره آبی سد تنگ سرخ حدود ۲۰۰ میلیون متر مکعب است و این سد با سدی که یک میلیارد متر مکعب ظرفیت دارد، خیلی فرق می کند اما همین را نباید از دست داد. رئیس شورای شهر شیراز با تأکید بر اینکه نگرانی آیت الله ایمانی در باره سد تنگ سرخ کاملا به جاست و متخصصین فن باید نگرانی ایشان را رفع کنند، افزود: سدی که می خواهد زده شود باید کاملا ایمن باشد و تمام مؤلفه های علمی را داشته باشد و این حرف درست است. وزارت نیرو به ما اطمینان داده که تمام مسائل ایمنی را رعایت می کند و می گویند تا به حال هیچ یک از سدهایی که ساخته ایم دچار مشکلی جدی نشده است!!!!)البته در انتهای این مطلب نمونه هائی از عملکرد سد سازی در سال های اخیر آمده اند که نشان می دهد که ادعای فوق را رد می کند))
حقدل در پاسخ به این سؤال مبنی بر اینکه مکان احداث سد بر روی قله های گچی است و ممکن است استحکام لازم را نداشته باشد، افزود: ما این گفته را به وزارت نیرو منتقل کرده ایم؛ اگر حتی ۱۰ درصد هم سد تنگ سرخ مشکل ایمنی داشته باشد؛ راضی به احداث آن نیستیم و ۱۰۰ درصد مسائل ایمنی باید رعایت شود. عده ای با اساس ساخت سد تنگ سرخ مخالف هستند و می گویند با احداث این سد، آب کمی به دریاچه نمک ریخته می شود و ممکن است ریزگرد ها به محیط زیست آسیب برسانند. مطالعاتی که دوستان ما انجام داده اند نشان می دهد این مکان ۳۰ درصد آب دریاچه نمک را تأمین می کند))
((مطلب زیر به نقل از خبرگزاری مهر، شناسهٔ خبر: ۲۲۹۴۹۳۳ سه شنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۳ – ۱۱:۲۷
سد خرسان ۳ حکایتی دیگر از سدهایی است که پشت به کهگیلویه و بویراحمد کرده اند و نه تنها مرهمی بر زخم های محرومیت مردم این استان نیستند بلکه نمکی بر زخمهایشان اند و تنها آوارگی و بی خانمانی را برای آنها به ارمغان می آورند.
بارش متوسط سالیانه ۵۳۶ میلیمتر باران در کهگیلویه و بویراحمد (با دو ناحیه سردسیری و گرمسیری) به همراه آب برف قله های دنا، تامر، نور، خامی، خائیز، ساورز و حجال موجب ایجاد بیش از هزار چشمه فصلی و دائمی در کوهپایه های زاگرس جنوبی شده است.در این میان ۱۸ چشمه دائمی و پرآب با تخلیه سالانه ۴۹۵ میلیون متر مکعب آب می جوشند و صدها نهر و رودخانه می زایند و این رودخانه ها در مسیر پر پیچ و خم خود به هم می پیوندند و چهار رود پر آب بشار، مارون، زهره و خیر آباد را بوجود می آورند.رودهایی که مادران کارون، مارون، جراحی و هندیجان هستند و دشت های تشنه خوزستان را آب می دهند و در آغوش نیلگون خلیج فارس می آرامند.
رود بشار یکی از پر آب ترین رود های استان کهگیلویه و بویراحمد است. رودخانه ای که از کوههای شرق یاسوج سرچشمه می گیرد، از دل شهر یاسوج می گذرد و در مسیر خود با پیوستن به رود خانه “ماربر” ،رود خرسان را تشکل می دهد و آنگاه رود بزرگ کارون را می آفریند.
کهگیلویه و بویراحمد صاحب خانه ای که از ثروتش محروم است:
با این حال هنوز صاحب خانه از این منبع عظیمش محروم است و مردم این استان باید تابستان های داغ و سوزان را در کم آبی بگذرانند و تشنه لب بمانند و زمین های کشاورزی آنها هم از بی آبی خشک شود و یا آنقدر از آبهای زیر زمینی برداشت کنند تا دیگر چیزی در زمین باقی نماند.
سهم کم کهگیلویه و بویراحمد از سدهای پایین دست هم بارها صدای مسئولین این استان را بلند کرده است. سدهایی که اگر چه به نام کهگیلویه و بویراحمد اند اما به کام دیگر استانها هستند.
در نشست بررسی سد “خرسان۳″ خبر به زیر آب رفتن ۱۷ روستای منطقه “سادات محمودی” شهرستان دنا، مسئولین کهگیلویه و بویراحمد را شوکه کرد.
دهستان “سادات محمودی” بزرگترین و در عین حال زیباترین و غنی ترین منطقه به لحاظ وجود آثار باستانی و حاذبه های گردشگری، منابع آبی و طبیعی استان کهگیلویه وبویراحمد محسوب می شود که دارای بیش از ۵۰ روستای دارای سکنه است.
با اجرای این سد، روستاهایی همچون”لمای سفلی”، “دزدک بالا و پایین”، “مازه گز، “لمای علیا”، “دره شوره”، “مُنج”، “دشت بز”، “ده پایین”، “دو راه غماشکه”، “سر سور”،”ده شیخ”، “سرتنگ”، “کله گه”،” گل چهرآباد”، “رودشتی”،” سرتل چینگو”، “بیژگن”،”کلات محمودی” و … زیر آب می روند.
اجرای این پروژه شهرستان دنا را به دو قسمت تقسیم و بیش از پنج هزار نفر جمعیت را بی کاشانه و آواره خواهدکرد.
چگونه است که طرحی با این بزرگی را می خواهند در استان کهگیلویه و بویراحمد عملیاتی کنند ولی تاکنون با مسئولان این استان هیچ‌ گونه هماهنگی و مشورت نکرده اند.
آیا مسئولان مطالعات اجتماعی این طرح را انجام داده اند؟ آیا فکری به حال آواره شدن پنج هزار نفر جمعیت این استان کرده اند؟ برای اشتغال و سکونت و زمین های کشاورزی آنها که قرار است زیر آب برود چاره ای اندیشیده شده است؟
مردم این منطقه نباید به سرنوشت مردم شهرستان بهمئی که حدود ۲۰سال است بواسطه ایجاد سدمارون ارتباط آنها با استان کهگیلویه و بویراحمد قطع شده و هر سال مینی بوس ها در آب غرق می شود، گرفتار شوند.
نیک اقبالی (معاون هماهنگی امور عمرانی): مسئولان سد برای اجرای سد خرسان۳ از ادارات و دستگاه های اجرایی کهگیلویه و بویراحمد استعلامی نکردند و این در حالی است که عملیاتی کردن طرح این سد استان را با چالش و مشکلات جدی روبرو خواهدکرد.معاون هماهنگی امو عمرانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد با بیان اینکه با اجرای طرح سد هزینه زیادی بر این استان وارد می شود، یادآورشد: مسئولان استان از اجرای این پروژه ملی اطلاعی ندارند.
نیک اقبالی در پاسخ به سخن نماینده حقوقی سدخرسان ۳ مبنی بر اینکه اجرای این پروژه هفت هزار نفر اشتغال زایی دارد، اظهار داشت: در اجرای عملیات این سد یک نفر نیرو از کارگران فصلی استان ما بکارگرفته نشده است.
وی بیان کرد: باتوجه به اهمیت و ملی بودن این طرح ضروری بود که مطالعات دقیق تر و جامع تری حداقل به لحاظ مباحث اجتماعی و بازدیدهای میدانی انجام می شد که این امر مهم در حوزه استان کهگیلویه وبویرحمد بسیار ضعیف بوده است.
خسارت سد خرسان۳ به تاسیسات ۲۳ روستا:
مطالعات اولیه این طرح نیز از سال ۸۶ انجام شده و برخی استعلام ها نیز در این راستا دریافت شده است.
مشاور اجرایی طرح سد خرسان ۳ ،حسن رخشان زاده افزود: حدود ۲۳ روستا نیز در این منطقه به لحاظ زراعی و کشاورزی و تخریب برخی تاسیسات زیربنایی از جمله جاده دچار خسارت خواهند شد.
وی با اشاره به مشخصات طرح ملی سد خرسان ۳، گفت: حجم مخزن این سد حدود ۱۰هزار و ۱۵۸ میلیون مترمکعب برآورد شده و یکی از بزرگترین و جزو ۱۰ سد بزرگ کشور محسوب می شود.
رخشان زاده تصریح کرد: محل اصلی اجرای این سد در استان چهارمحال و بختیاری و شهرستان لردگان است در مجاورت روستای طلائیه واقع شده است.
وی هدف اصلی این سد را تولید انرژی برق آبی معادل یکهزار و ۱۰۶ مگاوات عنوان کرد و گفت: اگر هر خانوار حدود ۴۰۰ مگاوات استفاده کند برای یک شهر ۲۰۰ هزار نفری کافی است.
مشاور طرح خرسان ۳ گفت: تمامی اقدامات لازم برای عملیاتی کردن طرح شامل دریافت مجوز کمیسیون ماده ۲۱۵ شورای عالی اقتصاد، مجوز تخصیص آب از سد، استعلامات قانونی از دستگاه های مختلف ذیربط و مجوز اجرای طرح از وزارت نیرو انجام شده است.
رخشان زاده شروع عملیات اجرایی این سد در حوزه استان کهگیلویه وبویراحمد را پنج سال آینده اعلام کرد و افزود: تاکنون برآورد خسارت دقیقی نسبت به تعداد روستاهای غرق شده و یا تاسیسات زیربنایی و اراضی کشاورزی آنها انجام نشده است.
مردمی که معیشت خود را از دست می دهند: اما این سد نیز همچون سد تنگ سرخ فاقد مطالعات اجتماعی است و سرنوشت مردم محروم این منطقه پس از احداث سد هنوز مشخص نیست.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد(سید موسی خادمی):
.مردم منطقه سادات محمودی این استان که در محدوده سد خرسان ۳ هستند معیشت خود را از دست خواهند داد. .اجرای سد خرسان ۳ کار کارشناسی شده ای نیست و باید تیم کارشناسی در این استان تشکیل شود تا تبعات، مشکلات و معضلات ناشی از احداث این سد را بررسی کنند.
اجرای این سد به راههای ارتباطی، اراضی کشاورزی، مناطق دیدنی و گردشگری و میراث تاریخی استان خسارات جبران ناپذیری را وارد می کند.
باید مطالعات اجتماعی سد خرسان ۳ دوباره دیده شود و وزارت نیرو و کمیسیون ۲۱۵ باید تکلیف این سد را که بدون اطلاع از مسئولان استان انجام شده را روشن و بررسی کنند.
زیر ساختهای ۲۶ روستا در این منطقه و ازجمله حدود ۲۰۰ کیلومتر از راههای این استان با احداث سد خرسان ۳ زیر آب می روند.
مدیرکل جهادکشاورزی کهگیلویه و بویراحمد هم با انتقاد از مسئولان این طرح، گفت: اجرای سدخرسان۳ هیچ منفعتی برای استان جزء آواره کردن پنج هزار نفر از جمعیت کهگیلویه و بویراحمد ندارد.
وی تصریح‌کرد: اجرای این طرح را تحقیری برای مردم استان کهگیلویه و بویراحمد می دانم.
نماینده مردم اهالی سادات محمودی(علی فتح میرمحمدی) با ابراز گلایه از مسئولان سد، گفت: قرار است با عملیاتی کردن طرح سدخرسان ۳ ، خانه، زمین های کشاورزی و تاریخ منطقه سادات محمودی زیر آب رود.
۲۳ روستای شهرستان دنا زیر آب می رود که بیش از ۹هزار نفر جمعیت بی خانمان و شغل می شوند.
با اجرای این طرح مقبره امامزادگان و قبور شهدای هشت سال جنگ تحمیلی این منطقه هم زیر آب می رود.
وی گفت به عنوان نماینده مردم خواستار توقف این طرح و احترام به حقوق شهروندی هستیم.
وی با بیان اینکه حقوق شهروندی در این طرح رعایت نشده است، گفت: مگر می شود طرحی به این بزرگی انجام بگیرد ولی هزینه، تبعات منفی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی آن در نظر گرفته نشود.
به گزارش خبرنگار مهر، پس از سدهای کوثر، مارون و چم شیر این چهارمین سدی است که زمین های کهگیلویه و بویراحمد را به زیر آب می برد اما به کام دیگر استانهاست.
سدهایی که بدون مطالعات اجتماعی اجرا می شوند و منافع و زندگی مردم این استان را قربانی خود می کنند و آب به چشم مردمان این دیار می آورند تا آبی به دیگران برسانند.))
((روزنامه امید مردم ۲۰ آذر ۱۳۹۳
مطالب تکان دهنده از دست های پشت پرده احداث یک سد در کهگیلویه و بویراحمد:
روزنامه امید مردم در یادداشتی به قلم …. حسینی به ضرورت های ساخت سد برروی رودخانه بشار یاسوج در استان کهگیلویه و بویراحمد و نیز برخی بی رغبتی ها برای ساخت این سد پرداخته است.
به گزارش بویرنیوز، احداث سد بر روی رودخانه بشار داستانی طولانی دارد. سازمان آب منطقه ای فارس که بر سازمان آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد نظارت و کارفرمائی داشت …..محل سد را طوری پیش بینی کرده اند که هر چه ممکن به فارس نزدیک تر باشد. یعنی در قلب منطقه تنگ سرخ بویراحمد که حداقل سه زیان و اشکال اساسی داشت و دارد:
۱ – محل سد در جائی است که عمده سر شاخه های رودخانه به آن وارد نمی شود و این نقص بسیار بزرگی است.
۲ – عملاً تمام زمین های زراعتی و بالای ۸۰۰ هکتار از باغ های عالی و پر محصول اکثریت منطقه تنگ سرخ را از بین برده و مردم را مجبور به مهاجرت با سرنوشتی نا معلوم و بی خانمان نموده و خسارات فوق العاده ای وارد می آورد.
۳ – به سازه های مختلف عمرانی چون راه ، خطوط برق ، مخابرات و غیره خسارات زیادی وارد می آورد.
در این میان مخصوصاً عیب اول بسیار بسیار مهم و کاملاً غیرمنطقی است که بخواهند با هزینه های بسیار بر روی رودخانه ای سد بزنند ولی محل سد را طوری انتخاب نمایند که حداقل بالای ۵۰ درصد سیلابهای آنرا مهار ننمایند.
طرح اصلی مورد نظر آنان بدین قرار است که اولاً با ایجاد سد یا بندی بر روی آب دره تیز آب ،
۱- مانع رسیدن آبی از محدوده فارس به خاک کهگیلویه و بویراحمد و سد تنگ سرخ شوند. و آب این دره را مستقیماً به فارس منتقل نمایند.
۲- فاجعه بار تر اینکه آبهای ممتاز و معدنی دو دره فوق العاده زیبای گردشگری خرم ناز و گردو گنگ را که در فصل های تابستان و پائیز بالای ۹۰ درصد آب جاری رودخانه بشار را تأمین می نمایند با لوله ظاهراً به سد ولی در واقع بصورت غیر مستقیم با چند پیچ و خم به شیراز منتقل نمایند که در آنصورت دو دره بی نظیر گردشگری و آثار طبیعی استان را نابود می کند،
بدین ترتیب ابتدا تمام سرشاخه های عمده رودخانه بشار را بصورت مستقل و با لوله یه شیراز منتقل می کنند و سپس باقیمانده آبها را نیز در قالب سد تنگ سرخ به شیراز منتقل می کنند.
بدیهی است با این طرح فضاحت بار و ظالمانه ، در آینده ای نه چندان دور شهرستانهای دنا و بویراحمد و شهر یاسوج و صدها آبادی و روستا و شهرک آبریز بشار با مصیبت و فاجعه روبرو خواهند شد. از طرفی کارون بزرگ که همین حالا هم به دلیل سیاست های غلط دچار مشکلات کم آبی است با بحران بیشتری روبرو خواهد شد))و
((۸ /۱ /۹۴ ساعت ۱۰ و پنجاه و سه، به نقل از خبرگزاری فارس
به گزارش خبرگزاری فارس از یاسوج، سید موسی خادمی(استاندار کهگیلویه و بویراحمد) صبح امروز در دیدار با نماینده قرارگاه خاتم الاوصیاء، با بیان اینکه مشکلات اعتباری یکی از دلایل کندی روند ساخت سد تنگ سرخ است، اظهار کرد: آمادگی این قرارگاه برای مشارکت در ساخت سد تنگ سرخ یاسوج از طریق ساز و کار ماده ۵۶ قانون تنظیم مقررات مالی دولت در اجرای سد تنگ سرخ با استان کهگیلویه و بویراحمد پیگیری می شود.
خادمی گفت: سد تنگ سرخ آب شرب و کشاورزی مردم شهرهای یاسوج و شیراز را تأمین می کند که نیاز است هرچه سریع تر این سد احداث شود تا مشکلات ناشی از کمبود آب در سال کاهش یابد))
نتیجه گیری نهائی:
از اظهارات محدودی که در بالا آمده است مشخص می شود که:
۱-احداث سد تنگ سرخ برای تآمین آب شهر شیراز و تأمین آب باغات قصرالدشت و ….. است. گویا باغات قصر الدشت از مردم استان کهگیلویه و بویراحمد و باغات آن خونشان رنگین تر است؟ !!
۲-بعضی از مسئولین فارس سد تنگ سرخ را ملک طلق خود می دانند بطوری که آنرا بنام سد تنگ سرخ شیراز معرفی نموده اند!!
۳-در سخنان هیچیک از مسئولین استان فارس سخنی از سهم آب استان کهگیلویه و بویراحمد از آب سد دیده نمی شود!!
۴-در سخنان هیچیک از مسئولین استان فارس سخنی از سهمی از درآمدهای جنبی سد برای استان کهگیلویه و بویراحمد دیده نمی شود!!
اما واقعیت چیست؟
۱-در بخشی از رشته کوههای زاگرس که بین استان کهگیلویه و بویراحمد و فارس قرار دارند آبهای دامنه شرقی به طرف فارس و آبهای دامنه غربی به کهگیلویه و بویراحمد و ارد می شود. مسئولین استان فارس می توانند از آبهای مربوط به استان خود به هر نحوی که می توانند و می خواهند بهره برداری نمایند. ولی آبهای حوزه آبخیز استان کهگیلویه و بویراحمد در وحله اول مربوط به این استان می باشد. این استان از یک طبیعت زیبا که نعمتی خدادادی است برخوردار است و اگر سیاست دستبرد به آبهای طبیعی این استان ادامه یابد، در اندک زمانی این بهشت طبیعی ایران به بیابانی تبدیل خواهد شد و خسارات جبران ناپذیری بوجود خواهد آورد . از جمله این آسیب ها:
الف. نابودی جنگل ها و مراتع و ایجاد فاجعه زیست محیطی در استان و همه مناطقی که از این رودخانه بهره مند می شوند.
ب فرسایش شدید خاک( با توجه به کوهستانی بودن استان)، و انتقال مواد معلق به پشت سدهای جنوب ایران و نیز آلودگی آب و هوا و محیط زیست ،
پ. کاهش آب رودخانه کارون و تشدید بحران های زیست محیطی ناشی از ریز گردها در جنوب کشور.
ت. زیان های فراوان به کشاورزی (زراعت، باغداری، دامداری، زنبورداری، پرورش ماهی، …….) استان کهگیلویه و بویراحمد از جمله مناطق مجاور این رودخانه از تنگ سرخ تا خلیج فارس وارد خواهد شد.
ث. افزایش بیکاری و مهاجرت مردم منطقه به سایر نقاط کشور.
د. فقر و تنگدستی و بیکاری و مشکلات متعدد دیگری که به دنبال خواهد داشت تا باغات قصر الدشت شیراز آبیاری شوند!!!
ذ. از نظر فنی نیز مشکلات دو گسل خطرناک یعنی گسل بمو و گسل سبزپوشان نادیده گرفته شده اند. گسل بمو در فاصله سه کیلومتری و گسل سبزپوشان در فاصله هفت کیلومتری سد تنگ سرخ را تهدید می کنند و می توانند فاجعه ببار آورند.
ر. تهدید مهم دیگر ” مکان احداث سد جائی است که بر روی قله های گچی قرار می گیرد . لایه های گچی می توانند به تدریج حل شوند و خسارات فراوانی بوجود آورند و حتی موجب فاجعه شوند. این فاجعه بیشتر شامل استان کهگیلویه و بویراحمد می شود.
ز. تجربه ساخت سدهای مختلف در سال های اخیر از جمله سد شاه قاسم نشان می دهد که سازمان یا سازمان های مسئول نمی توانند امنیت سد را تضمین نمایند. و بر فرض محال هم اگر تضمین بر امنیت نمایند این تضمین ها فاقد ارزش عملی است. زیرا چیزی که عیان است چه حاجت به بیان است.
س. سال های آینده اوج خشکسالی ها خواهد بود. سرزمین ایران نیز با بحران کم آبی شدید روبرو خواهد شد. بنابراین از مسئولین انتظار می رود که از واگذاری آب یک منطقه به منطقه دیگر خودداری نمایند.
ش.واقعیت ها نشان می دهد که ساخت سد تنگ سرخ به دلیل ساختار زمین شناسی محل سد و دریاچه آن کاری است اشتباه، اشتباهی بسیار بزرگ ، با اینحال چرا بعضی سازمان ها اصرار بر ساخت این سد دارند؟ آیا ساختن این سد نوعی آزمایش است که عواقب آن هرچه باشد چندان مهم نباشد؟ آیا اهداف دیگری در پس این ماجرا وجود دارد؟ آیا هدف نابودی استان کهگیلویه و بویراحمد است؟ آیا هدف نابودی شهر یاسوج است، شهری که مجموعه ای از تمام ایلات و طوایف و قبایل در آن زندگی می کنند و عصاره مردم استان کهگیلویه و بویراحمد است.
سخن ما و پیشنهادات:
۱-در طرح سد تنگ سرخ حقوق مالک اصلی منابع آب مورد نظر یعنی استان کهگیلویه و بویراحمد بطورکلی نادیده گرفته شده است.
۲-احداث سد تنگ سرخ معادل نابودی استان کهگیلویه و بویراحمد بخصوص شهر یاسوج و شهرها و روستاها و شهرک های مجاور این رودخانه تا خوزستان می باشد.
۳- احداث سد تنگ سرخ برای انتقال آب آن به شیراز، نوعی دستبرد آشکار به منابع آب استان کهگیلویه و بویراحمد یعنی به طبیعت استان کهگیلویه و بویراحمد می باشد و موجب خسارت جبران ناپذیری به حیات این استان می شود. این عمل را می توان نوعی دستبرد ملی نامید. انتقال آب یک حوزه که خود شدیدآ به آب نیاز دارد به حوزه دیگر یک فاجعه می باشد. رودخانه بشار برای استان کهگیلویه و بویراحمد شاهرگ حیاتی می باشد و قطع این شاهرگ به معنی نابودی این استان می باشد. احداث سد تنگ سرخ بزرگترین مصیبتی است که قرار است بر مردم استان کهگیلویه و بویراحمد نازل می شود.
۴-این قابل قبول نیست که به بهانه تأمین آب شیراز یا جاهای دیگر ، استان کهگیلویه و بویراحمد نابود شود. همچنین انتقال آب سرشاخه های بشار به شیراز نوعی تجاوز آشکار به حقوق مردم استان کهگیلویه و بویراحمد می باشد و از دولت محترم درخواست می شود که از این اجحاف و تجاوز آشکار جلوگیری نماید.
۴- امید است کسانی که بذر ساخت سد تنگ سرخ را کاشته اند و نیزکسانی که اصرار به ساخت آن دارند نا آگاهانه چنین تصمیمی را گرفته باشند. زیرا که احداث این سد به معنی نابودی حساب شده مردم کهگیلویه و بویراحمد می باشد. اگر این تصمیم آگاهانه و با در نظر گرفتن همه جوانب گرفته شده باشد نسبت به حسن نیت عامل یا عاملین آن باید تردید داشت. زیرا چنین تصمیماتی علاوه بر زیان های جبران ناپذیری اقتصادی، دارای اثرات بسیار زیانبار اجتماعی می باشد و موجب اخلال در وحدت ملی می شود. و باید در حسن نیت بانی یا بانیان آن تردید کرد.
۵- از دولت محترم تقاضا می شود که اجازه ندهند استان های کوچکی مانند کهگیلویه و بویراحمد سرمایه خدادادیشان مورد دستبرد آشکار قرار گیرد و زیر چنگال استان های قدرتمند له شوند.
۶- مصرأ تقاضا می شود از انتقال آبهای سرشاخه های رودخانه بشار از جمله تنگ تیزاب به استان فارس جلوگیری بعمل آید. زیرا این سرشاخه ها منبع تغذیه رودخانه بشار هستند.
۷- از مسئولین محترم استان تقاضا می شود که از احداث این سد تنگ سرخ مصرآ و از طرق قانونی جلوگیری نمایند. بدون شک هر مسئولی که با ساخت سد تنگ سرخ موافقت نماید و یا چراغ سبز نشان دهد و یا به نحوی در اجرای آن همکاری نماید، حقوق خدادادی مردم استان کهگیلویه و بویراحمد را نادیده گرفته و در برابر خدا و در برابر نسل های آینده جوابگوست و گناهی نابخشودنی را مرتکب شده است. از نمایندگان محترم استان نیز انتظار می رود که از پایمال شدن حقوق حقه مردم جلوگیری کنند و مانع از انتقال آب استان به مناطق دیگر شوند. و البته انتظار می رود مسئولین استانی که قادر به جلوگیری از ضایع شدن حقوق مرد م استان کهگیلویه و بویراحمد نیستند جای خود را به افراد دیگری که توانائی لازم را دارند بدهند. هیچ مسئولی در استان کهگیلویه و بویراحمد حق ندارد رودخانه ها و منابع آب استان کهگیلویه و بویراحمد را وجه المصالحه قرار دهد و یا بر روی آن معامله کند.
۸- همچنین از محضر علمای اعلام، و سایر صاحبنظران، اندیشمندان و همه انسان های شریف و متعهد، سازمان ها و موسسات مسئول تقاضا می شود برای جلوگیری از نابودی استان کهگیلویه و بویراحمد( بوسیله سد سازی های غیر اصولی) از ساخت سد تنگ سرخ جلوگیری نمایند.
۹- علیرغم ادعای سازمان های مدعی توانمندی در سد سازی، نمونه هائی از فجایعی که به بهانه سد سازی، در سال های اخیر بر سر منابع آب آمده است آورده شده اند( بدبختی چنان آشکار است که هیچ نیازی به توضیح ندارد:
برخی از متولیان و مدعیان سد سازی تصورشان بر این است که با ریختن چند گاری بتون یا خاک در داخل یک دره سد ساخته می شود!!
((حجم وسیع تخریب و آلودگی محیط زیست: به نقل از کانون دیده بانان زمین Erath watchers center
, www.earthwatchers.org و www.earthwatchers.ir
پیامدهای شوم به بار آمده در نتیجه مبانی فکری و عملکرد های مخرب در محیط زیست:
در این بخش نتایج شوم به بار آمده از بنیان های فکری و اعمال بر نامه های نادرست و یا عدم اجرای برنامه های زیر ساختی دستکم در یک دهه اخیر و آنهم در برخی موضوعات زیست محیطی ارائه شده است. شایان تاکید است موارد ارائه شده گزینه هایی از صد ها مورد ناهنجاری ها ی زیست محیطی است که اگر چه شامل همه ابعاد اتفاقات و پوشش دهنده کامل توزیع جغرافیایی آن ها نیست ولی روشنگر بسیاری از بنیان های فکری و عملکرد ها و یا عمل نکردن ها در این سه دهه بوده است که موجب آسیب های جدی و غیر قابل بازگشت در بیشتر موارد شده است. در این بخش گزیده خبری،گوشه ای از کارنامه ناموفق حفاظت از منابع حیاتی طبیعی و میراث ملی این سر زمین تنظیم و ارائه شده است:
۱-منابع حیاتی آب قربانی تخریب گسترده اکوسیستم های کوهستانی و دشتی و اجرای پروژه های غیر منطبق با ظرفیت منابع آبی و آلوده سازی های بی مهابا.
مواردی چند از ناکارآمدی این سدها که آبخیزهای حیاتی یک کشور خشک و بیابانی را هدف گرفته است ارائه می شود:
۱-سد ۱۵ خرداد : سد ۱۵ خرداد به عنوان طرح میان مدت برای تامین آب قم در نظر گرفته شده بود و از ابتدا فرار آب و مشکل شوری آب در آن پیش بینی شده بود اما در این سالها به دلیل خشکسالی و افزایش میزان شوری آب ، این سد با مشکل مواجه شده است ….، این سد کارایی لازم را ندارد (زرگر معاون وزیر نیرو – روزنامه ایران -۲۴ شهریور ۱۳۷۹ ) •- تا پایان سال جاری هیچ آبی از سد ۱۵ خرداد برای استفاده کشت پائیزه کشاورزان رهاسازی نخواهد شد. علت چنین اقدامی خشکسالی و ضرورت تامین ۵۰ درصد از آب شرب شهر قم است. (مدیر عامل شرکت آب منطقه ای قم، فارس ۱۸ شهریور ۸۷).
۲-سد مارون : در مطالعات اولیه این سد، دقت کافی صورت نگرفته بود که با بهره برداری زود هنگام مشکلات آن تشدید شد( زرگرمعاون وزیر نیرو – روزنامه ایران ۲۴ شهریور ۱۳۷۹).
۳-سد خاکی اسفراین: آب دریاچه سه سد خاکی اسفراین به دلیل خشکسالی خشک شد(عظیمی مدیر سازمان جهاد سازندگی اسفراین – روزنامه ایران۱۱ اردیبهشت ۱۳۷۹).
۴-سد خاکی هشترود: بر اثر ناهماهنگی در برداشت آب سد خاکی هشترود ، مخزن سد خشک شد و ۲۵ تن ماهی تلف شد . خشک شدن این سد خاکی ۱۲۰ میلیون ریال خسارت زد (ایران۲۳ مرداد ماه ۱۳۷۹).
۵-سد شهید پارسا: خشکسالی سالهای اخیر منجر به خشک شدن آب سد شهید پارسا در منطقه سرایان شهرستان فردوس شد. طی دو سال گذشته تا کنون هیچگونه آبی وارد این سد نشده است . این موضوع تبعاتی را بر روی مسائل زیست محیطی پیرامون سد بر جای گذاشته است .( مهدی عابدی بخشدار سرایان همشهری۲۱ شهریور ۱۳۷۹).
۶-سد جیرفت – ذخیره سد جیرفت به علت خشکسالی و مصرف بی رویه تا تیرماه سال جاری به پایان می رسد. حجم ذخیره این سد از ۴۰۰ میلیون مترمکعب به ۶۲ میلیون مترمکعب در حال حاضر رسیده است که از این میزان نیز نصف آن قابل استحصال است (دریجانی رئیس سد جیرفت – کیهان۵ خرداد ۱۳۸۰).
۷-سد درود زن: حجم آب موجود در سد درود زن و میزان ورودی آب به این سد در حال حاضر به کمترین حد خود در طول عمر این سد رسیده است . حجم آب هم اکنون ۴۰۷ میلیون متر مکعب و دبی رودخانه ۱۵ متر مکعب در ثانیه است که باید این وضعیت را فاجعه یا بحران واقعی خواند.( هاشمی فرماندار مرودشت کیهان – خرداد ۸۰)
۸-سد شاه قاسم یاسوج: آب سد شاه قاسم از طریق چشمه های فصلی “تنگ شاه قاسم ” تامین می شود که به علت عدم بارندگی کافی در سال گذشته این چشمه ها خشک شده اند . کشاورزان منطقه هم می گویند : قبل از ایجاد سد کشت ها به صورت دیم انجام می شد و در حال حاضر با نظر به تامین آب توسط سد شاه قاسم کشت به صورت آبی انجام شده که همگی در معرض نابودی قرار دارند (جهانگیر حبیبی مدیر کل آب کهکیلویه و بویر احمد کیهان۵ خرداد ۱۳۸۰).
۹-سد مخزنی آبشینه: در مراسم افتتاح سد مخزنی آبشینه در کیلومتر ۹ پایین دست سد اکباتان ( همدان ) هیچ آبی در رودخانه های آبشینه و حاجی آباد جریان نداشت و مسئولان ذیربط برای آنکه احساس می کردند افتتاح سد بدون آب ممکن است مضحک باشد با عجله ته مانده آب سد اکباتان را خالی کردند و به این سد انتقال دادند و حوالی غروب مراسم افتتاح بر گزار شد( ایران ۱۹ مرداد ۱۳۸۱ )
۱۰- سد یامچی و سد ستارخان: با ساخت سد یامچی در اردبیل وسد ستارخان در اهر میزان تولید و استحصال آب این شهرستان بیش از ۱۵۰ میلیون مترمکعب کاهش یافت. (نماینده مشکین شهر در مجلس- فارس ۲۹دی ۱۳۸۷)•- قطع جریان آب از سد ستارخان اهر بخش عظیمی از شالیزارهای شهرستان مشگین شهر را با خطر نابودی رو به رو کرده است (ایرنا ۲۳ خرداد ۱۳۸۷).
۱۱-سد فینارود : آب دریاچه سد فینارود خلخال خشک شد. هم اکنون دبی آب دریاچه پشت سد فینارود به صفر رسیده و علاوه بر مشکل کم آبی برای زمین های زراعی پایاب سد، موجب از بین رفتن و تلف شدن دهها هزار قطعه ماهی نیز شده است (ایرنا- اول تیر ۱۳۸۷).
۱۲-سد ارس: کمبود نزولات آسمانی موجب کاهش چشمگیر آب در پشت سد ارس شده است….. انباشت رسوب و گل و لای در دریاچه شهرک مغان از مشکلات اساسی بخش کشاورزی شهرهای پارس آباد و بیله سوار است . در صورت عدم تسریع در لایروبی این دریاچه علاوه بر بخش کشاورزی در تامین آب شرب شهرستان های مذبور با مشکل جدی رو به رو خواهیم شد. (فرماندار پارس آباد مغان- ایرنا ۱۲ مرداد ۱۳۸۷ ).
۱۳-سدهای خوزستان: ذخیره آب پشت سدهای خوزستان در سال جاری پنج میلیارد متر مکعب کاهش یافته است (مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان- ایسنا ۹دی ۱۳۸۷) بر اساس مطالعات انجام شده، ۹ میلیون و ۴۶۵ هزار هکتار از اراضی حوزه های آبخیز در بالا دست سدهای استان قرار دارند. از این میان حدود پنج میلیون و۶۷۹ هزار هکتار زمین در حال فرسایش هستند…این موضوع در نهایت موجب افزایش رسوب گذاری در مخازن سدهای استان می شود. شدت این پدیده به حدی است که سالانه حدود۹۰ میلیون و ۵۰۰ هزار متر مکعب معادل مخزن یک سد بزرگ از ظرفیت مخازن سدهای خوزستان کاسته می شود. این موضوع در آینده ای نزدیک، سبب رسیدن رسوبات تا دهانه ورودی نیروگاه های سدهایی که بیش از ۳۰ سال عمر دارند، شده و خروج آنها از سیکل تولید برق را به همراه خواهد داشت …… در صورت ادامه روند کنونی، مخزن سدی همچون سد دز تا ۱۵ سال آینده از رسوب پر می شود (دبیر انجمن صنفی مهندسان صنعت آب خوزستان- ۱۸ آبان ۱۳۸۷ –ایسنا)
۱۴-سد کوثر: میزان ذخیره سد کوثر به کمتر از۳۰درصد ظرفیت کلی آن یعنی حدود ‌ ۲۲۳میلیون متر مکعب رسید. ( بخشدارمرکزی گچساران-ایرنا ۱۸ شهریور ۱۳۸۷)
۱۵-سد کارون ۳: شکاف زمین در اطراف سد کارون ۳ بر اثر زمین لغزش های گسترده . در محدوده سد کارون۳ روستا های مسکونی،اراضی کشاورزی و بخشی از جنگل های باستانی بلوط زاگرس قربانیان سد سازی نابخردانه کارون۳ شد (۱۳۸۷کانون دیده بانان زمین)
• طرح انتقال آب از سد کارون ۳ به دشت ایذه تاکنون آغاز نشده است. یکی از اهداف ساخت سدها، انتقال آب از پشت سدها از طریق ساخت شبکه های آبیاری و زهکشی برای برخوردار شدن زمینهای زراعی پایین دست می باشد ولی تاکنون این مهم برای اراضی پایین دستی سد کارون سه اجرا نشده است.( فرماندار ایذه – ایسنا ۳ مرداد ۱۳۸۷ ).
۱۶-سد خمیزان: میزان آب ورودی به مخزن سد خمیزان در شهرستان تیران و کرون به میزان ‌ ۶۱درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته است( مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه ای اصفهان -ایرنا ۵ تیرماه ۸۷)
۱۷-سد حنا : سدحنا در شهرستان سردسیر و پر آب سمیرم ‌ ۶۰درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته است ( مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه ای اصفهان -ایرنا ۵ تیرماه ۱۳۸۷)
۱۸-سد زاینده رود: وضعیت ذخیره آب سد زاینده رود وخیم است ذخیره آب از ٧٠٠ میلیون متر مکعب در سال گذشته به ٢٩٠ متر مکعب رسیده است. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان خسارت ناشی از نشت نفت در تابستان امسال به تاسیسات تصفیه خانه و شرکت آب و فاضلاب را ٣/٨ میلیارد تومان و ۴ میلیارد تومان به آب منطقه ای اعلام کرد و تاکید کرد: با آغشته شدن فیلترهای تصفیه خانه به مواد نفتی و از بین رفتن خاصیت و تعویض حتمی این فیلترها حدود ٢ میلیارد تومان هزینه در برداشته است. ( مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان–ایسنا ۹دی ۱۳۸۷) آب شرب‌ ۲۷۰روستای این استان اصفهان با تانکرهای سیار تامین می شود…( مدیر کل بازسازی و حوادث غیرمترقبه استان اصفهان- ایرنا ۲۴ آذر ۸۷)
۱۹-سد اکباتان : با ادامه حفاری های غیرمجاز در معادن حوزه سد اکباتان، با بارش رگبار ۱۵ دقیقه ای، سد اکباتان پر از رسوب خواهد شد….برای برداشت یک کامیون سنگ سیلیس بیش از ۲۰۰ متر مکعب خاک اراضی ملی را برداشت می کنند که چنین مسئله ای می توان تبعات غیرقابل جبرانی را به دنبال داشته باشد.( سرپرست اداره منابع طبیعی همدان- فارس ۱۹ شهریور ۸۷ )
۲۰-سد استقلال: رنگ خاص آب شرب بندرعباس ناشی از فرآیند حذف جلبک ها در تصفیه خانه های آب این شهر است. استفاده از لایه های پایینی آب سد استقلال میناب و جلبک خیز بودن سطح دریاچه ای این سد باعث شده است که در هنگام پمپاژ آب به خطوط آبرسانی، مقادیری ناخالصی شامل جلبک ها و سایر مواد رنگدانه ای مشابه به تصفیه خانه ها انتقال یابد….(. مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب هرمزگان – فارس اول آبان ۱۳۸۷).
۲۱-سد نکوآباد: اولین پیامد زیست محیطی خشک سالی زاینده رود این است که از سد نکوآباد به پایین، حیات را از دست داده ایم و به صورت برنامه ریزی شده فقط به باغات آب رسانی می شود به طوری که حیات رودخانه در خطر است و در عمل سه تا پنج سال زمان نیاز است تا زاینده رود دوباره احیا شود. ( اول خرداد ۱۳۹۰ – مدیرکل محیط زیست استان اصفهان- مهر )
•.درسال آبی جاری، حجم آب ۴۴ سد کشور به کمتر از ۲۰درصد رسیده که سدهای لار، رییسعلی دلواری، علویان، زاینده رود، جیرفت، ساوه، ۱۵ خرداد، گلپایگان، ملاصدرا و طرق از جمله این سدها به شمار می روند. (وزارت نیرو، جام جم ۸ آذر ۱۳۸۹ ).
و …..عواقب پیشن بینی شده سدهای برنامه ریزی شده و یا در دست ساخت:
۲۲- سد البرز – این سد در ‌ ۴۵کیلومتری جنوب شرقی بابل (لفور سوادکوه و در انتهای منطقه حفاظت شده ” شش رودبار “) واقع شده است. برای ساختن این سد نزدیک به ۶۰۰ هزار درخت قطع شد و تعادل اکوسیستم های باستانی این منطقه به کلی به هم ریخت. ارتفاعات بسیاری در این منطقه با پوشش جنگلی و مرتعی ویژه برای تولید مصالح تخریب شد. فرسایش ها و سنگ ریزش های بسیاری در منطقه اتفاق افتاده که ادامه دارد با آبگیری سد.