سفالگری تنکابن
سفالگري تنكابن، هنري كه نفس هايش به شمارش افتاد
نوشهر – ايرنا – سفالگري از گذشته هاي دور در شهرستان
تنکابن رواج داشته و بسياري از مردم به اين كار مشغول بودند اما امروزه با اينكه هنر مهر اصالت يونسكو را دريافت كرده، در غبار زمان ، زندگي صنعتي و بي توجهي مسئولان رنگ باخته و نفس هاي آخرش را مي كشد.
سفال يكي از كهن ترين و مهمترين ساخته هاي هنري دست بشر است كه از گذشته هاي دور تاكنون به كار مي رود. سفال ها ابتدا ساده بودند و با دست ساخته مي شدند اما كم كم با اختراع چرخ سفالگري و پخت سفال در كوره ، هنر سفالگري پيشرفت كرد.
ظروف سفالي منقوش در ايران نشان مي دهد كه مردم در دوره پيش از تاريخ ايران نيز به اين هنر توجه مي كردند. فن لعاب دادن سفال ها نيز كه به حدود سه هزار سال قبل از ميلاد مي رسد و احتمالا از بين النهرين به ايران رسيده ، باعث شكوفايي بيشتر اين هنر شده است. در دوران هخامنشي و ساساني به دليل استفاده بيشتر از ظروف زرين و سيمين ، سفال سازي در ايران تقريبا منسوخ و در دوره اسلامي دوباره رايج شد و بيش از پيش مورد توجه قرار گرفت و با گذشت زمان و گسترش زندگي ، سفالگري هم تكامل يافت و هنرمندان سفالگر بر ظرف هاي گلي نقش و نگار كشيدند و آنها را با رنگ هاي گوناگون آراستند.
با گذشت زمان هنر سفالگري به فراموشي سپرده شد و تنها عاشقاني مانده اند كه با وجود همه مشكلات ، تلاش مي كنند تا چراغ اين هنر ارزشمند خاموش نگردد.
خانواده محبي در روستاي سليم آباد از توابع بخش مركزي شهرستان تنكابن بيش از يك قرن است كه در توليد انواع ظروف سفالي مشغول به كار هستند و سفال اين مجموعه از سازمان جهاني يونسكو مهر اصالت را دريافت كرده و سالانه بيش از صدها گردشگر از اين مجموعه بازديد مي‌كند اما با اين وجود ، از مشكلات زيادي رنج مي برند كه ادامه اين روند را براي آنها مشكل ساز كرده است.
يكي از اعضاي خانواده محبي در خصوص مشكلات اين مجموعه گردشگري ، گفت : خانواده ما از سال ۱۲۸۵ در اين روستا ساكن و به حرفه سفالگري مشغول شدند و هم اكنون همه افراد خانواده كه ۳۰ نفر هستند و همگي تحت پوشش بيمه هنرمندان قرار دارند و هنر سفالگري را به خوبي مي دانند و در ساخت آن مشاركت دارند .
علي اصغر محبي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا ، افزود : هر هفته حدود ۲۰۰ دانش آموز و در ماه نيز بيش از ۱۵۰۰ دانشجو به همراه صدها گردشگر داخلي و خارجي از اين مجموعه بازديد مي كنند اما مكان مناسب جهت اقامت و پذيرايي از آنها وجود ندارد .
وي اظهار داشت : براي توسعه اين مجموعه نيازمند راه ارتباطي مناسب ، برق فشار قوي و زمين مورد نياز براي تامين مواد اوليه ، افزايش كارگاه ها و فضاي مناسب براي نگهداري محصولات توليد شده هستيم كه اميدواريم هر چه سريعتر اين مشكلات برطرف شود.
محبي يكي ديگر از مشكلات را نداشتن دستگاه تصفيه خاك دانست و خاطر نشان كرد : اگر حمايت هاي لازم در سال هاي گذشته صورت مي گرفت مي توانستيم اين دستگاه را با ۸۰۰ ميليون ريال خريداري نماييم اما قيمت فعلي اين دستگاه هم اكنون به پنج ميليارد ريال رسيده كه از توان اين مجموعه خارج است.
وي تصريح كرد : درسال گذشته سفارش ساخت انواع ظروف سفالي را از كشور تركيه داشتيم اما به دليل مرغوب نبودن خاك به واسطه تصفيه نشدن آن و نبود تجهيزات كافي قادر به قبول سفارش نشديم.
محبي زمين مورد نياز براي اين مجموعه را ۶ هزار متر مربع اعلام كرد و بيان داشت : اگر اين زمين به طور رسمي در اختيار اين مجموعه قرار گيرد مي توانيم بسياري از اين مشكلات را به حداقل برسانيم.
دست ساخته هاي سفالي خانواده محبي تاكنون در ۳۵ نمايشگاه بين المللي و ۲۶ نمايشگاه داخلي حضور يافته و رتبه هاي نخست را به دست آورده است.
فرماندار تنكابن در حاشيه بازديد از كارگاه هاي سفالگري اين روستا ، به خبرنگار ايرنا ، گفت : بايد فضاي اين روستا از ورودي گرفته تا انبار و كارگاه ها ، با شرايط سفالگري همراه باشد تا بازديد كنندگان از اين مجموعه در محيطي سنتي و آرامبخش و به دور از زندگي شهري استقبال نمايند.
سيد امير حسيني جو افزود : اگر روستاييان شمال كشور به جاي فروش زمين در خانه هاي خود از گردشگران و مسافران با غذاهاي محلي پذيرايي كنند ، درآمد آن كمتر از يك هتل پنج ستاره نخواهد بود و مورد استقبال قرار خواهد گرفت.
وي بر ضرورت رفع مشكلات اين مجموعه تاكيد كرد و اظهار داشت : با اولويت بندي مشكلات اين مجموعه مي توانيم يكي پس از ديگري آنها را برطرف نموده و اين مجموعه را در اين روستا حفظ نماييم.
حسيني جو خاطر نشان كرد : براي حفظ ساختار سنتي راه ارتباطي اين روستا نيز به جاي آسفالت مي توانيم از سنگفرش استفاده نماييم تا طبيعت منطقه بكر و دست نخورده باقي بماند.
وي از همه دستگاه هاي اجرايي مرتبط با اين مجموعه خواست تا در اسرع وقت نسبت به رفع مشكلات آن اقدام نمايند.
رييس منابع طبيعي و آبخيزداري شهرستان تنكابن نيز در اين باره گفت : اين نهاد تاكنون دو هكتار زمين براي خاكبرداري جهت تامين مواد اوليه به اين مجموعه واگذار كرده و همكاري لازم را مبذول داشته است.
سيد مهدي مولايي در گفت و گو با خبرنگار ايرنا ، افزود : مديريت اين مجموعه درخواست هاي جديدي را اعلام نموده اند كه در صورت مغاير نبودن با قانون نسبت به خواسته هاي آنها رسيدگي خواهد شد.
وي اظهار داشت : اگر پيگيري هاي لازم در زمينه رفع اين مشكلات توسط اين مجموعه به درستي صورت مي گرفت تاكنون همه موانع و كاستي هاي آن برطرف شده بود .
مولايي نگاه به اين مجموعه را مثبت ارزيابي كرد و يادآور شد : بايد از چنين مجموعه هايي در روستاها حمايت شود تا زمينه مهاجرت آنها به شهرها از بين برود.
رئيس اداره ميراث فرهنگي ، صنايع دستي و گردشگري تنكابن براي كمك به اين هنرمندان اعلام آمادگي كرد وگفت: براساس برنامه ريزي انجام شده روستاي سليم آباد به عنوان نخستين منطقه بوم گردي در تنكابن انتخاب شده است.
نادر سحرخيز افزود: تلاش خواهيم كرد تا ازهنر كهن اين منطقه حمايت لازم صورت گيرد.
شهرستان ۱۶۲ هزار نفري تنكابن در غرب مازندران واقع است .
