سیلو کردن ذرت
سيلو كردن ذرت و توضيحاتي مفيد در رابطه با آن
تعريف سيلو (Silage) :
علوفه سيلو شده محصول تخمير اسيدي علوفه سبز هستند كه بطور فشرده و در شرايط هوازي در ظرف يا فضایي به نام (Silo) ذخيره شده باشد (در زبان فارسي، هم به ساختمان سيلو، وهم به علوفه سيلو اطلاق مي‌شود).
اهميت سيلوي ذرت در تغذيه حيوانات نشخواركننده
نشخواركنندگان از دو دسته مواد غذايي استفاده مي‌كنند، علوفه‌ها در تغذيه اين حيوانات نقش اساسي دارند ولي زمانيكه توليد دراين حيوانات بالا رفت و يا افزايش آن مورد انتظار بود مي‌بايست با اطمينان از مصرف علوفه روزانه به آنها مواد متراكم يعني تركيبي از دانه‌ها را نيز اضافه نمود. براي مثال تغذيه گاوهاي شيري پرتوليد با دانه‌ها به تنهايي مقدور نبوده و نيازحیوان به مواد خشبي را نيز نمي توان منحصراً با يونجه مرتفع کرد ومی توان از سيلوي ذرت به عنوان تنها ماده علوفه‌اي به همراه كنسانتره در گاوداري استفاده كرد درحاليكه با يونجه به تنهايي اين عمل مقدور نيست چرا كه در بعضي از دوره هاي زندگي يك گاو شيري مثل زمان قبل از زايش مصرف زياد يونجه باعث بيماري تب شير مي‌گردد.
بر اساس هدف مصرف گياه ذرت نحوه برداشت آن متفاوت است:
ذرت تازه : ذرت تازه را مي توان در هرمرحله اي از رشد گياه حتي در مرحله اوليه رشد نيز برداشت كرد. در مراحل اوليه رشد علوفه ذرت ارزش غذايي مناسبي دارد ولي بايد مواظب بود كه ميزان زيادي از علوفه تازه به صورت يك جا به مصرف دام نرسد زيرا داراي تركيباتي است كه به سرعت هضم شده لذا توصيه مي شود كه در هر وعده غذايي بيش از ۱۰ كيلو گرم علوفه تازه در اختيار دام ها قرار نگيرد.
ذرت دانه اي كنسانتره: برداشت ذرت دانه اي بايد در زماني صورت گيرد كه بلال آن كاملاً رسيده باشد . سه روش براي ذرت دانه اي وجود دارد:
الف ) برداشت بلال كامل و خرد كردن و قرار دادن آن سيلو
ب ) برداشت بلال كامل به روش خرمن كوبي كه محصول حاصل از اين روش شامل دانه هاي بلال و قسمتي از چوب بلال است كه فرايندشده و سيلو مي شوند.
ج ) استفاده از كمباين كه در اين روش چوب بلال خرد شده و دانه هاي آن جدا مي شود محصول اين روش تنها شامل دانه ذرت است.
سيلوي ذرت:
برداشت دانه هاي ذرت براي سيلو كردن بايد در زماني صورت گيرد كه به اندازه كافي رسيده باشند ( مرحله خميري سفت ) . همچنين طول مطلوب قطعات ذرت خرد شده بايد ۸/۰ سانتي متر باشد . اين اندازه براي تهيه سيلو مناسب است و امكان فشردگي كافي علوفه را در ساختمان سيلوي زميني فراهم مي كند.
اين مساله بسيار حياتي است كه تمام دانه هاي ذرت در طي مرحله چاپر كردن به خوبي عمل آوري شوند . اين عمل باعث شده كه در هنگام هضم به ميزان بيشتري در دسترس دام قرارگيرند زيرا دانه هاي سالم و فرايند نشده هضم نمي شوند و در نهايت از طريق مدفوع دفع مي شوند.
در تهيه سيلو مهمترين مساله مديريت صحيح آن است كه شامل : برداشت علوفه ذرت در مرحله مناسب رشد ، پر كردن و متراكم كردن سريع سيلو ، پوشاندن سريع و مناسب سيلو.
برداشت علوفه ذرت بايد در مرحله اي از رشد گياه صورت گيرد كه داراي ۳۵ –۳۰ % ماده خشك باشد .اين مرحله زماني است كه برگ هاي علوفه ذرت از پايين بوته شروع به زرد شدن كرده ودانه هاي ذرت به صورت خميري و در حال سفت شدن باشند در غير اينصورت اگر علوفه ذرت در مرحله اي برداشت شود كه ماده خشك آن كمتراز ۳۰ % باشد ضايعات سيلو به صورت از دست رفتن مواد مغذي از طريق پساب زياد مي شود . از آنجايي كه غالباً ميزان ماده خشك علوفه ذرت در مرحله برداشت مناسب نيست بهتر است براي كنترل آب مازاد اقداماتي انجام داد . در اين راستا مي توان در هر تن علوفه براساس رطوبت آن ۴۰ تا ۷۰ كيلوگرم تفاله خشك چغندر قند اضافه نمود. اين تفاله بايد به صورت پرك و يا كل علوفه مخلوط شود نه اين كه به صورت يك لايه ريخته شود . تفاله خشك چغندر قند علاوه بر جذب مقدار زيادي آب مازاد مي تواند شرايط تخمير علوفه را نيز بهبود بخشد هرچند اضافه كردن دانه جو آسياب شده مي تواند مفيد باشدولي به لحاظ تلفات حاصل از تخمير اقتصادي نمي باشد.
درصورتي كه احتمال كنترل و مديريت رطوبت علوفه امكان پذير نباشد ودامدار آن را از بازار تهيه كرده باشد ، توصيه مي شود براي حفظ وكنترل آب مازاد سيلو اقداماتي از قبيل در نظر گرفتن يك لايه ضخيم از كاه غلات در كف سيلو براي جذب آب مازاد و نيز عمل آوري كاه انجام شود . افزودن اوره به علوفه سيلو شده ( ۱ تا ۲ كيلو گرم درهر تن ) در زمان پر شدن سيلو مي تواند مفيد باشد زيرا باعث:
افزايش سطح پروتئين علوفه سيلو شده
تهيه ازت سهل الهضم براي رشد باكتريايي سيلو شده و در نتيجه از كاهش كيفيت پروتئين علوفه جلوگيري مي كند
افزايش سهم توليد اسيداستيك در توده سيلو شده و طول عمر سيلوي ذرت در آخورها افزايش مي يابد. توصيه مي شود ۱ تا ۵/۱ كيلوگرم كربنات كلسيم به هر تن علوفه در حال سيلو شده اضافه گردد.
علوفه‌هایی همچون شبدر، برگ چغندر، قصیل جو، تفاله‌تر چغندر‌قند، ذرت علوفه‌ای و سایر ضایعات مرطوب کشاورزی از این جمله‌اند.
|
