شام اسبی
شهرستان اردبیل استان
اردبیل«طشت‌گذاری» آیین ویژه روستا‌های اردبیل +عکس
حر با دو هزار نفر راه را بر امام بست. وقتی امام سپاهیان حر را تشنه دید دستور داد که آنها را سیراب کنند، به همین دلیل مردم روستای شام‌اسبی اردبیل مراسم «طشت گذاری» را برگزار می‌کنند که مراسمی نمادین است.
اهالی روستای شام اسبی استان اردبیل دهه اول ماه محرم به احترام ائمه (ع) لباس سیاه می‌پوشند و هر شب در مسجد روستا گرد هم می‌آیند و از مصایبی که بر خاندان نبوت و طهارت رفته، عزاداری می‌کنند. از رسم‌های دینی مردم شام اسبی که کما بیش در اغلب دهکده‌های اطراف شهر اردبیل نیز صورت می گیرد، مراسم «طشت گذاری» است.
• «طشت گذاری»
درباره فلسفه مراسم طشت‌گذاری چنین می‌گویند: روزی که «حر بن ریاحی» با دو هزار نفر از سپاهیان خویش راه را بر امام حسین(ع) بست و به امام گفت که باید با یزید بیعت کند و امام امتناع کرد.
ابا عبدالله الحسین(ع) وقتی خستگی و تشنگی را در چهره سپاهیان حر مشاهده کرد، دستور دادند که آنها را سیراب کنند. حتی دستور دادند به چهارپایان سپاه حر نیز آب دهند، چون این اتفاق در ۲۷ ذی‌الحجه روی داد، لذا مردم اردبیل در این روز مراسم طشت گذاری را انجام می‌دهند.
مراسم طشت گذاری به این صورت است که یکی دو نفر از عزاداران حسینی کوزه‌ای بر دوش می‌گیرند و دور مسجد را می‌گردند و بقیه نیز از پشت سر آنان حرکت می‌کنند و نوحه و رجز می‌خوانند. این رجزها بیشتر در بیان بزرگواری‌های سقای بزرگ کربلا و سپهسالار راه حق حضرت عباس است.
هدف طشت‌گذاری این است که جوانمردی‌ها و فداکاری‌های حضرت ابوالفضل (ع) را نشان دهد که همواره خود را به آب و آتش می‌زد تا با جرعه‌ای آب گلوی خشکیده کودکان خیمه‌های امام حسین (ع) را تر کند.
اهالی شام اسبی بعد از اینکه مدتی گرد مسجد می‌گردند، آب کوزه‌ها را در طشت‌های بزرگی می‌ریزند و سپس در برابر این طشت‌ها که تمثال‌هایی از چهارده معصوم بر بالای آنها نصب شده، جمع می‌شوند و به گریه و زاری می‌پردازند.
عزاداران علاوه بر آنکه برای رفع تشنگی در طول ۱۰ روز عزاداری از آب طشت‌ها می‌نوشند، به شفابخش بودن این آب نیز عقیده دارند و آن را به عنوان تبرک به خانه‌ها می‌برند تا بیماران هم به نیت شفا از این آب بنوشند.
غالباً در ماه محرم اهالی روستای شام‌اسبی مرثیه‌خوانی نیز از شهر می‌آورند. آنان برای بهبود زندگی خود نذر می‌کنند و به علم‌های سیاه دخیل می‌بندند عصر روز تاسوعا دسته جمعی به شهر اردبیل می‌روند در ۴۱مسجد به یاد ۴۱ منزل که کاروان امام حسین (ع) در آنجا توقف کرده بود شمع روشن می‌کنند.
شبیه‌خوانی نیز از آداب و رسوم دینی آنان به شمار می‌رود. بعد از ظهر آن روز پای روضه‌خوانی و سخنان مبلغی می‌نشینند که به روستا آمده است.
فردای روز عاشورا، مراسم «سحر مزاری» صرف صبحانه و خواندن زیارت عاشورا برگزار می‌کنند و حلوا و نان محلی (فتیر) تهیه می‌کنند.
روز سوم امام حسین (ع) نذری‌ها و قربانی‌ها که در ایام محرم و روز تاسوعا جمع‌آوری شده است، به صورت آب‌گوشت میان مردم روستا و مهمانانی که از روستاها و شهر اردبیل آمده‌اند، توزیع می‌شود.
در آخر مراسم نوای دلنشین حسینیم وای حسینیم وای (وای حسینم) توسط پیرغلام ابا عبد الله الحسین(ع) حاج غلام‌حسین مجیدی شام اسبی خوانده می‌شود. این نوحه معروفترین نوحه آذری‌زبانان در مصیبت امام حسین (ع) است.
این نوحه برخاسته از لحظاتی است که حضرت فاطمه زهرا (س) بر بالین امام حسین علیه‌السلام حاضر شدند و فریاد حسینم وای سر دادند.
