شهابیه
روستاي شهابيه/خمين/مرکزي
از خمین به سمت تهران که حرکت می کنی بعد از گذر از چند روستا دو رودخانه در مسیر راه می بینی که بعداز گذر از رودخانه دوّم در کیلومتر ۱۳ تابلوی شهابیه به چشـــم می خورد...
از خمین به سمت تهران که حرکت می کنی بعد از گذر از چند روستا دو رودخانه در مسیر راه می بینی که بعداز گذر از رودخانه دوّم در کیلومتر ۱۳ تابلوی شهابیه به چشـــم می خورد...
باغ اربابی :
سمت چپ خیابان دیواری بلند و طولانی ساخته شده از خشت و گل با یک دروازه و ورودی بزرگ با دربهای چوبی قطور و قدیمی خودنمایی می کند که مربوط به باغ اربابی است . این باغ با وسعت زیاد زمانی مرکز حکومت خوانین شهابیه بوده و عمارتی بسیار بزرگ و زیبا چون نگینی در وسط آن می درخشد و ظاهرا توسط امیر مفخّم بنا شده است . این عمارت بعد از امیرمفخّم مرکز حکومت شهاب الدین خسروانی بوده و آن طور که گفته می شود به وصیت پدر این روستا را با کلّ اراضی کشاورزی و باغها و خانه ها و زمینهایش به مبلغ سیصد هزار تومان خریداری نموده است .
شهاب الدین خسروانی خان و مالک شهابیه:
شهاب الدین خسروانی از افراد با نفوذ در دربار شاهنشاهی و چند سال وکیل مجلس بوده و برادر تیمسار پرویز خسروانی(۱) می باشد . ایشان بعد از خریداری انصافا در جهت عمران و آبادانی این روستا بسیار کوشیده تا جایی که بعد از خمین اوّلین روستایی بوده که از نعمت برق و آب لوله کشی و مدرسه و پاسگاه زاندارمری و جایگاه سوخت و... برخوردار بوده است و حتی اوّلین کارخانه (کارخانه روغن کشی و آسیاب ) در وسعتی زیاد حدود صد سال پیش در این روستا فعالیّت می کرده که متاسفانه الان هیچ آثاری از آن باقی نمانده و منازل مسکونی و مغازه ها جایگزین آن شده اند .
بعد از انقلاب اسلامی این باغ و عمارت توسط بنیاد مستضعفان ثبت و ضبط شد و متاسفانه به دلیل بی کفایتی مسئولین وقت بنیاد و بی اعتنایی مسئولین روستا ، طی مزایده به مبلغ ناچیزی فروخته شد و بعد از چند دست جابجایی و خرید و فروش عمارت باغ نابود و درختان آن قطع شده و دیگر از آن سرسبزی و آبادانی و زیبایی باغ خبری نیست. بزرگان شهابیه از این باغ و خوانین آن خاطرات تلخ و شیرینی در ذهن دارند و همه از نابودی آن ناراحتند.
نام روستا و آب و هوا :
نام روستا تا قبل از مالکیت امیر مفخّم ، ارّه بوده و کسی دلیل این نامگذاری را نمی داند . امیر مفخّم نام آن را به امیریه و بعد از ایشان نیز شهاب خسروانی نام آن را به شهابیه تغییر داد هرچند که نام آن بعد از انقلاب به گلدشت تغییر یافت ؛ ولی فقط در مکاتبات اداری گلدشت نوشته می شود و مردم روستا و اطراف به همان شهابیه نام می برند .
آب و هوایی معتدل دارد ، زمستانهای قدیم سردتــر بود و نزولات آسمانی خیلی بیشتری می بارید ولی الان تابستانهای گرم و زمستانی نه چندان سرد دارد.
بهار شهابیه دلرباست چرا که ستیغ سفید الوند از چند فرسخی روستا پیداست و کشتزارهای گندم و جو و درختان سرسبز به استقبال راهگذر می آید . اگرچه منطقه کمره در حصار سی کوه قرار گرفته ؛ دشت پهناوری قله ها را به دوردست رانده و مانند قلّه هایی به نگهبانی این منطقه گمارده ، اکنون یکصد و چهل و نه روستا در پنج دهستان بی حصار شهر خمین را دربرگرفته است . حدود صدو پنجاه سال پیش صد روستا در اطراف خمین پراکنده و دهستان معنایی نداشت.
خانه های شهابیه :
خانه های شهابیه مانند اغلب روستاهای کشور با خشت و گل بالا می رفت و با تیرهای چوبی سقف می خورد ، کاهگل نمای بیرونی اکثر خانه ها بود . قناتهایش غالبا پرآب و کشتزارهایش پرمحصول بود . چند قنات آب حیات را وارد روستا می کرد و باغهای فراوان در حاشیه روستا سرسبزی و نشاط را به روستاییان هدیه می داد ، در قدیم کشتزارهایش بیشتر بود . اکنون خانه هایش اغلب با تیرآهن و آجرهای فشاری بنا می شود .
رودخانه های شهابیه :
در قسمت غربی شهابیه دو رودخانه که از دشتهای شمالی روستاهای قلته و امامزاده یوجان و کوه کفتالو منشا گرفته و در جنوب شهابیه به هم می پیوندند و در امتداد کشتزارهای جنوبی شهابیه امتداد داشته و مرز جغرافیایی شهابیه با روستاهای جعفرآباد و یمن و شهرمیزان می باشد . یک رودخانه هم از وسط اراضی هاشم آباد و ارّه کهنه می گذرد که مرز میان این دو کشتزار می باشد .
در قدیم از آب شدن برفهای دشتهای شمالی و بارش باران این سه رودخانه پرآب بود ولی چندسالی است که کاملا خشک شده است .
شهابیه در زمان قدیم :
شهابیه در زمان خیلی دور خلاصه می شد در سه قلعه که مردم قدیم به خاطر امنیت جانی و ایمن بودن از شرّ اشرار و سارقان در این سه قلعه ساکن بودند هم اکنون نیز نام قلعه بالا، قلعه میان و قلعه پایین هنوز بر سرزبان مردمش جاری است .
با گسترش روستا و افزایش جمعیت ساخت و ساز خانه ها به خارج از قلعه ها کشیده شد و قلعه ها به مرور زمان تخلیه و تخریب شد، هم اکنون فقط آثاری از برج و باروی آن ها در نقاطی از شهابیه به جا مانده است.
با توجّه به افزایش جمعیت و مهاجرت خانواده های زیادی از روستاهای همجوار منازل زیادی در دو طرف جاده اصلی ساخته شده است .
دو نوار سبز رنگ همچون کمانی شهابیه را از شمال و جنوب احاطه کرده و زیبایی خاص و هوای لطیفی به مردم هدیه می دادند. در قسمت شمالی از زیردست قاسم آباد باغ سرسبز و وسیع جنّت و باغ گل محمّدی تا شهرک کشیده شده و در وسط آن خیابانی زیبا با درختانی کهن و قدیمی که سردر هم پیچیده و محلّ تفریح و تفرّج متموّلین خمین در روزهای تعطیل و تابستان بوده و عطر گلهای محمّدی در بهار و تابستان هر صبحگاه شامّه مردم شهابیه و کارگران و کشاورزانی را که صبح زود برای کار از خانه و کاشانه بیرون زده بودند را نوازش می داد .
از زیر دست باغ اربابی تا کشتزارهای دشت ارّه کهنه در محل پایین نیز کمان سرسبز دیگری شامل باغهای انگور با دیوارهای گلی (که به چینه معروف است ) و درختان متنوع میوه ، بید ، نارون و صنوبر که آنها را مزیّن کرده بود و صفای بی وصفی به روستا داده بود ، محافظی بود برای امنیت روستا . از وسط این نوار سرسبز چند کوچه باغ روستا را به کشتزارهای جنوبی ارّه شاهی و ارّه کهنه متصل کرده بود از زیبایی این کوچه باغها هرچه بگویم کم گفته ام درختان سرسبز و بلند و دیوارهای گلی و دربهای چوبی قدیمی باغـها که با کلون (نوعی قفل چوبی قدیمی ) قفل شده بودند زیبایی خاصی داشت بخصوص در فصل بهار و پاییز که با بارش باران بوی خوش کاهگل در فضای کوچه ها می پیچید و آواز قناری ها و پرندگان خوش صدا به گوش می رسید و گاهی پیرمردی چوب به دست که از میوه درختان خود از دست بچه ها محافظت می کرد.
متاسفانه هم اکنون به علّت خشکسالی سالهای اخیر دیگر از سرسبزی این دو کمان خبری نیست و گلستان گل محمّدی به کلّی نابود شده و جایش را به منازل مسکونی داده و باغهای انگور و درختان سرسبز قسمت جنوبی نیز خشک شده و فقط از دیوارهای گلی و دربهای چوبی آن آثاری به جاست که دل هر بیننده ای را به درد می آورد . کشتزارهای وسیع نیز به واسطه خشک شدن قناتها و چاههای آب دیگر کشاورزان زحمت کش را نمی بینند و محل جولان حیوانات وحشی شده و حتی گله های گوسفندی که بعد از برداشت محصول از باقیمانده آن استفاده می کردند دیگر فقط با جویهای خشک و خاک و خاشاک روبرو هستند . هرچند که این گله ها هم به یک صدم قبل تقلیل پیدا کرده و دامداری نیز مقرون به صرفه نیست . در این سالهای اخیر در این کشتزارها فقط چند گلخانه به چشم می خورد که به همّت جوانان روستا با اندک آب چاههای شخصی به تولید و پرورش گل اشتغال دارند که متاسفانه به دلیل افزایش قیمت برق و سوخت گازوییل این شغل هم رو به تعطیلی است .
کشاورزی در شهابیه :
بیشتر اهالی که به شغل شریف کشاورزی اشتغال دارند ، در این سالهای اخیر به علّت خشکسالی با بحران مواجه و با مشکل جـدّی درآمد دست و پنجه نرم می کنند و هیچ منبع درآمد دیگری ندارند. این دو سه ماهه اخیر دل خوش کرده اند به مبلغ ناچیزی که به عنوان یارانه از طرف دولت به حسابشان واریز می شود که آنهم صرف پرداخت قبوض مصرفی می شود و متاسفانه از طرف هیچ نهادی حمایت نشده و به سختی امرار معاش می کنند . مسئولین شهر خمین و شورای اسلامی و مسئولین روستا نیز با عنایت به تلاشها و زحماتشان در این خصوص تا کنون هیچ گونه نتیجه ای نگرفته اند.
زبان و مذهب :
به زبان فارسی و لهجه شیرین محلّی صحبت می کنند و زبان خاص دیگری ندارند اصطلاحاتی در لهجه دارند که خاصّ این منطقه و منحصر به فرد است . دین مردم شهابیه اسلام و مذهب شیعه و محبّ اهل بیت (ع) می باشند .
مراسم مذهبی را به خوبی برگزار می کنند و از قدیم مجالس روضه در ایّام مختلف مانند ماه مبارک رمضان ، ماه محرّم و صفر و ایّام فاطمیه و ... در مساجد و منازل برپاست و در ماه محّرم و شبهای ماه مبارک رمضان با غذای نذری از هیئات و مردم پذیرایی می کنند .
مساجد شهابیه:
شهابیه چهار مسجد دارد که هرکدام درکنارخود یک حسینیه نیز در بغل گرفته اند ، مساجد خشت و گلی قدیمی که قدمتی بیش از صد سال داشتند چندسالی است که جای خود را به مساجدی با طرح و نقشه و مصالح جدید داده اند . در وسط روستا مسجد جامع با گنبد طلایی چون نگینی می درخشد و از هرطرف که وارد روستا می شوی رنگ طلایی گنبد جلب توجّه می کند.
قاسم آباد:
در قسمت شمال غربی شهابیه نیز منطقه ای خوش آب و هوا و سرسبز و زیبا خودنمایی می کند به نام قاسم آباد . مردمانی خونگرم و مهربان و دوست داشتی دارد و چندین عزیز شهید تقدیم انقلاب کرده و بزرگانی از این روستا در زمینه های اقتصادی سیاسی و فرهنگی و دیگر ارگانها فعالیت می کنند ؛ حاج بهرام حبیبی فردی خیّر و مهربان که به مدت چهارسال در دوره قبل نماینده مردم خمین در مجلس شورای اسلامی بود ( ایشان با تآسیس چند کارخانه جوانان زیادی از شهابیه را شاغل نموده و در شهر خمین یک مرکز بهزیستی با خرج ایشان اداره می شود) و برادر عزیز دیگر جناب آقای رستمی فرماندار فعلی شهرستان خمین ، متولّد این خطه اند و عزیزانی که فعلا وقت معرفی و .... نیست .
قاسم آباد در زمان خوانین حاکم مورد عنایت خاص بود و اولین مدرسه ابتدایی قدیم در این روستا دایر شده و بسیاری از بزرگان شهابیه از این مدرسه مدرک ششم ابتدایی اخذ کرده اند . در وسط این روستا چهارراهی زیبا با درختانی سرسبز و کهن وجود دارد که از یک طرف به خیابان گلستان گل محمّدی قدیم و از راه دیگر به شهابیه و از غرب به روستای امامزاده یوجان و از شمال به جاده خوگان منتهی می شود . این روستا نیز مورد حمله خشکسالی واقع شده و بسیاری از باغها و مزارع آن خشک شده است . هم اکنون از قسمت جنوبی و باغ جنّت و گلستان گل محمّدی به شهابیه وصل شده و آب آشامیدنی آن مشترک و دیگر جزئی از شهابیه است .
منبع: وبلاگ روستای شهابیه
|
