صنایع کوچک
ايجاد صنايع کوچک رويکرد جديد شرکت هاي تعاوني روستايي
نويسنده: فرخ نژاد
با توجه به پايداري خشکسالي و تداوم آن، شرکت هاي تعاوني توليد، کشاورزي و روستايي بايد رويکرد خود را تغيير دهند و به سمت ايجاد صنايع کوچک روستايي و دستي روي آورند.
آيا با توجه به خشکسالي هاي پايدار نبايد رويکرد شرکت هاي تعاوني روستايي تغيير کند؟
مدير سازمان تعاون روستايي خراسان جنوبي در اين باره مي گويد: حدود ۱۵ سال است که استان با خشکسالي دست و پنجه نرم مي کند و به ناچار بايد کشاورزان و روستاييان ما به سمت فعاليت هايي گام بردارند که به آب، خاک و زمين نياز نداشته باشد.
اين فعاليت ها مي تواند صنايع کوچک روستايي مانند بافندگي، گلدوزي، خياطي يا کارهايي باشد که به حداقل آب نياز داشته باشد مانند پرورش قارچ يا توليد محصولات گلخانه اي.
اين تغيير رويکرد در تعاوني هاي روستايي، انجام شده است و در برخي از شهرستان ها شرکت هاي تعاوني به سمت ايجاد گلخانه و صنايع کوچک روستايي و دستي حرکت کرده اند.
به عنوان مثال روستاي خراشاد بيرجند يکي از مراکز مهم براي فعاليت هاي بافندگي و پارچه بافي است. به علاوه صنايع دستي مانند سبدبافي در تمام روستاهاي دامنه رشته کوه باقران نسبت به گذشته رونق بيشتري پيدا کرده است.
به طور قطع اين تغيير رويکرد در شرکت هاي تعاوني توليد، کشاورزي و روستايي هم اتفاق افتاده است.
با برداشتن يارانه کالاهاي اساسي، شرکت هاي تعاوني روستايي که در گذشته وظيفه تامين اين کالاها را براي روستاييان بر عهده داشتند چه سرنوشتي پيدا کرده اند؟
پاسخ «رضازاده» به اين سوال هم اين است که فروشگاه هاي تعاوني روستايي نه تنها مايحتاج روستاييان را تامين مي کند بلکه مراکز عرضه و خريد محصولات کشاورزي هم در روستاها به حساب مي آيد زيرا وظيفه اصلي تعاون روستايي، خريد و عرضه محصولات کشاورزي است. به علاوه رسالت اصلي ما پس از فرآيند توليد است که در روستاها انجام مي شود و آن نيز خريد محصولات کشاورزي با قيمت مناسب به صورت تضميني و توافقي است.
همچنين عرضه آن در بازارهاي داخلي استان و صادرات آن به ديگر نقاط کشور يا خارج از ايران است بنابراين فروشگاه هايي که در روستاها داريم به تنهايي تامين کننده کالاهاي اساسي مورد نياز کشاورزي و مايحتايج روزانه آنان نيست بلکه در کنار آن، اين خدمات را انجام مي دهد و در هر نقطه روستايي که فروشندگي داريم، اين فروشندگي ها کار خريد و فروش محصولات کشاورزي را بر عهده دارد.
چند سال قبل تشکل هاي روستايي دچار رکود شده بود، هم اکنون چه وضعيتي دارد؟
مدير سازمان تعاون روستايي استان در اين باره مي گويد: اين سازمان هر اقدامي که انجام مي دهد براي تقويت تشکل هاي روستايي است و ما سعي کرده ايم تشکل هاي خود را به هر طريق تقويت کنيم.
چند سال قبل تشکل هاي روستايي شرايطي داشت که تا حدودي زيان ده بود يعني نمي توانست پاسخگوي اعضا، روستاييان و کشاورزان باشد و کار براي آن ها سودآوري نداشت ولي تلاش شد با توانمندسازي، آموزش، تغيير مديران عامل قديمي که به صورت سنتي کار مي کردند، نصب سيستم هاي نرم افزاري جديد براي کنترل و نظارت بر عمليات مالي و کنترل سود و زيان اين تشکل ها، سودآوري جايگزين زيان دهي تشکل ها شود.
شرکت تعاوني زيان ده نداريم
به گفته وي، اين طرح با هدف بهبود وضعيت شرکت ها از نظر سودآوري و سود و زياني که مي خواهند داشته باشند در حال اجراست به طوري که خراسان جنوبي جزو استان هاي موفق کشور در اين زمينه به حساب مي آيد.
او مدعي است که در خراسان جنوبي شرکت تعاوني روستايي غير فعال نداريم به جز ۳ شرکت که توانمندسازي اين شرکت ها هم به سرعت در حال انجام است و اگر موفق نبود با ادغام آنها يک شرکت قوي راه اندازي خواهد شد.در روستاها تشکل ها و شرکت هاي تعاوني فراگير زيادي وجود دارد که اداره هاي ديگر مانند تعاون، کار و رفاه اجتماعي، سازمان دهياري ها و... راه اندازي مي کنند که زير نظر تعاون روستايي نيست.او با بيان اين موضوع ادامه مي دهد: شرکت هاي تعاوني روستايي، سهامي زراعي، کشاورزي، تعاوني هاي زنان روستايي، تعاوني هاي توليد و... زيرپوشش تعاون روستايي است و بيشتر اين شرکت ها هم مجوز تاسيس را از تعاون روستايي دريافت مي کنند.او راه اندازي شرکت ها، توانمندسازي آن ها، برگزاري مجامع و جلسه هاي متعدد را وظيفه تعاون روستايي مي داند و ادامه مي دهد: به عنوان مثال اگر شرکتي بخواهد در کنار فعاليت هاي خود فعاليت هاي غير کشاورزي مانند صنعتي داشته باشد، مجاز به اين کار است اما بايد مجوزهاي مربوط را از دستگاه هاي مرتبط مانند سازمان صنعت، معدن و تجارت يا مديريت صنايع کشاورزي دريافت کند. علاوه بر اين، در کنار وظايفي که گفته شد به حسابرسي، فعاليت هيئت مديره و... نيز نظارت دارد.
تاثير تعاوني زنان در اقتصاد روستا
«رضازاده» مي گويد: بهبود وضعيت شرکت هاي تعاوني بانوان در روستاها و اشتغال زنان روستايي که ناشي از تلاش خود آن هاست، دستاوردهاي ارزشمندي در جامعه روستايي و حتي شهري رقم زده است که شايد در نوع خود بي نظير باشد، به طوري که راه اندازي تعاوني هاي روستايي زنان تاثير بسزايي در افزايش درآمد، ارتقاي جايگاه و نقش زنان روستايي دارد.او حضور فعال در نمايشگاه هاي شهرستاني، استاني و ملي، اجراي پروژه مرکز رشد زنان کارآفرين بخش کشاورزي (پخت نان سنتي، بافت تابلو فرش، دوخت لباس، قلاب بافي و...) برگزاري اردوهاي زيارتي و آموزشي، راه اندازي و تقويت واحد اعتباري در شرکت ها، تاسيس و تجهيز فروشگاه مصرف براي تامين نيازهاي معيشتي و حرفه اي زنان منطقه در روستاها و...را از جمله فعاليت هاي اين سازمان در حمايت از تعاوني هاي زنان روستايي با همکاري ديگر دستگاه هاي اجرايي مانند بسيج سازندگي، جهادکشاورزي، فني و حرفه اي و...عنوان مي کند و مي افزايد: در همين زمينه براي اولين بار در کشور اتحاديه تعاون روستايي زنان کارآفرين در خراسان جنوبي تاسيس و راه اندازي شد که با توجه به حضور گسترده شرکت هاي تعاوني زنان در عرصه هاي مختلف، تاسيس اين اتحاديه اقدامي ارزشمند براي تعاون گري، رونق چرخه اقتصادي روستاها و اعضاي آن است.
|
