علم عباس دزفول


«علم عباس» در مراسم محرم دزفول چه قصه‌ای دارد؟

دوستدار میراث فرهنگی دزفول گفت: تاسوعا و عاشورای حسینی در دزفول سنت دیرینه در اعتقادات مردم است چون بسیاری از مردمان این شهر که در نقاط مختلف کشور و حتی دنیا هستند برای دهه اول ماه محرم و به خصوص ایام تاسوعا و عاشورا به زادگاه خود آمده و در این مراسم تاسوعا و عاشورا حضور می‌یابند.
نجمه مورث نوری در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا ـ منطقه خوزستان، ادامه داد: این نماد در داخل شهر نیز به طور دیگری نمایان است چون افراد از نقاط مختلف کشور در محلات قدیمی شهر و مسیر عبور هیأت‌های عزاداری حال و هوایی خاص به شهر دزفول می‌دهد.

وی توضیح داد: براساس این سنت قدیمی دستجات عزادار در روزهای تاسوعا و عاشورا عزاداری می‌كنند و به گفته بسیاری از اهالی قدیمی شهر و همچنین پیشکسوتان مداحی و افراد مرتبط با برگزاری مراسم عزاداری در گذشته برپایی مجالس با شکوه هر چه تمام‌تر در محلات تاریخی و مذهبی شهر برگزار می‌شد.

این دوستدار میراث فرهنگی در خصوص عَلَم این مراسم گفت: عَلَم نمادی از حضرت ابوالفضل (ع)، علمدار سیدالشهدا (ع) در کربلا و نیز یکی از وسایل نمادین به کار رفته در آیین سوگواری عاشورا در میان شیعیان است. از جمله مکان‌های باشکوهی که هر ساله در ایام عزاداری سید و سرور سالار شهیدان مورد زیارت عزاداران حسینی قرار میگیرد علم عباس است.

مورث نوری ادامه داد: علم عباس علمی است که از قدمت و قداست زیادی در بین مردم برخوردار است. علمک این علم در محفظه‌ای شیشه‌ای نگه‌داری می‌شود و مردم اعتقاد زیادی به شفا گرفتن از این علم دارند. این علم هر ساله در مراسم عزاداری محرم در معرض دید عموم قرار می‌گیرد و مردم از آن حاجت‌های خود را طلب می‌کنند.

او با بیان این که علم عباس در دزفول و در فرهنگ عزاداری خصوصا در ایام محرم و صفر از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است تاکید کرد: به طور خاص علمی که در دزفول با نام علم عباس خوانده می‌شود فلسفه‌ای به جز علم‌های معمول دارد. در مورد این علم فقط در عصر تاسوعا و صبح عاشورا در شهر گردانده می‌شود.

دوستدار میراث فرهنگی خاطرنشان کرد: علم عباس محلی است در منطقه صحرابدر مشرقی واقع در محله حصیربافان در کوچه‌ای منشعب از خیابان شهید محمد منتظری، به نام کوچه علم عباس (شهید آگپی زارع) قرار دارد.

وی همچنین با اشاره به داستان علم عباس و علت نامگذاری آن توضیح داد: حدود ۲۵۰ سال پیش خرمن‌های گندم یک کشاورزخود به خود برکت پیدا می‌کند و موقع جدا کردن کاه از گندم متوجه می‌شود که یک شی نسبتا سنگین طلایی و براق به زمین می‌افتد که نمی‌داند چیست. به هر صورت آن را به همراه گندم‌ها به خانه می‌آورد و در انبار می‌گذارد.

مورث نوری افزود: صاحب گندم‌ها فردا که می‌خواهد به انبار برود می‌بیند مقداری از گندم‌ها از روی دیوار به بیرون ریخته است. تصور می‌کند دزد به انبار زده ولی می‌بیند درها همه قفل هستند و انبار از فرط زیادی گندم سرریز کرده است. پیش خود فکر می‌کند که شاید وجود این فلز براق باعث برکت گندم‌ها شده است. بنابراین آن را به افراد بزرگ شهر و به چند زرگر از جمله شخصی به نام مرحوم حاج محمود زرگر نشان می‌دهد. پس از این که فلز را بررسی می‌کنند معلوم می‌شود که این فلز براق تیکه‌ای از کلاه خود حضرت عباس (ع) بوده که پس از جنگ کربلا توسط یکی از سپاهیان عمرسعد به غنیمت برده شده است.

او ادامه داد: پس از جنگ کربلا یزید آن شخص را به پستی در نواحی جندی شاپور (دزفول کنونی) منصوب می‌کند. وی در حالی که به محل تصدی پست خود از کوفه به جندی شاپور راهی می‌شود و در حالی که قسمتی از کلاه خود حضرت عباس را همراه خود دارد در نزدیکی جندی شاپور از اسب به زمین می‌افتد و همان جا فوت می‌کند. از آن به بعد برای آن علمک و پنجه‌ای می‌سازند و تیکه کلاه را روی آن نصب می‌کنند و در محفظه مزین و مشبکی در آن محل نگه‌داری می‌شود و مردم ضمن نذورات بسیار برای مرادگیری تکه پارچه‌های تور نازک سبز رنگی به مشبک‌های آن گره می‌زنند. اگر بعد از چند روز این گره‌ها باز شده باشد نشانه آن است که آن شخص مرادش برآورده خواهد شد.

به گفته این دوستدار میراث فرهنگی یکی از خدام علم عباس نیز گفته است هر بامداد که برای اقامه نماز صبح قفل در سالن را که تنها در ورودی آن است باز می‌کند می‌بیند که تعدادی از این گره‌ها باز شده و روی فرش‌ها افتاده‌اند.

مورث نوری یادآوری کرد: علم عباس، علم اعتقادات است و باید به دست مردان قدرتمندحمل شود تا هیچ وقت بر زمین نیفتد. همچنین علم عباس باید در گنجینه حفظ شود تا قرن‌ها باقی بماند.



جعبه‌ابزار