فرهنگ جهادی
فرهنگ جهادی و جهاد فرهنگی
[۱]به بهانه بازگشت طلاب جهادی از اردوهای جهادی
۱. آن همگام که در کارخانه هستی آدمی را بسرشتند بذر حرکت و تحول را در او بکاشتند تا از قوه به فعل در آید و از حضیض طبیعت به آسمان سعادت.«یَا أَیُّهَا الإِنسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحاً فَمُلاقِیهِ»(۱)
چنانچه روشن است گنج بدون زحمت بعید است و خمیر بی مایه فتیر و چه زیبا آن شاهد سفر کرده فرمود: «بهشت را به بها دهند نه به بهانه» پس بهانه ما برای بهشت، بهایی است که با حرکت و تحول بدست آید و این بها آن زمان قابلیت بهشت رفتن می یابد که از چشمه «فرهنگ جهاد» بجوشد چرا که فرهنگ جهاد ترکیبی است از عشق و ایمان، بصیرت و معرفت، اراده و همت و حرکت و تلاش. از این رو فرهنگ جهاد برآمده از سرشت پاک آدمی و راه عبور از حضیض طبیعت به آسمان سعادت با بهایی است که بهشت را تضمین و روح را لبریز و جان را سزمست از سبوی ولای الهی میسازد.
«إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَالَّذِینَ هَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ یَرْجُونَ رَحْمَةَ اللَّهِ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ»(۲)
«وَالَّذِینَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَالَّذِینَ آوَوا وَنَصَرُوا أُوْلَئِكَ هُمْ الْمُؤْمِنُونَ حَقّاً لَهُمْ مَغْفِرَةٌ وَرِزْقٌ كَرِیمٌ»(۳)
جهاد محصول مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش به گلدستههای رفیع آن اذان شهادت و رشادت سرودهاند. و جهادگران آنانیاند که از بند اسارت نفس رسته و از تاریک خانه خیالهای خام و خاکدان مادیت بیرون آمده و از قفس خود خواهی و هوسهای زودگذر حیوانی پر کشیده و خدایی گشته اند و آهنگ پرواز تا بیکرانها دارند و در راه حفظ ارزشها جرأت، صلابت و شهامت از خود به خرج میدهند.
«الَّذِینَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللَّهِ وَأُوْلَئِكَ هُمْ الْفَائِزُونَ»(۴)
بر این اساس «جهاد» یک فرهنگ و یک شیوه زندگی است که رنگ و بوی حقیقت دارد و با طریقتی مختص آدمی را از فردیت و منیت خارج و سمت و سویی والا و افقی گسترده را میگشاید که شعاع وجودی او نه تنها جامعه را روشن بلکه ملائکه آسمان را به وجد و سرور وا می دارد زیرا که شعار «همگی با هم برویم بهشت» حاکم بر تمام رفتار و سکنات فردی و اجتماعی، اقتصادی و عمرانی، رفاهی و بهداشتی و سازندگی و فقرزدایی می شود و با حرکتی توفنده و بالنده قلههای بلند ایثار و معنویت را در افق متعالی «خداگونه» شدن را به ظهور میرساند و با شورِ امید و ایمان كشور را، جامعه را و زمان را رونق میبخشید و تاریخ را آبرومند میكنید.(۵)
«وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ»(۶)
بنابراین جهاد فرهنگ است و بهترین فرهنگ نیز فرهنگ جهادی است که در اردوهای جهادی جوانان مؤمن ایران اسلامی تبلوری تام یافته است. حرکت هایی که با الهام از فرهنگ غنی اسلام روح حماسه و جهاد را به اجرا در آورده و همچنان نوای فضیلت، آهنگ ایثار، رنگ معنویت در کاسه عدالت با طعم جهاد ذائقه ایرانی را (بخصوص روستائیان مهربان و عشایر غیور) شیرین، دلها را روشن و قلبها را امیدوار به آینده سازد و جانها را متوجه به مبدأ عشق و زیبائى و حقیقت کند.
«وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ وَأُوْلَئِكَ لَهُمْ الْخَیْرَاتُ وَأُوْلَئِكَ هُمْ الْمُفْلِحُونَ»(۷)
۲.در عصری که به عصر خمینی کبیر(ره) لقب یافته است حرکتی میتواند هماهنگ با زمان باشد که ریشه در فرهنگ جهاد داشته باشد؛ چرا که حضرت روح الله(ره) در آغاز حرکت خود با استمداد از کریمه شریفه«قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُمْ بِوَاحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَ فُرَادَى»(۸) همگان را به خیزش جهادی دعوت نمودند چرا که یگانه راه سعادت دو جهان آدمی است.(۹) فرمودند:
«هان ای روحانیون اسلامی ای دینداران خدا خواه! ای خدا خواهان حق پرست! ای حق پرستان شرافتمند! ای شرافتمندان وطنخواه! ای وطنخواهان با ناموس! موعظت خدای جهان را بخوانید و یگانه راه اصلاحی را كه پیشنهاد فرموده بپذیرید و ترك نفعهای شخصی كرده تا به همه سعادتهای دو جهان نائل شوید و با زندگانی شرافتمندانه دو عالم دست در آغوش شوید.»
و خود نیز بر ممشای آن سیر نمودند و اینک نیز خلف صالحش فرهنگ جهاد را محور پیشرفت و سعادت ایران عزیز معرفی نمودند.(۱۰)
بی شک در فرهنگ و تمدن عظیم اسلامی آنجا که نشانی از عظمت و عزت، غرور و افتخار، پیشرفت و عدالت مشاهده میشود نتیجه رو حیه جهادی و تربیت مبتنی بر آن است. در جامعهای که جوانان آن دیار عاشقانه قد علم کنند و سرمست از سبوی ولای الهی گام در میدان گذارند و با همت مضاعف و کار مضاعفِ برآمده از بصیرت عاقلانه و ایمان شورمندانه به سوی قلهها و افقهای آرمانی خیز بردارند میتوان شکوه و ظفر را مشاهد کرد و شکست دسیسهگران و دشمنان را به نظاره نشست. در چنین فضا و زمانی است که مؤمنان با جمع عِدّه و عُدّه کافی میتوانند ظهور وعده تخلف ناپذیر ذخیره الهی را به انتظار بنشیند چرا مستضعفان را چنین وعده فرمودند: «وَنُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمْ الْوَارِثِینَ»(۱۱) و الا با نشستن بیتفاوتگونه و مویههای قاعدانه به انتظار بودن «بیمایه فتیر» است از این رو خداوند متعال در شأن مجاهدان فرمود: «فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِینَ عَلَى الْقَاعِدِینَ أَجْراً عَظِیماً. دَرَجَاتٍ مِنْهُ وَمَغْفِرَةً وَرَحْمَةً»(۱۲)
خلاصه باید گفت: «مگر یک ملت بدون جهاد میتواند سرش را بالا بگیرد؟ مگر یک ملت بدون جهاد میتواند طعم عزّت را بچشد؟ مگر یک ملت بدون جهاد میتواند در میان ملتهای دنیا شأن و موقعیتی پیدا کند؟»(۱۳) لذا باید فهمید که جهاد دری است از درهای بهشت که بدون آن، هیچ چیز به دست انسان نمیآید؛ نه دنیا و نه آخرت.
بر همین مبنا جوانان مؤمن ایرانی همچون سایر عرصههای اجتماعی، قعود را جایز ندانسته و با سازماندهی خودجوش اردوهای جهادی در یک دهه اخیر فضای عطرآگین حماسه و جهاد سلحشورانی را زنده کردند که در طول تاریخ این مرز و بوم بخصوص در هشت سال دفاع مقدس به پاسداری از دین و خاک و ناموس ملت و مذهب پرداختند و مجاهدانه شکوه و سربلندی را برایمان به ارمغان آوردند. حرکتی بر پایه حضور بصیرانه، خیزش مبتنی بر ایمان شورمندانه و اقدامی برآمده از سرمستی عاشقانه بار دیگر جان و دل جوان ایران اسلامی را معطر به نور قرآن و اهلبیت(علیهم السلام) نمود و بارقه های امید را به نقاط دوردست کشور و شور و بالندگی را به روستائیان و عشایر صبور و نجیب این مرز و بوم هدیه داد.
حضور طلاب جهادی در جمع جوانان جهادگر نشانگر این مدعا است که «جهاد سازنده ترین نوع فرهنگ است» چرا که علم و عمل توأمان شکل می گیرد.
طلاب جهادی با چشم اندازی فرهنگی به اردوهای جهادی در راستای ایفای رسالت تبلیغی خود به تعمیق باورهای اعتقادی و تقویت انگیزش های ایمانی جوانانی می گردازند که به تعبیر راهگشا و دلگشای مقتدای جهادگر و جهادگستر انقلاب اسلامی«سفیران تلاش و كار و خدمت و جهاد و مجاهدت»(۱۴) هستند. تا با تأثیرگذاری فرهنگی بر این اردوها در راستای جریان سازی فرهنگ جهاد و انتقال روحیه جهادی به قلب جامعه مؤثر واقع شوند.
منابع[ویرایش]
نویسنده:
۱. انشقاق، ۶.
۲. بقره، ۲۱۸.
۳. انفال، ۷۴.
۴. توبه، ۲۰.
۵. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با جهادگران بسیج سازندگى،۱۳۸۹/۰۶/۳۱.
۶. عنکبوت، ۸۸.
۷. توبه، ۸۸.
۸. سبá آیه: ۴۶.
۹. اولین سند جهادی امام راحل در تاریخ ۱۳۲۳شمسی، صحیفه نور، ج۱ ص ۲۳؛
۱۰. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جهادگران بسیج سازندگى،۱۳۸۹/۰۶/۳۱.
۱۱. قصص، آیه: ۵.
۱۲. نساء، آیات: ۹۵- ۹۶.
۱۳. بیانات مقام معظم رهبری در مراسم صبحگاه لشکر سیدالشهداء( ع) ۲۶/۷/۱۳۷۷.
۱۴. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با جهادگران بسیج سازندگى،۱۳۸۹/۰۶/۳۱
جستارهای وابسته[ویرایش]
بازشناسی مفهومی فرهنگ جهادی