فقر معیشتی؛ عامل بازدارنده دانش‌آموزان شهرستان شوش از تحصیل
فقر معیشتی؛ عامل بازدارنده دانش‌آموزان شهرستان شوش از تحصیل
معضلات معیشتی و زیرساختی، کمبود سرانه آموزشی و پایین بودن سطح کمی و کیفی آن در بخش روستایی شهرستان شوش باعث تجدید نظر خانواده‌ها در ادامه تحصیل فرزندان خود شده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از خوزستان، برخی کارشناسان تنبیه بدنی دانش‌آموزان در کلاس درس را سازوکاری غیرقابل انکار در سیستم آموزشی اغلب مدارس عنوان می‌کنند.
به عبارتی دیگر زمانی که معلم به ندانم‌های آموزش و پرورش در برابر برخی رفتارهای دانش‌آموزان قرار می‌گیرد شکافی را حس می‌کند که به هر نحوی در پی جبران آن است.
به نظر برخی روان‌شناسان این معلم که خود نیز روزی این برخوردهای فیزیکی در محیط آموزشی را تجربه کرده است، ناخودآگاه رفتاری مشابه را با دانش‌آموزان انجام می‌دهد و تا حدودی در فضای آموزشی که خود را در رأس آن می‌بیند به آرامش می‌رسد.
کلیپ کتک‌زدن دانش‌آموز به‌وسیله معلم در شوش مصداقی برای این نوع رویکرد و البته شاید استفاده از مکانیسم جبران است؛ در این میان نباید از تنبیه بدنی برخی دانش‌آموزان به‌وسیله معلمان تعجب کرد؛ این به معنای تأیید این عمل غیرانسانی نیست، بلکه به معنای طبیعی و متداول بودن این سازوکار در مدرسه‌ها است!
• یک جای کار ایراد دارد!
با اندکی تأمل متوجه می‌شویم که فرزندان ما علاوه بر آنچه که برخورد فیزیکی نامیده می‌شود، از آسیب‌های دیگری هم رنج می‌برند.
برخی علت‌ها که اغلبا فقط آسیب‌شناسی می‌شوند و به مرحله اصلاح در سیستم آموزشی نمی‌رسند، معلول تنبیه فکری روزانه اغلب دانش‌آموزان به شمار می‌روند.
علت‌هایی که این دانش‌آموزان را به سمت ترک تحصیل ترغیب می‌کند؛ روند صعودی ترک تحصیل در بخش روستایی شهرستان شوش ما را به این سمت سوق می‌دهد که یک جای کار ایراد دارد!
به عبارتی دیگر ترک تحصیل را باید متاثر از عوامل ریشه‌ای چون خود دانش‌آموز، خانواده، مدرسه و جامعه‌ای دانست که محصل در آن زندگی می‌کند.
کارشناسان معتقدند که ترک تحصیل بیشتر از مشکلات اجتماعی و تحصیلی در مدارس ناشی می‌شود و عواملی چون ضعف امکانات خانواده‌ها، مدارس و جوامع بر این مشکلات می‌افزایند.
در بخش روستایی شهرستان شوش معضلات معیشتی و زیرساختی یکی دو تا نیست؛ کمبود سرانه آموزشی و پایین بودن سطح کمی و کیفی آن باعث تجدید نظر خانواده‌ها در ادامه تحصیل فرزندانشان شده است.
طی کیلومترها مسیر برای رسیدن به مدرسه تنها یکی از مشکلات دانش‌آموزان اغلب روستاهای بخش شاوور از توابع شهرستان شوش است.
•در حسرت حداقل‌ها
مریم یکی از دانش‌آموزان مستعد و باهوش یکی از روستاهای بخش شاوور بود؛ این اعتقاد معلمش است که وی را «نخبه سوخته» توصیف می‌کند.
خانم معلم می‌گوید که برای این دختر آینده درخشانی را متصور بوده است؛ چرا که از همان دوران ابتدایی با هوش بالایی که داشت، نگاه‌ها را به خودش متوجه می‌کرد.
خود مریم هم از این شرایط گلایه دارد؛ وی با قلب کودکانه خود می‌گوید: خانواده من دوست داشتند که پزشک شوم و در آینده وقتی که پیر می‌شوند از آنها مواظبت کنم.
این دختر به وضعیت معیشتی ضعیف خانواده خودش اشاره می‌کند و در ادامه می‌گوید: من دیگر نمی‌توانم آرزوی پدر و مادرم را محقق کنم و از این شرایط ناراحتم.
در این میان معلم مریم که از خبر ترک تحصیل این دختر به شدت ناراحت به نظر می‌رسد از مریم‌هایی سخن می‌گوید که تنها به‌خاطر نبود حداقل‌ها به این سرنوشت دچار می‌شوند.
این معلم که همچون خانواده مریم تمایل ندارد از وی اسمی برده شود در خطاب به مسؤولان خواستار رفع محرومیت‌ها و بالا بردن سطح کیفی و کمی سرانه آموزشی در روستاها می‌شود.
• بُعد مسافت
روستای خلیفه‌حیدر شاهد ترک تحصیل فرزندان خود است؛ آمار این ترک‌تحصیل سال به سال در حال افزایش است؛ دهیار این روستا در گفت‌وگو با خبرنگار فارس، کمبود سرانه آموزشی را باعث ترک تحصیل دانش آموزان روستای خود عنوان می‌کند؛ وی در این ارتباط می‌گوید: در این روستا دختران برای ورود به دوره دبیرستان، باید ۱۸ کیلومتر مسافت را با مشقت زیاد طی کنند.
احمد واقفی با اشاره به اینکه دلیل کمبود سرویس‌های ایاب و ذهاب و بعد مسافت به چالشی بزرگ برای ادامه تحصیل دختران این روستا تبدیل شده است، ادامه می‌دهد: نبود دبیرستان در این روستا باعث شد تا دختران زیادی به دلایل مختلف فرهنگی و معیشتی از ادامه تحصیل منصرف شوند و ترک تحصیل کنند.
•زیرساخت نامناسب و کمبود سرانه آموزشی
دهیار گریز کریدی نیز از وضعیت زیرساختی مدارس این روستا گلایه می‌کند؛ حسین چنانیان می‌گوید: مدارس حیاط مناسب ندارند و از لحاظ آب شرب، سرویس‌های بهداشتی دچار مشکل هستند.
به‌نظر می‌رسد که مشکل اغلب روستاهای شوش در این ارتباط یکی باشد؛ دهیار سن‌بهادل نیز در این ارتباط می‌گوید: در روستای ما با جمعیتی بالغ بر ۴۰۰ خانوار، تنها یک مدرسه ابتدایی وجود دارد.
موسی خوش‌گواه ادامه داد: در روستای ما دختران دانش‌آموز زیادی به‌دلیل نبود دبیرستان دخترانه در روستا و بعد مسافت با دبیرستان در مناطق دیگر، ترک تحصیل کرده‌اند.
وی با بیان اینکه اغلب دانش‌آموزان برای ادامه تحصیل به شهر علوان می‌روند، اضافه می‌کند: با اداره آموزش و پرورش بخش شاوور نیز در ارتباط با راه‌اندازی دبیرستان مکاتبه شده است که امیدوارم در این ارتباط اقدامات لازم انجام شود.
•آسیب‌شناسی از یک تهدید
نبود امکانات، فقر مالی، کمبود سرانه آموزشی، شرایط سکونت و فراهم کردن کار و اشتغال بعد از اتمام تحصیلات پیشرفت بچه‌ها و بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهند و احتمال این که این گونه افراد ترک تحصیل کنند، بیشتر است.
حساسیت و شکنندگی کودکان و نوجوانان در مقابل مسائل مختلف به دلیل شرایط معیشتی باعث می‌شود که برخی دانش‌آموزان با فضای مدرسه و کلاس درس کنار نیایند.
کارشناسان معتقدند که هر چه دانش‌آموزان معلم‌ها را بهتر درک کنند، نرخ ترک تحصیل پایین می‌آید؛ این درک متقابل بستگی به شناخت و آسیب‌شناسی در ارتباط با این چالش بزرگ است که نسل آینده را تهدید می‌کند.
تفاوت‌های فرهنگی و به دنبال آن جدا ماندن از جمع دوستان و اجتماع، مشکلات اقتصادی خانواده‌ها، نابسامانی‌های روحی، روانی ناشی از این تفاوت‌ها در دانش‌آموز، ناتوانی در فهم آموزش‌ها به دلیل عدم تسلط کافی دانش آموز به زبان رسمی، پذیرفته نشدن از سوی جمع دوستان و حتی اجتماع، فرق‌گذاری‌های آموزگاران میان دانش‌آموزان و ... بخشی از محرک‌های ترک تحصیل در شهرستان شوش است.
بر اساس این گزارش، رفع این تفاوت‌ها و مشکلات، تجدید‌نظر در تعریف سیستم و محتوای آموزشی همسو با فرهنگ اقوام مختلف و از همه مهم‌تر عملیاتی کردن قانون به کار بردن زبان مادری در سیستم آموزشی، راه‌کار مهمی جهت جلوگیری از ترک تحصیل دانش‌آموزان به شمار می‌رود.
-----------------------------------------
گزارش از عارف شریفی صرخه
|
