لاسجرد استان سمنان

---

تک نگاری
با توجه به تفاوتهای اساسی که زندگی مردم روستان با مردم شهر نشین دارد، چه از نظر رفتار و روش و چه از نظر ارزش ها وبسیاری موارد دیگر، اهمیت مطالعات روستایی خصوصاً به طریق جامعه شناسانه خود به خود روشن می گردد. در ایران بررسی های روستایی به شیوه عملی دیر زمانی نیست که آغاز شده است، در تحقیقاتی که تاکنون در مورد روستاها صورت گرفته بیشتر به مسائل جغرافیایی و تاریخی روستا پرداخته اند . در حالی که می بایست در شناخت روستا ابتدا از رابطه محیط طبیعی با وضع زندگی و گروه انسانهای ساکن در آن شروع کرده و با شناسایی نوع معیشت و محیط اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی روستاف تحلیل آداب و رسوم و زیست روستاییان را مورد توجه قرار داد.
در سال ۱۳۴۲ کتابی به نام جامعه شناسی روستایی نوشته شده که در آن اولین بار هدف جامعه شناسی روستایی و مسائلی که موجب تغییرات اجتماعی می گردد، بررسی شده است . می توان گفت که توانسته است جامعه شناسی روستایی را به جامعه ایرانی با شیوه جدید ارائه نماید.
جامعه شناسی روستایی برای شناخت جامعه روستایی از روش های متداول در رشته جامعه شناسی استفاده می کند و یکی از روشهای آن تهیه مونوگرافی روستا می باشد .[۱]     که تنها جنبه های گوناگون حیات اجتماعی از جغرافیایی گرفته تا ساختار اقتصادی ، فرهنگی ، خانوادگی ، ارزش ها ، نمادها ، هنجارهای اجتماعی ، ویژگیهای مختلف دیگر که واحد اجتماعی را به نحو دقیق تصویر می کند، بلکه به روابطی که در درون این ساختارها موجود است نیز توجه دارد و آنها را تبیین می کند و اگر اطلاعات دقیق جمع آوری شود از یک سو، یکی از مهم ترین روش ها برای پی ب ردن به مسائل جامعه روستایی می باشد و از سوی دیگر برای رفاه اجتماعی و بهبود زندگی روستانشینان سودمند می باشد. ۱


مونوگرافی[ویرایش]

---

مونوگرافی واژه ای لاتین مرکب از دو واژه mono به معنی یک و یکی و گرافی graphy به معنی ثبت کردن و نوشتن ، این دو واژه وقتی با هم ترکیب شوند معنای جدیدی می یابند، به این ترتیب که گزارش کتبی و مفصلی درباره ی یک چیز یا تشریح مفصل از یک موضوع می باشد، همچنین لفظ مونوگرافی به معنای کلیات نگاریست و چنانچه در مقدمه کتاب خارک آمده ، به توضیفی جامعه و نکته بین که باروش علمی درباره واحد اجتماعی صورت گیرد، اطلاق می شود.
مونوگرافی در جامعه شناسی اصطلاحاً تفسیری از چیزی است که تنهاست و در حقیقت نکاتی از موضوع مورد نظر را نگهداری می کند، مونوگرافی نخستین بار در جامعه شناسی توسط لوپله بکار برده شده است.

← هدف از مونوگرافی
توصیفی دقیق و روشن از یک واحد اجتماعی است. مونوگرافی به سطح نمی نگرد، بلکه ژرف بین است و واقعیت را ازیک روزنه نظاره نمی کند، جنبه ها و جلوه های گوناگون پژوهش را در نظر می آورد و زمانی که
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- نیک خلق ، علی اکبر، ۱۳۵۸ نقل از وبلاگ آموزش دانشجویان کتابداری دانشگاه شهید بهشتی
به توصیف ده ، شهر یا منطقه می پردازد به عوامل زیر می پردازد:
۱- جغرافیا ۲- نحوه سکونت ۳- اقتصاد ۴- جمعیت ۵- نظام اجتماعی ۶- ترکیب طبقات و گروهها ۷- مناسبات و روابط مردم ۸- قوانین و مقررات ۹- عقاید و آداب و رسوم .

← دلایل و اهمیت مونوگرافی
یک واحد اجتماعی را از تمامی جنبه های مورد بررسی قرار می دهد.

← تاریخچه مونوگرافی در جهان
نخستین تحقیقات تجربی در زمینه مونوگرافی اولین بار در سال ۱۷۷۴ توسط هاروارد انگلیسی صورت گرفت ولی زیاد مورد استقلال قرار نگرفت. با اینکه تحقیقات درباره ی جوامع دهقانی از اواسط قرن نوزدهم آغاز شد اما این تحقیقات کافی نبود و تحقیقات موضوعی درباره روستا به طور کامل و دقیق در قرن بیستم صورت گرفته است. پس از تحقیقات هاروارد، دانشمند فرانسوی به نام لوپله در قرن نوزدهم به این روش تصویر نگاری مسائل اجتماعی روی می آورد و این عمل در مقابل جامعه شناسی آگوست کنت قرار گرفت و به جای بررسی تحقیق تئوری ها از روش ها و تکنیک های مشاهده ، ملاقات و محاسبات آماری استفاده نمود.
از جامعه شناسان امریکایی که نخستین مونوگرافی روستایی را در دهه دوم قرن بیستم منتشر کردف مردی به نام " روسیلن" است و روحانی دیگری به نام " گیل" ، تحقیق درباره انحطاط و کاهش نفوذ کلیاهای روستایی را منتشر کرد و راه حلهایی برای این مشکل پیشنهاد داد. در اواسط سوم قرن حاضر " بروفر" مدیر موسسه تحقیقات اجتماعی و مذهب بر اساس مطالعات مقدماتی که بیش از آن به سمت نهضت جهانی ارتباط کلیاها صورت بود، پژوهش درباره ی یکصد و چهل دهکده کشاورزی آمریکا انجام داد و به عنوان رساله دکتری منتشر ساخت .
"نلسون" جامعه شناس آمریکایی مطالعات ژرفا نگر درباره ی دهات آمریکایی انجام داد و از این حدود در سال ۱۹۳۰ جمعی از جامعه شناسان روستایی آمریکا تحقیقات خود را به ممالک آمریکاییی و اروپایی بسط و گسترش دادند. بروسون پرینیک ، زیمون ، اسمیت ، تایلرو..... علت عمده توجه به مطالعه و پژوهش در زندگی روستاییان در این دوره ها را تحولات شگرفی و وسیعی که بر اثر ارتباط با حیات شهری و ورود تمدن ماشینی پدیدار شد و دنیای روستا و ساکنان روستا را به کلی دگرگون کرده بود، جست و جو کرد که مشکلات عظیمی به بار آورد محققین را بر آن داشت که برای علل مشکلات و مهار آنها دست به تحقیقات روستایی بزنند و دامنه ی این تحقیقات روز به روز گسترده شد. در اروپا، در فرانسه پژوهشهای تاریخی در روستا ابتدا بیشتر مورد توجه بود، به عنوان نمونه می توان به کتابهای ده در نظام قدیم اثر باپود ( ۱۸۸۲) و دهقانان و کارگران از هفتصد سال قبل تا کنون اثر آونل ( ۱۸۸۹) اشاره کرد.
پس از جنگ جهانی دوم جامعه شناسان آمریکا ، جامعه شناسان اروپایی و از جمله فرانسویان به پژوهش درباره دهات خود پرداختند که از جمله این دانشمندان " هانری منداس " فرانسوی می باشد که در سال ۱۹۵۳ در طی مطالعات خود به مقایسه یک روستای فرانسه و یک روستا از آمریکا پرداخت ، و همچنین افرادی چون " برنو" و " بلانکار " مونوگرافی دقیقی درباره یک روستا در فرانسه انجام دادند. ۱
روستا نگاری در دیگر کشورهای اروپایی بعد از ربع اول قرن بیستم رواج یافت و در این راستا، در کشور آلمان ، در سال ۱۹۲۷ تحقیقاتی درباره ی دوازده روستا پیرامون " رودرن " صورت گرفت.[۲]    
در کشور رومانی نیز به همت" گوستی و شاگردانش" مونوگرافی چند روستا انجام پذیرفت و در میان کشورهای آسیایی نیز کشور هندوستان در سالهای اخیر در تحقیقات روستایی پیشرفت شایان توجه نموده است. "سرینیواس" با همکاری جامعه ها مقبول افتاده است. به طوری که جمله « جامعه شناسی معاصر» توسط یونسکو منتشر می شودکه این امر بر رواج مطالعات روستایی و مونوگرافی ده ، شاهدی صادق است. [۳]    

← تاریخچه مونوگرافی در ایران
مطالعات و تحقیقات علمی درباره ی جامعه شناسی روستایی در ایران کاری است که دیرتر از ممالک آمریکایی و اروپایی آغاز شده است. مونوگرافی درایران ابتدا جنبه تاریخی و ادبی داشته است و لی بعدها به خصوصیات جامعه روستایی و گروه ها و طبقات و نهادهای اجتماعی و مانند آن پرداخت .
مطالعه درباره ی ده و مناطق روستایی حدود ۹۰ سال پیش در دوره قاجاریه توسط اعتماد السلطنه انجام گرفت و در کتابی به نام مطلع الشمس تعدادی از دهات شمال ایران را مونوگرافی کرده است. ۱
همچنین در سال ۱۳۴۲ هجری قمری اعتماد السلطنه مجلات مجموعه عناصری را فراهم کرد که شهرهای متعدد ایران را از چندین زاویه مورد مطالعه قرار داد، از دانشمندان کشورهای دیگر که درباره مسائل روستایی در ایران مطالعه و تحقیق نموده اند می توان از "لمبتون از انگلستان "، "پژوئفسکی" از شوروی سابق و "ویلدورارست"را نام برد. مهم ترین اثر تحقیقی لمبتون درباره روستاهای ایران کتاب" مالک وزارع در ایران" است که مطالعه ای جامع از زندگی دهقانی است ، وی در دهه ۶۰ حدود ۲۰۰ آبادی ایران را مورد مطالعه قرار داده است.
سر آغاز مطالعات دقیق جامعه روستایی در ایران را باید با ورود جامعه شناسی به ایران از طریق دکتر غلامحسین صدیقی جامعه شناسی شهور ایران، همزمان دانست.
با تاسیس موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در دهه ۱۳۳۰ این تحقیقات به اوج خود رسید و به تدریج تحقیقات در برنامه ها قرار گرفت. همچنین تاسیس تحقیقات روستایی در دانشکده علوم اجتماعی تهران، سرآغاز فعالیت های تحقیقاتی وسیعی در سطوح مختلف روستاها بود. در سال ۱۳۴۲ کتابهایی از جمله کتاب جامعه شناسی روستایی توسط علی اکبر ترابی تالیف و چاپ شد که برای نخستین بار در ایران ،
هدف جامعه شناسی روستایی و عوامل تغییرات اجتماعی در روستا بررسی شده است. در حال حاضر نیز
در موسساتی از جمله دانشگاه تهران و دانشگاه علامه طباطبایی توسط دانشجویان مطالعات و تحقیقات در
ـــــــــــــــــــــــــــــ
۱ ازکیا ، مصطفی ، ۱۳۶۵ به نقل از دانشجویان کتابداری دانشگاه شهید بهشتی
زمینه مونوگرافی روستا صورت می گیرد.۱

تعریف ده[ویرایش]

---

هر ملاک و ضابطه ای به تنهایی نمی تواند معرفی واقعی ده باشد و تعریف ده از زاویه عدد و جمعیت و فعالیتهای زارعی و سازمانهای اداری و اجتماعی و غیره به دور از اشکال نبوده است و به همین دلیل هرگز این قبیل تعاریف نتوانستند عبارت کلی یابند. زیرا ده واقعیتی کلی تر از آن است که بتوان آنرا بر یک ضابطه خاص بنها نهاد..
ده قبل از هر چیز دیگر یکی از صورت های استقرار آدمی و جوشش حیات وی بر سطح زمین است و به این ترتیب برای شناسایی حقیقت آن ، بایستی از جغرافیای انسانی استفاده نمود و در تحلیل پدیده های موجود در روستا از علم جامعه شناسی مدد جست . همانطور که اشاره شده نمی توان یک تعریف خاصی را که بیانگر همه خصوصیات وویژگی های ده باشد را بیان کرد. لذا بر حسب ضرورت تحقیق ، چند تعریف از ده و روستا ذکر می شود ، تا شاید در مجموع تمام ویژگی های ده را دارا باشد.
"ده یا قریه واحد سکونت و کوچکترین واحد سیاسی در تقسیمات کشوری است و محل زندگی یا اجتماع

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- بشیری مقدم ، پری ۱۳۵۸ به نقل از دانشجویان کتابداری دانشگاه شهید بهشتی

گروهی از خانواده های روستایی است و مشتمل است بر چند واحد کار زراعی ، مانند : بنه ، صحراو غیره۱"
"جامعه روستایی شامل مردمی است که در مزارع به سر می برند و دارای دهکده و یا قصبه ای هستند که مرکز فعالیتهای مشترک آنان است و روابط اجتماعی متقابل میان افراد و نهادهای اجتماعی آن بر قرار می باشد. "
"ده آن واحد ارضی است که یک جامعه کوچک روستایی را در خود جا داده و اکثر افراد سکنه خود را برای امرار معاش به استفاده و بهره کشی از زمین واداشته و اقتصاد کمابیش سر بسته و به خود متکی به وجود آورده است."
دره یا روستا واحدی اقتصادی – اجتماعی ، جغرافیایی و مرکز تجمعی از مردم یک جانشین است که در آمد آن عمدتا از کشاورزی تامین می شود و شرایط بالقوه خود کفایی را در خود دارا باشد. طبق لایحه انجمن های ده مصوب ۱۳۴۲ ، ده یا روستا مرکز جمعیت و محل سکونت حداقل ۲۵۲۰ نفر یا ۵۰ خانوار است که در آمد اکثر افراد آن از طریق کشاورزی و دامداری حاصل می شود و قانون اصطاحات ارضی ۱۳۴۰ نیز ده را مرکز تجمعی تلقی کرده که در آمد اکثریت افراد آن از طریق کشاورزی حاصل می شود و عرفاً در محل ده یا روستا شناخته می شود. ۲
"روستا ناحیه ای است مشتمل بر چند ده و مزرعه که در آن تولید روستایی حاکم است. "
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- خسروی ، خسرو ۱۳۵۲ به نقل از دانشجویان کتابداری دانشگاه شهید بهشتی
۲- خسروی ، خسرو ۱۳۴۵ به نقل از دانشجویان کتابداری دانشگاه شهید بهشتی


خصوصیات جامعه روستایی در ایران[ویرایش]

---

نظام روستایی ایران دارای صورت متفاوت است و خصوصیات آن در سه جامعه زیر دیده می شود.
۱- جامعه دهقانی و کشاورزی
۲- جامعه قبیله ای و دهقانی
۳- جامعه قبیله ای ( ایلی)
تولید اقتصادی در جامعه روستایی عمدتاً مشتمل است بر زراعت ، دامداری و ضایع روستایی و باغداری ، ولی این تولید اقتصادی در هر سه شکل نظام روستایی ایران رایج نیست و هر یک از سه جامعه دارای تولید اقتصادی مخصوص است و سلسله مراتب و روابط اجتماعی در هر سه جامعه متفاوت می باشد.
۱- جامعه دهقانی و کشاورزی:
خصوصیات بارز جامعه دهقانی و کشاورزی عبارت است از تولید کشاورزی ، سلسه مراتب دهقانی ، در تولید کشاورزی اساس تولید در زراعت و باغداری می باشد و قالیبافی و قالیچه بافی قابل ملاحظه است و کم و بیش تولید با نقشه انجام می گیرد.
۲- جامعه قبیله ای و دهقانی :
اقتصاد دامداری در آن حاکم است و سلسله مراتب قبیله ای وجود دارد، اساس زراعت بر پایه های خود مصرفی است. ماشینی شدن زراعت در بعضی از دهات آغاز شده است و رابطه فردی بر قرار گشته است و
دامداری همچنان اساس تولید می باشد.
۳- جامعه قبیله ای ( ایلی):
در جامعه قبیله ای ، خصوصیات حیات روستایی بسیار ضعیف می باشد. صنایع دستی مبتنی بر تولید خانگی وجود دارد و زراعت ضعیف و در دو محل بسیار دور ییلاق و قشلاق انجام می گیرد. اقتصاد حاکم دامداری است و مردم اصولاً چادر نشین می باشند. ساخت اجتماعی قبیله ای وجود دارد و مردم به این امر خود آگاهی دارند، یعنی خانواده ، تیره و طایفه خود را به خوبی می شناسند و خود را به آن وابسته می دانند.

ویژگی روستاهای ایران[ویرایش]

---

شرایط جغرافیایی ایران از یک سو و پیوستگی های قومی و بومی و محلی و خلاصه شرایط محلی درمناطق ایران از گذاشته دور تاریخی تا اواخر موجب شده است تا سکنه روستا ها به منظور دفاع بهتر در مقابل دشمن به طور غریزی مساکن خود را درجوار هم ساخته اند. البته ضرورت دفاع تنها موضوع مقابله با دشمنان نیست بلکه ممکن است موجب تجمع یا تفرق مساکن موثر است. شک نیست که عامل ارتفاع و عوامل اقلیمی می توانند در طبقه بندی روستاها و معرفی خصائص آنها به کار آید . در ایران چهار دسته روستا از لحاظ عامل ارتفاع و موقعیت جغرافیایی تمیز داده می شود:
۱- روستاهای دشت
۲- روستاهای کوه
۳- روستاهای کوهپایه ای
۴- روستاهای دره ای
همچنین وجود مساکن متمرکز امری است قدیمی و بیشتر خاص مناطقی است که در آن نوع گرایش به سمت بهره برداری اشتراکی از زمین وجود دارد. و گاهی تمرکز مساکن روستایی به علل دیگری است به این معنا که دهی را نوسازی کرده و حتی بخشی مسکونی جدیدی را به آن اضافه کرده اند. نمونه هایی از آن بعد از زلزله های اخیر ایران به وجود آمده است. ۱

← مراحله مطالعه تک نگاری روستایی۲
مطالعه ده به شیوه تک نگاری شامل سه مرحله زیر است
۱- مرحله اول – زمینه سازی مقدماتی
در این مرحله لازم است دو کار صورت پذیرد:
- مطالعه اسناد و مدارک و شناسایی محیط جغرافیایی روستا، دهستان و بخش مربوطه
- مشاهده کلی روستا، تماس های مقدماتی با مردم ، ریش سفیدان ، متنفذین و اعضای شورا

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- ودیعی ، کاظم ۱۳۵۴ به نقل از وبلاگ آموزشی دانشجویان کتابداری دانشگاه شهید بهشتی
۲- جامعه شناسی روستایی . نعمت ا... تقوی ، ۱۳۸۷ ، صفحه

۲۱۶
۲- مرحله دوم : گردآوری اطلاعات:
در این مرحله اقدامات و کارهای زیر ضروری است.
- تدوین و تنظیم پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات دقیق، مثلاً تعداد و مشخصات جمعیت روستایی ، مساحت و نوع مزارع و ... و اقدام به گردآوری اطلاعات
- تنظیم الگوی مصاحبه با روسای خانوارها ، ریش سفیدان و اعضای شورای اسلامی و انجام مصاحبه با آنها
- مشاهده مستقیم سیمای فیزیکی روستا و عکسبرداری و فیلمبرداری از موارد لازم.
۳- مرحله سوم : تجزیه و تحلیل اطلاعات:
در این مرحله انجام کارهای زیر ضروری است:
- طبقه بندی اطلاعات به دست آمده
- تجزیه و تحلیل آنها و پیدا کردن روابط میان پدیده ها
- تدوین اطلاعات و تنظیم گزارش نهایی
طرح تک نگاری روستا:۱
با توجه به اینکه برای مطالعه تک نگاری روستا، معمولاً روال ثابت و مشخصی وجود ندارد و هر تک نگاری
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- به نقل از کتاب جامعه شناسی روستایی ، نعمت ا... تقوی، ۱۳۸۷ صفحه ۲۲۰-۲۱۶ ، با اندکی تغییر
ممکن است بخش ها و اجزای متفاوتی ، با توجه به هدف اصلی مطالعه داشته باشد. در مطالعه روستای لاسجرد که به صورت تک نگاری انجام پذیرفته از شمای کلی و طرح جامع ذیل ( اخذ شده از کتاب جامعه شناسی نعمت ا.. تقوی) ، استفاده شده است:
۱- اوضاع تایخی و جغرافیای روستا:
الف- مشخصات تاریخی : نام رسمی و محل روستا- وجه تسمه آن- نام دهستان، بخش و شهرستان – تاریخچه مختصر ده و مشخصات ها و آثار تاریخی روستا
ب- ویژگی های جغرافیایی:
حدود و وسعت – طول و عرض جغرافیایی – رودخانه ها – آب و هوا – پوشش گیاهی و جانوران
۲- ساختار اجتماعی روستا:
الف- قشر بندی اجتماعی: اقشار روستایی – طبقات اجتماعی – تحرک شغلی – اجتماع و طبقاتی – مدرک قشر بندی در روستا
ب- جمعیت و نیروی انسانی: توزیع جنسی – توزیع سنی – مرگ و میر- مهاجرت – رشد جمعیت
ج- خانواده و ازدواج : بعد خانوار- نوع خانواده – وضع تاهل- ویژگی های جمعیتی ازدواج – ویژگی های اجتماعی و فرهنگی ازدواج
د- آموزش و سواد: موسسات آموزشی – مدارک تحصیلی- جمعیت دانش آموزان – کادر آموزشی مدارس- مشکلات آموزشی
هـ - بهداشت و درمان: تاسیسات بهداشتی – نیروی انسانی بهداشتی- امکانات و خدمات بهداشتی – آب مشروب – دفع زباله – حمام – توالت – بهداشت محیط.
و- شیوه سکونت و مسکن: شیوه سکونت- شکل خانه ها – ابزارو وسایل خانه – مصالح ساختمانی – مالکیت و تصرف خانه
ز- ساز مانها و موسسات : نقاش جهاد و مراکز خدمات – شواری اسلامی- پاسگاه – امامزاده – مسجد – تکیه و حسینه – بانک- مغازه – مسافرخانه و قهوه خانه
۳- ساختار اقتصادی روستا:
۱-۳- تولید کشاورزی:
الف- زراعت : انواع محصولات ، تغییر نوع محصولات در زمان – مقدار نسبی تولید هر یک – تولید معیشت و بازاری زراعت سنتی و جدید – ماشینی کردن زراعت – کشت آبی و دیمی
ب- دامپروری: انوع دام های محلی- تولیدات دامی – تولید معیشتی و بازاری – مراتع و مالکیت دام .
ج- باغداری: انواع درختان شهرمثمر و نامثمر – نوع محصولات – تولید معیشتی و بازاری – تولید سنتی و جدید – مالکیت باغ و جنگلکاری
د- مرغداری
هـ - زنبور داری
و- جالیز کاری و صیفی کاری
ز- صنایع روستایی: کارگاهها- کارخانه ها – تعداد افر اد شاغل- فصول کار – مالکیت ابزار و وسایل کارخانه ها – امکانات توسعه معادن روستایی
ح- شکار و ماهیگیری
ط- پرورش کرم ابریشم
۲-۳ – عوامل تولید:
الف- زمین زراعی : مساحت زمین های زراعی به تفکیک کشت آلیش و دیمی– امکان گسترش زمین ها– مالکیت زمین
ب- آب: منابع آب زراعی – کفایت آب- قناعت- چاه عمیق و تعداد و انواع آن – موتور پمپ- واحدهای اندازه گیری محلی آب
ج- نیروی انسانی : ترکیب نیروی انسانی – انواع مشاغل مزد بگیری و تقسیم کار در روستا
د- ابزار تولید: ابزار تولید سنتی و جدید – مالکیت ابزار تولید – تعمیرگاه و فروشگاده و طرز تهیه آنها.
هـ - آموزش فنی و حرفه ای : کلاس های فنی و حرفه ای – کارآموزی و باز آموزشیپ
و- سرمایه و اعتبارات :منابع وام و اعتبار- میزان وام و اعتبارات
ز- زیر بناها و ارتباطات: موقعیت ارتباطی روستا- فاصله باشهر- انواع وسائط نقلیه- نوع ارتباط با شهر – انواع راههای ارتباطی – پست و تلگراف – تلفن- برق- آب لوله کشی
ح- وسایل ارتباط جمعی: انواع وسایل ارتباط جمعی – مقدار استفاده و نقش آنها در روستا
۳-۳- توزیع
الف- مبادله : تولید معیشتی یا برای بازار- مغازه های روستایی – شیوه فروش محصولات کشاورزی – دامداری
ب- فروشگاهها
ج- شرکت تعاونی روستایی: تعاونی تولید و تعاونی مصرف
۴-۳- اطلاعات ارضی: اجرا در روستا – نتایج در روستا- واگذاری زمین در سالهای پس از انقلاب
۴- ساختار فرهنگی روستای :
الف – دین و مذهب : این روستاییان – مذهب آنها – نذورات – اماکن مقدس- آداب و رسوم و عزاداری مذهبی
ب- زبان و لهجه : زبان و لهجه روستایی و گویش محلی
ج- ظواهر زندگی : خوراک – پوشاک- وسایل منزل- نحوه آرایش ظاهری و قیافه
د- ارزشها و اعتقادات: ارزشهای اجتماعی – پندارها و باورهای جمعی – اعتقادات خرافی
هـ- گذاردن اوقات فراغت: بازیها- شب نشینی ها – قهوه خانه – میدان روستا
و- فرهنگ عامه ( فوللکور) : مراسم تولد و نامگذاری بچه- ازدواج – عروسی- مرگ- سوگواری- اعیاد ملی و مذهبی – موسیقی و آواز- چیستانها
۵- خمائم : عکس – طرح- کروکی – نقشه – نمودار- واژه نامه – جدول

خصوصیات کلی استان سمنان۱[ویرایش]

---

استان سمنان یکی از استان های کشور ایران است. مرکز آن شهر سمنان می باشد. مساحت این استان برابر با ۴۹۱/۹۷ کیلومتر مربع که ۵/۹ درصد مساحت کل کشور را شامل می شود. این استان از نظر مساحت ششمین استان ایران است.
استان سمنان از جانب شمال به استانهای خراسان شمالی – گلستان و مازندران ، از جنوب به استان های یزد و اصفهان ، از شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به استانهای تهران و قم محدود است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- دانشنامه ویکی پدیا به نقل از تاریخچه قومی – پناهی ، علی احمد

← تقسیمات کشوری استان سمنان
این استان در سال ۲۰۰۹ میلادی دارای ۵ شهرستان ، ۱۸ شهر ، ۱۳بخش و ۲۹ دهستان بوده است .
شهرستانهای استان: دامغان ، سمنان ، شاهرود، گرمسار، مهری شهر
شهرهای استان: آرادان – امیریه- ایوانکی- بسطام- بیارجمند- دامغان- درجزین – دیباج- سرخه- سمنان- شاهرود- شهمیرزاد- کلاته- خیج – گرمسار- مجن- مهری شهر- میامی
ویژگیهای جمعیتی استان:
طبق سرشماری عمومی سال ۱۳۸۵ ، جمعیت استان ۷۴۲/۵۸۹ نفر وده که از این تعداد ۵۵۹/۴۴۰ نفر در مناطق شهری ساکن بوده اند تراکم جمعیت در همین سال ۶ نفر در هر کیلومتر مربع بوده است. استان سمنان کمترین تراکم نسبی جمعیت در ایران را دارد، جالب توجه اینکه این استان پهناور کمتر از یک درصد جمعیت کشور را در خود جای داده است.
تقریباً تمامی مردم این استان مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند. بر پایه سرشماری سال۱۳۸۵ از ۷۴۲/۵۸۹ نفر جمعیت استان ۲۹۷/۵۸۶ نفر مسلمان ، ۲۹ نفر زردتشتی، ۳۲۹ مسیحی ، ۱نفر کلیمی ، ۶۴۵ نفر سایر و ۲۴۴۱ نفر اظهار نشده در استان زندگی می کنند. ( برخی از مهاجرانی که در حال حاضر در سمنان ساکن هستند ، پیرو مذهب تشین می باشند و همچنین درصدی از پیروان بهائیت به ویژه در شهرستان سمنان سکونت دارند.)
پیشینه تاریخی استان:
استان سمنان در دوران باستان بخشی از چهار دهمین ایالت تاریخی ورن( ورنه) از تقسیمات شانزده گانه اروستایی بود . حتی تهمورص دیوبند را بنیانگذار شهر سمنان می دانند. برخی از دانشمندان ، این ایالت را گیلان فعلی می دانند ولی قدر مسلم این که ورن یا ورنه متشکل از صفحات جنوبی البرز و هزار شمال سمنان ، دامغلان ، خوار ، دماوند ، فیروزکوه ، شهمیرزاد، لاسگرد، ده نمک و آهوان ، قوشته، و یم و نقاط کوهستانی مازندران بوده است.
در آغاز سلال ۱۳۴۰ هجری شمسی در زمان نخست وزیری دکتر علی امینی و وزارت کشرو سپهبد عزیزی به پیروی از سنت تاریخی ، طبق تصویب نامه هیئت وزیران ، ایالت کوش ( سمنان ، دامغان ، شاهرود ، بسطام و سرخه) و جنوب طبرستان یعنی سنگسر ( مهری شهر) و شهمیرزاد و نقاط تابعه آنها از نظر تقسیمات کشوری به نام فرمانداری کل سمنان نامگذاری شد. مرکز حکومت آن نیز در شهر سمنان تعیین و مستقر گردید.
در سال ۱۳۵۵ هجری شمسی طبق تصمیم دولت وقت با اضافه شدن دماوند ، فیروزکوه ، گرمسارو ورامین فرمانداری کل سمنان به استان سمنان تبدیل شد و مراکز آن نیز همچنان شهر تاریخی سمنان باقی ماند. البته طبق تقسیمات کشوری سالهای اخیر، سه شهر دماوند فیروزکوه و ورامین از استان سمنان جدا گردیدند.

← ویژگی های طبیعی ، اقلیمی و صنعتی استان سمنان
استان سمنان به خاطر موقعیت جغرافیایی ، اقلیمی بیابانی و نیمه بیابانی و محدودیت های آب و خاک ، از موقعیت کشاورزی مطلوبی برخوردار نیست .
تنها دو درصد از کل مساحت استان زیر کشت آبی و دیم است. عمده ترین محصولات این استان را گندم، جو، سیب زمینی ، پنبه ( وش) بومی و ورامینی ، یونجه، اسپرس، شبدر و چغندر قند تشکیل می دهند. از لحاظ دامداری این منطقه به علت دارا بودن مراتع ، از وضعیت نسبتاً خوبی برخوردار سات. استان سمنان با ۵/۵ میلیون هکتار مرتع و ۵/۲ میلیون واحد دامی یکی از قطب های دامپروری کشور به شمار می آید. استان سمنان از مراکز قابل توجه صنایع دستی و از قطب های صنعیت کشور به شمار می رود.
در این استان انواع صنایع دستی نظیر قالی بافی ، گلیم بافی ، نمدمالی، سرامیک و سفال سازی و ... وجود دارد.
مطالعات زمین شناسی انجام شده نشان می دهد که قدیمی ترین تشکیلات از سنگ های دیرین زیستی تا آبرفت گواترنری در این منطقه وجود دارد. سنگ های دوران میان زیستی در شمال شهمیرزاد در حوالی شیخ چشمه سر و جام دیده می شود. رسوبات دوره دوران ترشیاری از سمنان تا آهوان و طبقات گچدار در شمال سمنان دیده می شوند. سنگ های دوران کواترنری نیز از کوه های شمالی تا دشت کویر دیده می شوند.
براساس اطلاعات موجود علاوه بر واحد های صنفی در حال تولید، واحدهای قابل توجه دیگری نیز در دست ساختمان است که از این تعداد بیشترین واحد در شهرستان سمنان (۵۶%) و کم ترین واحد در شهرستان دامغان (۱۳%) مستقر هستند. با توجه به وضعیت زمین شناسی منطقه، این استان از نظر تنوع مواد معدنی نیز یکی از مناطق غنی کشور به شمار می آید. معاون فعال استان را ذغال سنگ ، کرومیت، گچ، نمک ، سیلیس، سولفات دو سود ، دولومیت ، پتاس، خاک های صنفی ، مس ، سرب ، روی ، بوکیت، منگنز، گوگرد، فسفات و ... تکشیل می دهند.
پارک ملی توران و پارک ملی کویر از پارک های ملی ایران هستند که در استان سمنان قرار دارند.

← موقعیت اقتصادی و اجتماعی استان
این استان از نظر اقتصادی جایگاه در خور توجهی در اقتصاد کشور دارد. بخش صفت استان به علت نزدیکی با استان تهران، دارا بودن شبکه ارتباطی و پیشرفته و راه آهن با استانهای تهران ، خراسان ، مازندران و جنوب کشور و کشف ذخائر معدنی مهم ، طی سال های اخیر از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. توزیع جمعیت و تراکم آن در استان یکسان نمی باشد و آهنگ افزایش آن با مقایسه با تراکم نسبی سالهای گذشته از میزان مساوی تبعیت نمی کند.
۱- اوضاع تاریخی و جغرافیای روستا:
الف – مشخصات تاریخی
نگاهی به روستای لاسگرد " لاسجرد " از دوران باستان تا کنون :۱
به گفته مورخان ایرانی و خارجی قبل از تمدن های اولیه و شهر نشینی انسانها به طوری که قبل از تسلط تازیان بر ایران ، سکسر " راس الکب" واقع در مغرب سمنان "لاسگرد" را به عنوان و معنی سر حد نشیمنگاه سکه یاسکا از سمت مغرب و سکسر واقع در بالای سمنان شمال یعنی سنگسر "مهرشهر" فعلی را به عنوان و معنی راس و سر" قله" مترسگاه سکه ها می نامیدند. سمنان از دیر باز یکی از شهرهای چهاردهمین ایالت تاریخی ورن یا ورنه از تقسیمات شانزده گانه روستایی در دوران باستان بوده است. ورن یا ورنه متشکل از صفحات جنوبی البرز، خوار، شامل ، سمنان، دامغان ، خوار ، دماوند ، فیروزکوه ، شهمیرزاد، لاسگرد ، ده نمک و آهوان ، قوشه ، و یمه و نقاط کوهستانی مازندران بوده است.
پس از حمله اسکندر مقدونی وفتح ایران و سپس فوت اسکندر تشنجات و منازعات سختی بین دولت و روی داد و دولت وی را به چند دسته تقسیم کردند. ایالت پارت نیز به دست سردارمعروف مقدونی سلوکوس واگذار شد و این شخص موسس سلسله ای است در ایران که به نام سلوکیان خوانده شد. سلوکیان بزرگترین عامل یونانی کردن مشرق بودند ، به همین جهت برای ادامه فرمانروایی خود لازم دانسته اند نظر خوش
ــــــــــــــــــــــــــــ
۱- ماخذ سایت دهیاری روستا به نقل از ۱- حقیقت ( رفیع) ، عبدلارفیع – تاریخ توس – چاپ سوم – تهران – کوش۱۳۷۰ ۲- مطلع الشمس تالیف محمد حسن خان ضیع الدوله ، جلد سوم صفحه ۳۳۶ ۳- ایران و قفه ایران ، لررد ترزن
مردم را به خود جلب کنند و برای اینکار تقریباً شصت در شهر در مشرق و ایالت پارت بنا کردند . یکی از این شهر ها " آپاه ها " یا لاسجرد فعلی بود که در ۳۴ کیلومتری سمنان واقع شده و دیگری شهر هکاتم پلیس – " صد دروازه " که آنرا دامغان کنونی می دانند. این شهر های تازه تاسیس به وسیعه حاکم آنان اداره می شد. به علت عدم امنیت و در خطر بودن جان و مال مردم سبب می شد که مردم با کوشش و همکاری همگان در ساختتن قلاع عظیم الحبه و غیر قابل تبخیر که امروزه بقایای آنرا می بینیم ، اقدام نمایند. و در کنون خندق بر دوره حصار همت گمارند. چون روستای لاسگرد بر سر راه واقع بوده بیشتر مورد هجوم راهزنان خونخوار و طوایف متخلف بوده این قلاع بصورت پراکنده از هم ساخته شده بود بعضی از این قله ها از راه زیر زمینی به همدیگر مرتبط بودند به طوری که قسمتی از راه زیر زمینی قلعه لاسگرد و قلعه های محلات ثلاص تاکنون باقی مانده است. در مورد تاریخ بنا و ساختمان قلعه لاسگرد چنین نوشته اند که قلعه لاسگرد بصورت عمارتی بلند و گرد و بدست مشخص به نام بلاش ساخته شده و در آنزمان این مکان را بلاش گرد می گفتند ، با گذشت زمان لاسگرد و سپس لاس گرد تلخص شد چنانچه اکنون می شنویم عده ای لاسگرد را لاسجرد می نامند.
گروهی از مورخین بلاش را همزمان با بیشتر ادیان و کیانیان یعنی همدوره با رستم شاهنامه و یلان آن زمان می دانند و باز بنابر عقدیه گروهی دیگر از تاریخ نگاران همزمان با اشکانیان دانسته و این دژ را جهت دفاع از طایفه و ساکنان لاسگرد بنا نموده و تا چندی قبل نیز به موازات و مجاور خط شوسه و مقابل امامزاد، سید رضا( علیه السلام) و سید علی اکبر( عیله السلام) دیوارهایی از قلاع دیگر نیز موجود بوده که به مرور زمان از میان رفت همچنین در میانه راه لاسگرد به سرخه و منطقه تیر آور ( جمشید آباد) نمایی از قلعه دیگر موجود می باشد که آن هم در حال محو شدن می باشدکه احتمالاً آنرا دژ سپید می گفتند. در بین بقعه سیدرضا( علیه السلام ) و شمال کاروانسرای شاه عباس لاسگرد قلعه ای به نام (دژ لاسگرد) وجود داشته که با توجه به سرحدی بودن قریه لاسگرد در دوران قبل از اسلام به خصوص در زمان اشکانیان ، احتمال می رود این قلعه در زمان اشکانیان بنا گردیده باشد. این قلعه مستحکم که با خشتهای خام بزرگ ساخته شده تا اواسط دوره قاجاریه پابرجا بود و پس از این تاریخ رو به ویرانی نهاده است به طوری که مرحوم ضیع الدوله در کتاب ( مطلع الشمس) می نویسد: ( ... این قلعه شش برج دارد و هر برج از شش اتاق است. گرداگرد این تل ، خانه های یک طبقه به تفاریق ساخته اند و از دو رتل تیرها به میان آن دوانیده و رودی تیرها را پوشانده و کوچه های مصنوعی درست کرده و عبور سکنه از روی این تیرها است. روی وصول به بالای تل ، منحصر به یک درسنگی کوچک و معلوم است ه این از خوف تعدی صادر و وارد است. ارتفاع تل بدون خانه ها صفت زرع و با خانه ها دوازده زرع می شود و دور رتل دویست و پنجاه قدم است.
لرد کردزن انگلیسی ، که در سال ۱۸۹۱ میلادی از قلعه مذکور دیدن کرده نوشته است :« در این محل سابقاً ارگی بر سنگر گرد بلندی ساخته بودند که شاید تا هشتاد پا ارتفاع داشته ، آن ارگ فعلاً خراب است و بنای داخلی آن نیز به صورت انبوهی از زباله و آجر در آمده ، ولی اهالی در همان خرابه ها استقرار یافته و برراس دیوارها خانه های گلی دو طبقه ساخته اند که فقط با پله های راست و عجیب و غریبی می توان از آن بالا رفت . از اختصاصات حیرت انگیز آن ، یکی این است که درجلو هر طبقه باالوارهای خشن ، ایوانی گذاشته و روی ا« راهم با گل فرش کرده اند و از این ایوان لغزان که نرده ای برای جلوگیری از سقوط افراد ندارد پرا از سوراخ و حفرات اطراف قلعه گودال عمیق و عریضی است که گرد اگرد ودر راه فرا گرفته و آن را خندق می نامند و در تمامی مدت سال پر از آب بوده تا دشمن نتواند به سهولت به داخل دژ دسترس پیدا کند و اهالی از راههای زیر زمینی که در اطراف دژ به داخل قلعه ادامه دارد و بصورت مشخصی می باشد خودرا به داخل قعله می رساندند.
بعد از اسلام در نزدیکی دژ بنای دیگری ساخته بودند که به مصلا معروف بوده و جهت عبادت و سوگواریها و مناسبتها از آن استفاده می شد و تا ۵۰ سال قبل پا بر جا بود و کم کم از میان رفت ، ضمناً در جنب مصلاً یخچال و آب انبار گلی بزرگ وجود داشته که آن نیز نمایان است. در واقع ظاهر شدن دشمنان، کشاورزانی که در اطراف روستا پراکنده و به کشاورزی و دامداری مشغول بودند، گاهگاهی با نگاه کردن به قلعه متوجه پرچمی در بالای قلعه ویابا دود کردن آتش به وجود دشمن آگاهی پیدا می کردند یا پناه می گرفتند و یا از راههای زیر زمینی به داخل قلعه وارد می شدند.

لاسجرد در لغت نامه دهخدا[ویرایش]

---

نام ممحلی کنار راه تهران به سمنان میان حیدر اباد و مهدی قلیخان در ۱۸۹۲۰۰گزی تهران، دهی از دهستان سرخه بخش مرکزی شهرستان سمنانف واقع در ۳۴ هزار گزی جنوب باختری سمنان ، کنار شوسه سمنان به طهران ، جلگه معتدل خشک دارای ۱۲۰۰تن سکنه ، زبان فارسی و سمنانی ، آب آن قدری تلخ و از قنات ، محصولات آن غلات ، پنبه ، انگور، انار و خربزه ، شغل مردان زراعت و مختصر گله داری ، صنایع دستی زنان کرباس بافی ، مزارع ، اسدآباد وامیر آباد، انفرزنه ، باریک آب ، بخش آباد ، تیژور ، حاجی آباد، صفائیه ، سعید آباد ، قادر آباد، بره کیان ، سهروچاله دان ، جزء این قصبه منظور شده است . رباط شاه عباسی از آثار دوره صفویه و دستانی دارد.

آثار و اماکن تاریخی روستا[ویرایش]

---

← کاروانسرای شاه عباس
در سی وشش کیلومتری سمنان و در قریه لاسگرد ، کاروانسرای آجری بسیار بزرگی از بناهای زمان شاه عباس اول صفوی قرار دارد. این کاروانسرا که در سمت راست جاده سمنان به تهران واقع شده ، دو پلانی و شامل حیاط وسیعی است. طول حیاط از شمال به جنوب برابر ۳۶ متر و عرض آن از مشرق به غرب ۵/۳۱ متر می باشد ، که اطراف آن را ۲۴ مجره احاطه نموده است و مجره های با کمی اختلاف قرینه یکدیگر می باشند . دو ایوان بلند و بزرگ در غرب و شمال رباط ساخته شده . دهنه ایوان غربی کاروانسرا ۹۰/۴ متر و کف آن به اندازه ۳۵/۱ متر از سطح حیاط بلندتر است و به وسیله ی درگاه کوتاه و چند پله که در پشت آن قرار دارد به دالان چهار گانه مربوط می شود.
سقف این ایوان را طاق ضربی بزرگی تشکیل می دهد که دارای تزیینات مربع شکل تودر تو است بدین صورت که در وسط سقف مربعهای کوچک به چشم می خورد که هر چه به طرف جزرها ادامه می یابد بزرگتر می شود. در طرفین ایوان غربی ، ۶ غرفه ( هر طرف سه غرفه) ، با طاقهای جناغی به ابعاد ۳×۷۰/۱ متر پشت هر یک از آنها ، اطاقی به طول ۳ متر و عرض ۹۰/۲ متر ، جهت سکونت مسافران ساخته شده است.
ایوان شرقی کاروانسرا بلندتر از ایوان غربی است و دهنه ی آن نیز ۹۰/۴ متر ، که به وسیله ی دالانی به طول ۶ متر و عرض ۹۰/ ۴ متر به هشتی کاروانسرا مربوط می شود. و در دو ضلع هشتی آن دو ایوان در طبقه ای پنجم به چشم می خورد که در پشت ایوان تحتانی ، اتاق کوچکی ساخته شده است این ایوانها به وسیله ی دو پله ی کوچک به کف دالان راه می یابد. سقف هشتی را گنبد مرور آجری کم خیزی ، خاص دوران صفویه در کاروانسرا تشکیل می دهد.
درب بزرگ کاروانسرا، که از الوار گل میخ دار جدید است ، در این هشتی نصب گردیده است. در دو سمت ایوان شرقی شش غرفه ( هر طرف سه غرفه) و در نمای شمال و جنوب داخل رباط ، هر کدام شش غرفه وجود دارد و در پشت هر کدام اتاقی به ابعاد فوق الذکر ساخته شده است.
در دو سمت غرفه های مذکور، طاقنماهای کوچکی برپاگشته ، سر تاسر اضلاع شمالی ، جنوبی ، شرقی و غربی به استثنای دالان و هشتی ورودی دالان سرتاسری وسیع پهن با طاقهای ضربی ایجاد گردیده است. در چهار گوشه ی کاروانسرا ، چهار مدخل ورودی با طاقهای قوس دار به چشم می خورد که حیاط را به دالان متصل می کند. در تقاطع دالانها وروبه روی مدخلهای ورودی ، بار اندازه هایی قرار دارد که به اندازه ی ۳۵/۱ متر از کف دالان بلند تر است سقف ضربی این بار اندازه های چهار گوشه ی کارونسرا را چهار ستون قطور نگه می دارند. در قسمت بالای سر در کاروانسرا یک فرو رفتگی مشاهده می شود که احتمالا جای کتیبه یا سنگ نوشته ای بوده است ولی امروزه اثری از آن وجود ندارد.
طرح خارجی کاروانسرا نیز مستطیل شکل است . فقط نمای شرقی آن ، که به موازات جاده تهران – سمنان است ، دارای نماسازی می باشد.
سردرورودی با دو غرفه طرفین آن ، که دلارای طاقهای جناغی می باشند نسبت به طرفین به اندازه های یک متر جلو آمادگی دارد و در ۲ جانب آن ۱۲ غرفه ( هر طرف شش غرفه) ساخته شده است که تقریبا ۲ متر از جاده مجاور بلندتر است.
مصالح بکار رفته در این کاروانسرا ، عبارت از آجر ، سنگ ، ملات، گچ، ساروج و خاک گچ می باشد و پایه های اضالاغ خارجی آجری و جز تزیینات کمی که در ایوان غربی وجود دارد، فاقد هرگونه تزییناتی می باشد.
درگذشته و در روبروی درب کاروانسرا در سمت جنوب جاده قدیم سمنان – تهران ، آب انبار آجری زیبایی قرار داشته که از بین رفته ولی در مجاورت آن آب انبار قدیمی ، آب انبار جدیدی احداث گردید که آن نیز با توجه به مساحت جاده سمنان – تهران جدید، مجدداً تخریب شد.
کاروانسرای مذکور طی سالهای متمادی بارها ویران و مرمت گردید که می توان حاج علی نقی کاشانی تاجر معروف را یکی از مرمت کنندگان آن نامید.

← کاروانسرای دیگر
در مجاورت جاده تهران – سمنان و در محل کتابخانه عمومی کنونی ، کاروانسرای خشتی بزرگ دیگری موجود بود که دارای وسیع یا اتاقهای متعدد و محل نگهداری چهارپایان و آب انبار گلی مخروطی شکلی که جهت آشامیدن کاروانهای ساخته شده بود و درب بزرگ گل میخ دار، که به کلی از بین رفته ، تاریخ این بنا به اواخر دوره زندیه و اوائل دوره قاجاریه می رسید.
از بناهای دیگر این روستا می توان تکیه عزاداری لاسجرد را نام برد که دارای عمارتی مربع شکل با حیاط وسیع و اتاقهایی که دور محیط واقع شده بود و در قسمتهای بیرونی تکیه، آب انبار گلی و دو اتاق مغازه ای که در دو طرف در ورودی بنا شده بود و در قسمت پشت تکیه ، حمامی با فضای رختکن و قسمتهای خزینه و فضاهای لازم به طاق های ضربی زیبا قرار داشت.
در محل کنونی مسجد شهید بهشتی لاسجرد ، بازبنای مسجدی با دیوارهای قطور و سقفهای مدور با حیاطی در مجاورت آن ساخته شده بود که این بنا نیز تخریب و به جای آن مسجد کنونی ساخته شد. البته این بناها کلاً در اوایل حکومت قاجار ساخته شده بوده و قدمت کهنی نداشتند.
چاپارخانه : در محل کنونی مدرسه مدرس لاسجرد و در نزدیکی دژ لاسگرد ، چاپارخانه بسیار قدیمی و دو طبقه نمایان بود که احتمالا قدمت آن به دوران پارتها می رسید ، با فضای گوافتاده که جهت استراحت اسبهای چاپاری و پیک های حامل نامه ها بوده و فعلاً هیچ نشانی از بنای مذکور دیده نمی شود.

← دیگر بناهای تاریخی روستا که فهرست واربه آن اشاره می شود
۱- آسیاب آبی که در قسمت شمالی و بالای آبادی لاسگرد واقع بود
۲- آب انبار ۳۵ پله ای آجری و بسیار زیبا که خوشبختانه سالم مانده است. این بنا دارای سردری زیبا به دوپله مجاور که جانشین آن مزین به تزئینات آجری بوده و دارای پشت بامی مخروطی شکل می باشد.
۳- عمارتی وسیع که در وسط آبادی قرار گرفته بود، با اتاقهای و شاه نشینها و شبستانها که این بناها جزو اموال خوانین و بیگ ها بوده و اکنون بادیگری به سبک بادگیری های نبرد در بالای یکی از خانه ها دیده می شود، البته بیشتر آنها از میان رفته و بناهای جدید جایگزین شده است.
۴- باغ و ساختمان بزرگ اربابی که هنوز پا برجاست ولی قسمتهای از آن رو به خرابی نهاده است.
۵- یخچالی مخروطی شکل که در وسط آبادی قرار داشت و در زمستانها زمینهای اطراف آن را آب می بیستند ، در شبهای یخبندان یخهای حاصله را در داخل یخچال می ریختند و در تابستان به مردم می فروختند.
بقایی متبرکه که سید رضا و سید علی اکبر ( علیه السلام ):
در سمت راست جاده قدیم سمنان – تهران و در محل قریه لاسگرد، بنای امامزاده ای مشاهده می شود که به نام امامزاده سید رضا و سید علی اکبر ، از اولاد حضرت امام موسی کاظم ( علیه السلام ) مشهور است. امام زاده مزبور در سیصد قدمی کاروانسرای شاه عباسی در یک حیاط وسیع که دارای قبور زیادی است واقع شده است.
مرحوم اعتماد السلطنه در هنگام سفر خود به لاسجرد ( لاسگرد) از این بقعه دیدن نموده و می نویسد در سمت شرقی دژ بزرگ لاسگرد و به فاصله سیصد قدم بقعه ای است که گویند سید رضا از اولاد حضرت امام موسی کاظم ( علیه السلام ) در اینجامدفون است.
نمای امام زاده شامل حرم و گنبد و دو ایوان غربی و شمالی است که متصل به بقعه و فاقد هر گونه تزئینات خاصی می باشد. نمای خارجی بقعه را که تقریباً به شکل مکعب مستطیل است با گچ سفید کرده و در سمت جنوب آن راه پله های پشت بام امامزاده راساخته اند. در سمت شرقی بقعه نیز درب کوچکی وجود دارد که حرم را از ضلع شرقی به حیاط متصل می کند.
حرم به صورت پنج اتاق تو در تواست بدین صورت که یک اتاق به طول چهار متر و به عرض ۲۵/۳ در وسط و چهار اتاق دیگر، که دارای طول و عرض مساوی هستند در چهار ضلع اتاق میانی واقع اند. جرزهای چهار زاویه اتاق میانی در قسمت بالا اندکی به جلو انحنا یافته و برروی آن طرح مدوری به شعاع تقریباً دو متر به وجود آمده و بر روی طرح وب ه فاصله تقریباً ۳۰سانتی متر ساقه گنبد و پیرامون طرح دایره ای شکل ، رف حفره مانند به فاصله ۳۰سانتی متر به وجود آمده است به طورخلاصه می توان گفت که گنبد بدون استفاده از فیل پوش و طاقنما ساخته شده است. در وسط اتاق میانی و زیر گنبد قبر کوچکی متعلق به حضرت سید رضا قرار دارد که برروی آن ضریح چوبین و مشبکی به طول ۶۵/۲ و عرض ۶۵/۱ و ارتفاع ۶۵/۱ متر مشاهده می گردد. سقف چهار اتاق جوانب ضری است وزیر طاقها رفهای مثلثی دیده می شود.
در اتاق جنوبی و به فاصله کم از دیوار صورت قبر دیگری معروف به سید علی اکبر به چشم می خورد که شامل ضریح مشبک به رنگ سبز و کوچکتر از ضریح سید رضا می باشد. این دو ضریح چوبین و فاقد ارزش تاریخی و هنری هستند . اتاق شرقی که مشرف به حیاط و جاده است به وسیله یک دیوار و در کوتاه از اتاق میانی جدا شده واتاق کوچکی را جهت سکونت متصدی امام زاده تشکیل می دهد.
مجموعه حرم تقریباً یک متر از کف حیاط مجاور بلندتر است. داخل بقعه فاقد هر گونه تزئینات می باشد حتی در جانب قبله هیچ گونه تزئینی برای نشان دادن محراب انجام نشده است . فقط قسمت تحتانی چهار اتاق حرم را با پارچه های سبز رنگ پوشانده و چند شمایل و عکس برای تزئین داخل بقعه به کار برده اند. بقعه مذکور دارای دو گنبد بزرگ و کوچک جدید است گنبد بزرگ ساقه ای استوانه ای شکل به ارتفاع ۲۵/۱ متر می باشد که با کاشیهای کوچک سرمه ای و فیروزه ای در متن آجر و به شیوه معقولی زینت یافته است.
قسمت اصلی یا کاسه گنبد، که بر روی ساقه قرار دارد، قریب ۵/۵ متر بلندی و دارای اسکلت آهنی می باشد. این گنبد بزرگ و خوش فرم و زیبا تقریباً شبیه گندب آرامگاه فانی در سمنان است و با کاشیهایق فیروزه ای جالبی پوشیده است. محیط خارجی ساقه گنبد ۲۵/۱۸ متر می باشد. گنبد کوچک که برفراز اتاق جنوبی و بر بالای قبر سید علی اکبر قرار دارد بسیار کوچک و به صورت مخروطی نامنظم به ارتفاع ۵/۲ متر است که پوشش قسمت پائین آن از کاشیهای فیروزه ای و در قسمت بالای آن از کاشیهاثی فیروزه ای و سرمه ای بزرگ به طور نامنظم استفاده شده است که به هیچ وجه با گنبد بزرگ و زیبا قابل مقایسه نیست.
در داخل بقعه و خارج آن کتیبه یا سنگ نبشته ای که دال بر انتساب تاریخ بنای اولیه آن باشد وجود ندارد .
لازم به ذکراست که مرحوم اعتماد السلطنه از شخصیتها ، تاریخ نگاران و سیاحان دوره قاجار است.
شخصیت های که از روستای لاسجرد عبور نموده اند:
- طبق روایت مورخین شخصیتهای متعددی از لاسگرد عبور نموده و یا مدتی کوتاه به استراحت پرداخته اند که تاریخ موثق آن در دست نیست اما آنچه تاکنون ثبت شده چنین است که :
۱- امام هشتم ، امام علی ابن موسی الرضا ( علیه السلام ) در سال ۲۰۱ هجری قمری از قریه لاسگرد گذر نمودند اما در مورد استراحت یا اقامت سندی نیست فقط می دانیم که این خاک متبرک به قدوم آن حضرت گشت.
۲- طبق سفرنامه ناصرالدین شاه ، عبور شاه قاجار و همراهان او از ایالت کوشش ۲۲روز به طول انجامید و در روز یکشنبه اول محرم سال ۱۲۷۴ هجری، مرکب سلطنتی وارد قریه لاسگرد گردید. بعداز شبی استراحت به سرخه و سپس به سمنان وارد شد.
۳- همچنین اقامت چند ساعته رضا شاه که اهالی سالمند مطلع هستند، اما در مورد تارخی آن چیزی نیافتیم .

شخصیت های روستایی لاسجرد:
۱- شهدای روستای لاسجرد:
بی شک امنیت و سلامت ما مرهون جانفشانی ها و خون های پاک شهیدان هشت سال دفاع مقدس است که هیچگاه نمی توانیم و نخواهیم توانست ایثار و فداکاری آنان را به تمام و کمال پای بداریم.۱
اما در حد بضاعت، و به جهت تیمن و تبرک در این کار تحقیقی نام شهدای گلگون کفن روستای لاسجرد فهرت وار آورده می شود. باشد که مورد لطف سید شهیدان ( علیه السلام ) قررا گیرد .
شهید حبیب ا... احسانی شهید نجفعلی معینیان شهید عبدا... شهروی
" غلامرضا شهروی فرزند حسین " محمد کاظم شهروی " غلامحسین قربانیان
" عباس داودی " موسی شرفیه " محمد علی کرک آبادی
" غلامرضا شهروی " اسماعیل معینیان " احمد گردان
" حسین احسانی " مصطفی احسانی " محسن حبیبیان
" قدرت ا... ارادتی " نعمت ا... شهادت " علی محمد شمس
" داود نمکی " امرا... شهروی " قدرت ا... ساسانی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- معینیان – محمد حسن – مردان بی ادعا ص ۱۴ بهار ۸۴
" حسین ارادتی شش شهید گمنام که در جوار حرم مطهر سید رضا و سید علی اکبر ( علیه السلام ) در سال۱۳۸۰ به خاک سپرده شدند .۱
۲- دکتر علی اصغر معینیان :
علی اصغر معینیان لاسگردی فرزند محمد مهدی عین الشریعته در سال ۱۲۹۳ هـ .ش در خانواده ای اهل علم و روحانی در لاسگرد دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خویش به پایان رسانید و سپس به تهران رهسپار گردید و دوره متوسطه را در این شهر سپری ساخت. وی در آغاز به استخدام وزارت دارایی در آمد و بعد از دو سال به وزارت فرهنگ انتقال یافت.
در ضمن خدمت ، نخست در دانشکده الهیات و معارف اسلامی و سپس در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به ادامه تحصیلات عالیه پرداخت و بعد از طی مدارج تحصیلی به دریافت مدرک دکتری نایل آورو در مشاغلی متعدد به انجام خدمات مشغول گردید. وی تا زمانیکه در قید حیات بود به تحقیق و تتبعات علمی اشتغال داشت و مقالات ارزشمند ادبی ، تاریخی از وی در مطبوعات آن عصر به چاپ رسید وی از ذوق ادبی بالایی نیز برخوردار بود و آثار ذیل از وی به یادگار مانده است.
۱- تاجداران تیره بخت
۲- تصحیح ( رشحات عین الحیات) تالیف مولانا فخرالدین علی ابن حسین واعظ کاشفی صوفی نقشبندی
در دو جلد در سال ۱۳۵۶
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- همان صفحه ۸و ۷
۳- دیوان اشعار " در راه پیروزی"
ذیلاً نمونه ای از اشعار وی اشاره می گردد.
در فضیلت دانش و هنر
گیتی است زنده از هنر و دانش وتوان بی دانش و توان ، نتوان زیست در جهان قدرت قرین مردم داناست ، بی سخن دولت نصیب توام تواناست ، بی گمان دور کهن گذاشت و زمان نوین رسید طی شد بساط جهل از این کهنه خاکران زیبای کهنه از پس این جنگ هولناک بسپرده شد به دست فراموش زمان مشکل بود که ملت بی دانش و هنر باید (یابد) زجنگ دشمن زور آزما ، امان فرهنگ نو، تمدن نو، در جهان نو باب نوی گشوده شده به روی جهانیان از پرتو نبوغ بزرگان علم و فضل وزکوشش نوابغ دانای کاردان مغلوب شد جهات بی حدو حساب مقهور شد طبیعت سرسخت سرگردان تبخیرشد قوای طبیعت به دست علم برآن اراده ی بشری گشته حکمران
چشم خرد به عینک دانش بیازمای تا معجزات علم بینی ، تو در عیان اکنون بشر گرفته به نیروی فکر خویش چون اسب خوش خرام جهان را به زیر ران گاهی رود چو ماهی در قعر آبها گا بی چو مرغ بر شده بر اوج آسمان اینک فراگذاشته پا از بسیط خاک خواهد به کهکشان رود از جوبیکران تا پای فخر ساید بر تارک جدی تا مشت علم کوبد ، بر فرق قدان دکتر علی اصغر معینیان در سال ۱۳۵۹ هـ . ش در تهرا بدرود حیات گفت .۱
ب- ویژگی هایی جغرافیایی
موقعیت جغرافیای روستا:
روستای لاسجرد مرکز دهستان لاسگرد از توابع بخش سرخه از شهرستان سمنان می باشد که در شعاع ۳۵ کیلومتری غرب سمنان و در مسیر جاده اصلی سمنان- تهران ، قرار دارد. این روستا با ۱۲۷۳ متر ارتفاع از سطح دریا در طول جغرافیایی ۴ درجه و ۵۳ دقیقه و عرض جغرافیایی ۲۴ درجه و ۳۵ دقیقه در پهنه کویری واقع شده است.
روستای لاسجرد از سمت شمال به اراضی زراعی و روستایی ایج ، جوین ، امام زاده عبدا... و امامزاده زید و دهستان اختر ، از جنوب به محور ارتباطی سمنان و تهران واراضی روستای بخش آباد و امیر آباد و از شرق

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- سیمای استان سمنان – ج ۳ – محمد رضا دربیگی – صفحه ۶۶۰

به روستای اسد آباد و نظامین و از غرب به اراضی فرروعی و روستای عبدا... آباد محدود می گردد. از نظر توپوگرافی روستای مذکور در منطقه پست و هموار واقع گردیده که شیب عمومی آن از شمال به سمت جنوب می باشد. با توجه به اینکه روستای لاسجرد به عنوان مرکز دهستان لاسگرد و از روستاهای مرکزی شناخته می شود، سایر روستاهای دهستان وابستگی نسبی به آن داشته و در عمل نقش مرکزیت را ایفا می کند و مردم روستاهای اقماری معمولاً نیازهای خود را از این روستا تهیه می نمایند. لذا این موضوع موقعیت و نقش آفرینی آن را مضاعف و باعث بالاتر رفتن سطح درآمدها گردیده است.
آب و هوا:
لاسجرد دارای آب و هوای خشک و نیمه گرم می باشد
روستاهای وابسه به لاسگرد عبارتند از :
اسد آباد، چاله دان ، امیر آباد، صوفی آباد، بخش آباد، حیدرآباد، صفاییه ، لاهورد، بره کیان ، ایج ، عبدا... آباد، شاهزاده محمد ابن زید ( علیه السلام ) ، جمشید آباد ( تیژآور).
پوشش گیاهی و جانوری:
پوشش گیاهی عبارتند از : درمنه، خارشتر، جغجغه ، علف شور چرخه ( ویژه کویر)
جانوران : روباه ، شغال، جوجه تیغی، مار ، عقرب در حوالی روستا ، آهو در دشتهای شمالی و کل و بزکوهی در مناطق کوهستانی روستای لاسجرد وجود دارند.
چشمه معدنی تلخاب:
این چشمه در شش کیلومتری شمالغربی روستای لاسجرد ( غرب سمنان ) واقع شده است. تلخاب شامل دو چشمه است که محدوده ای استخری شکل را به وجود آورده که طول آن بیست و عرض آن دوازده متر است . آب این چشمه تلخ و سرد بوده و بوی گوگرد شدیدی از آن به مشام می رسد.
مردم در فصل تابستان برای درمان سردرد – چشم درد- یرقان – کهیر- رفع گرمی بدن و همچنین گذراندن اوقات فراغت ، تفریح و آبتنی به آنجا می روند.
در زبان لاسگردی به این چشمه تلخ او ( آب تلخ) می گویند.۱
امامزادگان و زیارت گاههای اطراف لاسگرد:
۱- امام زادگان سید رضا و سید علی اکبر ( علیه السلام ) از نوادگان امام موسی ابن جعفر( علیه السلام )
۲- بقعه متبرکه که حضرت شاهزاده محد ابن زید ( علیه السلام )
۳- بقعه مبارکه امامزاده مصیب( علیه السلام )
۴- آثآاآآنهااییینهنسیبسنیبیکیقخبلحثقلبلبقعه مبارکه امامزاده شاه مردان روستای عبدا... آباد بالا
۵- بقعه مبارکه چهار تن در روستای ایج
۶- بقعه متبرکه شیخین یا درویش سلطان در روستای ایج
ـــــــــــــــــــــــــــ
۱- وبلاگ روستای لاسجرد
۷- بقعه متبرکه امامزاده عبدا... ( علیه السلام ) و امامزاده اسماعیل ( علیه السلام ) روستای امامزاده عبدا...
۲- ساختار اجتماعی روستا:
الف- ملاک قشر بندی در روستا:
برای قشر بندی روستاییان ملاکهای مختلفی – مانند درآمد و ثروت، احترام و حیثیت اجتماعی ، علم و آگاهی و تحصیلات و ... ذکر شده است، اما در این مورد شیوه معیشت خانواده – موقعیت شغلی و اجتماعی رئیس خانواده در سازمان اجتماعی روستا مهم ترین ملاک قشر بندی روستاییان شمرده می شود.
از آنجا که در مناطق روستایی ، روستا نشینان بازمین وابستگی کامل دارند. لذا مناسبات گروه با سازمان اجتماعی از روی دسترسی به زمین زراعی ( مالکیت یا عدم مالکیت) تعیین می شود و این عامل تعیین کننده موقعیت و پایگاه اجتماعی روستا نشینان است. ۱
اقشار روستایی:
در دوران گذاشته در روستای لاسجرد دو قشر به صورت عمده زندگی می کردند. ۱- قشر ارباب و زمیندار ۲- قشر بی زمین یا برزگر ، که بر اساس اطلاعات بدست آمده محصولات بدست آمده از زمینهای لاسجرد بصورت ۳به ۱ تقسیم می شد یعنی ۳ سهم متعلق به ارباب بوده و ۱ سهم نیز متعلق به برزگربود.
اما جریانی سیاسی – اقتصادی و اجتماعی سده اخیر از جمله اصلاحات ارضی – گسترش نسبی بهداشت، گسترش ارتباطات و توسعه رسانی های گروهی – افزایش تدریجی ماشین آلات کشاورزی در روستاها – افزایش مهاجرتهای روستایی ، وقوع انقلاب اسلامی و تحول ارزشهای اجتماعی و فرهنگی و دگرگونی تدریجی ارزش های سنتی و... تحول خزنده ای در جابه جایی اقشار و طبقات روستایی ایجاد کرده اند. بطوریکه در حال حاضر اقشار
۱- زمینداران بهره برداران خانوادگی شامل : ۱- خرده مالکان ۲- اجاره کاران
۲- بی زمینیان شامل : ۱- مغازه دارها
۲- دلالان و واسطه ها
۳- کارکنان دولت و غیر دولتی
۴- رانندگان
۵- تعمیرکاران
۶- پیشه وران ( نجاران ، آهنگران و...)
۷- دارندگان تولیدی سنتی و جدید و ....
د ر جامعه روستایی مورد مطالعه مشاهد شد.

تحرک اجتماعی و شغلی:
در حال حاضر تحرک شغلی در بین نسل جدید لاسجرد کاملاً مشهودات و معمولاً کسانیکه پدرانشان در گذشته به کشاورزی اشتغال داشتند، به دنبال کسب تحصیلات عالیه و مشاغل اداری و کارمندی هستند و معدودند کسانیکه به دنبال شغل پدرانشان به کار کشاورزی و دامداری اشتغال دارند.
ب- جمعیت و نیروی انسانی :
در سال ۱۳۵۵، جمعیت روستای لاسجرد ۱۰۷۰ نفر بوده است که در سال ۱۳۶۵ به ۱۲۵۵ نفر بالغ گردید، نرخ رشد جمعیت در این دهه ۶/۱ درصد می باشد، در سرشماری عمومی مقدس و مسکن سال ۱۳۷۵ جمعیت روستا به ۱۲۱۰ نفر رسید و در طی سال های ۶۵ الی۷۵ جمعیت روستا ۳۶% - ( منفی) درصد نرخ رشد را به خود گرفته و درطی این دهه، شاهد نرخ رشد منفی بوده ایم . در سال ۱۳۸۵ و طبق اطلاعات بدست آمده از مرکز آمار ایران ، جمعیت روستا به ۱۰۷۰ نفر رسیده است ، یعنی باز هم شاهد نرخ رشد منفی جمعیت بوده ایم که این مطلب مبین آن است که زاد و ولد در دهه ای گذشته زیاد بوده ولی در سال های اخیر به دلیل مهاجرت جمعیت جوان جویای کار و نیز زاد و ولد کمتر ، با کاهش نرخ رشد جمعیت نسبت به دهه های گذشته مواجه بوده ایم . در ضمن درسالهای اخیر با مهاجرت جمعیت بومی و جایگزینی جمعیت غیر بومی شاده رشد جمعیت غیر بومی در روستا بوده ایم .۱
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- دهیاری روستا و سایت مرکز آمار ایران

بعد خانوار:
در سال ۱۳۵۵ ، مجموعاً ۲۶۳ خانوار در لاسجرد ساکن بوده اند، با توجه به جمعیت روستا در این سال ، بعد خانوار ۴ نفر بوده است، در سال ۱۳۶۵ تعداد خانوار روستا اندکی افزایش داشته (۳۱۰خانوار) که با توجه به جمعیت روستا، تعداد ۴ نفر بعد خانوار برای این سال محاسبه شده است ، در سال ۱۳۷۵ با کاهش جمعیت و افزایش خانوار نسبت به دهه قبل مواجه بوده ایم . که از ۳۱۰ خانوار در سال ۶۵ به ۳۷۷ خانوار در سال ۷۵ رسیده و بعد خانوار ۶/۳ نفر بوده است . در سال ۱۳۸۵ نیز تعداد ۳۱۸ خانوار در روستای لاسجرد سکونت داشته اند که با توجه به جمعیت ۱۰۷۰ نفری ، بعد خانوار در این سال ۳/۳ نفر بوده است که نشان دهنده کاهش تعداد خانوار در طی ۳۰سال گذشته بوده است. ۱
ـــــــــــــــــــــــــــــ
۱- دهیاری روستا و سایت مرکز آمار ایران
نسبت جنسی:
شاخص نسبت جنسی نشان دهنده نسبت تعداد مردان به تعداد زنان در یک جامعه می باشد. این شاخص در کشور ایران به طور متوسط ۱۰۵ است ، یعنی در ازای هر ۱۰۰ نفر زن ۱۰۵نفر مرد وجود دارد نسبت جنسی در روستای لاسجرد، طبق اطلاعات بدست آمده از خانه بهداشت برابر با ۹۸ می باشد که نشاندهنده مرگ و میر بیشتر مردان می باشد. ۱
گروههای سنی :۲
در سال ۱۳۸۳ کل جمعیت روستا معادل ۱۱۷۱ نفر بوده که از این میان ۵۸۱ نفر در گروه سنی مردان و ۵۹۰ نفر در گروه سنی زنان بوده اند، براساس دیاگرام هر چه سن روستای لاسجرد گروه سنی ۱۴-۱۰ سال ( مردان ۶۴ نفر و زنان ۶۵ نفر) بیشترین جمعیت گروه سنی را به خود اختصاص داده اند.
سپس گروه سنی ۹-۵ ساله که مردان ۵۷ نفر و زنان ۵۷ نفر ، دررتبه دوم قرار دارند و بااین وصف روشن است که پایه هرم جمعیت بسیار جوان است، فقط اندکی در گروه سنی ۲۴-۲۰ ساله تقلیل یافته و این امر مبین آن است که زاد و ولد افزایش یافته آمار روستا روند مهاجر فرصتی در پی دارد.
در گروه سنی ۵۰سال به بالا نشان می دهد که برتری تعداد مردان بر زنان حاکم است. به عنوان مثال در گروه ۶۴-۶۰ ساله تعداد مردان ۲۳ نفر ولی تعداد زنان ۱۹ نفر است که نشاندهنده مرگ و میر زود رس
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- دهیاری روستا ۲- دهیاری روستا ( آمار سال ۱۳۸۳)
زنان درگروه سنی ۵۰سال به بالا است. که می تواند به علل فعالیت های اقتصادی و مشارکت زنان در امر تولید و زادو ولد آنان و... باشد .
ج- آموزش و سواد:
در روستای لاسجرد به علت جمعیت کم دانش آموزی در مقطع ابتدایی تحصیل دختر و پسر تا کلاس سوم ابتدایی به صورت مختلط و در یک کلاس است، کلاس چهارمی و پنجمی ها ، تا پایان دوره راهنمایی در کلاسهای مجزا تحصیل می نمایند. تا پایان سال تحصیلی ۸۸-۸۷ مدرسه راهنمایی پسرانه دراین روستا دایر بود که به علت کاهش جمعیت دانش آموزی پسران این مدرسه که به نام مدرسه راهنمایی شهید مدرس بود تعطیل شد و اندک دانش آموزان آن نیز برای تحصیل و شهرهای اطراف مثل سرخه و سمنان می روند.
البته در مدرسه راهنمایی دخترانه نیز، روستا کاهش جمعیت مواجه بوده است امابه علت مشکلات رفت و آمد دختران به شهرهای اطراف و همچنین مسائل خاص فرهنگی که مانع از تحصیل دختران می شد، از تعطیلی این مدرسه جلوگیری به عمل آمد. دبیرستان دخترانه نیز به صورت دوره ای برگزار شده و تنها سال سوم آن به علت جمعیت زیاد دانش آموزی در این دوره برگزار می شود.
در حال حاضر ۴ نفر از پسران دبیرستانی در شهر سمنان و ۱ نفر نیز در دبیرستان های سرخه تحصیل می کنند.
کارد آموزشی:
در سالهای گذشته ، تمامی معلمان و مسئولین مدارس غیر بومی بودند اما در سالهای اخیر پنجاه درصد مدیران و معلمان مدارس بومی شده اند. نیروهای خدماتی مدارس نیز بومی می باشند.
فضای کاربردی آموزشی:
فضای کاربردی آموزشی در روستای لاسجرد ۱۱۷۵۰ متر مربع می باشد، این کاربری حدود ۶/۱ درصد از فضای کالبدی روستا را شامل می شود، سرانه آن دروضع موجود ( تا سال ۱۳۸۳) ۱۰متر مربع می باشد.۱
د- خانواده و ازدواج :
بعد خانوار همانطور که در قسمت ویژگی های جمعیتی اشاره شدف طبق سرشماری نقوس و مسک سلا ۱۳۸۵، تعداد ۳۱۸ خانوار در روستای لاسجرد زندگی می کنند که با توجه به جمعیت ۱۰۷۰ نفری این روستا، بعد خانوار روستا ۳/۳ نفر می باشد که نشان از کاهش تعداد افراد خانوار ( به طور متوسط ) دارد.
نوع خانواده:
اغلب خانواده روستایی درگذشته بصورت گسترده بوده اند، یعنی زن و شوهر به همراه فرزندان و پدر و مادر زندگی می کردند. اما رفته رفته و با توجه به تغییرات اجتماعی به وجود آمده وگسترش ارتباطات بین شهر و روستا، در حال حاضر از تعدادخانواده های گسترده کاسته شده و خانواده ها بیشر به صورت خانواده هسته ای هستند.

ـــــــــــــــــــــــــــــ
۱- دهیاری روستا

ویژگی های اجتماعی و فرهنگی ازدواج :
مراسم های مختلفی که در رابط با ازدواج صورت می گرفت و همچنین نوع خواستگاری از دختر، در طی سالیان و چند دهه اخیر تغییرات قابل توجهی کرده است.
درگذشته ، دختر و پسر در انتخاب همدیگر نقش مهمی نداشتند و تابع نظر پدر و مادر بودند ، توافق اصلی بین پدر و مادرها بود ، نه بین دختر و پسر ، حتی بعضاً دختر و پسر تاهنگام خواندن خطبه عقد همدیگر را نمی دیدند. معمولاً خواستگاری اولیه مادر پسر با در دست داشتن اجناس مثل کله قند – انگشتر و چادر به خواستگاری دختر می رفت و توافقات مختلف توسط ایشان صورت می پذیرفت ، مهریه نیز معمولاً زمین ، گوسفند ، فرش ، گلیم و یا پول نقد رایج بوده و جهیزیه نیز به صورت وسایل ابتدایی زندگی مثل ، کاصه ، استکان ، گلیم، ظروف مسی ، سرویس سماور ، تشک ، لحاف و ... بود. اما در حال حاضر تقریباً تمام مراسم ، نوع جهیز، و مهریه و... تفاوت چندانی با شهرنشینان ندارد و به صورت یک خرده فرهنگ واحد بین روستا و شهر درآمده است.
هـ - بهداشت و درمان:
کاربری بهداشت و درمانی :
فضای کاربری بهداشت درمانی در روستای لاسجرد شامل خانه بهداشت و مرکز بهداشت و... می باشد که مساحت آن ۱۷۶۰ متر مربع می باشد که ۲۴/۰ درصد از فضای روستا را شامل می شود. سرانه این کاربری ۵/۱ متر مربع می باشد.
مردم روستای لاسجرد ، برای درمانهای سرپایی ، تزریقات ، واکسناسیون و... از مرکز بهداشت که دارای ۱ نفر نیروی انسانی است استفاده می نمایند. برای دیگر بیماریها و موارد خاص به شهر سرخه – سمنان ویا تهران مراجعه می کنند.
از دیگر تاسیسات بهداشتی می توان به سرویس های بهداشتی که مخصوص مسافران و زائران امامزادگان سید رضا و سید علی اکبر( علیه السلام ) ساخته شده است، اشاره نمود، این تابعات ۲۷۰ متر مربع مساحت دارد که شامل تقسیم تهویه ، آب گرم و... می باشد.
حمام روستا در گذشته بصورت خزینه ای بوده و یک نفر نیز به عنوان مسئول آن انتخاب شده بود، سالیان قبل هر مرد متاهل سالیانه ۱۰ کیلو گندم به صاحب حمام می داد و تمامی افراد خانواده وی تازمانی که مستقل نشده بودند می توانستند در طول سال از آن حمام استفاده کنند، مسئول حمام نیز این در آمد را برای امرار معاش استفاده می کرد و هیزم مرود نیاز آتش حمام را آماده می کرده است. شیفت کاری آن هم بدین صورت بوده که از ساعت ۶-۴ صبح حمام سانس مردانه بوده و از ساعت ۸ صبح تا ظهر نیز سانس زنان بوده است.
در حال حاضر نیز حمام عمومی روستا در حال فعالیت است، اما اغلب خانه ها دارای حمام مستقل می باشد و نسبت به گذشته افراد بسیار کمتر از حمام عمومی استفاده می نمایند.


سیستم فاضلاب و نحوه دفع زباله:
یکی از بزرگترین مشکلات نقاط و روستایی کشور و عدم برخورداری از یک تیم مشخص دفع فاضلاب های خانگی است. نحوه دفع فاضلاب روستایی لاسجرد در گذشته ( حدود ۱۰سال پیش) بدین صورت بوده که اکثراً به صورت رها سازی در ها بروز هکش ها صورت می گیرفت که این امر موجب به وجود آمدن مشکلات زیست محیطی می گیردید۱. اما در حال حاضر اکثر ساختمانها از حفر چاه برای دفع فاضلاب استفاده می نمایند.
زباله خانگی در روستای لاسجرد معمولاً در محل دامداری منزل برای تغذیه دام ریخته می شود و گاهاً هم به صورت رهاسازی برروی زمین های زراعی و مخروبه قابل مشاهده بود. اما با هماهنگی شورای اسلامی و دهیاری روستا یک محل در خارج از بانت روستا برای دفع زباله مشخص گردید و یک نفر نیز برای جمع آوری زباله ها انتخاب شده که بصورت نوبتی ، زباله های شمال و جنوب روستا را جمع آوری می کند.
آب های سطحی ناشی از ترولات جوی عمدتاً از طریق شیب عمومی موجود در روستا از سمت شمال به جنوب به راحتی دفع می گردند، به عبارت دیگر با توجه به موقعیت توپوگرافی روستا آب های سطحی به راحتی به موازات شیب از بالای روستا به سمت پائین هدایت می شوند که نقش شبکه ارتباطی و جداول سیمانی در این میان بسیار حائز اهمیت است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- منبع ، دهیاری روستا
در بعضی مقاطع به دلیل وجود پیچ و خم ها و وجود چاله ها در برخی از معابر باعث تجمع آب می شود که به تدریج جنوب زمین شده و دفع می گردد. ۱
و- شیوه سکونت و مسکن:
شناخت عوامل موثر در شکل گیری روستا:
عوامل گوناگونی در شکل گیری و نحوه استقرار مکانی – فضائی سکونتگاههای روستایی دخالت دارند، اگر چه ممکن است عاملی به تنهایی و به عنوان تعیین کننده و بنیادی در انتخاب محل استقرار نقش اساسی بازی کند، اما در آن میان قاعدتاً عوامل مختلف – فرهنگی هستنتد که به صورت مجموعه ای مرتبط و در رابطه متقابل با یکدیگر هر یک سهمی برعمده می گیرند.
دربررسی عوامل طبیعی موثر در استقرار سکونتگاهها ، عوامل اشکال ناهمواری ( پستی و بلندی) آب و هوا، پوشش گیاهی و زیست محیط و نحوه دسترسی به منابع آب و خاک دخالت دارد. از بهترین عوامل فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی می توان به امکانات ارتباطی – سیاسی- نظامی- فرهنگی – مذهبی و نوع معیشت نام برد. در شکل گیری روستای لاسجرد توانمندی عوامل طبیعی نظیر اقلیم – توپوگرافی – خاک و منابع آب و پوشش گیاهی بیشتر از سایر عوامل دخالت داشته است. در این میان می توان وجود منابع آب
سطحی کافی – خاک های حاصلخیز به علت قرارگیری در دشت سمنان را از مهمترین عوامل در تجمیع
جمعیت روستا دانست.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- منبع ، دهیاری روستا
مراحل رشد و توسعه فیزیکی روستا:
مراحل رشد و توسعه فیزیکی روستا، از اول شکل گیری تا به امروز را می توان به ۳ مرحله مشخص تقسیم نمود.
هسته اولیه : هسته اولهی روستای لاسجرد در کنار امامزاده ، و در طول جاده قدیم تهران – سمنان ، شکل گرفت .
مرحله اول توسعه:
با افزایش جمعیت در دو محله چوب بستی اخوندی توسعه یافت.
مرحله دوم توسعه:
باتوجه به افزایش جمعیت روستا در جهت جنوب در طول جاده قدیم سمنان و هم چنین به سمت شمال گسترش یافت.
مرحله سوم توسعه :
با توجه به افزایش جمعیت و همچنین بهبود امکانات ارتباطی و خدماتی ، گسترش یافت روستا به صورت خطی در قسمت شرق و غرب در مسیر محور ارتباطی سمنان – تهران بیشتر مشاهده می شود. سپس در آخرین مرحله یعنی سال های پس از انقلاب و دوره اخیر زمین های بایر واقع در قسمت شرقی روستا که تقریباً در شمال جاده اصلی واقع شده ، مورد توجه قرار گرفته است و هم اکنون نیز رشد روستا در همین جهت ادامه دارد.
مصالح ساختمانی :
در رابطه با مصالح ساختمانی روستای لاسجرد می توان گفت واحدهای مسکونی که در بافت قدیم روستا واقع شده اند از مصالح کم دوامی همچون گل – چوب – کاهگل و گاهاً سنگ در ساخت آن ها استفاده شده است.
بدین ترتیب که برای پی ساختمان و دیوارهای آن از سنگ و گل و برای دیوارها و سقف خانه از گل و چوب و کاهگل استفاده شده است که با توجه به کیفیت این گونه مصالح این بناها از مقاومت و استحکام لازم برخوردار نبوده و در صورت بروز حوادث طبیعی همچون زلزله ، احتمال تخریب و خسارات ناشی از آن بسیار زیاد خواهد بود.
اما در واحدهای جدید که در سال های اخیر احداث شده اند عمدتاً مصالحی مشاهده می شوند که در مقایسه با بناهای گروه قبلی از مقاومت و استحکام بیشتری برخورداند ، این مواد و مصالح شامل : آجر – سیمان – آهن –بتون آرمه می باشد که با لطبع از استحکام و مقاومت بالائی برخوردار بوده و ضریب ایمنی این واحدها در مقابل خطرات و حوادث طبیعی بیشتر خواهد بود، درب ها و پنجره های واحدهای جدید اغلب فلزی و آلومینیومی بوده و در ساخت دیوارها و نمای بیروین ساختمان ها نیز از سنگ و آجرنما و سیمان سفید استفاده شده است، لازم به ذکر است ، مصالحی که در ساخت واحدهای نوساز به کار می رود عمدتاً از نواحی مجارو و شهرستان تامین می گردد. ۱
چگونگی مالکیت اراضی روستا:
اراضی متعلق به روستای لاسجردرا به لحاظ مالکیت ونوع آن به ۴ دسته می توان تقسیم نمود که عبارتند از : مالکیت خصوصی – عمومی – دولتی و وقفی
مالکیت خصوصی شامل واحدهای مسکونی – تجاری و اراضی زراعی و باغی که متعلق به اشخاص بوده و درمالکیت آنها نییز می باشد.
مالکیت عمومی شالم شبکه معابر و حمام عمومی است که متعلق به عموم مردم است.
مالکیت دولتی شالم واحد آموزشی – اداری می باشد.
مالکیت وقفی شامل اماکن مذهبی ، از قبیل مسجد – حسینیه – فاطمیه و زینبیه می باشد.
شایان ذکر است که محدوده ی روستای لاسجرد با وسعت ۳۴۰۰هکتار موقوفه آستان قدس رضوی و ظاهراً وقف روشنائی حرم مطهر می باشد. ۲
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- دهیاری روستا
۲- همان


امکانات روستا:
روستای لاسجرد، دارای برق ، آب لوله کشی – گاز شهری (که در سال ۱۳۸۱ به بهره برداری رسیده است) – تلفن – کوچه های آسفالتی ، مخابرات راه دور ، مدرسه دخترانه و پسرانه – سالن پذیرایی ، بهداری سرپایی ، پاسگاه انتظامی ، مسجد ، نانوایی، حسینیه ، پست ، بانک ، سرویس اتوبوس شهری ، آژانس ، قصابی ، مهد کودک، سوپر مارکت و مغازه ها می باشد .
روستای لاسجرد از یک سری امکانات عمومی ( از جمله فضاهای ورزشی و تفریحی ) با کمبود مواجه است، اما از نظراغلب امکانات عمومی و زیربنائی و اداری به نسبت جمعیتی که دارد، امکانات آن در حد انتظار است.
۳- ساختار اقتصادی روستا :
۱-۳- تولید کشاورزی
الف – زراعت
محصولات کشاورزی: گندم – جو – هندوانه- پیاز- پنبه – بادمجان – گوجه- خربزه
تغییر نوع محصولات در زمان :
کشاورزان در ر وستای مورد مطالعه در دونوبت کشت می کنند.
در فصل پاییز ، گندم و جو می کارند و در تیر ماه ، برداشت این دو نوع محصول را شروع می کنند . در فصل بهار هم خربزه و دیرگ صفی جات را می کارند و پس از چند ماه، کار برداشت را آغاز می نمایند.
در زمانهای گذشته به علت نیاز کارخانجات نساجی ، در این روستا پنبه نیز کاشته می شود ولی بعد از مدتی که کارخانجات نساجی از رونق کمتری برخوردار شدند، کشت پنبه نیز کمتر شد، در حال حاضر کشاورزان به کاشتن صیفی جات خصوصاً خربزه روی می آورند.
نوع خربزه که تا حدود ده سال پیش در این منطقه کشت می شد ، از نوع خربزه ی زرد گرمساری بود، اما به علت اینکه این محصول دچار آفت شد، کشاورزان روستا به کشت خربزه مشهدی روی آوردند.
علل استقبال کشاورزان از کاشت خربزه مشهدی:
۱- این نوع خربزه دارای آفت کمتری است.
۲- محصولی شناخته شده تر است و مشتریان بیشتری نیز دارد.
تولید بازاری یا معیشتی:
در حال حاضر خربزه مشهدی ، درروستای لاسجرد برای سود آوری و بازار کاشته می شود اغلب کشاورزان این محصول را همان سرزمین می فروشند. و به طور مستقیم به میدان بار مراجعه نمی کنند، جرا که اینگونه خیالشان از فروش محصول راحت تر است و با توجه به محاسباتی که انجام داده اند، در آمد اینگونه فروش نیز بیشتر می باشد.
بعد از خربزه ، تقریباً دومین محصولی که برای سود امدی کاشته می شود،ِ پیاز است ف پیاز لاسجرد از پیازهای معروف منطقه می باشدبه بقیه محصولاتی که به صورت صیفی جات کاشته می شوند ، تقریباً مصرفی است و برای معیشت روستائیان استفاده می شود.
این مطلب نیز گفتنی است که پنبه این منطقه نیز در گذشته از پنبه های معروف و مشهور بود.
زراعت سنتی و جدید:
زراعت در روستای لاسجرد، غالباً بصورت سنتی است ، البته از ادوات و ابزار جدید هم باری زراعت استفاده می شود ولی نوع غالب ، همان غالب سنتی است. البته یکی ، دو کشاورز ، برای آبیاری مزارعشان زا تیم پیشرفته آبیاری قطره ای استفاده کردند، اما به علت اینکه آب و هوای این منطقه خشک است ، به نتیجه نرسیدند.
در حال حاضر تیم آبیاری نیز مثل گذشته سنتی می باشد. البته در طی سالیان اخیر به همت مردم و جهاد کشاورزی، سرچشمه که از منابع آبی زراعی روستای می باشد. لوله گذاری شده است ، که این امر از هدر رفتن آب به طور قابل توجهی جلوگیری کرده است.
در مناطق هموار و سطح غالباً از ماشین آلات کشاورزی پیشرفته می شود ، اما در مناطقی که ناهموار است یا قطعات زمین ، به علت موروثی شدن کوچک شده است، بعضاً از وسایل و ابزار سنتی کشاورزی استفاده می شود.
کشت آبی و دیم:
نوع کشت در روستای لاسجرد آبی است و این روستا فاقد کشت دیم می باشد.
اراضی بایر:
اراضی بایر ، شامل آن اراضی است که در حال حاضر بلا استفاده بوده و هیچ گونه بهره برداری یا استفاده ای از آن نمی شود که می تواند برای توسعه آتی و اختصاص آن به فضای مسکونی ، خدماتی و ... مورد توجه قرار گیرد. براساس محاسبات انجام شده مجموع سطوح اراضی بایر در روستای لاسجرد ۶۰۰۰۰متر مربع می باشد که سرانه آن نیز برابر ۲/۵۱ متر مربع است. ۱
ب- دامپروری و مرغداری:
گوسفند ، بز، گاو و گوساله و مرغ ( در اطراف روستای لاسجرد) ، از عمده ترین دام های این روستا می باشند. که جهت تولدی بازاری و بعضاً معیشتی مورد استفاده قرار می گیرند، مراتع این منطقه نیز بیشتر در شمال روستا واقع شده اند. در حال حاضر چند واحد دامداری گوشتی ( پرورش گوساله) در روستای لاسجرد مشغول فعالیت می باشند. که در چند سال اخیر از نظر مکانیزاسیون بهتر شده و تقریباً نیمه صنعتی شده اند . تعداد دام گوسفند بز نیز ۴۹۰۰راس می باشد.۲
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- منبع دهیاری روستا
۲- همان
ج- باغداری :
انواع محصولات باغات :
انار- انجیر – بادام – زرد آلو- انگور- سیب- آلو – گوجه سبز و ...
باغات روستای لاسجرد در شمال این روستا قرار دارند. محصول انار به علت اینکه از استقامت بیشتری برخوردار بوده و با نوع آب و هوای محلی این منطقه نیز سازگار است، از عمده ترین و معروفترین محصولات باغی این منطقه می باشد. در گذشته گلابی- آلو وزرد آلوی بیشتری از باغات لاسجرد برداشت می شد. اما در حال حاضر به علت کمبود آب بیشتر درخت انار وجود دارد.
باغداری در روستای لاسجرد در آمدزا نیست و صرفاً جهت تولید معیشتی با فروش به اهالی روستا، آن هم در سطح محدود تولید می شود. حدود ۲۵ درصد از زمینهای لاسجرد باغ است که البته در طی چند سال بعضاً خشکانده شده و تبدیل به زمین های زراعی و کشت محصول زراعی مثل گندم شده است- لازم به ذکراست که درخت پسته نیز در لاسجرد کاشته شده اما با خاک و شرایط اقلیمی محل سازگاری نداشت و محصول آن نیز بی کیفیت بود.
سرانه مزارع و باغات :
در وضع موجود ، روستای لاسجرد ، فضایی به مساحت ۲۹۹۰ ۳۷ متر مربع به عنوان کاربری مزارع و باغات به خود اختصاص داده است که سرانه آن برای هر نفر حدود ۳۱۸ متر مربع می باشد.
د- صنایع کارگاهی:
حدوداً چهار سال پیش یک کارگاه شیرمال و شیرینی پزی در روستای لاسجرد تاسیس شد که ۴-۳ نفر در آن فعالیت دارند، از نظر در آمد، چون محصولات این کارگاه به مسافران جاده تهران – مشهد فروخته می شود، در شرایط مناسبی قرار دارد.
ناحیه صنعتی لاسجرد:
ناحیه صنعتی لاسجرد که در شمال این روستا واقع شده به تحت نظر بخشداری سرخه مشغول به فعالیت است و کارگاههای کوچک و بزرگ مختلفی در آن مشغول به فعالیت هستند. کارگران این کارگاهها ، هم از افراد بومی محل بوده و هم از اطباع افغانی هستند.
از آنجایی که صفت در منطقه بیشتر وابسته به صنایع گچ و نمک است، شهرک صنعتی مذکور کهب یشتر کارگاههای آن پلاستیک سازی – تولیذد اسید و کود شیمیایی – تولید نشاسته و صنایع فلزی است، از رونق خاصی برخوردار نبوده و به برنامه ها و اهداف از پیش تعیین شده خود ، دست نیافته است.
۲-۳- عوامل تولدی :
الف:
روستای لاسجرد دارای ۱۸۰ هکتار اراضی کشاورزی بوده که بیشترین سطح زیرکشت آنران گندم وجو با
وسقی معادل ۹۰هکتار به خود اختصاص داده است، صیفی کاری نیز در منطقه ای به وسعت حدوداً ۹۰
هکتار انجام می شود.
از نظر مالکیت زمین های لاسجرد و به طور کلی ، اغلب منطقه ی لاسجرد ، وقف آستان قدس رضوی می باشد. و کشاورزان بابت این موضوع مبلغ مختصری به عنوان اجاره به سازمان اوقاف و امور خیریه پرداخت می نمایند.
همانطور که قبلاً نیز ذکر شد ، روستای لاسجد فاقد کشت دیم می باشد.
ب- آب :
منابع آب آشامیدنی و کشاورزی روستا:
الف- آب آشامیدنی:
آب آشامیدنی روستای لاسجرد از طریق خط لوله آب سرخه تامین می گردد و از کیفیت نسبتاً مناسبی برخوردار می باشد. ضمناً یک حلقه چاه آب آشامیدنی نیز در منطقه شمالی روستا آماده بهره برداری برای مواقع اضطراری و کمبود آب می باشد در روستای لاسجرد ، آب به صورت جیره بندی مصرف می شود، به صورتی که در فصل های مصرف ۲۴ ساعت آب شیرین و ۴۸ ساعت آب تلخ ( جهت شتشوو...) و در فصل های کم مصرف نیز ۲۴ ساعت آب شیرین و ۲۴ ساعت آب تلخ ، از طریق لوله کشی وارد منازل می شود.


ب- آب کشاورزی:
آب کشاورزی روستای لاسجرد از طریق چشمه تامین می گردد.( دبی آب ۹۰تا ۱۱۰ لیتر در ثانیه بوده و گردش آب این چشمه ، ۱۲ شبانه روز و هر شبانه روز به ۸ نسق تقسیم می شود.( هر نسق ۳ ساعت است). همچنین یک حلقه چاه آب در منطقه عرب چال مورد بهره برداری قرار گرفته که باعث توسعه و افزایش سطح زیرکشت محصولات کشاورزی شده است.
لازم به ذکر است ، سیلابها و آبهای جاری رودخانه فصلی ایج و امامزاده عبدا... از منابع دیگر تامین آب مورد نیاز کشاورزان بوده که مورد استفاده قرار می گیرد.
در منطقه لاسجرد و سرخه ۴۲ رشته قنات حفرشده است، قنوات نظامی – سنجره – اسد آباد و غیاث آباد در ابتدای مخروطه افکنه حفر شده است. در اطراف روستای السرجد حدود ۱۲-۱۱ چاه آب حفر شده که ۹۰% آن با موتورهای برقی کار میکنند.
ج- نیروی انسانی :
در مجموع تعداد ۲۵۰ نفر در بخش کشاورزی و دامداری روستا فعالیت دارند که بخش کشاورزی از گروه اقتصادی ۲/۸۱ درصد را به خود اختصاص داده است، شغل غالب مردم روستا کشاورزی است ، متوسط زمین کشاورزی برای هر خانوار ۸/۱ هکتار می باشد. ۱
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- دهیاری روستا
د- آموزش فنی و حرفه ای:
کلاس های کارآموزی در روستا معمولاً برای بانوان برگزاری می شود، البته در سالهای پس از جنگ گاهی اوقات کلاس های ترویج کشاورزی و آموزش استفاده و نگهداری ماشین آلات کشاورزی در روستا برگزاری می شد، اما در سالهای اخیر بیشتر شاهد برگزاری کلاس های آموزشی بسیج برای جوانان بوده ایم. بریا زنان روستا نیز کلاس های خیاطی و قالیبافی برگزار شده که تحت قطر سازمان فنی و حرفه ای بوده است. در دو دوره نیز شاهد برگزاری کلاس های ورزشی به صورت آزاد وبرای جوانان بوده ایم .
معمولاً جوانان روستا برای آموزش مهارتهای فنی و حرفه ای به مرکز استان رفته و از امکانات سازمان فنی و حرفه ای شهر سمنان استفاده می کنند و دوره های خود را در آنجا می گذارانند.
هـ - سرمایه مالی اهالی نزد بانک روستای لاسجرد:
براساس اطلاعات بدست آمده در تاریخ ۳۰/۱۱/۱۳۸۸ ، تعداد کل حسابهای نزد بانک روستا، ۱۳۶۱ حساب بوده و مجموع مانده حساب اهالی در حدود ۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۱۷ ریال می باشد که با توجه به مانده حساب ۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۲۷۰/۱ ریال استان سمنان، ۵/۱% از کل منابع مالی استان در بانک روستا موجود می باشد.
بیشترین منابع مالی موجود در بانک روستا مربوط به سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت می باشد که نشان از اعتماد مردم روستا به بانک و سرمایه گذاری مطمئن در این موسسه مالی دارد .
البته این نکته را نیز نشان می دهد که با توجه به شرایط اقتصادی موجود، مردم روستا ورود مستقیم به کار تولیدی را مخاطره آمیز می دانند و سعی می کنند بانک را واسطه ی کار تولیدی قرار دهند.
و- وضعیت ارتباطی روستا:
فاطه ی روستای لاسجرد با اولین شهر (شهر سرخه) ۱۱ کیلومتر و با مرکز استان یعنی شهر سمنان ۳۵ کیلومتر می باشد این روستا از سالهای پس از انقلاب اسلامی به علت از دیار در رفت و آمد روستائیان به شهر سمنان برای کار و تحصیلات تا به حال دارای سرویس رفت و آمد بصورت عمومی می باشد که هر روز، به غیر از روزهای تعطیل در چهار نوبت صبح ، قبل از ظهر، بعد از ظهر و غروب مسافران را به سمنان برده و باز می گرداند.
در طی چند سال گذشته آژانس و تاکسی تلفنی نیز در روستا تاسیس شده است، همچنین به علت هم جواری روستا با جاده اصلی تهران – سمنان ، مردم را برای رفت و آمد از ماشین های بین راهی نیز استفاده می کنند. تعدادی از روستاییان هم از خودروهای شخصی برای رفت و آمد استفاده می نمایند.
در روزهای معمولی، تقریباً ۷۰الی ۸۰ نفراز روستابه شهر و بالعکس جابه جا می شوند.
ز- وسایل ارتباط جمعی :
از سالهای اولیه ی ورود برق به روستا، رادیو جای خود را دربین روستائیان باز کرد و تنها وسیله ارتباط جمعی و کسب اخبار و اطلاعات در روستا بود، بعد از چند سال که تلویزیون به روستا آورده شد، کم کم جای رادیو را گرفت ، در آن زمانها که اشخاص متمول فقط از تلویزیون استفاده می کردند، مردم روستا برای تماشای آن دور هم جمع می شدندندو مشترکاً از آن بهره می بردند این مسئله بطور مستقیم و غیر مستقیم ، ارتباط بین روستاییان را افزایش داده بود. پشت نیز در دهه شصت و هفتاد شمسی نقش به سزایی در افزایش ارتباطات مردم روستا با محیط خارج از آن داشت در این زمان مردم بیشتر ارتباطات خو را به نام نگاری معطوف کرده بودند، بطوریکه از راه پست روستای لاسجرد مقام اول را از لحاظ نگارش و ارسال نماه – با توجه به جمعیت روستا- در سط استان داشت. اما پس از ورود تلفن به روستا و بهره مندی بیشتر اهالی از آن ، کم کم پست از رونق افتاد و این اداره در سالهای اخیر تعطیل شده است.
امامخابرات روستا با رونق رو به رو بوده و به مرور زمان امکان دسترسی به اینترنت ( شبکه جهانی ) و همچنین خدمات پست بانک را در اختیار مردم روستا قرار داده است.
در حال حاضر نیز بعضی روستا در منزل از اینترنت استفاده می نمایند و دسترس برای مردم روستا بسیار راحت و آسان شده است.
متاسفانه در روستای لاسجرد هیچ گاه امکان استفاده از مطبوعات وجود نداشته و در روستا نیز نشریه خاصی منتشر نمی شود.
به علت اعتقادات مذهبی استفاده از ماهواره در روستا بسیار کم و انگشت شمار است و این وسیله جایی برای خود در منازل روستایی بازنکرده است.

۳-۳- توزیع :
الف- مبادله مغازه های روستایی – فروشگاهها و ...
پس از تخریب بنای قدیمی امامزادگان سید رضا و سید علی اکبر (علیه السلام) و بازسازی آن و ایجاد زائر سرای جواد الائمه (علیه السلام) در مجاورت امامزادگان و قرار گرفتن این محل در کنارجاده ی اصلی مشهد – تهران ، موجب رونق مشاغل غیر کشاورزی و دامداری گردید. این محل به مرور زمان تبدیل به یکی از شلوغ ترین استراحتگاههای بین راهی گشته و به علت توقف زائران و دیگر مسافرانی که از این مسیر عبور می کنند، در زائر سرای فوق الذکر، کسب و کار در این منطقه رونق گرفت.
در قسمت شرقی مرقد مطهر امامزادگان (علیه السلام) به سه باب مغازه ، خواربار فروشی ( سوپرمارکت) ، یک باب مغازه ی نماینده فروش سوغات استان سمنان ( شیرمال) ، یک فروشگاه عرضه محصولات صوتی و تصویری و فرهنگی یک باب مغازه ی ساندویچی بوجود آمد. در سوی دیگر جاده هم یک دیزی سرا، مغازه آپاراتی ، جوشکاری و در ابتدای روستا نیز یک باب مغازه ی مکانیکی وجود دارد.
کشاورزان محلی نیز در فصول مختلف ، انواع محصولات خود از قبیل میوه جات تازه هر فصل مثل خربزه، هندوانه ، سیب، زرد آلو ، گیلاس و... و همچنین خشکبار را به این منطقه آورده و به صورت مستقیم به مردم و مسافران بین راهی می فروشند که خود باعث ایجاد اشتغال در فصل های کم کار برای کشاورزان شده است.
این قسمت از روستا دارای فضای سبز، محدوده ی وسیعی پارکینگ ، سرویس بهداشتی مناسب و فضای مخصوص بازی کودکان می باشد، در این زائر سرا و اطراف آن ۲۸ نفر بطور مستقیم و حدود ۲۰-۱۵ نفر بطور غیر مستقیم و فصلی مشغول بکار هستند . در داخل روستا هم ۲ باب مغازه ی فروش پوشاک ، ۲ مغازه ی آرایشگاه مردانه ، ۲ باب مغازه قصابی ، ۵ مغازه سوپرمارکت ، ۱باب مغازه محصولات صوتی و تصویری ، دفتر ایزوگام ، دفتر گازرسانی ، ۲ باب مغازه تعمیر موتور سیکلت و لوازم یدکی، ۱ باب مغازه خیاطی و نیز ۱ باب مغازه آریشگاه زنانه می باشد که تقریباً ۲۵-۲۰ نفر در آنها مشغول به کار می باشند.
در آژانس روستا نیز ۵-۴ نفر مشغول بکار هستند.
گاهی اوقات نیز فروشنده های دوره گراد از مناطقی مثل شهر سرخه به روستای لاسجرد آمده و با گشت زنی بوسیله خودرو در بین کوچه های روستا محصولات خود را به فروش می رسانند.
با توجه به فروشگاهها و مغازه های ذکر شده ، جمعیتی در حدود ۸۰-۷۰ نفر درروستای لاسجرد به کارهایی غیر از کشاورزی و دامداری اشتغال دارند، البته افرادی که در موسسات آموزشی – مخابرات – درمانگاه و ... کار می کنند نیز باید به این آمار افزود.
ب- شرکت تعاونی روستا:
شرکت تعاونی روستا نیز در سالهای قبل از رونق خوبی برخوردار بود، اما در حال حاضبر تعطیل می باشد.

۴-۳- اصلاحات ارضی:
تعریف اصلاحات ارضی :۱
از آنجا که اوضاع و شرایط اجتماعی و مقتضیات سیاسی و بالاتر از هم تفاوتهای اقلیمی و مراحل تکامل تاریخی هر کشور و جامعه ای با جامعه دیگر متفاوت است ، محتوا و هدف اجرای اصلاحات ارضی در آنها یکی نیست اصلاحات ارضی را چنین تعریف کرده اند: دگرگونی و نوسازی قواعد و رویه های کشاورزی به منظور هماهنگ ساختن نظام زمینداری با لازمه های کلی توسعه اقتصادی.
هدف اصلاحات ارضی :۲
باتوجه به تعریف اصلاحات ارضی و همچنین با در نظر گرفتن اوضاع و شرایط اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی هر کشور، می توان دریاف که هدف اصلاحات ارضی در آنها متفاوت است.
اصلاحات ارضی را غالباً وسیله ای دانسته اند که هدف اساسی آن برقراری عدالت اجتماعی و مساوات است. از این نظر اصلاحات ارضی وظیفه مضاعفی برعهده دارد: ابزار ی است برای توزیع مجدد در آمد و ثروت و تدبیری است برای بالابردن بهره وری تولید . علاوه بر این ، هدف اصلی اصلاحات ارضی عبارت است از دگرگون ساختن نظام زمینداران یا تغییر مالکیت و نظارت بر زمین و آب.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- جامعه شناسی ر وستایی – نعمت ا... تقوی – صفحه ۱۵۰
۲- همان – صفحه ۱۵۰
در ایران ، اصلاحات ارضی، آن دسته از بهره برداریها را در بر میگرفت که به شیوه ارباب و رعیتی اداره می شدند: در داخل این بهره برداریها نیز تقسیم اراضی شامل زارعان و روستا ییان می شد که پیش از اجرای اصلاحات ارضی نسق زراعی داشتند و برحسب مالکیت عوامل پنجگانه زراعی محصول را بین خود و ارباب تقسیم می کردند.
شقوق اصلاحات ارضی:۱
۱- فروش ۲- تقسیم ۳- اجاره ۴- خرید نسق زارعان ۵- واحد سهامی زراعی
شق فروش مهم ترین و اساسی ترین شق اصلاحات ارضی به شمار می آید و عبارت است از فروش زمین به زارعان صحب نسق سهمبری که روی همان زمین کشت و زرع می کردند.
در روستای مورد مطالعه ، همین شق ، یعنی فروش زمین به زارعی که بر روی زمین کار می کرد، مهم ترین شیوه ی اجرای اصلاحات ارضی بود است .

۴- ساختار فرهنگی روستا[ویرایش]

---

الف – دین و مذهب :
اهالی روستای لاسجرد ، همگی مسلمان و پیرو مذهب شیعه اثنی عشری می باشند. البته درطی این چند
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- همان صفحه ۱۵۲
سال تعدادی از مهاجران جنوب شرق کشور و نیز مهاجراین افغانی نیز در این روستا سکنی گزیده اند که بعضاً دارای مذهب تسنن هستند.

آب و روسم وغزاداری مذهبی[ویرایش]

---

لاسجرید ها هر ساله در ایام محرم، از روز اول تا سیزدهم این ماه ، تمام مردان روستا را برای ناهار و شام و لیمه داده و مردم نیز به علت اعتقادات خو به این موضوع ، به صورت گسترده در این مراسم شرکت می نمایند.
به تکیه ها دعوت می شوند و یک یا چند نفر هزینه ی این مراسم را به عهده می گیرند.
همچنین جمعه صبح ها ، مراسم دعای ندبه در این روستا برگزار می شود و شرکت کنندگان در این دعا، در وعده ی صبحانه نیز دعوت می باشند.
در سایر ایام مثل ولادتها ، اعیاد و شهادت ها نیز مراسم مختلفی برگزار می شود. ایام فاطمیه نیز مانند دیگر ایام سوگواری هیئتهای مذهبی روستا فعالیت گسترده ای دارند.
استان مقدس امامزادگان سید رضا و سید علی اکبر (علیه السلام) ، مسجد شهید بهشتی ، حسینیه اعظم، مهدیه لاسجرد مجموع و ساختمان هئیت حضرت ابوالفضل العباس (علیه السلام) از اماکن مذهبی مناسبی روستای لاسجرد می باشند.
مراسم محرم و عزاداری سید و سالار شهیدان حضر ابا عبدا... الحسین (علیه السلام) در لاسجرد هر ساله با شکوه و عظمت خاصی برگزار می شود. از روز سوم و چهارم محرم تا روز سیزدهم این ماه ف دسته های زنجیر زنی در لاسجرد ، شروع به حرکت نموده و به اقامه عزایی پردازند. تعزیه و شبیه خوانی نیز از ششم تا دهم محرم برگزار می شود.
با حلول ماه محرم الحرام هئیت های سینه زنی و عزاداری فعالیت خود را بطور تمام وقت شروع می نمایند. اما دو هئیت انصار الحسین (علیه السلام) و علمدار که هئیتهای مخصوص جوانان روستا است در دیگر ایام سال با برنامه ریزی جلسات هئیت به صورت هفتگی به ارشاد و راهنمایی جوانان اهتمام می ورزند.
مراسم زیارت عاشورا نیز از روز اول محرم تا بیست و هشتم ماه صفر ( به مدت پنجاه و هشت روز) در امامزاده و حسینیه اعظم لاسجرد برگزار می گردد.
روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی اغلب مردمی که اصالت لاسجردی دارند از اقصی نقاط کشور به روستا مراجعت می نمایند. ( غالباً از شهرهای تهران – سمنان ) و سعی در برگزاری هر چه با شکوه تر این ایام دارند. در این روزها مراسم برای عزاداری امام حسین (علیه السلام) ، نذورات خود از جمله گوسفند ، گاو و شتر را ذبح می کنند. خودروهای حمل شربت هم در این روزها از عزاداران پذیرایی می نمایند. پیرمردها و پیرزن ها با منقل های اسپند برای مردمی که در این مراسم شرکت کرده اند. اسپند دود می کنند. علامتها، نخل های و پرچم ها در تمام طول مسیر نمایان و پیدا است. در سالهای قبل شبیه خوانی دو طفلان مسلم (علیه السلام) و شام غریبان هم در طول مسیر برگزار شد که اکنون دیگر برگزار نمی شود.
هئیت ها ودسته های عزاداری از شهر سرخه و روستای اسد اباد به لاسجرد می آیند وبه شور و عظمت این مراسم می افزایند . دسته های عزاداری حرکت خود را از حسینیه اعظم لاسجرد شروع کرده و پس از طی مسافتی به آستان مقدسم امامزادگان سید رضا و سید علی اکبر (علیه السلام) رسیده و مجدداً همین مسیر را باز می گردند.
در قدیم ، مراسم قمه زنی نیز در روستا وجود داشته که اکنون دیگر برگزار نمی شود.
در سالهای اخیر به جهت زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهیدان هشت سال دفاع مقدس ، خصوصاً شهدای گرانقدر روستای لاسجرد ، خیمه گاه عشاق الحسین (علیه السلام) در این ایام ، برپا می گردد که در آن تصاویری از دفاع مقدس به نمایش عموم مردم گذاشته می شود.
در طی سال نیز در ایام پانزدهم شعبان ( ولادت حضرت ولی عصر (علیه السلام) ، سوم شعبان ( ولادت امام حسین (علیه السلام) ، چهاردهم خرداد ( همزمان با رحلت حضرت امام خمینی (ره) و بیست هفتم ماه مبارک رمضان ( شب هفتم شهادت امیرالمومنین (علیه السلام) به تمامی اهل روستا ، ولیمه داده می شود. ب- زبان و لهجه روستا:
زبان لاسگردی را از اصیل ترین و دست نخورده ترین زبانهای ایران باستان می دانند ، نویسنده و محققی آلمانی درحدود پنجاه سال پیش به لاسگرد آمده و زبان لاسگردی را به طور کامل به نگارش رسانیده و پس به آلمان مراجعت نموده که متاسفانه از نام آن محقق آلمانی اطلاعی دردست نیست.
کتابی در مورد زبان لاسگردی تالیف دکتر منوچهر ستوده نیز موجود می باشد که یکبار اقدام به چاپ گردیده و فعلاً کمیاب می باشد. این کتاب در کتابخانه های سمنان ، تبریز و کتابخانه ملی ایران به چشم خورده و احتمالاً در اکثر کتابخانه های بزرگ موجود می باشد.۱ در ذیل عیناً مطالبی از کتاب فوق که در مورد اصطلاحات زبان لاسگردی در رابطه با دام و دامداری می باشد آورده خواهد شد:
در لاسجرد لغاتی که قابل دقت و مطالعه به نظر رسید، لغات مربوط به گله داری است. دامنه ای این لغات در این محل بسیار وسیع است. گله داران در این زمینه از لغاتی استفاده می کنند که نه تنها خود ایشان بلکه سایر ساکنان لاسگرد نیز از مفاهیم این لغات خبر داشته و آنها را بکار می برند. از آنهاست : « میشینه» گوسفند نر و ماده در سنین مختلف .
« بزینه » بز نر و ماده در سنین مختلف
در شن dorshon : نشان یا داغ کسی که معمولاً به گوش میشینه یا بزینه می زنند.
« گرده ور» : بزینه ای یا میشینه ای که پستانش گرد است.
« شاانگل» : بزینه ای یا میشینه ای که نوک پستانش بلند است.
« کورگم» : بزینه یا میشینه ای که نوک پستانش کوتاه است.
« نارو» :آبی که ساعن نه تا ده صبح به گوسفند می دهند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- سایت دهیاری روستای لاسجرد
دن –don : هنگام دوشیدن شیر
چفت – chaft : کومه های گوسفند سراها
« دمنگ » : سوراخهای هواکش زاغه ها
« سونا» : فصل زاییدن گوسفند
برای بیان سنین مختلف بزینه یا میشینه اعم از نر و ماده لغات زیادی دارند و برای فرآورده های مختلفی که شیر مایه اصلی آنهاست، اصطلاحات فراوانی وضع کرده اند ، بعضی از این فرآورده ها را ما نه دیده ایم و نه خورده ایم .
یکی از روزهای خرداد ماه که در صحرای لاسگرد مشغول جمع آوری گیاهان بودم ، یکی از خورده مالکان که همراه نگارنده بود به چوپان خود رسید و گفت : « کر آسکور کمری داغی » را از گله بیرون کن زیرا ، زیاد سرفه می کند. چوپان هم پس از کنار زدن گوسفندها و بزها که تعدادشان بی شک ، به پانصد راس می رسید ، به داخل گله رفت و پای بزی را گرفت و بیرون کشید، نگارنده بسیار در شگفت ماند، زیرا تا این تاریخ می توانست از یک گله ، بز و میش آنرا از یکدیگر جدا کند و میان این دو فرق بگذارد و نمی دانست که هر یک از اینان مشخصات و ممیزاتی دارند که با دیگری قابل تطبیق نیست. پس از دقت و مطالعه در این مساله به این نتیجه رسید که ابتدا باید گله را به دو قسمت اصلی یعنی بزینه و میشینه جدا کرد. افراد بزینه از پنج جهت با یکدیگر اختلاف دارند به قرار زیر:
الف – رنگ بدن شامل : ۱- ابلق ۲- اسبی ۳- انائی ۴- بهک ۵- رش ۶- سیه ۷- مشی ۸- کئو
ب- طرح و مشکل گوشها شامل : ۱- کر ۲- استک۳- پاپل ۴- لپه گوش
ج- رنگ صورت شامل: ۱- آسکور ۲- اسبولو ( بولو) ۳- چوپر ۴- زرجی ۵- سوس ۶- ناری
هر یک از اینها ممکن است کمری باشند یعنی خطی سفید به دور کمر داشته باشند یا داغی باشند یعنی شاخ نداشته باشند . بنابراین هشت قسم رنگ بدن و چهار قسم گوش و شش قسم رنگ صورت که ترکیب بشوند، ۱۹۲ قسم مختلف به وجود می آورند. این ۱۹۲ قسم ممکن است هر یک کمری یا داغی باشند، بنابراین دو برابر این عدد یعنی سیصد و هشتاد وچهار قسم باید به آن افزود ، حاصل جمع معادل پانصد وهفتاد و شش قسم خواهد شد.
میشینه نیز چون بزینه اقسام مختلف پیدا می کند، بدین قرار :
الف- رنگ بدن شامل : ۱- سیه ۲- تلخ ۳- اسبی۴- کلاچ ۵- شیوا۶- برنجی ۷- برجی ۸- کئو
قسمتی از بزینه رنگ بدنش « دو رنگی » خوانده می شود که چون این قسم در طبیعت کم پیدا می شود به حساب نیامد.
ب- طرح و شکل گوش ها شامل: ۱- گوشدار ۲- کر ۳- کری
ج – رنگ صورت شامل: ۱- ساری
میشینه نر را اگر شاخ نداشته باشد مثل بزینه داغی گویند و میشینه ماده اگر شاخ داشته باد « شاخدار» خوانده زیرا جنس نر معمولاً باید شاخ داشته باشد و جنس ماده قاعدتاً بدون شاخ است ولی گاهی در طبیعت خلاف این امر دیده می شود. بنابراین هشت قسم رنگ بدن و سه قسم گوش که ترکیب شوند، ۲۴ قسم به وجود می آورند از لحاظ رنگ صورت ۲۴ قسم دیگر باید به این تعداد افزود . مجموع این دو معادل ۴۸ قسم می گردد. ازنظر داغی بودن نر یا شاخدار بودن میش هم دو برابر تعداد مزبور باید به مجموع افزوده شود .
بنابراین حاصل جمع ۱۴۴ قسم خواهد شد ولی در طبعیت از این مجموع فقط صد و هجده قسم به وجود می آید و بعضی رنگ های بدن با صورت و اقسام گوش ترکیب نمی گردند، در بزینه هم باید ۵۷۶ قسم مختلف دیده شود ولی در طبیعت بیش از ۲۱۳ قسم بزینه نیست و این ترکیب شدن رنگهای بدن و صورت با اقسام گوش و بودن شاخ یا نبودن آن خو بحثی است جداگانه که از نظر جانور شناسی باید مورد مطالعه و مراقه قرار گیرد که از حوصله این بحث خارج است.
القاب خویشاوندی به گویش لاسجردی : ۱
په = پدر ما = مادر برابر= برادر خواک = خواهر
پور = پسر ( موپور = پسر من) وشکا= پسر دت = دختر
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- وبلاگ روستای لاسجرد
ذما= داماد عاروس یا آروس = عروس مسین بابا= پدر بزرگ
مسین ننه = مادر بزرگ ژک = زن ( همسر) شو= شوهر
آمی یا عامی = عمو عمه = عمه خالی= دایی
آله = خاله شوپه = پدر شوهر شوما= مادر شوهر
ژک ما = مادرزن ژک په = پدرزن
ج- ظواهر زندگی :
در گذشته نوع خوراک اهالی روستا، بسیار ساده و ابتدایی بوده و غذاهایی مثل آبگوشت ، آبدوغ خیار و... و شاید هر نوروز به نوروز مردم روستا برنج مصرف می کردند که آنهم از نوع ابتدایی بوده و کیفیتی نداشته است، البته که حال حاضر نوع غذاهای مصرفی مانند اهالی شهراست و تفاوت چندانی نمی کند.
پوشاک مردم نیز اغلب به صورت دست دوز و ابتدایی بواده به صورتیکه زنان ، پنبه را درخانه به وسیله چرخ و دوک به نخ تبدیل کرده و از آنها پارچه هایی تهیه کرده و بصورت دست دوز لباس می دوختند . افرادی که پول بیشتری داشتند، این پارچه ها را به شهر برده و خیاطان لباس آنها را به صورت جلیقه یا کت می دوختند ، ولی سایر مردم همان لباس و شلوارهای دست دوز خانگی رابه تن می کرده اند، کفش مردم هم از چرم دوخته می شد و نیز بسیاری از مردم از گیوه استفاده می کردند، تعدادی از افراد هم پابرهنه بوده و هیچ کفشی به پا نداشتند، در حال حاضر افراد کهنسال روستا بعضاً از گیوه استفاده می کنند ولی نوع پوشش پیراهن – شلوار و کفش جوانان روستا بعضاً لباسهای ساده بوده و عده ای نیز از نوع پوشش جوانان شهری استفاده می کنند.
وسایل منزل اهالی روستا در قدیم الایام بسیار ابتدایی و ساده بود . مطبخ در همان نانوایی خانه ( کله جا) بوده و از ظروف مسی استفاده می کردند. مردان به علت بیماریهای پوستی رایج در آن ایام و وجود کنه ، اغلب موهای خود را می تراشیدند، زنان جوان هم معمولاً تایکسال پس از ازدواج خود را آرایش جزئی می کردند اما پس از آن بدون هیچگونه آرایش ظاهری در اجتماع حاضر می شدندف لباس زنان آن زمان ( قبل از انقلاب) نوعی چادر بلند بوده که تمام بدن آنها را می پوشانیده زنان طبقه پائین روستا چادرهایی با چهار خانه های آبی و مشکی به نام .................. وزنانی که در طبقه ی بالاتر بودند چادرهایی راه راه به نام.................. را به عنوان پوشش و حجاب خود انتخاب می کردند.
درطی سالیان اخیر خانم خای روستا، از همان چادرهای متعارف در شهر ( چادر مشکی) استفاده می کنند. نانپزی در روستا هم به صورتی بود ، که آرد را بوسیله آب خمیر کرده و نانی ساده و ابتدایی بدون شکل و فرم خاصی تهیه می کردند که به آن نان دستی گفته و می گویند. درخانواده هایی که مکنت بیشتری داشتند و یا دامدار و مالدار بودند آرد را با شیر خمیر کرده ، روی آن شیرینی و ماست می مالیدند که به این نوع نان فقیر ( مظیر) می گفتند این نوع نان را در ظروف فلزی نگهداری کرده و در طی چند روز مصرف می کردند.
از زمانیکه وردنه و تخته ی پهن کردن خمیر به طور گسترده در روستا مورد استفاده قرار گرفت، زنان روستایی بصورت جمعی به طبخ نان گردو بزرگی به نام « چپاتی» اهتمام ورزیدند، این نان به دلیل آنکه اصطلاحاً خشکی پزی می شد و دوام زیادی داشت به مقدار زیاد تهیه می شده و نیاز خانواده را حتی تا چند ماه برطرف می کرده است. به مرورزمان پخت نان چپاتی به یکی از مشاغل روستا مبدل شد که البته زنان به آن مبادرت می نمودند. در هر یک از گروههایی که این نان را درست می کردند، یک نفر کاردرست کردن خمیر را به عهده می گرفت، یک نفر چانه ها را درست می کرد و یک یا دو نفر نیز خمیرها را پهن می کردند، یک نفر هم مسئولیت پخت را به عهده می گرفت.
د- ارزش ها و اعتقادات:
به علت اینکه در گذشته در روستاها فرد مذکر به عنوان نیروی کار در مزارع و دامداری شمرده می شد، درروستای موردمطالعه نیز داشتن فرزند پسر به نوعی ارزش محسوب می شد و در مثالی کی می آورند ، می گویند : اگر پنجاه پسر داشته باشیم ، پنجاه و یکی هم باید پسر باشد ، البته در سالهای اخیر با توجه به تغییرات مختلف اجتماعی – فرهنگی – اقتصادی – آموزشی و... بوجود آمده این نوع باورها کمرنگ تر شده است.
در گذشته به علم و دانش نیز خیلی توجه نمی شد و شاید هم زمینه ی آن برای تمام اهل روستا پیش نمی آمده و اغلب فرزندان خانواده های طبقه ی بالا به تحصیلات متوسطه و عالیه مبادرت می ورزیدند، اما در نسل فعلی لاسجرد ، دانشجو بودن و تحصیلات عالیه داشتن مانند دیگر نقاط کشور، ارزش محسوب می شود.
زیاد غذا خوردن نیز در روستا، نوعی ارزش محسوب می شود و هیکل فربه داشتن ( در حد متعارف) خصوصاً برای یک فرد جوان روستایی ارزش است.
در لاسجرد ، احترام به بزرگتر ، ارزش بسیار مهمی است که هنوز هم بین جوانان روستا مشهود است. در قدیم این مسئله به حدی بوده که اگر جوانان در مسیر عبورشان به نقطه ای می خوردند که سالخوردگان روستا ( عموماً گردان ) در آنجا جمع شده بودند، مسیر خود راتغییر می دادند تا با گذشتن از آنجا بی احترامی به بزرگترها نکرده باشند.
چشم زخم یا چشم شور هم مانند دیگر نقاط کشور جزء مواردی است که خاصاً پیر زنها برای دفع آن ، هر روز صبح برای اهالی خانه اسپند دود می کنند تا با اینکار چشم بد را از خود و خانواده و فرزندانشان دور کنند. در بین زنان امروزی محدودنذد کسانیکه هر روز به این کار اهتمام بورزند.
هـ- گذران اوقات فراغت : ( بازی ها – شب نشینی ها و ...)
جوانان روستای لاسجرد در سالیان گذشته ( قبل از انقلاب و اوایل آن ) ، اغلب اوقات فراغت خود را صرف بازیهای محلی می کردند، پیرمردها و سن و سال دارها هم در نقطه ای از روستا، جمع شده و با یکدیگر صحبت می کردند ، یا در قهوه خانه جمع شده و وقت خود را در آنجا سپری می کردند .
در حال حاضر بازیهای رایانه ای نقش به سزایی گذراندن اوقات فراغت جوانان و نوجوانان روستا دارد.
در زیر به چند نمونه بازی محلی که در گذشته انجام می شد ، اشاره می شود:
الاتی تی allatiti :
بازی است برای سرگرمی کودکان به در شبهای مهتابی که معمولا از اطاق به بامهای خانه می روند، مادران دو کف پای خود را به سینه ی کودکان قرار می دهند و دو دست آنها را می گیرند، سپس دو پای خود را بلند می کنند تا کودک بالای پاها قرار گیرد، سپس می گویند : « الاتی تی ، بابا را کجا دیدی؟» این بازی را در تهران « در بلندی » گویند.۱
اوزوازی uz- vazi :
درست نظیر گردو بازی تهران است. چهار – پنج نفر در این بازی شرکت می کنند و هر کدام مقداری گردو دارند. هر یک، دو یا سه عدد گردو را در یک خط روی زمین قرار می دهند یا به اصطلاح می کارند. پس از خطی که قبلاً تعیین کرده اند یکی پس از دیگری باگردویی که دردست دارند، به این گردوها می زنند ، اگر به آنها خورد و از خط بیرون رفت متعلق به او است و اگر کسی نتوانست به گردوها بزند بازی از نو شروع می شود.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- همان – صفحه ۳۶
اگر هم گردوها را بردند ، باز از نوع می کارند. تعیین نفرات اول ، دوم ، سوم بقیه به دور بودن گردویی که به آن زده اند از گردوهای چیده شده است . ۱
خس خس – xos xos :
نوعی بازی است که در تهران جفتک چارکش خیابانی خوانند . این بازی که تعداد بازیکنان آن محدود نیست برای چابک شدن بازیکنان بسیار مفید است . ابتدا یکی از بازیکنان خم می شود و دست یا آرنج خو را به زانوان تکیه می دهد و دیگری از پشت او می پرد . به محض اینکه پرید در فاصله ی معینی از اولیخم می شود و نفر سوم از روی پشت هر دو می پرد و در فاصله ای او هم خم می شود، نفر چهارم از روی پشت هر سه می پرد بازیکنان به همین طرز به بازی ادامه می دهند تاکسی نماند، آنوقت نفر اول بلند می شود و دوباره این روند را تکرار می کند .
بازی های محلی دیگری نیز وجود دارد که صرفاً به عناوین آنها اشاره می شود:
چلی- cheli
چارقاف – char gaf
خیته - xita
سوت سوت – sut sut
شت خوندن shet xondan و ....
شب نشینی ها :
مرسوم بوده که اهالی روستای لاسجرد، برای گذاراندن اوقات و همچنین دیدار آشنایان و اقوام ، شب ها به دور هم جمع شده وبا هم به گفتگو می پرداختند. از سرد و گرم روزگار می گفتند و بعضاً هم در این شب نشینی ها ، کتاب می خواندند و یا داستان تعریف می کردند، در زمستانها نیز باوجود کرسی، این محافل گرمتر و صمیمی تر برگزار می شد معمولاً هم تنقلات استفاده می نمودند که در زبان لاسگردی به آن « شوچره » می گفته و می گویند . وحتی کسانیکه برای شب نشینی به خانه دیگران می رفتند نیز به همراه خود این تنقلات را می بردند، شعر یک بیتی کوتاهی هم در اینمورد می خواندند که هر کی نیاره شوچره یو په کلا موش یچره یعنی هر کسی که این تنقلات را نیاورد ، موش کلاه پدرش را بچرد . در حال حاضر نیز این شب نشینی با سبک و سیاق جدیدی برگزار می شود که البته نسبت به سالهای قبل خیلی کمتر و محدودتر شده است.
و- فرهنگ عامه :
مراسم تولد و نامگذاری بچه :
همانطور که در قسمت ارزشهای اجتماعی به آن اشاره شده ، داشتن فرزند پسر برای اهالی لاسجرد ، نوعی ارزش محسوب می شد اما در حال حاضر این موضوع کم رنگ تر شده است و افکار و ارزشهای این جامعه کوچک به قسمت مساوات بین داشتن پسر و دختر است، در لاسجرد اینگونه مرسوم بوده که برای فرزند تازه متولد شده ، پدر و مادر داماد- خصوصاً پدر داماد – نامگذاری می کردند. اما امروزه بیشتر این پدر و مادر فرزند هستند که برای او نامگذاری می کنند. تهیه البسه ی فرزند تازه متولد شده نیز معمولاً به عهده مادر عروس بوده و می باشد ، آنطورکه قدیمی ها نقل کرده اند و حدس زدن این موضوع نیز کار سختی نیست، فرزندها در منزل به دنیا می آمدند و چند نفر مامایی که در روستا وجود داشتند به منزل مراجعه کرده و فرزند را در همان منزل عروس و داماد جوان به دنیا می آوردند. امروزه مانند دیگر نقاط کشور ، بچه ها در بیمارستان ، خصوصاً بیمارستانهای شهر سمنان که نزدیک این روستا قرار دارد ( فاصله روستا تا شهر سمنان ۳۵ کیلومتر می باشد) متولد می شوند.
برای ختنه کردن فرزند پسر نیز در گذشته تا ۳یا ۵ سالگی صبر می کردند ، اما امروزه متفاوت است و معمولاً درهمان سال اول بچه را ختنه می کنند. ولیمه ( معمولاً نهار) نیز برای این موضوع مرسوم بوده و هست و معمولاً اقوام نزدیک و همسایه ها دعوت به ولیمه می شوند.

← مرگ و مراسم سوگواری
تازمانیکه تیم های صوتی جدید به روستا نیامده بود ، وقتی کسی در روستا فوت می کرد، مردم روستا از طریق جارزدن روی بام ها ، همدیگر را مطلع می کردند، اما در حال حاضر با تیم صوتی که تقریباً در مرکز روستا قرار دارند، مردم لاسجرد از فوت هم ولایتی خود مطلاع می شوند. مراسم غسل و کفن میت نیز در گذشته در منزل متوفی برگزار می شد و محل خاصی برای این موضوع ساخته نشده بود. اما در طی حدوداً بسیت ، سی سال اخیر ، کار غسل و کفن میت غالباً در محل مخصوصی که برای اینکار ساخته شده ، انجام می شود.
در گذشته بعد از دفن میت آتشی بالا و پائین قبر می افروختند تا بدن متوفی از گزند حیوانات محفوظ بماند و معمولاً هفت روز بعد از دفن ، قبر را درست می کردند و از سنگ قبرهای کوچک استفاده می نمودند، در حال حاضر نیز عموماً تاروز چهلم در گذشت متوفی ، سنگ قبر را کار می گذارند ، البته نوع سنگ قبرها نیز نسبت به گذشته بزرگتر و زیباتر شده است. و معمولا ً سیاه سنگ می باشد.

← موسیقی و آواز
لاسجردی ها در مراسم عروسی از سورنا که خاص اغلب مناطق روستایی ایران بود استفاده می کردند، اما در تحقیقات و پرس و جوها شخص نشده که سبک خاصی در آواز داشته باشند.
اما در نوحه خوانی ، از نوحه های فارسی استفاده می کنند که سبک و سیاقی مخصوص به خود دارد و از لحنی استفاده می نمایند که صرفاً لحن و سبک ، روستای لاسجرد بوده و بسیار زیبا اجرا می شود.

← ضرب المثل های لاسجردی
۱- زمستون و شیلک معنی : زمستان و زرد آلو
کنایه به کسی می گویند که خواسته نابجا داشته باشد.
۲- اوشتون حرف ور دارو بجن یعنی : حرف خود را بسنج و بزن
کنایه از هشدار برای درست حرف زدن ( سنجیده حرف زدن)

۳- مووژ موکشون کنده یعنی : موسر اشکننده
کنایه از دو رو بودن ( از پشت خنجر زدن ) شخصی دارد.۱
۴- یوجا گرمه یو پشت نرم یعنی : جاش گرمه ، پشتش نرمه
۵- للکاته پاره تنگه بووژ میدون ون یعنی : کفشی که برای پات کوچیکه را در بیاور و دور بیانداز
کنایه از آنکه ، چیزی که کارایی ندارد را نگه ندار.







ــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- وبلاگ روستای لاسجرد

نتیجه گیری :
با توجه به این مطلب که هدف مونوگرافی یا تک نگاری یک روستا، بررسی ژرف و همه جانبه ی یک جامعه کوچک به نام روستا می باشد . در تحقیقات انجام دشه ، در حد بضاعت و امکانات ، سعی شده که بیشتر ابعاد روستای لاسجرد توصیف و شرح شود تا اطلاعات و شناخت خوبی از منطقه مورد مطالعه بدست آید ، چرا که برای توسعه یک روستا لازم است با ابعاد مختلف ، تاریخی – اقتصادی – اجتماعی – فرهنگی و... آن منطقه آشنا شده ، تا براساس آن قادر به برنامه ریزی جهت پیشرفت و توسعه روستا باشیم.
قبل از ورود به مبحث موانع و مشکلات توسطه روستای لاسجرد، لازم است که توسعه ، توسعه روستایی تعریف شوند.
تعریف توسعه :
توسعه در اصطلاح عام به معنی شگفتگی تدریجی ، بارز ترشدن اجزای هر چیز و رشد چیزی است که در نطفه مکنون است. روند توسعه یک آغاز و یک انجام دارد که انجام آن به شکلی در آغازش نهفته است . از این رو تکمیل یک دوره نشانه شروع دوره دیگری می باشد و ممکن است برخی از ویژگی های دوره نخستین در آن تکرار شوند.
بررسی مفهوم نظری توسعه نشان می دهد که :
۱- توسعه ، برخلاف رشد که جنبه کمی دارد ، حاوی جنبه های کمی و کیفی می باشد
۲- توسعه مفهوم مطلق ندارد، بلکه خصلتی نسبی است و در مقایسه با زمان و مکان مشخص معنی پیدا می کند.
۳- پویایی دروتر ادارد و در عین حال همچون قوانین اجتماعی دیگر ، با دخالت آگاهانه انسان تعیین می شود
جامعه شناسی توسعه روستایی :
جامعه شناسی توسعه روستایی دانشی است که موضوع آن عبارت است از بررسی علل و عوامل شهر در عقب ماندگی و کم توسعگی اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی محیط روستایی و همچنین تعیین انگیزه ها و زمینه های ایجاد کننده توسه و جالب مشارکت مرم روستایی در عمران محیط خود .۱
باعنایت به موضوع جامعه شناسی توسعه روستایی که در بالا مطرح شد. موانع و مشکلات ، پیشرفت و توسعه روستایی لاسجرد به طور اجمال ذکر خواهد شد.
در ابتدای این نکته قابل ذکر است که این روستا با توجه به قدمتی که دارد، دارای فرهنگی نهادینه شده و غنی می باشد ، اما گسترده شدن ارتباطات و فن آوری از نظر صوتی ، تصویری ، ماهواره ای و... موجب تغییراتی در زبان اهالی روستای لاسجد شده است و بعضاً از کلمات فارسی در محاوره های استفاده می شود که به مرور زمان موجب تغییرات زیادی در این زبان اصلی خواهد شد از طرف دیگر مشکلات کشاورزی و
ـــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- جامعه شناسی روستایی، نعمت ا... تقوی – صفحه ۱۷۳-۱۷۰
دامداری که در روستا وجود دارد، موجب گریزان شدن جوانان از کشاورزی و دامداری شده و بعضاً باعث مهاجرت نیروهای جوان به شهرهای اطراف شده است. به طور مثال قطعات زمین کشاورزی در طی سالیان گذشته موروثی شده و طبعاً ه قطعات کوچکتر تقسیم شده است که این موضوع اجازه کشاورزی در سطح وسیع را نمی دهد همچنین قرار گرفتن این روستا در حاشیه کویر و طبعاً کم آبی موجود در آن . مشکلات را برای کشاورزان به وجود آورده است. در سالهای اخیر پدیده اعتیاد نیز در بین جوانان روستا ، گسترش پیدا کرده است و بایستی که مسئولین و خانواده های روستا، فکری برای ریشه کن کردن این بلای خانمانسوز نمایند. گسترش فضاهای ورزشی و ایجاد اشتغال می تواند حربه موثری برای جلوگیری از معتاد شدن جوانان باشد.
نکته بعدی اینکه محدوده روستا با وسعت ۳۴۰۰هکتار به تمامی موقوفه آستان قدس رضوی است و مردم امیدی به مالیکت آن در آینده نیز ندارند ، به همین دلیل سرمایه گذاری در رابطه با این منطقه را معقول نمی دانند . البته در این زمینه می توان اقداماتی انجام داد ، به عنوان مثال آستان قدس رضوی می تواند ، اراضی و آب کشاورزی را با اجاره طولانی مدت به مردم واگذار نماید. علاوه برآن سرمایه گذاری در پروژه های مختلف توسط آستان قدس می تواند برای آن موسسه نیز جنبه تبلیغاتی داشته باشد و برای جوانان روستا نیز شغل فراهم نماید. البته ساخت و گسترش زائر سرای جواد الائمه ( علیه السلام ) از اقدامات موثرثی است که شورای اسلامی و دهیاری روستا به این کار همت گماشته اند و لازم است که در این خصوص به امور انجام شده توسط دهیاری روستا که الحق و الاانصاف زحمات زیادی برای مردم روستا متحمل شده اند، اشاره شود.
۱- آزاد سازی قریب به ۸۰۰۰متر مربع جهت توسعه فضای مورد نیاز از قبیل احداث پارکینگ و نمازخانه و توسعه حرم مطهر امامزادگان سید رضا و سید علی اکبر ( علیهما السلام ) و گلزارشهدیا روستای لاسجرد.
۲- آزاد سازی قریب به ۱۵۰۰۰متر مربع زمین جهت توسعه فضای گردشگری و احداث بوستان و ایجاد اشتغال که اهم فعالیت های صورت گرفته به شرح ذیل می باشد.
الف- درختکاری و ایجاد فضای سبز اطراف قلعه باستانی و محوطه های در نظر گرفته شده قریب به ۷۰۰۰متر مربع
ب- احداث سرویس بهداشتی با زیر بنانی قریب به ۳۷۰متر مربع با امکانات روز شامل تیم تهویه ، آب گرم و.....
ج- احداث فضای خاص و نصب آلاچیق ها با طرح سنتی در قسمتی از فضای ورودی روستا
د- احداث پارک در فضای قریب به ۱۵۰۰متر مربع با انجام عملیات های جدول گذاری ، سکوبندی و... برای استراحت مسافران و زائران
هـ - در نظر گرفتن فضای مورد نیاز جهت احداث مجتمع تجاری شامل ۱۶ باب واحد تجاری به مساحت ۷۰۰متر مربع ، رستوران ، استراحتگاه مسافران به مساحت ۸۰۰متر مربع ، مراحل طراحی و تهیه نقشه ها که فنداسیون آن انجام و در مرحله اجرای ستونها می باشد.
و- اصلاح معابر
روستای لاسجرد دارای طرح هادی مصوب و نقشه های اجرایی تفصیلی می باشد و کلیه ساخت و سازهای صورت گرفته در مدت اخیر ، با رعایت کامل حریم طرح هادی صورت گرفته است . در حال حاضر معابر اصلی روستا که شامل خیابان امام خمینی ، بسیج ، انقلاب وشهدا می باشد با محوریت دهیاری روستا و همت مسئولین استان و شهرستان و ازمحل اعتبارات استانی و درآمدهای دهیاری صورت گرفته است . عملیات های انجام شده شامل آزاد سازی معابر تخریب و آور برداری ، اصلاح شبکه های آب و برق ، مخابرات ، گاز ، جدول گذاری ، زیرسازی و آسفالت ، ایجاد فضاهای سبز و پیاده رو سازی می باشد.۱
ز- پروژه های گردشگری :
روستای لاسجرد دارای آثار تاریخی و فضاهای گردشگری مناسبی می باشد که می توان به قلعه قدیمی ، آب انبار خشتی، کاروانسرای صفویه ، آب انبار آجری ۴۰پله ای و منازل معروف به اربابی و چشمه آب معدنی تلخ آب و چشمه آب کشاورزی و امامزاده ها و... اشاره کردکه هر یک از آنها ویژگی ای خاص خود را دارابوده که استفاده بهینه از این فضاها به ایجاد اشتغال و توسعه پایدار و بالا بردن سطح زندگی و در ماه مردم کمک خواهد نمود که البته این طرح در دستور کار دهیاری روستا قرار دارد.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱- دهیاری روستا

منابع[ویرایش]

---

۱- وبلاگ آموزشی دانشجویان رشته کتابداری دانشگاه شهید بهشتی ( منابع ذیل از این وبلاگ اخذ شده است)
- نیک خلق ، علی اکبر ، ۱۳۸۵ ، مقدمه ای بر جامعه شناسی ایران ، چاپ اول – انتشارات دانشکده علوم ارتباطات و توسعه ایران
- وثوقی ، منصور ، ۱۳۶۸ ، جامعه شناسی روستایی ، چاپ سوم ، انتشارات کیهان
- ازکیا ، مصطفی ، ۱۳۷۹ جامعه شناسی توسعه و توسعه نیافتگی روستاهای ایران - تهران –انتشارات اطلاعات
- ودیعی ، کاظم ، ۱۳۵۲ ، مقدمه ای بر روستانشینی ایران، تهران ، انتشارات آموزشی تحقیقی
- خسروی ، خسرو، ۱۳۵۸ جامعه شناسی روستایی ایران، تهران ، انتشارات تعاون دانشکده علوم اجتماعی
- صفی نژاد ، جواد، ۱۳۵۵ ، مونوگرافی ده طالب آباد ، تهران ، موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی
- بشیری مقدم ، پری ، ۱۳۵۷ ، مونوگرافی روستای رهن – تهران ، انتشارات دانشکده علوم اجتماعی
- بهنام ، جمشید ، ۱۳۴۸ ، مقدمه ای برجامعه شناسی ایران – تهران – انتشارات خوارزمی
- پرافکاری ، نصرا... ، ۱۳۵۲ ، جامعه شناسی روستایی ، تهران ، انتشارات دانشکده علوم اجتماعی
۲- سایت ویک پدیا ( منابع ذیل از این سایت اخذ شده است )
- حقیقت ( رفیع ) عبدالرفیع ، ۱۳۷۰، تاریخ قومی ، چاپ سوم – تهران – انتشارات کوشش
- صنیع الدوله ، محمد حسن خان ، مطلع الشمس ، جلد سوم
- کرزن ، لرد ، ایران و قضیه ایران، ترجمه وحید مازندرانی
۳- معینیان ، محمد حسن ، ۱۳۸۴ مردان بی ادعا ، نشر مولف
۴- در بیگی ، محمد رضا، سیمای استان سمنان – جلد سوم
۵- تقوی ، نعمت ا... ، ۱۳۷۸ ، جامعه شناسی روستایی ، چاپ پنجم ، انتشارات دانشگاه پیام نور
۶- وبلاگ روستای لاسجرد
۷- سایت دهیاری روستای لاسجرد
- صفی نژاد ، جواد ، ۱۳۵۵ به نقل از وبلاگ آموزشی دانشجویان کتابداری دانشگاه شهید بهشتی[۴]    
۱- صفی نژاد ، جواد (۱۳۵۵) به نقل از دانشجویان کتابداری دانشگاه شهید بهشتی
رضایی، نصرت ( ۱۳۶۹) به نقل از دانشجویان کتابداری شهید بهشتی[۵]    
صفی نژاد ، جواد ، ۱۳۵۵ به نقل از دانشجویان کتابداری دانشگاه شهید بهشتی[۶]