محرم در روستای عریب محله بهشهر

---

محرم در غریب محله - بهشهر
روز هفتم محرّم چندی از مشتاقان حضرت ابوالفضل(ع) يك عَلَم به دست می گيرند و با شعار: "اين علم از كيست كه بی صاحب است؟ صاحب او كشته و يا غايب است؟" خانه به خانه در روستا می گردانند و خانواده ها نذرورات خود را با بوسيدن عَلم به علمدار می دهند، بعضی هم با شربت و نان محلّی از عزاداران استقبال می كنند. در خانه هايی هم كه خانواده ها التماس دعا دارند، روضه خوانده می شود. بعضی هم از چارقدهای بسته به علم دخيل می بندند.
روز نهم محرّم روستاييان با دسته ی سينه زنی به سمت معصوم زاده ی شيرداری(آرامگاه اموات چند روستا) حركت می كنند.خيلی از غريب محلّه هايی كه در بهشهر ساكنند نيز در اين مراسم حضور دارند و خودشان را به آنجا می رسانند. دسته های سينه زنی، در بين راه، علم های روستاهای مختلف، وقتی بهم می رسند مدّاحان مراسمی به نام سؤال جواب اجرا می كنند(يكی میپرسد به كربلاييان چه گذشت؟ دگری جواب می دهد)
به غير از غريب محلّه روستاهای شيرداری، كاركم، گالش محلّه، چالكده، وَلِم، رودبار در معصوم زاده حضور پیدا و عزاداری می کنند.
چند دقيقه ای داخل محوّطه ی معصوم زاده سينه زنی انجام می شود. بعد از مراسم مردم به روستاهای خود باز می گردند. تا چند سال پيش اهالی غريب محله و غريب محلّه ای های ساكن بهشهر در همين مكان به روضه ی روحانی محل گوش می كردند، نماز جماعت می خواندند و نهار صرف می كردند كه چند سال پيش به دليل دوری راه تصميم گرفته شد اين مراسمات در مسجد محل انجام شود. وسائل حمل و نقل تقريباً فراهم است. بعضی از اينجا، به شهر برمی گردند، بعضی هم بعد مراسم مسجد.
شب عاشورا عزاداران سنگ تمام می گذارند و در سوگ شهدای كربلا می گريند و سينه ميزنند. بعد از نماز، روحانی به منبر می رود. آنچنانكه قبلاً گفته شد روحانی های روستا بطور نوبت سالانه به منبر می روند. امسال شيخ محمدقلی قلی پور، روحانی با سابقه و مورد احترام اهالی محل منبرنشين روستا بود و مصيبت های شهدای كربلا را به عزاداران يادآوری می كرد. بعد روضه خونی از مسجد به حسينيّه(جنب مسجد) می آيند.
مدّاحان شروع به مديحه سرايی می كنند. تعدادی از مدّاحان روستا در امسال و در سنوات نه چندان دور: محمّديوسف روشنعلی، رمضان الله وردی، رحيم رضاييان، دكتر محمّدجعفر حمزه، جانعلی اكبری، محمّدحسين كريمی، پرويز روشنعلی، سيّد مصطفی حسينی، اميد الله وردی و . . . (معذرت اگر اسمی جا موند).
بعد از چای و پذيرایی خيلی از مردم ميمانند و بصورت خودجوش در دسته های كوچك در داخل مسجد سينه زنی می كنند. تعدادی از هم عزاداران تا صبح در مسجد می مانند.(يكی از توفيقات اجباری شب عاشورا اين است كه دوستان قديمی بعد يكسال زندگی و تغيير، دوباره كنار هم می نشينند و يادها را زنده می كنند).كسی كه هم خسته شد همانجا استراحت می كند.
صبح زود چندی از اهالی به كسانی كه در مسجد ماندند می پيوندند، وضو می گيرند تا مراسمی به نام "صبح تيره رو" را انجام دهند. رو به مشرق می شوند و اين شعر را زمزمه می كنند: • ای صبح تيره رو، با چه رويی می شوی سپيد؟! / فردا حسين تشنه لب، در كربلا می شود شهيد و . . . •. اينطور كه من يادمه همه ساله(حدّاقل در چند سال اخير) آقای سعدی بود که در جلو می ايستاد و اشعار را می گويد و عزاداران پشت سرش دست به سينه، بيت بالا را تكرار می كنند.
سه چهار ساعت كه از طلوع گذشته اهالی به سمت مزار(امام زاده زكرياء) در جنوب غريب محله، علم به دست حركت می كنند
بعد از سينه زنی و روضه خونی در مزار، به سمت آرامگاه سيّدی متكازينی كه در شمال روستاست قدم بر می دارند. در بين راه مدّاحان با نوحه و اهالی با نان و شربت از عزاداران پذيرايی می كنند.
اهالی فاتحه می خوانند، او را وسيله ی ارتباطشان با خدا قرار می دهند، سينه زنی مي كنند و به روضه ی روحانی گوش می دهند. به مسجد بر می گردند. بعد از نماز، روضه خونی و سينه زنی در مسجد انجام می شود.
يكی از سنّت های جالب و انشاءالله ماندگار مردم غريب محله در نهار ظهر عاشورا نهفته است. خانوم های محل نهار درست می كنند، شربت می گذارند و ميوه، داخل يك مجمع مي چينند و به مسجد می آورند. خادمان مسجد هم مجمع ها رو بصورت هر چند نفر يك مجمع(بستگی به تعداد مجمع) عزاداران را بر روی سفره امام حسين(ع) مهمان می كنند. تا آخرين مجمع چيده نشد كسی شروع به خوردن نمی كند و با بسم الله روحانی نهار صرف می شود.
بعداز نهار، مراسم ذوالجناح در يكی از محله ها انجام می شود. اسبی مياورند و به پارچه ی سبز تزيينش می كنند به ياد ذوالجناح امام حسين(ع). مدّاح می خواند " ای ذوالجناح غرق خون، زينت چرا شد واژگون؟ / ای گشته يالت غرق خون، بازم چه شد ای ذوالجناح؟ - كو اكبر و كو اصغرم؟ . . . . " .
مراسم شام غريبان، اهالی به دو دسته مختلف به نوبت در غم اسيری كاروان كربلا سينه و فرياد می زنند. در پشت دسته ها، خانوم ها عزاداران را همراهی و خود عزاداری می كنند. بعد سينه زنی در محل، دوباره در حياط مسجد به سينه زنی ادامه می دهند و با عاشورا وداع می كنند و از خدا می خواهند تا به آنها عمر دهد تا سال بعد هم در عزای حسين(ع) سينه بزنند. يك سنّت بسيار جالب مردم غريب محله اين است كه تقريباً بعد از هر مراسم سينه زنی ای به امام حسين(ع) و امام رضا(ع) و امام زمان(عج) بصورت دسته جمعی دست به سينه سلام می دهند:
" شَه كربلا سلامٌ عليك، شَه كربلا سلامٌ عليك، به غم مبتلا سلامٌ عليك، سَيّدی يك نظر سوی ما كن، حاجت هی‌أت ما روا كن – امام رضا سلامٌ عليك، امام رضا سلامٌ عليك، شَه باوفا سلامٌ عليك، سَيّدی يك نظر سوی ما كن، حاجت هی‌أت ما روا كن – امام زمان سلامٌ عليك، امام زمان سلامٌ عليك، شَه انس و جان سلامٌ عليك، سَيّدی يك نظر سوی ما كن، حاجت هی‌أت ما روا كن . با ذكر فاتحه به نثار روح سيّد و سالار شهيدان و ۷۲ تن از يارانش و . . . مراسم تمام می شود .