نیک‌آباد
نیک‌آباد شهری است در بخش جرقویه سفلی
شهرستان اصفهان استان
اصفهان ایران.
[۱] در سال ۱۳۶۶ خورشیدی روستای ینگ‌آباد به درخواست اهالی با مصوبه هیئت وزیران به نیک‌آباد تغییر نام یافته و به مرکزیت بخش جرقویه سفلی برگزیده شده‌است و سرانجام در سال ۱۳۷۲ بر اساس مصوبه هیئت وزیران به نقطه شهری شناخته شده و در سال ۱۳۷۴ شهرداری شهر نیک‌آباد راه‌اندازی شد.
[۲] تاریخچه[ویرایش]
مردم این شهر از بازماندگان شهر بادگرد در دو کیلومتری شمال نیک آباد هستند که در روزگار ساسانیان از رونق خاصی برخوردار بوده است. در فرهنگ عمید درباره بادگرد (بادغر) آورده شده است: جایی که در رهگذر باد باشد.
آتشکده مرکزی شمال غربی جرقویه در این مکان قرار داشت. ویرانه های آب انبار و آسیاب و بازار این شهر که سه کیلومتر درازا داشت تا سال ۱۳۰۰ پا برجا بوده است.
[۳] با حمله مغول گروهی از مردم بادگرد که جان سالم به در برده بودند شهرک امین آباد را در سه کیلومتری غرب نیک آباد تاسیس کردند. مردم برای زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهر بادگرد کشتزاری بادغرآباد را بر ویرانه های بادگرد ساختند. مردم امین آباد گیاه روناس را که در رنگرزی پارچه کاربرد داشت با خود از بادگرد آوردند و در این شهر به کاشت آن مشغول شدند و از این طریق این گیاه را به مناطق دوردست ایران صادر می کردند و روزگار می گذراندند. در روزگار صفویه به سبب وجود خشکسالی های بسیار و با از رونق افتادن جاده ابریشم که از این منطقه می گذشت؛ مردم این شهر مجبور شدند این منطقه را ترک کنند و به نیک آباد مهاجرت کنند. کشتزار حمدآباد بر ویرانه های شهر امین آباد ساخته شده است.
[۴] گفته مي‌شود در جايي كه امروزه كوی بالای نیک آباد قرار دارد، دژ بزرگی از روزگار باستان بر جای مانده بود كه در گويش گركويه‌ای «ينگووا» نام داشت و دژی گبرنشين بوده است. كوچندگان به دژ ينگووا روی آوردند و به بازسازی آنجا پرداختند. زبان محلی این شهر همان زبان "ورزنه ای" با تغییرات اندک است. ورزنه ای نوع زبان خاص است که نه ترکی نه لری و نه عربی است نه تنها ورزنه بلکه تمام منطقه با این زبان صحبت می کنند به عنوان مثال به کجا ؛کایا و به پسر پوره گفته می شود ينگ‌آباد برگرفته از واژه اَوستايی «يَنگهِه‌هاتِم» است كه ريشه در تاريخ و فرهنگ ايران باستان دارد. دكتر محمدابراهیم باستانی پاریزی، واژه «ينگووا» را به چم آبادی نو و برگرفته از «يانگهوا» در پارسی باستان می داند.
[۵] بزرگان[ویرایش]
سرتیپ آقامحمد ینگ آبادی
[۶] وی برای عمران و آبادی نیک آباد تلاش های زیادی کرد. مبارزات وی با شاهزاده مستبد قجری ظل السلطان معروف است.
ملاعلی خان میرپنج ینگ آبادی فرزند سرتیپ آقامحمد ینگ آبادی
نایب الحکومه جرقویه و ابرکوه
حاج رضاخان سرتیپ ینگ آبادی
با درایت وی دزدان سابقه داری که مدت ها حکومت مرکزی در تعقیب آنها بودند، دستگیر شدند.
[۷] نایب محمدصادق نوذری ینگ آبادی
از شاعران و تعزیه خوانان که پیش از جنگ جهانی دوم در این شهر زندگی می کرد.
[۸] حسینعلی چاووش و درویش عبدالحسین صانعی و... از تعزیه خوانان مشهور این شهر بودند.
میرزا فضل الله امیری ینگ آبادی
از خوش نویسان قرآن کریم و همچنین یکی از کسانی است که در دستگیری اشرار نقش مهمی داشت.
[۹] محمدحسین رضوانی ینگ آبادی (ملاحسین)
از اقدامات وی نگارش کتاب جُنگ تعزیه است که تعزیه های شهیدان کربلا را سروده است.
آخوند ملامحمدعلی آرام بیدگلی
حاج ملا یوسف ینگ آبادی
عمه شیرین قاسمی ینگ آبادی
از پزشکان حاذق در کاربرد گیاهان دارویی
آیت الله شیخ یوسف صانعی
آیت الله شیخ حسن صانعی
