پیوست فرهنگی طرح توسعه روستایی

---

۴۲۸۵۳۶ تاریخ مخابره: سه‌شنبه ۴ آذر ۱۳۹۳ - ۱۱:۴۷
استانها > کرمانشاه
مهر گزارش می دهد؛
گسترش دهکده‌های متروک نتیجه طرح‌های توسعه روستایی/ روستاییانی که از سوپرمارکت لبنیات می‌خرند
کرمانشاه - خبرگزاری مهر: سیاست های عمران و آبادانی در روستاهای کرمانشاه بدون وجود یک پیوست فرهنگی برای حفظ ماهیت تولیدکنندگی و فرهنگ کارآفرینی در آبادی ها به جای توقف مهاجرت به شهر، ایجاد دهکده های متروک را سرعت بخشیده است.
به گزارش خبرنگار مهر، یکی از نقاط قوت استانهایی مثل کرمانشاه در گذشته های نه چندان دور، غلبه بافت عشایری و روستایی این استان نسبت به جمعیت شهری و شهرنشینی بوده است.
جمعیتی که با روستا نشینی یا کوچ نشینی درصد بالایی از نقش تولید محصولات دامی و کشاورزی را برای استان و حتی تأمین بخشی از نیازهای اصلی کشور بر عهده داشتند امروز به صف جمعتی پیوسته اند که در شهر باید حتی شیر و ماست مصرفی خود را از سوپرمارکت ها تأمین کنند.
خبرگزاری مهر که پیشتر در گزارشی با عنوان مهاجرت از روستاهای کرمانشاه به ناکجا آباد به بررسی این موضوع پرداخته بود این بار در ادامه گزارش قبل در گفتگو با تعدادی از اهالی روستاهای در حال خالی شدن از سکنه و اساتید دانشگاه، به گوشه های دیگری از این موضوع پرداخت.
سیاست‌های عمران و آبادانی در روستاها با کارویژه آبادی‌های ایرانی سازگار نیست
دکتر محمد جعفر لهونی استاد جامعه شناس دانشگاه های کرمانشاه در رابطه با این موضوع و در گفتگو با خبرنگار مهر به ابعداد تازه ای اشاره می کند.
او معتقد است که بسیاری از سیاست های فرهنگی و حتی عمران و آبادانی در روستاها با کارویژه آبادی های ایرانی سازگار نبوده است.
لهونی گفت: یکی از ویژگی های بارز خدمات عمرانی در سالهای اخیر توجه به عمران و آبادانی روستا ها بوده که در کرمانشاه نیز سرعت قابل قبولی داشته است.
وی افزود: این عمران و آبادانی در قالب طرحهای هادی روستایی، گازرسانی، آب رسانی، برق رسانی و ... پیاده شده که از بعد کم شدن فاصله بهره مندی اقشار مختلف از امکانات و ضرورت های اولیه زندگی و بهبود شاخص های رفاهی قابل توجه است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: اما متأسفانه موضوعی که به آن توجه نشده است، پیوست های فرهنگی این آبادانی هاست. ساختار روستاهای کرمانشاه را اگر مطالعه کنیم در خواهیم یافت آنچه که بنا نهاده شده است بر مبنای خصیصه تولیدکنندگی در خانه های آنهاست.
خانه های روستایی مجموعه ای از تولید و صنایع تبدیلی بود
وی ادامه داد: در خانه های روستایی مردم کردنشین محل نگهداری دام، محل پخت نان، پرورش طیور، نگهداری ادوات کشاورزی و حتی ذخیره محصولات کشاورزی از دیرباز وجود داشته است و همچنان هم دیده می شود.
لهونی گفت: حتی در بسیاری از موارد ادوات و ابزاری که محصولات کشاورزی و دامی را تبدیل به فرآورده های آنها می کند دیده شده بود. محصولات کشاورزی که درست پس از برداشت به فرآورده های در همان خانه ها تبدیل می شود یا محصولات دامی که باز هم در همان چارچوب منازل روستایی تبدیل به فرآورده هایشان می شدند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه بسیاری از این عمران و آبادانی ها این زیر ساخت ها را بر هم زده است، گفت: این مسیر که بازسازی روستاها، دوباره ساختن خانه های روستایی با عنوان مقاوم سازی یا هر چیز دیگر و تلاش برای شهری کردن بافت روستاها را ادامه دهیم درست حرکت در مسیر تبدیل اقشار مولد جامعه به مصرف کننده است.
این در حالی است که خالی شدن روستاهای کرمانشاه از سکنه و تبدیل شدن آنها به دهکده هایی متروک حقیقتا برای هر بیننده ای آزار دهنده است.
گسترش دهکده های متروک در کرمانشاه
آبادی هایی که روزگاری در آنها صدای آب و بوی نان و دام به مشام می رسید امروز تبدیل به خانه های خالی از سکنه ای شده اند که احساس می کنی زندگی در آنها از جریان افتاده است.
یکی از اهالی روستای علی آباد از توابع شهرستان اسلام آباد غرب به خبرنگار مهر می گوید: کشاورزی در اینجا دیگر درآمدی ندارد، دامداری هم به صرفه نیست، فرزندانم درس می خوانند و مجبورم به شهر بیایم.
محمدعلی باقری ادامه می دهد: فروختم... دامها را فروختم و برای کار در شهر سرمایه ای فراهم آوردم. خانه ما اینجا قیمتی نمی کند با اینکه برای ترمیمش وام گرفتم و دوباره ساختم اما پول زیادی برای آن نمی دهند. زمین های ما هم که دیم است. می کاریم و می رویم به امان خدا تا ببینیم محصول سال بعد خوب می شود یا نه.
این وضعیت فقط یک روستا در کرمانشاه نیست. بسیاری دیگر از روستاها در حال خالی شدن از سکنه هستند. آبادی هایی که تخلیه می شوند تا برای حاشیه نشینی در کنار شهر ها مهاجرت کنند.
پیوست های فرهنگی در طرح توسعه ملی روستاها دیده شده است
نماینده مردم شهرستان سنقر و کلیایی نیز به خبرنگار مهر می گوید: امروز دیگر هیچ سیاست گذاری در نظام وجود ندارد که به توسعه پایدار بر مبنای توسعه روستایی معتقد نباشد. باید روستاهای ما توسعه پیدا کنند با همان هویت تولیدکنندگی و مولد بودن.
محمد ابراهیم محبی خاطرنشان کرد: طرح توسعه روستایی یک پروژه ملی در قالب شورای عالی توسعه روستایی است که ریاست آن به عهده معاون رئیس جمهور و اعضای آن چندین وزات خانه مرتبط هستند.
وی همچنین از ارائه یک طرح با قید فوریت توسط کمیسیون عمران مجلس برای ساماندهی روستاها خبر داد.
محبی در پاسخ به این سوال که آیا پیوست های فرهنگی این موضوع دیده شده است گفت: تمام برنامه ریزی ها برای حفظ هویت روستاهاست، جلوگیری از مهاجرت از روستا به شهر با فراهم آوردن امکانات رفاهی و آموزشی و بهداشتی در عین دمیدن در ماهیت تولید روستایی.
وی ادامه داد: طرح ملی توسعه روستایی حداقل ۱۰ سال زمان نیاز دارد و در دو دوره از برنامه های توسعه به آن تمرکز خواهد شد.
به گزارش مهر، خبر نماینده مردم سنقر و کلیایی در مجلس مبنی بر دیده شدن پیوست های فرهنگی توسعه روستایی امید بخش است اما باید دید در عمل پایبندی دستگاه های اجرایی به این موضوع چقدر خواهد بود.
روستاییانی که لبنیات خود را از سوپر مارکت می خرند
استاد جامعه شناس دانشگاه های کرمانشاه در بخش دیگری از گفتگوی خود با خبرنگار مهر اظهار داشت: گاهی اوقات سوال می شود که واقعا دلیلی این مهاجرت ها از روستا به شهر چیست؟ چرا باید روستاهایی که همه امکانات را دارند مایل باشند به شهر بیایند؟
لهونی ادامه داد: دلیل آن تفکر اشتباهی است که پشت نحوه آبادکردن روستاها وجود داشت. ایجاد سوپر مارکت های شیک در روستاها، که از لبنیات گرفته تا مرغ یخ زده و نان بسته بندی شده و تخم مرغ به مردم روستا عرضه می کند با کدام رویکرد فرهنگی سازگار است؟
وی تصریح کرد: اگر قرار باشد کسی در روستا زندگی کند و مایحتاج از این دست خود را از سوپر مارکت بخرد قطعا ترجیح می دهد به عنوان یک مصرف کننده شهرنشین باشد تا روستانشین.
تولیدات روستایی باید تضمین شوند
این استاد دانشگاه تأکید کرد: اگر می خواهیم روند مهاجرت از روستا به شهر معکوس شود علاوه بر حفظ ماهیت روستا باید کاری کنیم که این تولید در آمد زا و به صرفه باشد.
وی تضمین بازار فروش در مقابل دلال ها و واسطه ها، جلوگیری از واردات بی رویه در عین وجود نمونه تولیدات در روستاها، رفع مشکلات مربوط به بیمه و آموزش و سلامت در آبادی ها و ... را از راهکارهای تضمین تولید در مناطق روستایی عنوان کرد.
به هر حال و با تمام این تفاسیر جریان زندگی در روستاهای استان کرمانشاه به سمت توقف حرکت می کند و این می طلبد که با برگزاری کارگروه های تخصصی و انجام اقدامات عملیاتی و گره گشا توسط مسئولان و کارشناسان برای مسئله چاره اندیشی شود.