کلم بروکسل
كلم بروكسل Brussels sprouts:
كلم بروكسل گياهي كند رشد و از خانواده كلم ها مي باشد . در فصل مناسب در بيشتر نقاط دنيا قابل كشت است . اين گياه در مناطقي كه داراي هواي ملايم است و يا در مناطقي كه برف سنگين مي بارد , زمستان گذراني مي كند .
گره هاي كلم بروكسل كه سرهاي كوچكي شبيه كلم برگ هستند در محور برگها و بن ساقه ها توليد مي شوند . اين سرها كه قطر آنها به ۳ تا ۵ سانتيمتر مي رسد و كاملاَ شبيه يك كلم برگ است , بخش خوردني گياه مي باشد. كلم بروكسل در هواي خنك و حتي در هواي كمي يخبندان رشد مي كند . اين گياه به زماني طولاني براي رشد احتياج دارد . در مناطقي كه گرما شديد است , كشت پائيزه موفقيت آميزتر است . كشت هاي آخر بهار تا اوايل تابستان مثمر ثمر است , مشروط بر اينكه فصل پائيز با خنكي شروع شود .
واريته هاي توصيه شده[ویرایش]
۱- bubbles ( بابلز) : زمان مورد نياز از كاشت تا برداشت ۸۲ روز مي باشد . اين واريته سازگار در برابر گرما و مقاوم در برابر زنگ است .
۲- Jadecross ( جيد كراس) : كاشت تا برداشت ۹۰ روز , مقاوم در برابر زردي .
۳- Jadecross E ( جيد كراس –اي): كاشت تا برداشت ۹۰ روز , محصول آن درشت و ساده در برداشت .
۴- Oliver (اليور) : كاشت تا برداشت ۸۵ روز , زودرس با ظاهري قشنگ و در چيدن آسان .
۵- PrinceMarrel (پرنس مارول) :كاشت تا برداشت ۹۰ روز , سفت و بسته با طعم شيرين .
۶- Royal Marel (رويال مارول ) : كاشت تا برداشت ۸۵ روز , سازگار در برابر پوسيدگي بن و سوختن سر شاخه ها . پر محصول با ميوه هاي سفت و سربسته .
۷- Valiant (والي ينت ) : كاشت تا برداشت ۹۰ روز- نرم و ظريف با ميوه هاي يكدست .
۸- Long Island Improres ( لانگ آيلندايم پروو) : كاشت تا برداشت ۹۰ روز – متغير – يكدست .
۹- Rubine (رابين ) : كاشت تا برداشت ۱۰۵ روز , تنه گياه و محصول آن قرمز رنگ هستند .كم محصول و دير رس.
زمان كاشت[ویرایش]
زمان كاشت يذر ۴ تا ۵ هفته قبل از نشا مي باشد . نشا و انتقال نهالهاي جوان ۹۰ تا ۱۰۰ روز قبل از يخبندان انجام مي شود . ( در اوايل تا اواسط تابستان ) .براي برداشت تابستانه از يك واريته زودرس و مقاوم به گرما استفاده كنيد و نهالهاي جوان را در اول فصل بهار انتقال دهيد . هواي بسيار گرم و هواي خشك در زمان رسيدن گره هاي كلم بروكسل , باعث تلخي آنها مي شوند . توليد پائيزه مقرون به صرفه ترو عملي ترين زمان در بيشتر مناطق مي باشد .
فاصله و عمق كاشت[ویرایش]
فاصله هر بوته با هم در يك رديف ۶۰ تا ۹۰ سانتيمتر يا فضاي چهار طرف هر بوته ۶۰ سانتي متر توصيه شده است . عمق كاشت بذرها ۳ تا ۴ سانتيمتر مي باشد . وقتي بلندي بوته ها به اندازه ۷ سانتيمتر رسيدند , مي توان آنها را جابجا كرده در بستر اصلي كشت كنيد .
داشت[ویرایش]
كلم بروكسل مانند گياهان هم خانواده خود از جمله براكلي كشت مي شود . كود سرك ازت را زماني كه طول بوته ها به ۳۰ سانتي متر رسيدند بدهيد . بعد از دادن كود سرك بلافاصله آبياري كنيد . در گرماي تابستان چنانچه خاك محل كاشت كلم بروكسل رطوبت كافي نداشته باشد , رشد گياه متوقف مي شود . در اين مرحله از رشد كنترل آفات مهم است . در اطراف گياه چيزي كاشته نشود . كشاورزان حرفه اي معتقدند كه براي توليد بيشتر ۶ تا ۸ برگ پائين بوته ها در هنگامي كه گره هاي كلم در حال رشد هستند بهتر است چيده شوند . اين كار باعث قوي شدن قسمت بالاي گياه و در نتيجه پر محصولي گياه مي شود . همچنين عقيده دارند كه سه هفته قبل از برداشت قسمت بالاي گياه از تنه جدا گردد . اين كار هم باعث قوي شدن گياه و هم پر تعداد شدن سرها مي شود .
برداشت :
گره هاي كوچك بر روي تنه گياه , سرهائي به قطر ۵/۲ تا ۵ سانتيمتر توليد مي كنند . اين سرها همان قسمت اصلي و خوردني گياه بروكسل مي باشد . سرهاي پائين تر تنه گياه زودتر مي رسند . بهتر است برداشت قبل از زرد شدن برگ گياه انجام گردد .
مواردي درباره كاشت و داشت بروكسل :
شته ها و كرم ها آفت هاي مهم بروكسل مي باشند كه با سم پاشي از بين مي روند . به كلم بروكسل كلم كوچولو مي گويند . احتمال مي رود محل اصلي اين گياه كشور بلژيك باشد . مانند گياهان خانواده كلمها , بروكسل در هواي خنك كشت مي گردد .
ارزش غذائي و فوايد كلم بروكسل :
برخلاف ساير گياهان سبز , كلم بروكسل سرشار از پروتئين مي باشد . گرچه پروتئين كلم بروكسل كامل نيست و فاقد اسيدهاي آمينه ضروري مي باشد , ليكن مصرف آن با حبوبات پروتئين مورد نياز را كامل مي كند . پژوهشهاي اخير دانشمندان نشان مي دهد كه گياهان خانواده كلمها از تشكيل بعضي از سرطان ها در بدن جلوگيري مي كند .
مواد مغذي كلم بروكسل :
نصف فنجان كلم بروكسل پخته شده حاوي :
۳۰ كالري
۲۰۰ گرم پروتئين
۷ گرم كربوهيدرات
۲ گرم فيبر غذائي
۲۴۷ ميلي گرم پتاسيم
۴۸ ميلي گرم ويتامينc
۴۷ ميگرو گرم فوليت
۵۶۱ (Iu)ويتامين A
طرز تهيه و مصرف :
بروكسل زياد از حد پخته نشود . برگهاي اطراف سر زودتر از وسط آن پخته مي شوند . كلم هاي بزرگ را نصف كرده يا قاچ كنيد . بيشتر از ۷ تا ۱۰ دقيقه پخت نشود .
نگهداري در خانه :
بهترين روش براي نگهداري كلم فريز كردن آنست . مانند ساير كلم ها قبل از فريز كردن آنها را در ظرف آبجوش مدتي نگهداريد .
۱-كلم هاي سالم و سفت را انتختب كنيد .
۲-برگهاي زرد و ضعيف اطراف سر را جدا كرده و سر را در آب سرد بشوئيد .
۳-سرها را به نسبت كوچكي و بزرگي به مدت ۳ تا ۵ دقيقه در آب جوش نگهداريد .
۴-سپس آنها را در يك ظرف آب يخ بريزيد و ۵ دقيقه نگهداريد .
۵-سرها را آبكشي كرده در كيسه هاي پلاستيكي بگذاريد .
۶-بمدت يكسال در فريزر نگهداريد .
دستور تهيه غذا:
گره هاي كلم بروكسل را در كره خردل ابتدا سرخ كرده و بعد در كمي آب بجوشانيد . اين بهترين روش پختن بروكسل است .کلم ها را مي توان در هر خورشتي کرد.اين بستگي به زائقه فرد دارد.
۱-نيم كيلوگرم بروكسل كوچك , سفت و سبز رنگ.
۲-نصف قاشق چايخوري نمك
۳-نصف فنجان آب
۴-۲ قاشق غذاخوري كره خردل يا مارجرين
۵-۲ قاشق غذاخوري خردل Dijon
۶-مقداري نمك وفلفل
سر كلم را به دو يا چهار قسمت تقسيم كنيد و يا بصورت × با چاقو قاچ كنيد . كلم ها و مقداري نمك در يک ديگچه ريخته بجوشانيد . بعد از مدتي سر ديگچه را بسته , شعله را كم كنيد تا به آرامي بپزد . هر از چند گاهي ديگچه را تكان بدهيد . بعد از ۸ تا ۱۰ دقيقه آبكشي كنيد . در يك ماهيتابه كره را گرم كنيد . خردل Dijon را به آن اضافه كرده بهم بزنيد تا مخلوط شود . بعد از ۳۰ ثانيه بهم زدن كلم بروكسل را در ماهيتابه محتوي مخلوط كرده و خردل بريزيد . نمك و فلفل اضافه كنيد .غذا براي ۳ تا ۴ نفر آماده است .
تهيه و برگردان
امراله بهاريزاده ۳۰ /۸/۸۴
اقتباس از بخش ترويج دانشگاه اپلونويز – آمريكا
www.Urbanext.uiuc.edu
fars.agri-jahad.ir
