بزد
روستاي بزد/
تربت جام /
خراسان رضویروستای بزد از توابع بخش مرکزی شهرستان تربت جام، با مختصات جغرافیایی ۶۰ درجه و ۲۶ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۱۲ دقیقه عرض شمالی، در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهر تربت جام و ۱۹۰ کیلومتری شهر مشهد قرار گرفته است...
موقعیت و تاریخچه[ویرایش]
روستای بزد از توابع بخش مرکزی شهرستان تربت جام، با مختصات جغرافیایی ۶۰ درجه و ۲۶ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۱۲ دقیقه عرض شمالی، در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهر تربت جام و ۱۹۰ کیلومتری شهر مشهد قرار گرفته است. روستای بزد، از سطح دریا ۱۲۸۰ متر ارتفاع درد و آب و هوای آن در زمستان‌ها، بسیار سرد و در تابستان‌ها معتدل است. این روستا از شمال غرب و غرب به اراضی و مراتع روستاهای شیخ‌آباد و نخله، از جنوب به روستاهای میانسرا و گوی و از غرب به کوه بزد محدود شده است.
آثار تاریخی[ویرایش]
روستا از قبیل مسجد نور، قبرستان قدیمی، تپه تاریخی و مجموعه فرهنگی و تاریخی «میر غیاث‌الدین» نشانگر قدمت طولانی این روستاست. مردم روستای بزد به زبان فارسی با لهجه محلی سخن می‌گویند. آنان مسلمان و پیرو مذاهب شیعه جعفری و تسنن حنفی هستند. الگوی معیشت و سکونت براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۷۵، روستای بزد ۲۶۹۰ نفر جمعیت داشته است که در سال ۱۳۸۵، به ۳۵۰۰ نفر افزایش یافته است. درآمد اغلب مردم روستای بزد از فعالیت‌های زراعی، باغداری و دامداری تأمین می‌شود. گروهی از مردم روستا، در امور خدماتی و تولید صنایع دستی اشتغال دارند. اراضی باغی و زراعی روستا، در حدود ۱۴۴۰ هکتار است که ۹۱۰ هکتار آن به صورت آبی و بقیه به صورت دیم کشت می‌شود. مهم‌ترین محصولات زراعی این روستا، گندم، نخود، جو، گوجه‌فرنگی و سیب‌زمینی است. باغداری نیز، به دلیل شرایط مساعد اقلیمی رونق دارد و میوه‌های گیلاس، سیب، گلابی، انگور، گردو و بادام در روستا به عمل می‌آید. دامداری سنتی با تولید انواع لبنیات مرغوب رواج دارد.
مردم روستای بزد به ویژه زنان با تولید صنایع دستی قالی، پارچه‌های سنتی و قالیچه‌های کوچک ۲×۱ متر، نقش مهمی در درآمد خانوار ایفا می‌کنند. روستای بزد در کوهپایه استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد. این روستا، دو بافت قدیمی و جدید دارد. هسته اولیه روستا، قلعه‌ای قدیمی با دیوارها و برج‌های متعدد و مرتفع است که تقریباً در مرکز روستا قرار دارد. تعدادی از واحدهای مسکونی قدیمی، به صورت مخروبه درآمده‌اند و مقداری دیگر، بازسازی شده‌اند. سقف خانه‌ها معمولاً گنبدی شکل است و مصالح به کار رفته در ساخت آن‌ها عمدتاً شامل گل، خشت، چوب و آجر است. در بافت جدید روستا، از مصالح آهن، سیمان و گچ نیز استفاده می‌شود که این نوع خانه‌ها معمولاً تحت تأثیر معماری خانه‌های قدیمی ساخته می‌شوند.
جاذبه‌های گردشگری[ویرایش]
روستای کوهپایه‌ای و زیبای بزد آب و هوایی مطلوب و جاذبه‌های طبیعی متنوعی دارد. ارتفاعات مشرف به روستا بخصوص کوه‌های دو شاخ و بزد، با چشم‌اندازهای بسیار زیبا، از جاذبه‌های طبیعی کم‌نظیر روستاست. این ارتفاعات در فصل بهار، با انواع گل‌ها و گیاهان طبیعی رنگین، مانند خاکشیر، شاه تره، کاسنی و ختمی پوشیده می‌شوند. پیرامون روستای بزد، مزارع، چراگاه‌ها و ییلاق‌های سرسبز و باصفایی وجود دارد که در نیمه اول سال، طبیعت گردان بسیاری را به سوی خود جلب می‌کند. از جمله آن‌ها می‌توان به چراگاه النگ مرغی در شمال غربی، کان سرب در غرب، مزارع موقت مسجد نور در جنوب غربی و «رامشگران» در جنوب شرقی روستا اشاره نمود. باغ‌های فراوان میوه گسترده شده در داخل و پیرامون روستا از دیگر جاذبه‌های طبیعی روستای بزد است.
منظره درختان قد برافراشته در فصل بهار، میوه‌های رسیده در فصل تابستان و رنگارنگی برگ‌های خزان فصل پاییز، هر بیننده‌ای را به وجد می‌آورد. آب شرب روستا از چشمه دائمی واقع در جنوب غربی روستای بزد تأمین می‌شود. آب چشمه در ابتدا، وارد یک مخزن سیمانی شده و سپس به وسیله لوله‌کشی به خانه روستاییان انتقال یافته است. پیرامون این چشمه که با گیاهان خودرو و درختان سرسبز آراسته شده، فضای دلپذیری برای تفریح و تفرج ایجاد کرده است. مقبره میرغیاث‌الدین در گورستان قدیمی روستای بزد قرار دارد. این مقبره، در دوره صفوی احداث شده است و شامل بنای مربعی در ابعاد ۵/۱۳×۵/۱۳ متر است که به عنوان مسجد و نمازخانه استفاده می‌شده است. این بنا، در فهرست آثار میراث فرهنگی خراسان به ثبت رسیده است.
از دیگر آثار تاریخی روستای بزد می‌توان به گورستان قدیمی، مسجد نور و تپه تاریخی اشاره کرد. مردم روستای بزد، در اعیاد مذهبی قربان، فطر، غدیر و مبعث به جشن و سرور و در وفات و شهادت ائمه و ایام محرم به عزاداری می‌پردازند. از دیگر مراسم مردم روستا می‌توان به مراسم تحویل سال نو، شب یلدا، چهارشنبه سوری و سیزده بدر اشاره کرد. از گذشته‌های دور، بهره‌گیری از موسیقی محلی و مقامی در جشن‌ها و مراسم عروسی اجرا می‌شود. چهار بیتی خوانی از دیگر جلوه‌های موسیقیایی این روستا است که با همراهی نوای دلنشین دوتار اجرا می‌شود.
بازی و ورزش رایج در میان جوانان روستا، کشتی باچوخه است. پوشاک بیشتر مردان روستا همانند پوشاک رایج در شهرهای اطراف است، ولی زنان همچنان از لباس محلی شبیه لباس مردم تربت جامی استفاده می‌کنند. لباس محلی زنان مشتمل بر پیراهن بلند، پیژامه، شلوارهای محلی و روسری است. این لباس‌ها از پارچه‌های طرح‌دار و گلدار تهیه و با انواع زیورآلات و پولک‌های رنگی تزیین می‌شوند. مهم‌ترین صنایع دستی روستای بزد،
قالی‌بافی ، پارچه بافی و بافت قالیچه‌های کوچک در ابعاد ۲×۱ متر است. از غذاهای محلی و معروف روستای بزد می‌توان به انواع کباب‌ها، خورشت‌ها، انواع آش‌ها، اشکنه با گوشت سرخ کرده، قلور شیر و گندم و شیر اشاره کرد.
دسترسی[ویرایش]
روستای بزد از طریق شهر
تربت جام با جاده‌ای آسفالت قابل دسترسی است. پلنگ آبه ناحیه کوهستانی پلنگ آبه در ۲۰ کیلومتری جنوب تربت جام و به موازات روستای نبرد در فاصله ۵ کیلومتری آن واقع شده است. این ناحیه مصفا دارای چشمه های آب معدنی است که خواص دارویی و درمانی ویژه ای دارند. دامنه های پلنگ آبه در بهار یکپارچه سرسبز و خرم است و مناظر دل انگیز و چشم اندازی زیبا را در برابر گردشگران به تماشا می گذارد.
منبع[ویرایش]
پایگاه خبری روستانیوز
