دزیان
روستاي دزيان/
شاهرود /
سمنانروستای دزیان در ۱۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شاهرود و در استان سمنان واقع گردیده است. دزیان با مختصات جغرافیایی ۵۶ درجه طول شرقی و ۳ درجه عرض شمالی در ۲۴ کیلومتری جنوب شرقی شهربیارجمند واقع شده است.دزیان از شمال به دهستان خانخودی واز جنوب بر دامنه کوه تیره (تیره کوه/تیرکوه)نشسته است.
معرفی روستا[ویرایش]
روستای دزیان در ۱۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شاهرود و در استان سمنان واقع گردیده است. دزیان با مختصات جغرافیایی ۵۶ درجه طول شرقی و ۳ درجه عرض شمالی در ۲۴ کیلومتری جنوب شرقی شهربیارجمند واقع شده است.دزیان از شمال به دهستان خانخودی واز جنوب بر دامنه کوه تیره (تیره کوه/تیرکوه)نشسته است. کوه تیره رشته کوهی با امتداد خاوری و باختری است که با رشته های فرعی جنوب
دامغان پیوستگی دارد. در دامنه این رشته از خاور به باختر آبادی های قلعه بالا، گیور، دزیان و قلعه احمد قرار دارند. ارتفاع این روستا از سطح دریا ۱۲۵۰ متر است.
آب و هوا[ویرایش]
آب و هوای آن در تابستان گرم وخشک و در زمستان سرد و معتدل است. مردم روستای دزیان با لهجه محلی شاهرودی صحبت می کنند، مسلمان و پیرو مذهب شیعه جعفری هستند. درآمد اکثر مردم از فعالیت های زراعی و دامداری تامین میشود. گندم، جو، کنجد، فلفل، لوبیا، سیب زمینی، گردو، بادام، انگور و انار از محصولات زراعی و باغی روستای دزیان به شمار می آیند. روستای دزیان در یک محدوده کوهستانی استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد. اکثر خانه های روستاییان در یک طبقه با سقف های مسطح و در شیب و دامنه کوه ساخته شده اند. به طوری که روستای دزیان به صورت پلکانی شکل گرفته شده است.
عمده مصالح به کار رفته در خانه های قدیمی مشتمل بر سنگ، گل، خشت و چوب است. اما در خانه های جدید از مصالح آهن، سیمان، آجر و گچ استفاده می شود. روستای کوهپایه ای دزیان با مجموعه کم نظیری از جاذبه های طبیعی و تاریخی یکی از روستاهای دیدنی استان سمنان است.در آمیختگی مناظر زیبای کوهستانی و چشم اندازهای اغوا کننده سراب های کویری، از جلوه های کم نظیر طبیعت روستای دزیان است.
آداب و رسوم[ویرایش]
مردم روستای دزیان همانند سایر ایرانیان اعیاد ملی و مذهبی نوروز، فطر، قربان، غدیر و مبعث پیامبر (ص) را به جشن و سرور وایام وفات و شهادت ائمه به ویژه ایام
محرم (تاسوعا و عاشورا) را به تعزیه خوانی و سوگواری می پردازند. موسیقی مورد علاقه مردم روستای دزیان، ترانه ها و نغمه های محلی است که غالبا در جشن ها و مراسم عروسی خوانده و نواخته می شوند. انواع اشکنه، ماست جوش، قوروتی (کشک بادمجان) و آبگوشت و آش ترش از معروفترین غذاهای محلی روستای دزیان است.
موقعیت زیست محیطی[ویرایش]
دزیان در محدوده یکی از پرجاذبه ترین و بکرترین پارک های ملی کشور، یعنی خارتوران قرار گرفته است؛یگانه پارکی که هنوز هیچ یک از زیستمندان گیاهی و جانوری پر ارزشش را از دست نداده و از تنوعی کم نظیر برخوردار است. پارک ملی خارتوران با ۱۴۷۰۶۴۰هکتار مساحت بزرگ ترین منطقه حفاظت شده ایران است که در سند مورخ ۱۷ ژانویه ۱۹۷۷ از سوى برنامه انسان و کره مسکونی مربوط به سازمان ملل تحت عنوان ذخیره گاه زیست کره معرفى شده است.
این ذخیره‌گاه انواعی از زیستگاهها شامل سه دشت پهناور با ارتفاعهای مختلف از ۱۴۰۰-۷۰۰ متر، سه رشته کوه با نامهای کوه پیغمبر در جنوب شرقی با ارتفاع ۲۲۶۵ متر، شترکوه در غرب با ارتفاع ۲۲۸۱ متر و کوه ملحدو در شمال غرب با ارتفاع ۲۴۱۱ متر از سطح دریا، حدود۲۰۰۰۰۰ هکتار تپه‌های ماسه‌ای، کفه (کویر) وسیع غیر حاصلخیز و سیستم رودخانه‌ای شور را دارا می‌باشد در مجموع ۶۰۴ گونه گیاهی شامل یک گونه جلبک، یک گونه سرخس، دو گونه بازدانه و ۶۰۰ گونه نهاندانه از منطقه گزارش شده است که به ۵۵ تیره و ۲۹۶ جنس تعلق دارند. ۴۳۲ گونه (۶/۷۱ درصد) فلور منطقه انحصاری ناحیه ایرانی–تورانی هستند که از این تعداد ۴۶ گونه انحصاری ایران می‌باشند و در میان آنها دو گونه Astragalus kavirensis و A. touranicus انحصاری ذخیره گاه بیوسفر توران هستند.
در بین گیاهان منطقه، تروفیتها با ۲۶۸ گونه (۴/۴۴درصد) و همی‌کریپتوفیتها با ۱۵۳ گونه (۳/۲۵ درصد) مهمترین شکلهای زیستی منطقه می‌باشند.هنوز گونه هاى کمیاب و با ارزش یوزپلنگ آسیایى، گورخر آسیایى، جبیر، زاغ بور و هوبره که در خیلى از مناطق به کلى از بین رفته یا در خطر نابودى است در منطقه توران یافت مى شود. در گوشه شرقى توران یک توده دست نخورده از بنه (پسته وحشى) وجود دارد. سرزمینی که برای بسیاری از بوم شناسان و جهانگردانی که از آن دیدن کرده اند یادآور زیستگاه های ناآرام و وحشی آفریقا است؛ زیستگاهی که کماکان در آن گورخر منحصر به فرد آسیایی می خرامد و یوزپلنگ تیزپای مغرور جولان می دهد.
در تشریح ارزش های بی نظیر خارتوران، همان بس که بدانیم تاکنون متجاوز از ۴۸ خانواده و ۳۷۵ گونه از گیاهان آوندی نیز در این سرزمین شناسایی شده اند.و این چشم اندازی زیباست از خارتوران (بین قلعه بالا و دستجرد در ۱۰کیلومتری غرب کال شور سبزوار) با پوشش گیاهی نسبتا مطلوبی از دم روباه، کاروانکش، افدرا، شور، سیف، گز، قیچ، اسپند، تاغ، جارو، گون، درمنه، کما، فرفیون، چوبک، اسکنبیل، خارشتر و نیز آتری پلکس و تاغزارهای دست کاشت.
خار توران از معدود زیستگاه هایی است که هنوز می توان در آن چند گورخر آسیایی را سراغ گرفت. چنین است که در برخی منابع خارتوران را بعد از <سرنگتی> آفریقا واقع در کشور تانزانیا، دومین منطقه راهبردی جهان از منظر اندوخته گاه زیست سپهر به شمار می آورند. از مجموع ۱۲۸ پارچه آبادی موجود در شهر بیارجمند، تنها ۴۸ آبادی هنوز نفس کشیده و دارای سکنه است. شناسه ای گویا که تاییدی است بر افت کارایی سرزمین و شتاب بیابان زایی در منطقه.
منبع[ویرایش]
وبلاگ روستای دزیان
