راش
این درخت دارای مصارف روستایی بسیار است که می‌توان به ساخت در، پنجره، تیر، ستون، چهارپایه، کفش چوبی و گهواره اشاره کرد.
معرفی[ویرایش]
از بذر این درخت روغنی استخراج می‌شود که ۲۰ـ ۲۵درصد آن خوراکی و شامل گلیسریدهای پالمتیک و اولئیک است.
به گفته کارشناسان ، راش درختی است سایه پسند با پوست نازک که در نتیجه گرما و تابش شدید آفتاب باعث آفتاب زدگی و سوختگی پوست آن و از بین رفتن کامبیوم می‌شود. البته پوست نازک این حسن را دارد که صاعقه را از خود عبور می‌دهد و آسیب پذیری درخت بر اثر اصابت صاعقه، کم می‌شود.
از آنجا که این گونه، اولین درخت تجاری جنگلهای شمال است، در دهه‌های اخیر تحقیقات زیادی درباره آن انجام شده است.
این درحالی است که خیلی از گونه‌های مهم نظیر ون، بارانک و گیلاس جنگلی، در جنگلهای شمال وجود دارد که چون اهمیت اقتصادی شان به اندازه راش نیست، تحقیقات کمی درباره شان انجام شده است.
با وجود این، پژوهش‌های انجام شده درباره راش ، کاستی‌هایی به ویژه در بخش اکوتیپ و تنوع ژنتیکی دارند.
به جز موارد یادشده ، تحقیقات زیادی در زمینه‌های جنگل شناسی، خواص مکانیکی چوب، بذر، تولید نهال و زادآوری راش انجام شده است.
درجنگل‌های بکر و طبیعی، زادآوری راش به صورت طبیعی و در سطح کوچک ۳۰۰ـ ۴۰۰متر مربعی انجام می‌شود.
در سطح کمتر از هزار مترمربع، جنگل راش خود به خود احیا می شود ولی اگر سطح بزرگ تراز ۱۰۰۰ ـ ۱۵۰۰ متر مربع باشد، گونه‌های علفی غالب می‌شود.
در این حالت باید عرصه را محصور و بعد از ریشه‌کنی گیاهان ناخواسته، بذرکاری یا نهال کاری کنیم.
بهتراست در ابتدا، گونه پرستار مانند پلت یا
توسکا کاشته شود و تاحد امکان اجازه دهیم بذر راش به طور طبیعی، مستقر شود زیرا بذرکاری و نهال‌کاری راش به دلایل نه چندان مشخص، چندان موفقیت آمیز نیست.
اگر سطح، خیلی بزرگ باشد، بذرکاری کپه‌ای یا خطی با پلت یا توسکا انجام می‌دهیم و با ایجاد اشکوب نهال، بعد از سه‌سال ، بذر یانهال راش کاشته می‌شود.
به گفته کارشناسان ، راش در جنگلهای شمال باگونه‌های متعددی همچون کوله خاس، سیاه گیله، آسپرولا، لوزولا، کارکس، خُلر، شمشاد، ممرز و سرخدار تشکیل جامعه گیاهی می‌دهد و حضوری چشمگیر و تعیین‌کننده در گستره وسیعی از این جنگل‌ها دارد. با توجه به ارزش فراوان چوب این درخت درصنایع چوب، انجام یافتن هرتحقیق که ویژگی‌های آن را روشن تر کند، در افزایش ارزش افزوده محصولات راش تاثیر دارد .
تعریفی از درخت راش در فرهنگ های دیگر[ویرایش]
درختي است که در جنگلهاي
ایران موجود ميباشد، چوب آن براي ساختمان منازل دهاقين استعمال ميشود. اين درخت از ۶۵۰ تا ۲۰۰۰ گزي در جنگلهاي مرطوب
آستارا ،
دیلمان ،
کلارستان ،
نور ،
کجور ديده ميشود.
[۱] .
زان ، بشجير، عيش السياح ، شجرة النَبَع، نبع، شريان ، شَوحَط، چِهَلَر، راج ، آلاش .
[۲] .
درخت راش از تيره فاقاسيا و از جنس فاقوس ميباشد يک گونه آن فاقوس سيلواتيکا در جنگلهاي کرانه درياي مازندران نام برده شده است ، اين درخت را در
گیلان ، رامسر، کجور وکلارستق، راش ، در آستارا، قزل گز در درفک و طوالش ، الوش و آلاش ، در نور، چلر ، در مازندران ، مرس ، و در گرگانرود، قزل آغاج مي خوانند. درخت راش در جلگه تقريباً ناياب است . ولي در بلندي هاي کوهستانها فراوان ميباشد. در گيلان و
مازندران در ارتفاع بيش از دو هزار متر از سطح دريا جنگلهاي خالص آن يافت ميشود. راش درختي است سايه پسند و از اينرو داراي شاخ و برگ فراوان ميباشد.
نهال جوان آن از سرماي سخت زود گزند مي بيند و بويژه سرماي بهاره برگهاي آن را نابود ميسازد، گرماي زياد نيز براي آن زيانبخش است . در نقاط سرد خوب جست نمي دهد ولي در جاهاي گرم تا اندازه اي بهتر جست ميدهد. توان گفت که درخت راش داراي ريشه هاي سطحي است و براي جنگلهاي خاکهاي کم ژرفا و آهکي شايسته ميباشد.
در جنگلهاي انبوه از شصت تا هشتاد سالگي ولي در فضاي باز از ۴۰ تا ۵۰ سالگي بار ميدهد. در خاکهاي خوب هر ۵ يا ۶ سال يکبار و در آب و هواي ناسزگار هر ۱۵ سال يکبار ميوه فراوان ميدهد. ميوه اش ۵ تا ۷ درصد روغن دارد. قد آن خيلي بزرگ ميشود و به ۳۵ متر و قطر يک متر و نيم ميرسد. عمر آن ۲۰۰ تا ۲۵۰ سال ميباشد. چوب آن براي ساختن در و پنجره و تراورس راه آهن و ميز و صندلي و مبل و صندوق و غيره بکار ميرود و مصرف آن بيش از ديگر چوبها است .
از
سلولز آن پارچه هاي ابريشمي لطيف و خوب ميسازند. زغال و هيزم آن نيز پسنديده است .
[۳] [۴]پیوندها[ویرایش]
وبلاگ مقالات روستایی | ۱. | ↑ (يادداشت مولف ) |
| ۲. | ↑ (يادداشت مولف ) |
| ۳. | ↑ (از جنگل شناسي ساعي ج ۱ ص ۱۶۴). |
| ۴. | ↑ و نيز رجوع به جنگل شناسي ساعي ج ۲ صفحات ۱۱۸، ۱۲۵، ۱۲۱، ۱۲۸ شود. |
