روستای صومعه علیا
روستای
سوما که نام فارسی آن
صومعه علیا می باشد از توابع شهرستان
میانه ، استان
آذربایجان شرقی در فاصله ۴۲ كيلومتري ميانه به سمت
تبریز قرار دارد. به دليل واقع شدن روستای صومعه علیا در يك منطقه حاصلخيز با گذشت هزاران سال هرگز خالي از سكنه نبوده و از بخت خوش ماست كه مردم اين روستاي كهن از گزند حوادث ويرانگر روزگار جان سالم به در برده تا رازها و معماهای ناگشوده تاريخ كشورمان را با مراجعه به حافظه تاريخي ثبت شده در اسامي امكنه و خاطرات ايشان بگشاييم .
روستای صومعه عليا با جمعيتي حدود ۴۰۰۰ نفر و ۱۰۰۰ خانوار به فاصله چند كيلومتري جنوب دامنه هاي كوه بزقوش در ميان يك دره حاصلخيز قرار گرفته است. مردم اين ناحيه به كار كشاورزي دامداري و عمدتا باغداري مشغولند.
روستای صومعه علیا به دليل بارش مناسب و زمين حاصلخيز كشت ديم گندم و جو از اعتبار خاصي در اين منطقه برخوردار است. اين روستا داراي يك ويژگي منحصر بفرد است و آن سيستم فاضلاب خانگي است كه از دوران باستان تاكنون برقرار مانده و مي توان قدمت هزاران ساله آن را از بازمانده هاي صنعتي و فني مناطق باستاني اين ناحيه رديابي نمود.
مردم روستای صومعه علیا داراي يك سري رسوم هستند كه فقط با مراجعه به پيشينه تاريخی آن و سنتهای دينی اديان قبل از اسلام می توان توضيح داد.
با توجه به اسامي مكانهای باستانی كه مردم صومعه علیا از پنج هزار سال پيش تاكنون حفظ نموده اند، مي توان مردمان اين ناحيه را از بومی ترين مردمان ايران پنداشت كه اين گنجهاي ارزشمند را براي ما حفظ نموده اند. اگر به هر دليلي مردم اين ناحيه در يك دوره تاريخي از بين می رفتند وقومی ديگر جايگزين ايشان می شد قطعا اسامی مكانها تغيير می كرد و اقوام جديد اسامي مطلوب خودشان را بر امكنه اين ناحيه مقرر می نمودند.
در زبان ترکی سوما به احتمال قوی سومای بوده است و مرکب از سوم +آی می باشد. سوم در زبان ترکی آذربایجانی به معنی درشت و تنومند ، تمام و یکپارچه،بزرگ و محکم و استوار می باشد. واژه آی به معنی ماه می باشد و در بعد اساطیری به معنی الهه و آفریننده بوده است. این اسم برای دختران نیز بکار رفته است. بنابراین اسم سوما به معنی الهه بزرگ همچون ماه کامل معنی می دهد.
