شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی

---

سرزمین چشمه های جوشان، در آستانه فصلی تشنه
بجنورد - ایرنا - استان خراسان شمالی که به خطه رودهای خروشان و چشمه های جوشان شهره است، اکنون گرفتار آمده در تنگنای خشکسالی، دست را سایبان صورت کرده و دوردستها را می کاود تا شاید ابری با ریختن بارانی، گلوی تشنه اش را تر کند.

به گزارش ایرنا، این خطه با توجه به تداوم کاهش بارندگی ها در چند سال اخیر و شدت یافتن خشکسالی به ورطه تشنگی افتاده و همچون ماهی بر خاک، نفس اش از دوری آب به شماره افتاده است.
پیش از این، شهرستان های ˈگرمه ، جاجرم و اسفراین ˈ که با کویر همسایه اند کم آبی و تشنگی را گاه و بیگاه تجربه می کردند اما امسال این کم آبی به دلیل خست آسمان و کاهش بارش ها، فراگیر شده و همه مناطق استان بنوعی گرفتار بحران شده اند.
این استان از شمال به کشور ترکمنستان ، از غرب به استان گلستان ، از شرق و جنوب شرق به خراسان رضوی و از جنوب غرب به استان سمنان تکیه دارد و عمده رودهای این استان در قسمت شمالی جریان دارند که سرچشمه اصلی آنها رودخانه ˈاترکˈ است.
طبق آمار در خراسان شمالی ۲۲ شهر و هزار روستا وجود دارد که ۸۶۷ هزار نفر در این مناطق زندگی می کنند.
نقش حیاتی آب در این خطه
از جمعیت ۸۶۷ هزار نفری خراسان شمالی ۴۸ درصد در مناطق روستایی سکونت دارند که حرفه اصلی آنها دامپروری و کشاورزی است و وجود دو هزار و ۱۰۰ کیلومتر رودخانه در این استان، از نقش عمده آب در معیشت و زندگی ساکنان این خطه حکایت دارد.
چشم غره بحران کم آبی که از تابستان پارسال با کاهش منابع آب زیرزمینی و سطحی استان از جمله کاهش شدید آب پشت سد ˈبارزوˈ در شیروان و مرگ هزاران ماهی پدیدار شده بود امسال آشکارتر شد و اکنون اثرات آن در جای جای این استان مشاهده می شود.
شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی، میزان افت سطح منابع آب زیرزمینی دشت های استان از ابتدای سال آبی جاری تا پایان فروردین امسال را در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، به طور متوسط ۴۰ سانتیمتر و کاهش آبدهی رودخانه های استان را نیز بین ۳۹ تا ۸۶ درصد گزارش کرده است.
همچنین میزان بارندگی در این استان در هفت ماه نخست سال آبی جاری از مهر ۹۲ تا پایان فروردین ۹۳ حدود ۱۹۰ میلی متر عنوان شده که نسبت به میانگین بارندگی سال آبی این استان ۶۰ میلی متر کاهش دارد.
این آمار نشان می دهد کاهش شدید بارندگی ها از سال قبل و تداوم آن، پدیده خشکسالی و کم آبی استان را در روزهای گرم سال جدی تر خواهد کرد.
دستگاههای مرتبط با حوزه آب در خراسان شمالی با برگزاری نشست های تخصصی و مصاحبه با رسانه ها، ضمن دعوت مردم به صرفه جویی و استفاده بهینه از منابع، درصدد چاره جویی برای مقابله با بحران کم آبی متاثر از خشکسالی در فصل گرما برآمده اند.
افزایش روستاهای تشنه
نماینده مردم پنج شهرستان خراسان شمالی در مجلس شورای اسلامی با اشاره به وضعیت خشکسالی در این استان می گوید: طبق گزارش سازمان هواشناسی، میزان نزولات جوی این استان در سال ۹۲ نسبت به سال قبل از آن ۴۳ درصد کاهش داشته که در ۳۰ سال اخیر بی سابقه است.
ˈقاسم جعفریˈ می افزاید: با توجه به کاهش بارندگی در استان و تدوام آن به طور قطع در فصل گرما با مشکل تامین آب اشامیدنی مواجه خواهیم شد و لازم است مسوولان مربوط از اکنون تدابیر لازم را در این خصوص بیندیشند تا اثرات خشکسالی بر وضعیت آب آشامیدنی به کمترین برسد.
وی با اشاره به این که اکنون ناقوس بحران کم آبی در برخی روستاهای استان به صدا درآمده، گفت: در صورت تدوام این وضعیت نیمی از روستاهای استان با کمبود آب آشامیدنی مواجه خواهند شد که لازم است استانداری و شرکت آب و فاضلاب روستایی برای رفع مشکل روستاییان از اکنون تمهیدات لازم را در نظر بگیرند.
استاندار خراسان شمالی نیز تابلو مهیبی از اثرات خشکسالی، بخصوص بر روستاهای استان پیش چشم گذارده و می گوید: شمار روستاهای تشنه استان که نیاز به آبرسانی با تانکر دارند از ۶۰ روستا به ۱۱۳ روستا رسیده است.
ˈسیدعلی اکبر پرویزیˈ بر ضرورت تلاش برای به حداقل رساندن آثار بحران خشکسالی تاکید کرده و می افزاید: ما با دنبال اصلاح روش های آبرسانی از شیوه سیار به شیوه های ماندگارتر و اثرگذارتر هستیم و سعی داریم منابع آبی مطمئنی را از طریق شبکه های انتقال به روستاها ببریم.
وی در این خصوص به تامین آب ۵۲ روستا در شهرستان های مانه و سملقان و بجنورد که در مسیر شبکه انتقال آب از سد شیرین دره به بجنورد قرار دارند، از طریق گرفتن انشعاب از این شبکه اشاره کرد.
پیشنهاد ۷۵ طرح تامین آب و تهیه ۱۹۲ دستگاه تانکر آبرسان روستایی
مدیرعامل پیشین آب و فاضلاب روستایی خراسان شمالی گفته بود: این شرکت ۷۵ طرح برای تامین آب آشامیدنی روستاهای مواجه با خشکسالی در این استان پیشنهاد کرده است.
ˈبهروز برنامهرˈ که چند روز پیش جای خود را به دیگری سپرد، افزوده بود: ۲۵۹ روستای این استان به دنبال کمبود بارندگی های سال گذشته و نیز خشکسالی امسال از ناحیه کم آبی تهدید می شوند.
به گفته وی برای تامین آب آشامیدنی ساکنان این روستاها، شرکت ۱۵۰ میلیارد ریال اعتبار برای اجرای طرح های انتقال آب، آبرسانی سیار، بازسازی چشمه، قنات و حفر چاه جدید نیاز دارد.
وی افزود: در روستاهای درگیر با بحران خشکسالی این استان ۴۲ هزار و ۱۶۱ خانوار با ۱۵۲هزار و ۹۷ نفر زندگی می کنند.
وی به توزیع این روستاها در شهرستان های استان اشاره کرد و گفت: از این تعداد ۶۳ روستا در اسفراین، ۵۹ روستا در شیروان، ۳۴ روستا در بجنورد، ۲۹ روستا در مانه و سملقان، ۲۴ روستا در فاروج، ۲۳ روستا در راز و جرگلان، ۲۳ روستا در جاجرم و چهار روستا در گرمه قرار دارند.
برنامهر میزان آب تولیدی این روستاها در بخش آشامیدنی و غیرآشامیدنی را، پیش از بروز خشکسالی، ۶۴۱ لیتر برثانیه عنوان و اظهار کرده بود: اکنون این میزان به ۳۲۲ لیتر بر ثانیه کاهش یافته است.
وی منبع تامین آب آشامیدنی روستاهای مزبور را چاه، چشمه، قنات و سد ˈبارزوˈ برشمرد و گفت: اکنون آب تولیدی در روستاهای مواجه با خشکسالی در اسفراین به ۴۷ درصد، شیروان ۵۶، بجنورد ۵۰، مانه و سملقان ۳۷، فاروج ۶۸، راز و جرگلان ۶۰، جاجرم ۲۶ و گرمه ۵۰ درصد کاهش یافته است.
وی با اشاره به این که بیشترین میزان کاهش آب آشامیدنی برای ۲۴ روستای فاروج با ۶۸ درصد بوده است، افزوده بود: آب آشامیدنی این تعداد روستای فاروج از طریق چاه تامین می شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان شمالی همچنین در آبرسانی سیار به روستاهای مواجه به بحران کم آبی در فصل تابستان اشاره کرد و گفت: ۱۹۲ دستگاه تانکر با ظرفیت ۷۳۹ هزار لیتر برای آبرسانی سیار به روستاییان این استان مورد نیاز است.
وی افزود: تهیه این تعداد تانکر آبرسان ۱۰ میلیارد و ۲۴۹ میلیون ریال اعتبار می طلبد.
برنامهر به برآورد هزینه های آبرسانی سیار در سال جاری نیز اشاره کرده و افزوده بود: اکنون ۱۱۳ روستا با ۹ هزار و ۹۴۴ خانوار در این استان آبرسانی سیار می شوند که هزینه آبرسانی به این تعداد روستا ۱۲ میلیارد و ۴۵۰ میلیون ریال پیش بینی شده است.
شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان شمالی ۱۰۵ هزار و ۳۱۵ مشترک را در هشت شهرستان این استان زیر پوشش خدمات خود دارد و از ۸۶۵ روستای این استان، ۶۰۷ روستا با جمعیت ۳۴۱ هزار و ۶۴۱ نفر زیر پوشش خدمات این شرکت قرار دارند.
تابستانی سخت برای شش شهر خراسان شمالی
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری خراسان شمالی نیز با اشاره به اثرات کم آبی بر زندگی اکثر ساکنان استان، گفت: این بحران بخصوص برای اهالی شش شهر استان، دشوارتر بوده و می تواند تابستانی سخت را برای آنان رقم بزند.
ˈسیدابراهیم علویˈ این شهرها را شامل شیروان، فاروج، آشخانه (مرکز شهرستان مانه و سملقان)، صفی آباد (از توابع اسفراین)، لوجلی (از توابع شیروان) و راز (مرکز شهرستان راز و جرگلان) اعلام کرد.
علوی افزود: در این میان شهر شیروان که بخش زیادی از آب آن از طریق سد ˈبارزوˈ تامین می شد و اکنون آبی برای تحویل به تصفیه خانه شهر ندارد، بیشترین کمبود آب را در بین شهرهای استان شاهد خواهد بود.
وی در عین حال موثرترین راه عبور از این بحران را صرفه جویی در مصرف خواند و اظهار کرد: اگر مشترکان آب تنها ۲۰ درصد از مصرف غیرضرور خود را کاهش دهند می توان از روزهای گرم سال، بدون مشکل و استرس و با تحمل کمترین سختی گذر کرد.
علوی بر مشارکت شهروندان در صرفه جویی در مصرف آب تاکید کرد و گفت: شرکت نیز برنامه هایی را برای تامین و توزیع مناسب آب آشامیدنی در سال جاری تدوین کرده که حفر و تجهیز ۱۵ حلقه چاه در شهرهای شیروان، تیتکانلو، آشخانه، صفی آباد، قاضی و راز از آن جمله است که اکنون کار حفر برخی از این چاه ها آغاز شده است.
کاهش شدید منابع آبی در خراسان شمالی
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی از کاهش شدید منابع آب های سطحی و زیرزمینی استان به علت تداوم خشکسالی و تشدید آن در سال آبی جاری در این استان خبر داد.
ˈرضا نعیمیˈ به خبرگزاری جمهوری اسلامی اظهار کرد: از ابتدای سال آبی جاری مهرماه ۹۲ تا پایان فروردین امسال در مقایسه با زمان مشابه پارسال، سطح آب زیرزمینی دشت های این استان به طور متوسط ۴۰ سانتیمتر پایین تر رفته و آبدهی رودخانه های استان نیز بین ۳۹ تا ۸۶ درصد کاهش یافته است.
وی گفت: آورد رودخانه های استان نیز در حوزه آبریز ˈاترکˈ در هفت ماه نخست سال آبی جاری (از اول مهر ۹۲ تا پایان فروردین ماه ۹۳) در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، بیش از ۵۴ درصد و در مقایسه با دوره آماری بلندمدت ۶۰ درصد کاهش دارد.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی افزود: بیشترین کاهش آبدهی رودخانه های استان مربوط به ایستگاه هایˈ قوردانلوˈ و ˈکورکانلوˈ در بالادست سد شیروان است که از ابتدای سال آبی جاری (مهرماه ۹۲) تا پایان فروردین ماه در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته به ترتیب ۷۴ و ۸۶ درصد کاهش آبدهی داشته اند.
وی با اشاره به این که وضعیت آبدهی رودخانه اترک در محل ایستگاه های ˈآغمزارˈ و ˈدربندˈ سملقان به نسبت بلندمدت بیشترین کاهش آبدهی را تا پایان فروردین داشته، گفت: براین اساس میزان آبدهی در ایستگاه آغمزار به میزان ۸۰ درصد و در ایستگاه دربند سملقان ۷۲ درصد کاهش یافته است.
نعیمی افزود: آورد منابع آب سطحی در حوزه ˈکال شورˈ نیز در این مدت در مقایسه با سال گذشته بیش از ۲۴ درصد و در مقایسه با دوره آماری بلندمدت بیش از ۴۶ درصد کاهش یافته است.
وی گفت: در پی کاهش روان آبها در خراسان شمالی، حجم ذخایر سدهای استان نیز ۳۹ میلیون متر مکعب کاهش یافته است.
او با اشاره به این که اکنون مجموع آب موجود در پشت سدهای خراسان شمالی با احتساب حجم آب مرده، ۱۰۱ میلیون متر مکعب است، افزود: حجم آب ذخیره در سد شیرین دره در ۱۸ اردیبهشت در مقایسه با زمان مشابه سال گذشته ۱۵ درصد، در سد شیروان ۴۰ درصد، در سد اسفراین ۶۰ درصد و در سد چری نیز ۷۵ درصد کاهش یافته است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی با اشاره به برداشت غیرمجاز و بی رویه از منابع آب زیرزمینی استان، افزود: وزارت نیرو توسعه بهره برداری از منابع آب زیرزمینی هشت دشت از ۱۱ دشت استان را ممنوع و وضعیت سه دشت را بحرانی اعلام کرده است.
وی گفت: وضعیت آبهای زیرزمینی در دشت های ˈشیروان-فاروجˈ، اسفراین و جاجرم بحرانی است و دشتهای بجنورد، سملقان، صفی آباد، شوقان و رباط نیز در وضعیت ممنوع قرار دارند.
نعیمی با اشاره به این که سالانه ۹۵ میلیون متر مکعب آب به صورت غیرمجاز از منابع زیرزمینی برداشت می شود، گفت: ۶۰ میلیون متر مکعب از این میزان مربوط به اضافه برداشت غیرمجاز از چاه های دارای پروانه و ۳۵ میلیون متر مکعب نیز مربوط به چاه های غیرمجاز است.
وی تعداد چاه های آب کشاورزی استان را پنج هزار و ۵۳۱ حلقه ذکر کرد و افزود: از این تعداد، دو هزار و۹۳۰ حلقه چاه کشاورزی دارای پروانه است که سالانه ۴۴۶ میلیون مترمکعب آب از آن برداشت می شود و دو هزار و ۶۰۱ حلقه چاه کشاورزی نیز غیرمجاز است.
وی با اعلام اینکه در مجموع ۵۴۱ میلیون مترمکعب آب از چاه های کشاورزی استان برداشت می شود، گفت: نکته قابل تامل، برداشت غیرمجاز از چاه های مجاز است به طوری که میزان اضافه برداشت از این چاه ها، حدود دو برابر برداشت از چاه های غیرمجاز است.
نعیمی افزود: تخلف اضافه برداشت غیرمجاز از چاه های دارای پروانه در ۴۰۰ حلقه چاه صورت می گیرد که سالانه ۶۰ میلیون مترمکعب کسری مخزن در سفره های زیرزمینی ایجاد می کند.
وی با اشاره به این که شرکت برای بهره برداران متخلف این چاه ها اخطار ارسال کرده و برخی از آن ها نیز جریمه شده اند، هشدار داد: امسال به صورت قاطع و جدی تر با متخلفان برخورد خواهد شد.
وی افزود: بیشترین شمار چاه های غیرمجاز استان در محدوده مطالعاتی دشت ˈشیروان- فاروجˈ با ۷۰۹ حلقه چاه و بیشترین اضافه برداشت از چاه های مجاز نیز در دشت اسفراین انجام شده است به طوری که از ۹۶ حلقه چاه کشاورزی در این دشت به میزان ۱۷ میلیون مترمکعب آب اضافه برداشت شده است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه ای خراسان شمالی با بیان این که سطح آب های زیرزمینی در دشت های استان به شدت کاهش یافته و بیشترین کاهش در دشت جاجرم است، گفت: در هفت ماه نخست سال آبی جاری به طور متوسط سطح آب های زیرزمینی دشت های استان ۴۰ سانتیمتر پایین افتاده است.
وی درباره برنامه های نظارتی برای جلوگیری از برداشت غیرمجاز از منابع آبی افزود: اکنون پنج گروه گشت و نظارت در این شرکت بر چاه های کشاورزی نظارت و سرکشی دارند و تاکنون نسبت به شناسایی چاه های غیرمجاز و بستن ۷۳۷ حلقه آن اقدام کرده اند.
کشاورزی و دامداری خراسان شمالی متحمل بیشترین خسارت
با توجه به وجود استعداد و قابلیت بسیار، بخش کشاورزی به عنوان محور اصلی توسعه این استان انتخاب شده، اما کمبود آب و خشکسالی اکنون از بزرگترین چالش هایی است که توسعه کشاورزی را در حال و آینده این استان با مشکل مواجه کرده است.
بر اساس برآوردهای صورت گرفته، خسارت خشکسالی به بخش کشاورزی این استان در سال زراعی جاری تاکنون شش هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال بوده است.
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی اداره کل جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: کاهش بارندگی های سال زراعی جاری، خشکسالی خفیف چند سال اخیر این استان را تشدید کرده است.
ˈعلی بهنام فرˈ اظهار کرد: خراسان شمالی سال قبل دارای خشکسالی متوسط بود اما با توجه به کاهش بارش ها این خشکسالی امسال در مناطقی از این استان به شدید و خیلی شدید تغییر وضعیت داده است.
وی با اشاره به گزارش سازمان هواشناسی کشور، وضعیت خشکسالی در مناطق شمالی خراسان شمالی را متوسط، در نواحی مرکزی را شدید و در مناطق جنوبی را خیلی شدید عنوان کرد.
بهنام فر اظهار کرد: با توجه به اینکه آب بخش کشاورزی این استان متکی به منابع آب سطحی است که از طریق نزولات آسمانی تامین می شود، کاهش بارندگی در عمیق شدن آثار خشکسالی و کاستن از سطح سبز و تولیدات کشاورزی اثر مستقیم دارد.
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی اداره کل جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: با توجه به کاهش بارندگی پیش بینی می شود که میزان آب چاه های عمیق ۱۰ درصد، رودخانه ها ۲۰ درصد و چشمه ها ۳۰ درصد کاهش یابد.
بهنام فر افزود: انتظار می رود متاثر از این وضعیت کشتزارهای گندم و جو آبی ۲۰ درصد، گندم دیم ۳۵ درصد و جو دیم ۲۵ درصد کاهش تولید داشته باشد.
وی اظهار کرد: تولید محصولات باغی نیز در پایان فصل باغی مشخص می شود اما پیش بینی می شود که در این بخش نیز با کاهش تولید ۳۰ درصدی مواجه باشیم.
بهنام فر افزود: در بحث دامپزشکی با توجه به وقوع خشکسالی بیماریها تشدید و همچنین به علت بالا رفتن درجه حرارت تلفات دام بیشتر می شود که طبق پیش بینی پنج تا ۲۵ درصد دام های این استان به علت خشکسالی و بیماریها تلف می شوند.
وی گفت: در بحث عسل نیز ۵۰ درصد کاهش تولید، تلفان زنبور عسل ۶۰ درصد و شیلات نیز ۲۰ درصد کاهش تولید خواهیم داشت.
بهنام فر بر ضرورت مدیریت منابع آبی تاکید کرد و افزود: استفاده از بذور مقاوم در برابر خشکسالی، به کارگیری سوپرجاذبها و استفاده از شیوه های نوین آبیاری از دیگر راه های مقابله با کم آبی است.
معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی اداره کل جهاد کشاورزی خراسان شمالی از تدوین ۳۹ طرح با هدف پیشگیری و جبران خسارات و پیامدهای خشکسالی در بخش های مختلف کشاورزی این استان خبر داد که برای تایید و دریافت اعتبار به مدیریت بحران استان و نیز کارگروه خشکسالی وزارت جهاد کشاورزی ارائه شده است.
بهنام فر با تاکید بر ضرورت مدیریت پدیده خشکسالی و جلوگیری از خسارات آن اظهار کرد: باید با اجرای طرح های اولویت دار خسارات این بحران طبیعی تعدیل شده و به حداقل برسد.
وی طرح های مزبور را شامل ساخت کانال آبیاری، جایگاه ذخیره آب، طرح های آبیاری نوین، بهسازی چشمه ها و قنوات، توزیع علوفه یارانه ای، آبرسانی سیار، بهسازی اماکن دامی، توسعه بیمه فراگیر دام و محصولات زراعی عنوان کرد.
بهنام فر پیش بینی برای خرید دام مازاد دامداران، توسعه کشاورزی حفاظتی، مبارزه با آفات عمومی، توزیع نهال یارانه ای، نهاده های کشاورزی و ارقام بذور مقاوم نسبت به کم آبی و خشکسالی را از دیگر طرح های پیشگیرانه از آسیبهای خشکسالی برشمرد.
بیمه گری، راهی برای کاهش بار خسارات خشکسالی
مدیر حفظ نباتات اداره کل جهاد کشاورزی خراسان شمالی با تاکید بر لزوم بیمه محصولات کشاورزی و دامی استان برای کاهش آثار خسارتبار آن بر دست اندرکاران این بخش گفت: گاه پدیده خشکسالی ۱۰ سال طول کشیده و مشکلات زیادی برای بخش کشاورزی ایجاد می کند.
ˈمحمدنقی کاظمیانˈ به کشاورزان توصیه کرد تا محصولاتی را که نیاز کمتری به آب دارند در دستور کار قرار داده و با توجه به پدیده خشکسالی، ارقام پرتحمل نسبت به تنش های درجه حرارتی و شوری، بذرهای اصلاح شده و ارقام زودرس را مورد استفاده قرار دهند.
وی افزود: کشاورزان باید از روش های نوین آبیاری استفاده کرده و سعی کنند بیشتر در شب مزارع و باغات خود را آبیاری کنند تا تبخیر سطحی زمین تا حد ممکن کاهش یابد.
آثار منفی خشکسالی بر تولید گوشت قرمز در خراسان شمالی
معاون بهبود تولیدات دامی اداره کل جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: به علت کاهش نزولات جوی و بروز خشکسالی در سال زراعی جاری، انتظار می رود میزان تولید گوشت قرمز در این استان ۲۰ درصد کاهش یابد.
ˈعلی مبارکیˈ اظهار کرد: طبق برآورد صورت گرفته، تولید گوشت قرمز در این استان در سال زراعی جاری حدود پنج هزار و ۳۵۶ تن کاهش خواهد یافت.
وی با اشاره به تولید ۲۶ هزار و ۷۸۰ تن گوشت قرمز در این استان در سال گذشته، گفت: خسارت وارده از ناحیه خشکسالی امسال به دامداران این استان در خصوص کاهش تولید گوشت هزار و ۲۳۱ میلیارد ریال برآورد شده است.
این کارشناس مسوول اظهار کرد: همچنین خشکسالی تولید شیر را در این استان به میزان ۱۰ درصد کاهش خواهد داد که طبق برآورد ۲۰ هزار و ۴۰۰ تن شیر کمتر تولید می شود که زیان ناشی از این کاهش نیز ۲۴۴ میلیارد ریال خواهد بود.
مبارکی همچنین با اشاره به تاثیر منفی خشکسالی بر تولید عسل در این استان، پیش بینی کرد که این فرآورده دامی نیز به میزان ۵۰ درصد کاهش یافته و امسال به ۵۰۰ تن برسد.
معاون بهبود تولیدات دامی اداره کل جهاد کشاورزی خراسان شمالی گفت: به علت کمبود بارندگی ها، مراتع استان از غنای کافی برای چرای دام برخودار نیست که برای جبران این فقر گیاهی بناگزیر باید نهاده های دامی بین آنان توزیع شود.
مبارکی با بیان اینکه تغذیه دام در این استان به مراتع وابسته است، افزود: ۷۰ درصد از دام سبک، ۹۰ درصد شتر و ۵۰ درصد از گاو و گوساله این استان به چرا در مراتع وابسته اند که بروز خشکسالی موجب کاهش تولیدات دامی در این منطقه می شود.
مبارکی گفت: تولید عسل و شیلات نیز تا حد زیادی وابسته به وضعیت مراتع و کوهستانها و منابع آبی است که متاثر از شرایط خشکسالی با تلفات و کاهش تولید در این بخشها مواجه خواهیم شد.
دامداران خراسان شمالی سه میلیون و ۵۰۰ هزار واحد دامی در اختیار دارند.
داغ خشکسالی بر دل منابع طبیعی
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی گفت: کاهش باران و خشکسالی تولید علوفه در عرصه های منابع طبیعی این استان را ۱۵ درصد کاهش داده است.
موسی صابری اظهار کرد: سالانه در عرصه های منابع طبیعی این استان ۱۳۰ هزار تن علوفه تولید می شود که با توجه به خشکسالی سالیان اخیر، پیش بینی می شود امسال این رقم از ۱۰۳ هزار تن تجاوز نکند.
وی با تاکید بر ضرورت بهره برداری اصولی از سرمایه منابع طبیعی گفت: با توجه به خشکسالی و کمبود بارش باران باید روند دامداری ها به سمت صنعتی و نیمه صنعتی پیش رود.
وی با اشاره به اینکه چرای دام در مراتع این استان ۵۰ درصد بیش تر از تحمل مراتع است، گفت: یک میلیون و ۸۵۰ هزار هکتار عرصه منابع طبیعی ممیزی شده در استان داریم که در شرایط عادی تنها یک میلیون و ۵۰ هزار راس دام مجاز به تعلیف در این سطح هستند.
صابری افزود: این در حالی است که در سال های خشکسالی ظرفیت مراتع برای پذیرش دام ۱۵ درصد کاهش می یابد.
کاهش بارندگی ها
معاون اداره کل هواشناسی خراسان شمالی گفت: میزان بارندگی در این استان در سال ۹۲ حدود ۱۴۱ میلی متر به ثبت رسیده، که این رقم نسبت به سال قبل از آن ۴۶ درصد کاهش یافته و این کاهش به نسبت دوره آماری ۴۳ درصد است.
نادر نصرتی میانگین بارش سالانه خراسان شمالی را ۲۵۰ میلیمتر عنوان کرد که با بارش ۱۴۱ میلی متری سال ۹۲، در این سال میزان نزولات آسمانی در این منطقه ۱۱۰ میلی متر کمتر از میانگین سالانه آن بوده است.
وی گفت: میزان بارش در این استان در نیمه نخست سال زراعی ۹۳-۹۲ نیز نسبت به مدت مشابه قبل از آن ۴۷ درصد کاهش داشته است.
نصرتی اضافه کرد: علاوه بر آن میزان بارش در نیمه نخست سال زراعی جاری از مهرماه تا پایان اسفندماه ۹۲ حدود ۷۱.۸ میلی متر بوده که به نسبت دوره آماری نیز بارش در استان خراسان شمالی ۴۹ درصد کمتر شده است.
خراسان شمالی جزو هفت استان درگیر با خشکسالی
استاندار خراسان شمالی می گوید: این استان به علت کاهش نزولات جوی در سال زراعی جاری، طبق گزارش سازمان مدیریت بحران کشور در بین هفت استان خشکسال کشور قرار گرفته است.
ˈسیدعلی اکبر پرویزیˈ می افزاید: این استان در برخی شاخص های خشکسالی رتبه سوم و در سایر شاخص ها نیز رتبه های اول تا هفتم استان های مواجه با خشکسالی را دارد.
وی اضافه کرد: طبق آخرین گزارش های ارایه شده، میزان خسارات ناشی از خشکسالی در این استان در سال زراعی جاری حدود شش هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال برآورد شده است.
نماینده عالی دولت در خراسان شمالی می گوید: بر اثر خشکسالی به بخش کشاورزی، دامی، منابع آب، جنگل و مرتع خسارت زیادی وارد شده که نیازمند مساعدت دولت برای جبران آثار و تبعات آن هستیم.
پرویزی می افزاید: رایزنی های لازم با سازمان مدیریت بحران وزارت کشور برای تامین منابع اضطراری به منظور کمک به تامین آب آشامیدنی ساکنان مناطق شهری و روستایی انجام و پیشنهاد ۲۰۰ میلیارد ریال اعتبار فوری با اولویت تامین آب آشامیدنی شده است.
استاندار خراسان شمالی اضافه می کند: همچنین درخواست استمهال تسهیلات کشاورزان خسارت دیده ناشی از خشکسالی را با شرایط پرداخت سود بانکی از سوی دولت به سازمان مدیریت بحران وزارت کشور ارایه کرده ایم.
پرویزی افزود: نمایندگان مردم استان های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی در مجلس شورای اسلامی نیز طرح استمهال تسهیلات بانکی کشاورزان درگیر با پدیده خشکسالی در این استانها را پیگیری می کنند.
وی اضافه کرد: ما تلاش خود را برای تامین منابع مورد نیاز برای جبران خسارت های ناشی از خشکسالی به همراه استانداران هفت استان خشکسال کشور انجام می دهیم. ک/۴
گزارش از: علی اصغر تیموریان - ربابه صانعی