ولیان
ساوجبلاغ استان
البرزروستای ولیان
موقعيت و تاريخچه
روستاي ولیان واقع در شهرستان ساوجبلاغ با مختصات جغرافيايي ۵۰ درجه و ۵۱ دقيقه عرض شمالي، در ۱۵کيلومتري شمال شهرک کوهسارقرار دارد.این روستااز شمال به کوه میانبندو روستای اسکوي دره، از جنوب غربي به روستاهاي دوزعنبر و آجين دوجين، از شرق به روستاي گلين رود و از طرف غرب به روستاي توره ده محدود مي شود. روستاي وليان از سطح دريا ۱۸۳۰ متر ارتفاع دارد و آب و هواي آن در فصول بهار و تابستان مطبوع و دلپذير و در زمستان ها سرد است. رودخانه وليان از ميان روستا مي گذرد.
مردم روستاي وليان به زبان فارسي سخن مي گويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.
براساس نتايج سرشماري در سال ۱۳۷۵ جمعيت روستاي وليان ۱۰۴۹ نفر بوده است که اين تعداد در سال ۱۳۸۶ به بيش از ۱۵۰۰ نفر افزايش يافته است.درآمد اکثر مردم اين روستا از فعاليت هاي زراعي، باغداري و دامداري تامين مي شود. گندم، جو، توت هراتي، سيب، گيلاس، گردو، آلبالو، زردآلو و خرمالو از مهم ترين محصولات زراعي و باغي روستاي وليان است.
مراتع پيرامون وليان شرايط مناسبي براي فعاليت هاي دامداري پديد آورده است و انواع محصولات دامي در آن به عمل مي آيد. ييلاقي بودن روستا موجب رونق گردشگري در وليان شده است.
روستاي وليان در دامنه کوه استقرار يافته و بافت مسکوني متراکمي دارد. جمعيت اين روستا در فصول مختلف سال متفاوت است. در زمستان ۳۵۰ خانوار (حدود ۱۵۰۰ نفر) و در فصل تابستان بيش از ۸۰۰ خانوار (در حدود ۳ هزار نفر) سکونت مي يابند.
روستاي وليان از چهار محله به نام هاي پايين محله (جيرمحله)، وسط محله (ميان محله)، شرق روستا (چال محله) و بالاي روستا (جر محله) تشکيل شده است.خانه هاي قديمي و سنتي روستاي وليان، ديوارهاي ضخيم، سقف هاي مسطح و در و پنجره هاي چوبي دارند و عمده مصالح به کار رفته در ساخت آن ها شامل لاشه سنگ، خشت، گل، گچ و خاک و چوب است.طي چند دهه اخير برخي خانه هاي قديمي روستا ترميم شده و بناهاي جديد ويلايي و آپارتمانی در آن احداث شده است.مصالح به کار رفته در بناهاي جديد شامل آجر، سنگ هاي تزييني، تيرآهن، سيمان و گچ وساير مصالح جديد است.
جاذبه هاي گردشگري
روستاي وليان در دامنه هاي جنوبي کوهستان البرزاستقرار يافته و آب و هواي مطبوع با چشم اندازهاي بسيار زيبا دارد. باغات انبوه گردو، و گيلاس و ويلاهاي ييلاقي، مناظر زيبايي را پديد آورده اند. چشم انداز ارتفاعات و باغ هاي انبوه مشرف به روستا به ويژه در بهار و تابستان بسيار تماشايي و ديدني است. رودخانه وليان از کوه هاي اطراف روستا و از بند وليان که در محل به آن سوئک مي گويند، سرچشمه مي گيرد و از ميان روستا مي گذرد. حواشي اين رودخانه تفرجگاه هاي خصوصي و عمومي مردم روستا و گردشگران است.در مسير رودخانه وليان باغات انبوه گردو، گيلاس و آلبالو احداث شده اند و آن را به جذاب ترين تفرجگاه هاي پيرامون شهرهاي تهران و کرج تبديل کرده اند.در روستاي وليان چشمه سارهاي فراواني وجود دارد که آب مورد نياز مردم را تامين مي کنند چشمه وال بين،چشمه زر و درويش چشمه از جمله معروف ترين آنها هستند.پيرامون اين چشمه ها با گياهان خودرو پوشيده شده واز مکان هاي تفرجگاهي روستا به شمار مي آيند. بند وليان که چشمه ساران زلال دارد و رودخانه اي
در آن جاري است به يکي از مکان هاي اتراقگاهي کوهنوردان تبديل شده است. اين منطقه چشم اندازهاي جالب توجهي دارد و بسيار زيبا و خوش آب و هوا است.
درخت چنار ۱۰۰۰ ساله حياط مسجد جامع وليان _ از ديگر جاذبه هاي اين روستاست. درخت توت بسيار قديمي نزديک يکي از مساجد روستا(مسجد حضرت ابوالفضل) نيز بسيار جالب توجه است.
پوشاک مردان روستاي وليان شامل کت، شلوار، پيراهن، جليقه، کفش و کلاه است. زنان نيز از شال،مانتو، روسري و چادر استفاده مي کنند.مردم روستاي وليان همانند ساير مردم ايران در اعياد ملي و مذهبي نوروز، فطر، قربان، غدير به جشن و سرور و در ايام سوگواري ائمه (ع) به خصوص در ايام محرم و روزهاي تاسوعا و عاشورا با برگزاري مراسم نوحه خواني، سينه زني و اجراي مراسم تعزيه به عزاداري مي پردازند.دراین محل از جشن هاي محلي روستا مي توان به عروسي هاي سنتي اشاره کرد که شامل مراحل مختلفي مانند خواستگاري، نامزدي، عقد، حنابندان، عروسي و پاتختي مي باشد. کوهنوردي از ورزش هاي بومي اين روستاست.
مهم ترين سوغات روستا توت هراتي، گردو و انواع خشکبار است.غذاهاي محلي اين روستا شامل انواع غذاهاي گوشتي، اشکنه، کالاجوش _ دمک__ سیر ماست پلو _ آش رشته _ جو آش _ بلقور آش _ گندم آش و ترش آش است. يکي از غذاهاي معروف آن به نام کشک و دوپلو است که ترکيبي از برنج، رشته، کشک، کلم، سير، چغندر و سيب زميني مي باشد. رشته پلو نيز که با لوبيا چيتي، رشته پلويي، پياز داغ، روغن فراوان و شيره توت مي پزند از ديگر غذاهاي لذيذ و خوشمزه محلي روستاست.
دسترسي: روستاي وليان از طريق اتوبان تهران – قزوين و از کنار پل کردان و شهر کوهسار با جاده آسفالت قابل دسترسي است. در مسير اين روستا شهر کوهسار، روستاهاي کردان، خوروين، آجين دوجين و چند روستاي ديگر قرار دارد.
